عالىمدار ۇلۋ جادىنداعى اقپاراتتى ەكىنشىسىنە كوشىردى
جۋىردا ماماندار جاڭا زەرتتەۋ جۇمىسىن جۇرگىزىپ، ناتيجەسىندە ۇلۋ جادىنداعى اقپاراتتاردى ەكىنشىسىنە كوشىردى. زەرتتەۋ ناتيجەسى eNeuro جۋرنالىندا جاريالاندى، دەپ حابارلايدى Baq.kz اقپارات اگەنتتىگى.
تەڭىز ۇلۋلارىنىڭ ميىندا بارلىعى 20 مىڭ نەيرون بار، ال ادامداردا 100 ميلليارد عالىمدار بۇل تىرشىلىك يەلەرىن ۇزاق ۋاقىت بويى زەرتتەي كەلە ونىڭ قورشاعان ورتاعا بەيىمدەلۋىنە قاتىستى كوپتەگەن تىڭ اقپارات الدى. تەڭىز جاندىكتەرى سۇتقورەكتىلەر سەكىلدى تىرشىلىك ەتەدى. ولاردا ءتىرى قالۋ پروتسەستەرى وڭاي وتەدى. دالىرەك ايتساق، تەڭىز ۇلۋلارىنىڭ جۇيكەلەرى ادامداردىكىندەي تولقىندار تاراتادى.
لوس- انجەلەستەگى كاليفورنيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى شوك تۋرالى ەستەلىكتەردى ءبىر ۇلۋدان ەكىنشىسىنە كوشىرە الدى. وسى زەرتتەۋ ناتيجەسىنە سۇيەنە وتىرىپ بولاشاقتا ءدال وسىنداي پروتسەس ادامدار اراسىندا ءجۇرۋى مۇمكىن دەگەن بولجام جاسالدى.
عالىمدار ءبىر توپ ۇلۋعا تىتىركەندىرگىشتەرگە جاۋاپ بەرۋدى ۇيرەتتى. ول ءۇشىن ەلەكتر رازريادىن ۇلۋدىڭ قۇيرىعىنا باستى. بۇل جاندىكتەردىڭ ومىرىنە ەش قاۋىپ توندىرمەدى. باستاپقىدا ۇلۋلار ەلەكتر اسەرىن بىرنەشە سەكۋند سەزىندى. كەيىن عالىمداردىڭ كومەگىنىڭ ارقاسىندا بۇل اسەردى 50 سەكۋندكە جۋىق ۋاقىت سەزىندى.
ماماندار ۇيرەتىلگەن ۇلۋلاردىڭ جۇيكەسىنەن ريبونۋكلەين قىشقىلىن الىپ، ونى جوعارىداعى پروتسەسكە ەش قاتىسى جوق ۇلۋعا سالدى. ولاردا رازرياد العان كەزدە ەكسپەريمەنتكە قاتىستىرىلعان ۇلۋلار سەكىلدى ەلەكتر اسەرىن 40 سەكۋند بويى سەزىنگەن.
بۇل - كوپ جىلدان بەرى شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقان ماسەلەلەرگە نۇكتە قوياتىن جاڭالىق. سەبەبى، كەيبىر عالىم ەستەلىكتەر سيناپستا (جۇيكە جاسۋشالارى ارالىعىنداعى كەڭىستىك) ساقتالادى دەگەن پىكىردە. تاعى ءبىر توپ عالىم ولار نەيرون يادروسىندا ورنالاسقان دەپ ويلايدى. جوعارىداعى زەرتتەۋ جۇمىسىنىڭ اۆتورى دەۆيد گلانتسمان BBC باسىلىمىنا بەرگەن سۇحباتىندا كەلەسىدەگىدەي جاۋاپ بەردى:
«ەگەر ەستەلىكتەر سيناپستا ساقتالعان بولسا، ءبىزدىڭ ەكسپەريمەنتىمىز تولىق جۇزەگە اسپايتىن ەدى» ، - دەيدى ول.
ادام بالاسىنىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنە قاتىستى اۋرۋلاردى ەمدەۋ ءۇشىن، الدىمەن، ەستەلىكتەردىڭ ناقتى قاي جەردە ساقتالاتىنىن ءتۇسىنۋ قاجەت.