تايسون ءاليدىڭ كەگىن قالاي قايتاردى؟
ونىڭ ارمانى - مۇحاممەد ءالي جەڭىلگەن لارري حولمستى جەڭىپ، ءاليدىڭ كەگىن قايتارۋ بولاتىن.
كاسىپقوي بوكستا قارسىلاس شاق كەلتىرمەي جۇرگەن مۇحاممەد ءاليدىڭ «التىن» ءداۋىرى اياقتالار كەزەڭ 1980 -جىلعا تۋرا كەلدى. ءدال وسى جىلدارى اليگە جەكپە- جەككە دايىندالۋعا كومەكتەسىپ، سپاررينگ- سەرىكتەس اتانىپ جۇرگەن لارري حولمس بوكستىڭ جۇلدىزى بولىپ شىعا كەلدى. مۇحاممەد ءالي كارەراسىنداعى سوڭعى جەكپە- جەكتەرىنىڭ ءبىرىن وسى حولمسقا قارسى وتكىزىپ، ءالي ءبىرىنشى رەت كەزدەسۋدى سوڭىنا دەيىن جالعاستىرا الماي، لارريدەن وڭباي تاياق جەيدى. سونداي- اق حولمس اليمەن وتكەن جەكپە- جەكتى ۋاقىتىنان بۇرىن اياقتاعان العاشقى جانە جالعىز بوكسشى بولدى.
ءبىر قىزىعى، حولمس تايسونمەن جەكپە- جەك وتكىزەر الدىندا ەكى جىل جۇدىرىقتاسپاعان. ءالي دە حولمسقا قارسى شىعار الدىندا ەكى جىلعا جۋىق شارشى الاڭعا شىقپاعان ەدى. ونىڭ ۇستىنە مۇحاممەد جەكپە- جەكتەن ءۇش اي بۇرىن اۋرۋحانادا دارىگەرلەردىڭ تەكسەرىسىنەن ءوتىپ، ول وڭ ناتيجە بەرگەن. ءبىراق ونىڭ ناتيجەلەرى كوپ ۋاقىت بويى قۇپيا ۇستالعان. كەيىنىرەك ۋاقىت وتە انىقتالعانداي، سول كەزدىڭ وزىندە ءاليدىڭ ساۋساقتارى مۇرنىنا ازەر جەتەتىن، ءبىر اياعىمەن مۇلدەم تۇرا الماعان، ال سويلەۋى ءتىپتى قيىنداپ كەتكەن ەدى. ءدال سول ۋاقىتتا ونىڭ اۋرۋى (پاركينسون) اسقىنىپ كەلە جاتقان بولاتىن.
حولمسپەن جەكپە- جەك الدىندا ءالي بىلاي دەپ ايقايلادى: «مەن سەنىڭ قوجايىنىڭمىن جانە ۇستازىڭمىن. سەن بۇگىنگە دەيىن جەتكەن جەتىستىكتەرىڭ ءۇشىن ماعان قارىزدارسىڭ» . جەكپە- جەك الدىنداعى وسى «ءنولىنشى» راۋند قانا مۇحاممەدتىڭ ەنشىسىندە بولدى. ال قالعان جارتى ساعات بويى رينگتە حولمس ۇستەمدىك ەتتى. شاكىرتىنىڭ بۇدان ءارى قاراي حولمسقا توتەپ بەرە المايتىنىن ءبىلىپ، بوكسشىسىنىڭ قورلانىپ جاتقانىن تۇسىنگەن ءاليدىڭ جاتتىقتىرۋشىسى انجەلو داندي جەكپە- جەكتى توقتاتۋدى ۇيعاردى.
سول ۋاقىتتا ا ق ش- تىڭ كەلەسى ءبىر بولىگىندە وسى جەكپە- جەكتى تاماشالاۋ ءۇشىن بىرنەشە جاس بوكسشى جينالعان بولاتىن. ولاردىڭ اراسىندا 14 جاستاعى مايك تايسون دا بار ەدى.
80-جىلدارى بوزبالا مايك وتە بۇزىق ءارى سوتقار بالا- تۇعىن. ونىڭ بۇزاقى بولعانى سونشالىقتى، تايسوندى اتا- اناسى تۇزەتۋ مەكەمەسىنە بەرۋگە ءماجبۇر بولعان. بالالاردى تۇزەتۋ مەكەمەسىندە وتىرعان كۇندەردىڭ بىرىندە ول دوستارىمەن بىرگە مۇحاممەد ءالي تۋرالى «بارلىق ۋاقىتتا تەڭدەسسىز» («ۆەليچايشيي نا ۆسە ۆرەمەنا» ) فيلمىن كورۋ ءۇشىن كەلدى. فيلم اياقتالعان سوڭ بارلىعى شاپالاق سوعىپ تۇرعاندا، ساحناعا ايگىلى بوكسشى مۇحاممەد ءاليدىڭ ءوزى شىعا كەلدى. كورەرمەن بولىپ وتىرعان بالالار ءوز كوزدەرىنە وزدەرى سەنبەي قالدى. ويتكەنى بۇل بالالار ءۇشىن راسىمەن كۇتپەگەن جايت ەدى. سول ساتتەن باستاپ تايسون تەك قانا بوكسشى ەمەس، بارلىق كەزەڭنىڭ ۇلى بوكسشىسى بولۋدى ماقسات تۇتتى.
ءالي مەن حولمس جەكپە- جەگىنىڭ ەرتەسىنە تايسوننىڭ سول كەزدەگى جاتتىقتىرۋشىسى، اتاقتى كاسد'اماتو ونىڭ كوزىنشە مۇحاممەدپەن تەلەفون ارقىلى سويلەسەدى: «ءوزىڭدى قالاي عانا اۋەسقوي بوكسشىنىڭ سوققىعا جىعۋىنا جول بەردىڭ؟ ول سەن ءۇشىن تۇككە تۇرعىسىز بوكسشى ەدى عوي!.. » ، دەپ ايقايلادى د'اماتو.
سودان كەيىن ول ادام تاعدىرىنا اسەر ەتەتىن ەرەكشە شەشىم قابىلداپ، اليدەن تايسونمەن سويلەسۋىن وتىنەدى. - قازىر مەنىڭ جانىمدا ءبىر جاس بالا وتىر، - دەدى د'اماتو. - ول قازىر جاي عانا بوكسشى، ءبىراق بولاشاقتا اۋىر سالماقتاعى الەم چەمپيونى بولادى. ونىڭ اتى - مايك تايسون. وتىنەمىن، مەن ءۇشىن سول جىگىتپەن سويلەسىپ كورشى، مۇحاممەد. سەن وعان مەنى ءارقاشان تىڭداۋ كەرەكتىگىن ايتقانىڭدى قالايمىن، - دەيدى دە د'اماتو تۇتقانى مايكقا بەرەدى.
- ءسىزدىڭ مۇنداي جاعدايعا تۇسكەنىڭىز وكىنىشتى.
- مەن ول كەزدە ناۋقاس ەدىم، - دەيدى ءالي. - جەكپە- جەك الدىندا ءدارى ءىشىپ، بارلىق كۇشىمدى سارقىپ الدىم. سول سەبەپتى حولمس مەنى وڭدىرماي سوققىلادى. مەن تولىق ەمدەلىپ، ۇلكەن رينگكە قايتا ورالامىن. حولمستان كەگىمدى قايتارۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن.
- ۋايىمداماڭىز، چەمپيون. مەن وسكەندە ونى ءسىز ءۇشىن جەڭىپ جانە ءسىزدىڭ كەگىڭىزدى قايتاراتىن بولامىن، - دەدى بالا مايك.
ارادا بىرنەشە جىل ءوتىپ، تايسون كاسىپقوي بوكستاعى مانسابىن باستاعان كەزدە، د'اماتو ونىڭ الدىنا ماقسات قويادى: «ءبىزدىڭ مىندەتىمىز - حولمستى تاس- تالقان ەتىپ جەڭىپ، ودان چەمپيون اتاعىن تارتىپ الۋ. ول سەنىمەن سالىستىرعاندا تۇككە دە تۇرمايدى!» .
وكىنىشكە قاراي، د'اماتو- عا تايسون مەن حولمس اراسىنداعى جەكپە- جەكتى كورۋ باقىتى بۇيىرماعان ەكەن. د'اماتو 1985 -جىلى قايتىس بولدى. ءبىراق تايسون كاس ۇسىنعان جوسپاردى ەستە ساقتاپ، ونىڭ «دجەبتەن كەيىن بىردەن وڭ قولمەن سوققى جاساۋ كەرەك» دەگەن ءسوزىن ەشقاشان جادىنان شىعارعان جوق.
80-جىلداردىڭ سوڭىنا قاراي حولمس مايكل سپينكسپەن ەكى رەت جۇدىرىقتاسىپ، ەكەۋىندە دە ۇپاي سانى بويىنشا جەڭىلگەن ەدى. ءبىراق حولمستى ءالى ەشكىم نوكاۋتپەن جەڭبەگەن بولاتىن. ءلارريدىڭ ءوزى دە، باسقا بوكسشىلار دا مۇنداي مۇمكىندىك بولاتىنىنا سەنگەن جوق- تى.
1988 -جىلدىڭ سوڭىنا قاراي بۇكىل الەم كۇتكەن تايسون- حولمس جەكپە- جەگى ۇيىمداستىرىلاتىن بولدى. كەزدەسۋ كۇنىنە دەيىن جەكپە- جەكتى تايسون مەن جانكۇيەرلەر تاعاتسىزدانا كۇتتى. جەكپە- جەك الدىندا لارري بىلاي دەدى: «مەن بوكس تاريحىندا جەڭىمپاز رەتىندە قالماقشىمىن. ال مايك تايسونعا كەلەر بولساق، ول بوكس تاريحىنداعى سوڭعى جەكسۇرىن بوكسشى رەتىندە قالادى. ال ەگەر ول مەنى جەڭەتىن بولسا، الداعى ۋاقىتتا تايسون ءوزىن- ءوزى قۇرتىپ تىنادى» .
رينگكە شىعاردىڭ الدىندا تايسون كيىنۋ بولمەسىندە حولمستى جەر بەتىنەن جوق قىلىپ جىبەرۋدى كوزدەدى. ءتىپتى ول قابىرعا قۇلاعانشا ءبىر جەردى ۇرا بەردى. سەبەبى مايك حولمستى دا ءدال وسىلاي قۇلاتۋ نيەتىندە بولدى. ال جەكپە- جەكتى قىزدىرا ءتۇسۋ ءۇشىن رينگكە ءالي شىعىپ، تايسون وتىرعان بۇرىشقا كەلىپ «ونىڭ سازايىن بەر!» دەپ ءوتىندى.
گونگ سىڭعىرى ەستىلە سالىسىمەن تايسون شابۋىلعا كوشىپ، حولمسقا ومىرىندە بۇرىن- سوڭدى كورمەگەن سوققىلاردى جاۋدىردى. ول ءتىپتى قارىمتا سوققى تۋرالى دا ويلاي المادى. سول كەزدە ول ەشكىم توقتاتا المايتىن «ماشينامەن» بەتپە- بەت كەلگەنىن ءتۇسىندى. سول مينۋتتاردا تايسون بوكستىڭ بەت بەينەسى، بۇل سپورت ءتۇرى تايسون ءۇشىن جاسالعان سياقتى ەدى. ءتورتىنشى راۋندتا رەفەري «برەيك» دەپ كوماندا بەردى. تايسون جەكپە- جەكتى تەز اياقتاۋ كەرەكتىگىن ءتۇسىنىپ، ەكى سەكۋندتان كەيىن ول د'اماتو ايتىپ كەتكەن ءتاسىلدى ءىس جۇزىندە قولدانىپ، حولمستى سۇلاتىپ سالدى. ءبىر مينۋت وتكەننەن كەيىن ول تاعى نوكاۋتقا تۇسەدى. ءبىراق بۇل جولى لارري ورنىنان تۇرا الماي، تورەشى ونىڭ جەكپە- جەكتى جالعاستىرا المايتىنىن ايتادى.
مايك تايسون وسىلايشا حولمستان مۇحاممەد ءاليدىڭ كەگىن قايتاردى. بۇل كاستىڭ جەڭىسى، ءاليدىڭ جەڭىسى، ارينە تايسوننىڭ جەڭىسى بولاتىن.
ءالي بيتورە، «ەگەمەن قازاقستان»