كەنە شاققاندا نە ىستەۋ كەرەك؟

None
None
 استانا. قازاقپارات - ق ر د س م قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ كوميتەتى ەلىمىزدە كەنە ماۋسىمىنىڭ باستالعانى جايلى حابارلايدى.

 كوميتەت مالىمەتىنشە، قىركۇيەككە دەيىن سوزىلاتىن ەپيدەميولوگيالىق ماۋسىمنىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا كەنە بەلسەندىلىگى اسا جوعارى بولادى. «سوندىقتان، قىزمەتى كەنە ەنتسەفاليتىنىڭ تابيعي وشاعىمەن بايلانىستى ادامدار (ورمانشىلار، قورىقشىلار جانە ورمان مەن انشىلىق شارۋاشىلىعىنىڭ باسقا دا قىزمەتكەرلەرى) كەنە ەنتسەفاليتىنە قارسى پروفيلاكتيكالىق يممۋنداۋدان وتەدى» ، - دەلىنگەن مالىمەتتە.

 - جىلىنا ەكى رەت، كوكتەمدە جانە كۇزدە ەندەميالىق اۋماقتاردا؛

- بالالارعا جانە ەرەسەكتەرگە ارنالعان ساۋىقتىرۋ ۇيىمدارى ورنالاسقان ورىنداردا؛

- كاسىبى مەن جۇمىسى تابيعي وشاقتاعى ادامدار تۇراقتى بولاتىن ورىنداردا؛

 - دەمالىس جانە تۋريزم بازالارىنىڭ، باۋ- باقشا كووپەراتيۆتەرىنىڭ اۋماقتارىندا؛

- ورمان القاپتارى ۋچاسكەلەرىندە؛

- شارۋاشىلىق- تۇرمىستىق جانە باسقا ماقساتتاردا حالىق ءجيى جينالاتىن جەرلەردە كەنەگە قارسى وڭدەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. كەنە ەنتسەفاليتىن قوزدىرعىش تومەندەگى جاعدايلاردا ادامعا جۇعادى:

 - ۆيرۋس جۇقتىرعان كەنە تەرىنى سورعان كەزدە؛

 - كەنەنى جانشۋ نەمەسە شاققان ورنىن قاسۋ كەزىندە؛

 - ەشكىنىڭ، قويدىڭ، سيىردىڭ شيكى ءسۇتىن پايدالانعان كەزدە (كەنەنىڭ جاپپاي قاپتاۋى كەزىندە سۇتتە ۆيرۋس بولۋى مۇمكىن) ؛ كەنە ەنتسەفاليتى بويىنشا قولايسىز اۋماقتاردا ءسۇتتى قايناتقاننان كەيىن عانا پايدالانۋ قاجەت. بۇدان باسقا، شيكى ءسۇت قانا ەمەس ودان دايىندالعان ونىمدەر: سۇزبە، قايماق، ماي جانە ت. ب. دا قاۋىپتى سانالادى. سانيتار دارىگەرلەر كەنە ەنتسەفاليتىنىڭ الدىن الۋ جولدارىن اتادى.

 «ارنايى قورعاۋ كوستيۋمدەرىن نەمەسە كەنەلەردىڭ كىرۋىنە جول بەرمەيتىن ىڭعايلى كيىمدەردى قولدانۋ كەرەك. جەيدەنىڭ بىلەزىك تۇسى تۇيمەلەنەتىن نەمەسە رەزەڭكەمەن قىستىرىلاتىن ۇزىن جەڭى بولۋى ءتيىس. جەيدەنىڭ ەتەگى شالبارعا، ال شالباردىڭ بالاعى شۇلىققا جانە ەتىككە سالىنۋى قاجەت. باس پەن مويىندى ورامالمەن، بيىك جاعامەن، كاپيۋشونمەن نەمەسە باسقا دا ىڭعايلى كيىممەن جابۋ كەرەك. تابيعات اياسىندا بولعاندا كيىم مەن دەنەنى ءجيى تەكسەرىپ وتىرۋ قاجەت» ، - دەيدى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ كوميتەتى.

 سونىمەن قاتار، ماماننىڭ ايتۋىنشا كەنەنى بايقاعان تۇستا تۇمسىعىن قالدىرماستان الىپ تاستاعان ءجون. «ەگەر جابىسقان كەنەنى بايقاساڭىز مەديتسينا قىزمەتكەرىنە قارالىڭىز. ەگەر ونداي مۇمكىندىك بولماسا، كەنەنى ءوزىڭىز الىپ تاستاڭىز. كەنەنى كىشكەنتاي تۇمسىعىن جۇلىپ الماي، وتە ابايلاپ الۋ كەرەك. جابىسىپ تۇرعان كەنەگە كەز كەلگەن مايدى نەمەسە كەروسيندى تامىزىپ، قىسقىشپەن نەمەسە مىقتى جىپپەن قارماپ، قوزعاي وتىرىپ اقىرىن الۋ كەرەك. ەگەر تۇمسىعى تەرىدە قالىپ قويسا، ونى تىكەن سياقتى الىپ تاستاڭىز. شاققان جەرگە يود تۇنباسىن جاعىڭىز جانە قولىڭىزدى مۇقيات جۋىڭىز» ، - دەپ ەسكەرتەدى دارىگەرلەر.

 كەنەلەردەن قورعانۋ ءۇشىن ۇركىتەتىن زات - رەپەللەنتتەردى پايدالانۋعا بولادى. ونىمەن دەنەنىڭ اشىق جەرلەرىن جانە كيىمدى وڭدەۋ كەرەك. كەنە شاققان ادامدار ءبىر تاۋلىكتىڭ ىشىندە تاياۋ اراداعى مەديتسينالىق ۇيىمعا بارىپ، شۇعىل پروفيلاكتيكادان ءوتۋى ءتيىس.

 انىقتاما ءۇشىن: كەنە ەنتسەفاليتى - ءارتۇرلى اعزالار مەن جۇيەلەردى، ءبىرىنشى كەزەكتە ورتالىق جۇيكە جۇيەسىن زاقىمدايتىن ءجىتى ينفەكتسيالىق، ترانسميسسيۆتى، تابيعي- وشاق اۋرۋى. ىندەتتىڭ اۋىر جاعدايىندا سال اۋرۋى پايدا بولىپ، مۇگەدەكتىككە الىپ كەلۋى مۇمكىن.

دەرەككوز: baq.kz

سوڭعى جاڭالىقتار