قازاقتىڭ جاس كاسكادەرى ءوز شىڭىنا قالاي ورلەپ كەلە جاتىر
جانكەشتى كاسكادەرلار كۇردەلى تريۋكتارعا كەلگەندە فيلم اكتەرلارىن الماستىرىپ جۇرگەنىن كورەرمەننىڭ كوبى بىلە بەرمەۋى مۇمكىن. وسىنداي جاۋاپتى مىندەتتى ابىرويمەن اتقارىپ جۇرگەن كاسكادەرلىق توپتاردىڭ ءبىرى - «Kazakhunion». وسى رەتتە قازاقپارات ءتىلشىسى كاسكادەرلىقپەن بىرگە، بۇل كۇندە اكتەر رەتىندە دە تانىلىپ قالعان اتالمىش توپتىڭ مۇشەسى جاندوس يسايەۆپەن اڭگىمە وربىتكەن ەدى.
- العاشقى سۇراقتى مىنادان باستاساق، «Kazakhunion» كاسكادەرلىق توبىنا قالاي كەلدىڭىز؟
- «Kazakhunion»- ەكشن- تريۋكتاردى ورىندايتىن كينو سالاسىنداعى كاسكادەرلىق توپ. باسشىسى - ەلىمىزگە بەلگىلى كاسكادەر باۋىرجان ابىشيەۆ. «Kazakhunion» توبىن باۋىرجان اعامىز رەسمي تۇردە 2014 -جىلى قۇرعان. كاسكادەرلىق توپ قۇرىلعاننان كەيىن العاش مۇشە بولىپ قابىلدانعانداردىڭ ءبىرى مەن بولدىم. بالا كەزدەن اتقا مىنگەن اۋىلدىڭ بالاسىمىز. كەيىن تايەكۆوندومەن اينالىسىپ، سپورتتىڭ بىرنەشە ءتۇرىن مەڭگەردىم. سونىڭ ارقاسىندا كاسكادەرلىق توپقا مۇشە بولىپ كىردىك. وعان دەيىن «نوماد» دەگەن قازاقستانعا بەلگىلى توپتا جۇرگەن ەدىم. بۇل توپتا باۋىرجان اعامىز «كوشپەندىلەر» فيلمىنەن بەرى جۇمىس ىستەگەن. جىلدار بويعى تىنىمسىز ەڭبەكتىڭ ارقاسىندا باۋىرجان اعامىز جەكە توپ قۇراتىن دارەجەگە جەتتى.
شىنىمدى ايتسام، كاسىبي سپورتپەن ناقتى جاتتىقتىرۋشىمەن دايىندالۋ ماعان كەشىرەك كەلدى. تالعاردا زاڭگەر ماماندىعى بويىنشا كوللەدجدە وقىپ جۇرگەندە باپكەرىممەن تانىسىپ، تايەكۆوندونى مەڭگەرە باستادىم. ۇلكەن جارىستاردا توپ جارماساق تا، از ۋاقىتتىڭ ىشىندە ءبىرشاما دايىندالدىق. تايەكۆوندودان باپكەرىمنىڭ كومەكشىسى بولا باستادىم. قازىر شاكىرتتەرگە ۇستازدىق ەتۋ ارقىلى ءوزىمدى جەتىلدىرىپ كەلەمىن.
- كاسكادەرلىققا بەت بۇرۋىڭىزعا نە سەبەپ بولدى؟ بالكىم، كۋميرىڭىز بار بولار؟
- كىشكەنتاي كەزىمدە، كاسكادەرلىق دەگەن ۇعىمدى بىلمەگەن شاعىمدا بريۋس لي، دجەكي چان سەكىلدى تۇلعالاردىڭ ونەرىنە قىزىقتىم. بالا كەزدە تاياقتى قىلىش، ايىردى نايزا ەتىپ ويناعان اۋىل بالاسىمىز. كەيىن اكتەر بولامىن دەپ ويلاپ، ت. جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىنىڭ كوللەدجىنە تاپسىرىپ كورىپ ەدىم، وتپەي قالدىم.
كىشكەنە كەزىمنەن اكتەرلىق شەبەرلىكتى سپورتتىق داعدىمەن بايلانىستىرۋدى ارمان ەتەتىن ەدىم. ناعاشى اعام تانىمال اكتەر نۇرلان ءالىمجان ءبىز مەكتەپ وقىپ جۇرگەندە «اعايىندىلار» كينوسىنا ءتۇستى. جالپى، سول اعام ماعان ۇلگى بولدى. تۋعان اعام ءاردايىم مەنى جەتەلەپ، «سەنىڭ بويىڭدا وسى قاسيەتتەر بار، ارى قاراي دامىت» دەپ جاي قىزىعۋشىلىعىمدى ومىرلىك ماقساتىما اينالدىرىپ جىبەردى.
- وسى ۋاقىتقا دەيىن تۇسكەن كينولارىڭىز تۋرالى ايتىپ بەرسەڭىز...
- 2014 -جىلدان بەرگى ءبىرقاتار كينولارعا قاتىسقانىمىزبەن، تۇسكەن كارتينالاردىڭ اتىن ەستە ساقتاي بەرمەيمىز. شاقىرادى، بارامىز، تريۋك ورىندايمىز دا قايتامىز. سول جىلى قازاقستاندىق جانە وتاندىق كليپتەردە جۇردىك. كاسكادەرلىق دەگەن توبەلەسۋ مەن قۇلاۋدان تۇرادى عوي. 2015 -جىلى مىسىر ەلىندە بولىپ، «مىڭ ءبىر ءتۇن» تەلەحيكاياسىنا تۇستىك. جالپى، سول جىلى ەلىمىزدە دە ءبىرقاتار جوبالار باستالدى دا، «وربۇلاق شايقاسى» دەگەن سەكىلدى ۇلكەن تەاترلىق جوبادا ونەر كورسەتتىم. سول جىلدىڭ سوڭىندا وزبەكستان ەلىندە «ءامىر- تەمىر» دەگەن دەرەكتى فيلم ءتۇسىرىلدى. وعان امەريكادان كەلگەن ءبىرشاما تانىمال اكتەرلار دا قاتىسقان بولاتىن. ودان كەيىن 2016-2017 -جىلدارى دا ءبىرشاما كينولارداعى تريۋكتارعا اتسالىستىم.
- دەگەنمەن، اكتەر رەتىندە دەبيۋتتىك ءرولىڭىز «كوكجالدار» بولعان سەكىلدى...
- ءيا. «كوكجالدارعا» دەيىن كاسكادەرلىقتا توبەلەس تريۋكتارىن ورىنداساق، بۇل جەردە اكتەرلىق تالابىمدى ۇشتادىم. اتالمىش تۋىندىدا وزگە كينولاردان گورى قىزىق ساحنالىق مانەر بولدى. سەبەبى، كوكجالدارمەن كينوعا تۇسكەننەن كەيىن قاسقىرلاردىڭ اراسىندا وسكەن بالا سويلەپ جۇرمەيتىنى انىق. ياعني، ويدىڭ ءبارىن ميميكامەن كەلتىرۋگە ءتيىسسىڭ. سول جاعى قيىنداۋ بولدى.
- جالپى، ول فيلمگە رەجيسسەر ەركىن راقىشيەۆ ءوزى ۇسىنىس جاسادى ما؟
- سولاي بولدى. تالعاردا ۇلكەن تايەكۆوندو كلۋبى مەن ونىڭ جان- جاقتا فيليالدارى بار. « قىزىل قايرات» دەگەن اۋىلداعى فيليالدا ءوزىم وقۋشىلاردى دايىندايمىن. ءبىرشاما شاكىرتتەرىم بار. باپكەر بولىپ جۇرگەن كەزىمدە ءبىر كىسى «ەركىن راقىشيەۆ دەگەن كىسى كينو تۇسىرەدى ەكەن، سەنىڭ ءتۇر- الپەتىڭ كەلەتىن سەكىلدى» دەپ، فوتوسۋرەتكە ءتۇسىرىپ الىپ كەتكەن. ويىمدا ەشتەڭە جوق بولاتىن. ءسويتىپ، ءبىر كۇنى ەركىن راقىشيەۆ اعامىز حابارلاستى. كاسكادەر ەكەنىمدى كوردى. سودان سوڭ كينوعا ءتۇسىپ كەتتىك.
- جاندوس، جالپى كاسكادەرلاردىڭ ءبىر كۇنى تۋرالى ايتىپ بەرە الاسىز با؟ دەنەنىڭ شىنىققان قالىپتا ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن ءاردايىم جاتتىعۋدا جۇرەتىن شىعارسىزدار؟
- ءبىزدىڭ كاسكادەرلىق توپتا ءارتۇرلى سپورت تۇرلەرىنەن كەلگەن جىگىتتەر جينالعان. اكروباتيكادان، مۋاي- تايدان، بوكس، كاراتەدەن كەلگەن سپورت شەبەرلەرى شوعىرلانعان. ونىڭ ۇستىنە جىگىتتەردىڭ ءبارى دە ات قۇلاعىندا وينايدى. ءبىزدىڭ جاتتىعۋ جۇيەمىزدە كوبىنەسە قيمىل- قوزعالىستارىمىزدى جەتىلدىرىپ وتىرامىز. سودان كەيىن اكروباتيكانى دامىتامىز. قالاي توبەلەسۋ كەرەك، قانداي كينولارعا قانداي ماشىق كەرەك - سونىڭ ءبارىن جەتىلدىرەمىز. سونداي- اق، سەمسەرلەسۋ، اكروباتيكانى قولدانىپ، توبەلەس ساحناسىن كەلتىرۋ تۋرالى تاپسىرمالار كەلەدى. قۇلايتىن ۆيدەولار كەرەك بولادى. سولاردى تۇراقتى تۇردە قايتالاپ وتىرۋ كەرەك.
- ناقتى كۇن ءتارتىبى بويىنشا جينالىپ، جاتتىعۋ جاسايسىزدار ما؟
- اپتاسىنا ءۇش مارتە زالدا باس قوسامىز. البەتتە، تۇراقتى ايلىق بولماسا دا، كينو ءۇشىن ەتكەن ەڭبەگىمىز بويىنشا اقىمىزدى الامىز. سوندىقتان، كۇندىز جىگىتتەردىڭ ءبارى دە ءوز جۇمىسىمەن كەتەدى: كوبىسى گاسترولدىك ساپاردا جۇرەدى، كەيبىرى سيرك سالاسىندا ەڭبەك ەتەدى. كەشكى ۋاقىتتا، جۇمىستان كەيىن بىرگە جاتتىعامىز.
- كاسكادەرلىك توپتىڭ قۇرامىندا قانشا ادام بار؟
- 18-20 شاقتى ادام. ناقتى ايتقاندا، ءاردايىم 12-15 ادام جينالىپ، جاتتىعۋ جاسايمىز. ءبىر- ەكى قىز بار. كاسكادەرلىك توبىمىزدىڭ جەتەكشىسى باۋىرجان اعامىز: «ءبارىن جيناساق ولاردىڭ بارلىعىنا جۇمىس تاۋىپ بەرۋىمىز كەرەك»، - دەيدى. قازاقستاندا كينو سالاسىندا قوزعالىس بار بولعانىمەن، تۋرا ءبىزدىڭ ماماندىققا لايىقتى كينولار كوپ ءتۇسىرىلىپ جاتقان جوق - سيرەك.
- «Kazakhunion» كاسكادەرلىك كلۋبى شەتەلدەگى ارىپتەستەرىمەن تاجىريە الماسىپ تۇراتىن بولار؟
- ناقتى ءوزىمىزدىڭ «Kazakhunion» توبىنىڭ مىسىر، وزبەكستان ەلدەرىندە بايلانىستارى بار. جان- جاقتان حابارلاسىپ، اۋىزشا كەلىسىمدەر بولىپ جاتقانىمەن، بارلىعى بىردەي ورىندالا بەرمەيدى. 4 جىلدىڭ ىشىندە ءبىرشاما جەتىستىكتەرگە جەتتىك دەگەن ويدامىز. «Kazakhunion» دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى - قازاق جاستار قۇراماسى دەگەندى بىلدىرەدى. ءبارى دە جاس ماماندار.
- ءسىزدىڭ تريۋكتارىڭىزدى الەۋمەتتىك جەلىدە بولىسكەن ابزال مولدابەك دەگەن دوسىڭىزدىڭ «وسىنداي جاستارعا قولداۋ جوق قوي، شىركىن...» دەگەن ءسوزىن وقىپ قالدىق. ءوزىڭىز سەكىلدى جاس كاسكادەرلەر قاي تۇرعىدا قولداۋعا مۇددەلى بولىپ وتىر؟
- كاسكادەرلىك - ءوزى ءبىر توبە ماماندىق. ارينە، قازاقستاندا ەكشن مازمۇندى كينو كوبەيسە، جاقسى بولار ەدى. بىردەن- ءبىر قولداۋ سول دەپ بىلەمىن. ماقسات بار. قازاقستاندا كاسكادەرلىك سالادا جۇرگەندىكتەن، كينوعا بايلانىستى بولماسا دا، ءارتۇرلى قارۋ- جاراقتارمەن جۇمىس ىستەپ، فريستايل قويىپ، اكروباتيكا مەن تايەكۆوندونى ارالاستىرىپ، ءبىر سپورت ءتۇرىن قۇرىپ شىعارعىمىز كەلەدى. ول جەردە كاسكادەرلىق سالاداعى ۇرىپ- توبەلەسۋ بولمايدى. سەبەبى، باۋىرجان ابىشيەۆتىڭ كەزىندە كاسكادەرلىك سيپاتتاعى كينو سالاسىنان بولەك، سول سپورتتى دامىتامىن دەگەن ويى بولعان. كەيىن قارجىلىق ماسەلەگە بايلانىستى ول جوسپار توقتاپ تۇر.
قازاقستاندا سپورتتىڭ بارلىق ءتۇرى دامىدى. تايەكۆوندا، كۇرەس، بوكس بولسىن حالىققا ءمالىم. ءبىراق، ءبىزدىڭ ۆيدەونى كورسەڭىز، ءارتۇرلى قارۋ- جاراقتاردى قولدانۋ ارقىلى جاسالاتىن اكروباتيكالىق ءادىس- امالدار بار. سول سپورتتى دامىتۋ كەرەك بولىپ تۇر. ابزالدىڭ دا ايتىپ وتىرعانى سول.
امەريكادا «حايپەر» دەگەن مەكتەپ بار. حايپەر دەسە ادامدار بىردەن تۇسىنەدى. ۆيدەودان كورىپ وتىرساڭىز، حايپەرمەن ءوزىڭىز دە اينالىسقىڭىز كەلىپ كەتەدى. ياعني، شوۋ- سپورت. ءبىزدىڭ دە كوزدەگەنىمىز - سوعان ۇقسايتىن سپورت. ءاربىر ەلدەردە دامىپ كەلە جاتقانىمەن، قازاقستاندا ول جوق دەسە دە بولادى.
- كاسكادەرلىق ونەر كورسەتۋ بارىسىندا جاراقات العان كەزدەرىڭىز ءجيى بولا ما؟
- اللاعا شۇكىر، اۋىر جاراقات العان جوقپىز. ءبىراق، سول قولىمدى سىندىرعان كەزىم بولدى. «ءامىر- تەمىر» دەگەن دەرەكتى فيلمنىڭ تۇسىرىلىمىندە اتتىڭ ۇستىنەن اۋىپ تۇسكەن كەزىم بار ەدى. سول كەزدە ءبىر رەت جاراقات الدىم. كاسكادەرلىك ءنومىر ءساتتى شىعۋ ءۇشىن ءبىر ەمەس، رەجيسسەردىڭ كوڭىلىنەن شىققانشا ون رەت بولسا، ون رەت ورىنداۋعا تۋرا كەلەدى. ونىنشى دۋبلدا عوي دەيمىن، اتتان قۇلاعان كەزىمدە قولىمدى سىندىرىپ العان ەدىم.
- ماسەلەن، شەتەلدىك ءىرى كينوستۋديالار قازاق كاسكادەرلارىن بىرلەسكەن جوبالارعا شاقىرۋ ءۇشىن قانداي باعىتتا جۇمىس جۇرگىزۋ كەرەك دەپ ويلايسىز؟ بالكىم، سىزدەرگە ءبىر مىقتى مەنەدجەر كەرەك شىعار؟
- ورىندى سۇراق. مەنەدجەر كەرەك! قازىرگى زاماندا بار نارسە جارنامادان تۇرادى عوي. كوبىنەسە كاسكادەرلاردى ۆيدەولارى ارقىلى باعالايدى. سولايشا جوبالارعا قابىلداپ الىپ جاتادى. بىرىنشىدەن، كاسكادەرلىك توپتىڭ ءوزى شاقىراتىن ادامنىڭ تالابىن ورىنداي الاتىنداي، كەز كەلگەن تاپسىرىسىن اتقارا الاتىنداي دەڭگەيدە بولۋ كەرەك. ودان كەيىن ولاردى تىكەلەي توپ بار دەپ پاش ەتەتىن مەنەدجەر كەرەك. جالپى، سول كەزدە جۇمىس تا كوبەيەدى دەگەن ويدامىن.
- مەنەدجەر ەمەس، بالكىم تۇتاس كومپانيا جۇمىس جۇرگىزۋ كەرەك بولار؟
- ارينە. ءبىراق، ونىڭ ءبارى دە اينالىپ كەلگەندە قارجىعا كەلىپ تىرەلەدى.
- سۇحباتىڭىزعا راحمەت! ەڭبەكتەرىڭىزگە جەمىس تىلەيمىن.
اۆتور: ايان بەكەن ۇلى
@kazakhunionactionteam @kazakhunionactionteam #kazakhunion#kazakhunionteam#stunt#almaty#kazakhstan🇰🇿 #kazakhunionactionteam 🔥