بەيبىت سارىباي. «قايروشتىڭ قازاسى» - اڭگىمە

None
None
استانا. قازاقپارات - بايعۇستى ىشەدى دەمەسەڭ، ەشكىمگە زيانى جوق ەدى. اقجۇرەك نەمە قولىنان كەلگەن كومەگىن ەشكىمنەن ايامايتىن ەدى.

ەلى دە قادىرىن بىلەدى ەكەن. تانيتىن، بىلەتىن ادامداردىڭ ءبارى كەلدى. تىرشىلىگىندە دە قايرات دەگەن اتىن اتاماي، قايروش دەپ ەركەلەتەتىن اۋىلداستارى جەرلەۋ ءراسىمىن ءوز مويىندارىنا الدى. ەڭىرەگەندە ەتەكتەرى جاسقا تولدى. ەكى كۇن جىلاپ، كورىن تەرەڭ قازىپ، تەپكىلەپ كومدى.

بىرەۋ-مىرەۋ و دۇنيەلىك بولا قالسا، ەستىگەن جۇرتتىڭ بەت سيپاعاننان كەيىنگى العاشقى ءسوزى «نەدەن كەتىپتى؟» دەگەن سۇراق ەدى عوي. بۇنىڭ تۋراسىندا ەشكىمدى ول سۇراق مازالاماسا كەرەك. نەدەن كەتسە دە ءبىر كەتەرى انىق ەدى. مەزگىلسىز قايتىس بولدى دەگەن ادام دا بولمادى. قىرىقتىڭ ۇشەۋىندە عانا بولسا دا زاڭدىلىق سياقتى كورىندى. ويتكەنى، سوڭعى جىلدارى كوپ ءىشىپ كەتكەن. سوڭعى ايلاردى ءتىپتى ۇدەتىپ جىبەرگەن. سول سەبەپتى دە جۇرەكتەن كەتىپتى دەگەننىڭ ارعى ءمانىن ءبارى بىلگەن. ءبارى دە ىشتەي «ە، پاحمەلدەن كەتكەن ەكەن» دەدى.

ەل اياعى باسىلعان شاقتا ەت جاقىندارى وزدەرى عانا قالعان. قايروشتىڭ ايەلى الدەنەشە رەت ايتقان اڭگىمەسىن تاعى ءبىر قايتالادى.

- ءبارىمىز جاتىپ قالعانبىز. تۇنگى ەكىلەردىڭ كەزىندە كەلدى. قاتتى قىزۋ بولاتىن. اكونايدىڭ بەتىنەن سۇيەيىنشى دەدى. مازالاماي-اق قويساڭشى، ەرتەڭ دە كۇن بار عوي، ويانعاسىن سۇيەسىڭ دەپ ەدىم، كونبەدى. اكونايدىڭ بەتىنەن ءسۇيىپ، سونىڭ قاسىندا كىشكەنە وتىردى.

- ادام كۇنى جەتكەنىن سەزەدى دەۋشى ەدى، سەزگەن ەكەن عوي.

- بىلمەيمىن، ايتەۋىر ءبىراز وتىردى دا توسەگىنە كەلىپ جاتتى. سۋ بەرشى دەدى. سالقىنداۋ قىلىپ اكەلىپ بەردىم. ءسۇت بەرىپ ەدىم، تابەتى تارتپادى. سۋىن ءىشىپ بولعاسىن تاعى ءبىر جاستىق بەرشى دەدى. ءوزىمنىڭ جاستىعىمدى باسىنا قويدىم. وڭ قولىمەن جۇرەك تۇسىن ۋقالاي بەردى. جەدەل جاردەم شاقىرايىن دەپ ەدىم تىڭدامادى.

- تىڭداماعانىنا قاراماي، شاقىرۋ كەرەك ەدى.

- قايدان بىلەيىن، كۇندەلىكتى اۋرۋى شىعار دەدىم. ءبىراق، شاقىرسام دا ۇلگەرمەگەندەي ەكەن. ءۇش-ءتورت مينۋت وتپەي قىسىلىپ بارام، قىسىلىپ بارام دەدى دە قورىلداپ كەتتى. ارتىنشا دەنەسى دەل-سال بولىپ قالدى. تامىرىن باسىپ، تىنىسىن تىڭداپ ەدىم، تىرشىلىكتىڭ بەلگىسى بايقالمادى. شوشىنعانىمنان ەسىمنەن تانىپ قالدىم.

ول اڭگىمەسىن وسى جەرىنەن ءۇزىپ، كوزىنە كەلگەن جاستى سىعىمداپ الدى. جانىندا وتىرعان قايىن ءسىڭىلىسى قۇشاعىنا قىسىپ، جۇباتقان سىڭاي تانىتتى. بارلىعى بۇعان اياۋشىلىقپەن قارادى. ەندى شە، قىرىققا تولار تولماس جاسىندا ارىستاي ازاماتىنان ايىرىلىپ، جەسىر قالىپ وتىر.

- تىرشىلىگىندە اناۋ-مىناۋ دەگەنمەن، قيمايدى ەكەنسىڭ. ىشسە دە، امان-ەسەن جۇرە بەرسە ەكەن، قالقايىپ جۇرگەنى دە بالالارىنا قايرات قوي دەۋشى ەدىم. امالىم نە، ايىرىلىپ قالدىم...

اڭگىمەنىڭ توركىنى وسىلاي. جاستاي جەسىر قالعان ايەلدىڭ قايعىسى قابىرعاڭدى قايىستىرارلىق- اق. ال، شىندىعىندا قالاي ەدى. جوعارىداعى اڭگىمە جارتىلاي راس.

قايروش ءتۇننىڭ ءبىر ۋاعىندا ءىشىپ كەلگەن. ادەتتەگىدەي اكونايىنىڭ بەتىنەن سۇيمەك بولعان. بۇل بولسا شوشىتاسىڭ دەپ سۇيگىزبەي قويعان. قايروش سۋ سۇراعاندا اكەلىپ بەرگەنى دە راس. ءبىراق، سۋدىڭ كوپ مولشەرى سىركەسۋ مەن ەرتىلىگەن ءبىر ۋىس ۇيىقتاتاتىن ءدارى ەدى... بارىڭنان جوعىڭ جاقسى دەپ ىشكىزگەن. ءسۇت بەردىم دەگەنى دە وتىرىك. سول ساتتە ۇيىندە ىشەر تۇگىلى، قاتارعا ءسۇت جوق ەدى. دەنەسىنەن جانى شىققاسىن، اۋزىنان اققان اق كوبىكتى ءسۇرتىپ، تازالاپ، جاقىن جەردە تۇراتىن قايىن ىنىسىنە حابار بەرگەن.

ايتپەسە قانشا ءىشىپ ءجۇر دەگەنىڭمەن قايروش ءال ءازىر ولە قوياتىن جىگىت ەمەس ەدى.

 بەيبىت سارىباي

سوڭعى جاڭالىقتار