كەم بولىپ جارالعام جوق مەن ەشكىمنەن - بۇگىن مۇقاعالي ماقاتايەۆتىڭ تۋعان كۇنى
اقىن 1931 -جىلى اقپاننىڭ توعىزى كۇنى نارىنقول ءوڭىرىنىڭ قاراساز اۋىلىندا دۇنيە ەسىگىن اشقان. «قايران قاراسازىم-اي» دەپ ولەڭگە قوسقان، كەيىن ءانشى رامازان ستامعازيەۆتىڭ انىنە اينالعان اياداي اۋىلدى بۇگىندە بىلمەيتىن قازاق كەمدە- كەم.
مۇقاعاليدىڭ بالا كەزى سۇم سوعىستىڭ قاسىرەتتى جىلدارىنا تۇسپا-تۇس كەلەدى. «نەڭدى سەنىڭ اڭسايمىن بالا شاعىم، بۇلدىراعان اينالاڭ الا ساعىم» دەگەن اقىننىڭ اناسى ناعيمان مۇقاعاليدىڭ وكشەسىن باسا تۋعان ءۇش ۇلدى اسىراپ جەتكىزەدى. اكەسى سوعىستان ورالماعان. ورتا مەكتەپتى ينتەرناتتا جاتىپ بىتىرگەن جىگەرلى جاس ەڭبەككە ەرتە ارالاسىپ، اۋىلدىق كەڭەستىڭ حاتشىسى، قىزىل وتاۋدىڭ مەڭگەرۋشىسى، كومسومول قىزمەتكەرى، جەتىجىلدىق مەكتەپتىڭ مۇعالىمى بولادى. سودان نارىنقول اۋداندىق «سوۆەتتىك شەكارا» گازەتىنە ورنالاسىپ، قالامگەرلىككە بەت بۇرادى.
مۇقاعالي ماقاتايەۆ الپىسىنشى جىلداردىڭ باسىندا «سوتسياليستىك قازاقستان» (قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان») گازەتىندە، 1963-1965 -جىلدارى «مادەنيەت جانە تۇرمىس» (قازىرگى «پاراسات»)، 1965-1972 -جىلدارى «جۇلدىز» جۋرنالدارىندا، 1972-1973 -جىلدارى قازاقستان جازۋشىلار وداعىندا قىزمەت اتقارعان. ول - قازاق پوەزياسىنا قايتالانباس تۋىندىلارىمەن، وتتى جىرلارىمەن كەلگەن اقىن. ءوز شىعارمالارى ارقىلى قازاق پوەزياسىن جاڭا بيىكتەرگە كوتەردى. مۇقاعالي پوەزيادا تۋعان ونەر دەڭگەيىندەگى عانا قۇبىلىس ەمەس. ونىڭ ولمەس ونەرى، قاناتتى پوەزياسى قازاق حالقىنىڭ پاراساتىن كەمەلدەندىرە ءتۇستى.
مۇقاعالي الماتىدا ءومىر سۇرگەن جىلدار ىشىندە وزىندىك دارا ءۇنىن، سۋرەتكەرلىك قايتالانباس دارىنىن تانىتا ءبىلدى. «يليچ» (1964)، «ارمىسىڭدار دوستار» (1966)، «قارلىعاشىم كەلدىڭ بە؟»، «ماۆر» (1970)، «اققۋلار ۇيىقتاعاندا» (1973)، «شۋاعىم مەنىڭ» (1975) اتتى جىر جيناقتارىن كوزىنىڭ تىرىسىندە جاريالاپ ۇلگەردى. قىرىق بەس جاسىندا ومىردەن وتكەن سوڭ اۋدارما سالاسىندا دا ەڭبەگى زور.
دانتەنىڭ «قۇدىرەتتى كومەدياسىنىڭ» «تامۇق» اتتى ءبولىمىن، شەكسپيردىڭ «سونەتتەرىن»، ۋولت ۋيتمەننىڭ ولەڭدەرىن قازاق تىلىندە سويلەتكەن اقىننىڭ كىتاپتارى ومىردەن وتكەننەن كەيىن ون مىڭداعان دانامەن باسىلىپ شىعىپ جاتتى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن اقىننىڭ شىعارماشىلىعىنا دەگەن قازاقتىڭ قۇرمەتى ءبىر مىسقال كەمىگەن ەمەس. بۇگىن دە اقىننىڭ ولەڭدەرى مەن شىعارمالارىنىڭ، وي- تولعاۋلارىنىڭ جاڭا كىتاپ بولىپ باسىلىپ جاتقانى - وسىعان كۋا.
