شەرۋباي قۇرمانباي ۇلى: ءاربىر تەرمين شىعارماشىلىق تۇرعىدان زەرتتەۋدى تالاپ ەتەدى

استانا. قازاقپارات - سىرتتان ەنگەن تەرميندەردى قازاق تىلىنە قالاي بەيىمدەۋ كەرەك؟ بارلىق تەرميندەردى تىلىمىزگە تىكەلەي ەنگىزۋ دۇرىس پا؟ جالپى، ءسوزجاسام ىسىندە قانداي قاعيداتتاردى ەسكەرگەن ءجون؟

ەلباسىنىڭ «ءتورتىنشى ونەركاسىپتىك ريەۆوليۋتسيا جاعدايىنداعى دامۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى» جولداۋىندا دا تەرمين ماسەلەسى كوتەرىلگەن بولاتىن. وسىعان بايلانىستى تەرمينولوگ عالىم، فيلولوگيا عىلىمنىڭ دوكتورى، پروفەسسور شەرۋباي قۇرمانباي ۇلىن سوزگە تارتقان ەدىك.

- شەرۋباي قۇرمانباي ۇلى، جالپى تەرمينولوگيا سالاسىندا شەتتەن ەنگەن قانداي سوزدەردى اۋدارۋ نەمەسە اۋدارماي تىكەلەي ەنگىزۋ ورىندى دەپ ويلايسىز؟

- تەرميننىڭ تۇرلەرى وتە كوپ. ونىڭ بارلىعىنا بىردەي ولشەممەن قاراۋعا بولمايدى. اۋدارۋعا بولاتىن جانە اۋدارۋعا كەلمەيتىن تەرميندەر، بالاماسىز لەكسيكا دەگەن بار. سوندىقتان، ولاردىڭ بارىنە ءبىر ولشەممەن قاراپ «اۋدارۋعا كەلەدى نەمەسە كەلمەيدى» دەگەن شەشىمگە كەلۋگە اسىقپاعان ءجون. جالپى، وتاندىق تەرمين قورىمىزدىڭ ارعى- بەرگى دامۋ تاريحى مەن باسقا ەلدەردىڭ تاجىريبەسىن سارالاپ قاراساق، تىلىمىزگە بالاماسىز لەكسيكا مەن اۋدارۋعا كەلمەيتىن تەرميندەردىڭ كوبىرەك ەنەتىنى بايقالادى. نەمەسە نومەنكلاتۋرالىق اتاۋلاردىڭ، ماسەلەن، بەلگىلى ءبىر تەحنيكانىڭ، كولىكتىڭ، تاۋاردىڭ جارتىلاي قىسقارعان، جارتىسى سان، جارتىسى ءسوز بولىپ كەلەتىن اتاۋلار بار. «گاز-21»، «ت-34»، «سۋ-32»، «F-16» سياقتى اۆتوموبيلدىڭ، تانكتىڭ، ۇشاقتىڭ اتاۋلارى، ماركاسى، جەر- سۋدىڭ، ادامنىڭ اتىمەن اتالاتىن حيميالىق ەلەمەنت، بەلگىلى ءبىر جاڭالىق اشقان عالىمداردىڭ ەسىمىمەن ايتىلاتىن ۆولت، وم جانە نيۋتون ءتارىزدى زاڭدار اتاۋلارى - ءتۇپنۇسقادان اۋدارىلمايدى.

 ال ەندى بەلگىلى ءبىر ماعىنانى بىلدىرەتىن سوزدەردەن جاسالعان تەرميندەردى الەم حالىقتارى ءوز تىلدەرىنە قولايلى ەتىپ ءتۇرلى جولدارمەن اۋدارىپ الۋ، فونەتيكالىق تۇرعىدان يكەمدەپ قابىلداۋ تاجىريبەلەرى وتە كوپ. مىسالى ءۇشىن «كومپيۋتەر» ءسوزىن ءبىز تۋرا قابىلداساق، 70 ميلليون تۇرىك ونى «بىلگىسايار» دەپ اۋدارىپ الدى. ءبىز «ءتىنتۋىر» دەپ جۇرگەندى اعىلشىندار «ماۋس» دەسە، فرانسۋزدار «سۋعي»، ورىستار «مىش» دەيدى. ءبىز «اۋەجاي» دەسەك، تۇرىكتەر - «حاۆاليمانى» (Havalimanı)، نەمىستەر - «فليۋگحافەن» (ۇشۋ+ ايلاق)، ارابتار - «ءال ماتارۋم» «ۇشاق مەكەنى» المطار) )، قىتايلار - «فەي جي چاڭ» (飞机场) دەيدى. قىسقاسى وسىلاي كەتە بەرەدى.

«سەندەر نەگە ءدال اعىلشىن نەمەسە فرانسۋز تىلىندەگىدەي المايسىڭدار» دەپ ەشكىم ەشكىمگە مىندەتتەمەيدى. سوندىقتان، ءار حالىقتىڭ سىرتتان كەلگەن ءسوزدى ءوز ىڭعايىنا قاراي بەيىمدەپ الۋعا، قاجەت دەپ تاپسا، اۋدارىپ، ءتول بالاماسىن جاساۋعا قۇقىعى بار. ونى شەكتەپ تاستاۋعا كەلمەيدى. ويتكەنى، تىلدە ءسوزجاسام، تەرمينجاسام تاسىلدەرى بار. ەگەر بەلگىلى ءبىر تىلدە ءسوزجاسام جۇمىس ىستەمەيتىن بولسا، ول ءتىل بىرتىندەپ ءولى تىلگە اينالادى. بىلايشا ايتقاندا، اۋىزىڭ بولىپ تۇرىپ سويلەمەسەڭ، كوزىڭ بولىپ تۇرىپ كورمەسەڭ - وندا سوقىردان، مىلقاۋدان نە ايىرماشىلىعىمىز بار؟ سول سەكىلدى ءتىل دەگەن دە ءوزىنىڭ زاڭدىلىعى بويىنشا جۇمىس ىستەيدى. ءتىرى تىلدە، قولدانىستاعى تىلدە ءسوزدىڭ پايدا بولۋى، جاسالۋى نەمەسە وزگە تىلدەردەن اۋدارىلىپ الىنۋى تابيعي نارسە.

- حالىقتىڭ قولدانىسىنا وڭاي ەنىپ كەتەتىن سوزدەردى تىلگە شەبەر تۇردە ەنگىزۋ ىسىمەن كىمدەر اينالىسۋى كەرەك؟ ويتكەنى، قازىر تەرمين شىعاراتىندار دا، تەرمين ۇسىناتىندار دا ءبىرشاما بار سەكىلدى...

 - شىعارماشىلىق ءۇردىس ءتىلدىڭ جاسامپازدىعىن كورسەتەدى. ال ەكىنشى جاعىنان ءسوزدى جاساي الاتىن، سوعان قابىلەتى بار ادامدار ءسوزجاسام ءتارتىبىن بۇزباي، تىلدىك نورماعا ساي جاساعانى دۇرىس. كەز كەلگەن ءىستى قولىنان سول شارۋا كەلەتىن مامان جۇرگىزگەندە عانا ول ءىس ناتيجەلى بولادى. اباي اتامىزدىڭ «ءىشى التىن، سىرتى كۇمىس ءسوز جاقسىسىن، قازاقتىڭ كەلىستىرەر قاي بالاسى؟» دەمەكشى، ءسوزدى جاساپ جاتقان ادامداردىڭ بارلىعى دا كەلىستىرىپ جاتىر دەۋ قيىن. ناعىز مامانداردىڭ، ءسوز زەرگەرلەرىنىڭ قالامىنان تۋىنداعان، سولاردىڭ ەلەگىنەن وتكەن ءسوز حالىقتىڭ جاپپاي قولدانىسىنا ۇسىنىلىپ، لەكسيكالىق قورىمىزدى بايىتۋعا ءتيىس.

 ال ەندى ءساتسىز جاسالىپ جاتقان تەرميندەردى ماماندار ۋاقتىلى قاراپ، ساراپتان وتكىزىپ، ولاردىڭ اسىلىن- جاسىعىنان اجىراتىپ، ەلەپ- ەكشەپ وتىرۋى كەرەك. جالپى، مەنىڭ پىكىرىم - ءسوزجاسامعا مۇمكىندىك بەرگەن دۇرىس. قازاق ءتىلى ەشكىمنىڭ تىلىنەن كەم ەمەس. باۋىرجان مومىش ۇلى ايتقانداي «قازاق ءتىلى ەش ۋاقىتتا وزىمەن كورشىلەس حالىقتىڭ تىلدەرىنەن سورلى بولىپ، قاتاردان قالىپ ءومىر سۇرمەگەن». بۇل تەرمينجاسامعا دا قاتىستى پىكىر.

ءبىزدىڭ ءتىلىمىز دە كوپتەگەن دامىعان تىلدەر سياقتى ءسوز تۋعىزۋعا، جاڭا ۇعىم مەن سوزدەردى قالىپتاستىرۋعا قابىلەتتى ءتىل. ءبىراق، ونىمەن ناعىز بىلىكتى، تەرمينگە قويىلاتىن تالاپتى بىلەتىن، تەرمينجاسامنىڭ امال- تاسىلدەرىن جاقسى مەڭگەرگەن كاسىبي ماماندار اينالىسقانى ءجون. سوندا عانا سوزدىك قورىمىزعا كوڭىلگە قونىمدى، تىڭداۋعا جاعىمدى، ۇعىمنىڭ مازمۇنىن ءدال قامتيتىن سوزدەر مەن تەرميندەر ەنەدى.

سوزدەردى مۇلدەم اۋدارماي- اق قويايىق دەۋ دە نەمەسە ءسوزدىڭ ءبارىن اۋدارىپ تاستايىق، شەت ءتىلى سوزدەرىنەن تۇك قالدىرمايىق، تاپ- تازا ءتىل جاسايىق دەگەن دە - ءبىرجاقتى پىكىر. جالپى، ەشبىر ءتىل باسقا حالىقتىڭ تىلىنەن ءسوز الماي تۇرا المايدى. مادەنيەتتەردىڭ اراسىنداعى بايلانىس، مادەنيەتارالىق قاتىناستار قاشان دا بولعان، بولا دا بەرەدى. كورشى وتىرعان نەمەسە مادەنيەتى، عىلىمى مەن تەحنولوگياسى دامىعان حالىقتار ءبىر- بىرىنەن سوزدەردى، ۇعىمداردىڭ اتاۋلارىن الادى، ءوزارا ءسوز الماسادى. ماسەلەن، ءبىزدىڭ لەكسيكامىزداعى اراب، پارسى سوزدەرى وتە كوپ. ءبىراق، ولار ءبىزدىڭ ءتىلىمىزدىڭ زاڭدىلىعىن، فونەتيكالىق جانە مورفولوگيالىق زاڭدىلىقتارىن مويىنداپ بارىپ، قابىلداندى. سول سەبەپتى ولار ءوز سوزدەرىمىز سياقتى بولىپ كەتتى. «كىتاپ»، «قالام»، «الەم»، «داپتەر» دەگەن سياقتى جۇزدەگەن سوزدەردى مىسالعا كەلتىرسەك بولادى.

 - بىزدە كوپ جاعدايدا زاماناۋي تەرميندەردىڭ قازاق تىلىنە كىرىگۋىندە ورىس ءتىلى دەلدال بولىپ تۇرعانى بايقالادى. ماسەلەن، ءتۇپنۇسقاسى قازاقشا «ەنگلاند» دەپ ايتىلاتىن مەملەكەتتىڭ اتاۋىن ءبىز ورىس ءتىلىنىڭ «انگليا» اتاۋىمەن تىكەلەي قابىلداپ، تىلىمىزگە كىرگىزە سالعان سياقتىمىز با؟.. وسىنداي مىسالدار قازاق تىلىندە كوپتەپ كەزدەسەدى عوي...

- بىرىنشىدەن، ەرتەرەكتە دە، عاسىرلار بويى دا وزگە جۇرتتاردىڭ سوزدەرىن، الىپ، بەرىپ كەلە جاتقان حالىقپىز. ماسەلەن، سلاۆيان تىلدەرىندە تۇركىلىك سوزدەر وتە كوپ. ولار ونداپ ەمەس مىڭداپ سانالادى. مادەنيەتىمىز ءال- اۋقاتتى، حالقىمىزبەن، مەملەكەتىمىزبەن وزگەلەر ساناسىپ، تۇركىلەر داۋىرلەپ تۇرعاندا بىزدەن دە وزگەلەر ءسوز العان. ەندى دۇنيە الماسىپ، ءبىز وزگەلەردەن سوزدەردى كوپ الاتىن تىلگە، حالىققا اينالدىق. اراب حاليفاتى كۇشەيگەن زاماندا ولاردىڭ مادەنيەتى بىزگە كەلىپ، مۇسىلمان ءدىنىن قابىلداۋ ارقىلى ءبىزدىڭ تىلىمىزگە ارابتىڭ، پارسىنىڭ، يراننىڭ سوزدەرى كوپتەپ ەندى.

 مىنا ماسەلەنى ايتا كەتۋ كەرەك: اراب، پارسى سوزدەرى ءبىزدىڭ دىبىستىق جۇيەمىزگە باعىندىرىلىپ قابىلداندى. ماسەلەن، احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ: «قازاقتىڭ تىلىنە كىرگەن ءسوز قازاقتىڭ شاپانىن جامىلىپ، تىماعىن كيىپ كىرۋ كەرەك» دەيدى. سونىمەن قاتار، حالەل دوسمۇحامەد ۇلى دا «ءبىزدىڭ تىلىمىزگە ەنگەن ءسوز ءبىزدىڭ دىبىستىق جۇيەمىزگە، ۇندەستىك زاڭىنا باعىنىپ كەلۋى كەرەك» دەپ تايعا تاڭبا باسقانداي ايتىپ كەتكەن. بۇل تۇرعىدا بىرنەشە شىعىس ءتىلىن، اراب ءتىلىن جەتىك بىلگەن قايراتكەر ءنازىر تورەقۇلوۆ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، «جات سوزدەر» دەگەن كىتاپ جازعان. سول كىتاپتا اراب، پارسى تىلدەرىن ءبىز قالاي يگەردىك، قالاي يگەرۋ كەرەك، ەۋروپالىق ەلدەردىڭ تەرميندەرىن قالاي قابىلداۋ كەرەك دەگەن ماسەلەنى ءبىرىنشى رەت ءنازىر تورەقۇلوۆ اتاپ كورسەتكەن بولاتىن.

ايتىپ وتكەنىمدەي، اراب- پارسى، يران، باسقا دا تىلدەردىڭ سوزدەرىن ءبىز وزىمىزگە يكەمدەپ، قازاق تىلىندەگى بار دىبىستاردى پايدالانا وتىرىپ، قابىلداعانبىز. وكىنىشكە قاراي، ورىس تىلىنە كەلگەندە «جيەنقۇلعا شىقپايدى ءۇنىم» دەپ سارا جىرلاعانداي، ءتىلدىڭ وسى زاڭدىلىعىن، قاعيداتىن ساقتاي المادىق. ءبىزدىڭ الىپبيىمىزگە ورىس تىلىنە ءتان يە، يۋ، يا، تس، سياقتى بىزدە جوق كىرمە ارىپتەر سول تىلدەگى سوزدەر قالاي ايتىلسا، قالاي جازىلسا، سولاي قابىلداۋ ءۇشىن تىلىمىزگە ەنگىزىلگەن. ولار - قازاق تىلىنە جات دىبىستار. سول دىبىستاردى كىرگىزىپ الدىق تا، ورىستار قالاي جازسا، سولاي جازىپ، قابىلداپ كەلدىك. بىلايشا ايتقاندا، قازاق ءتىلى مەن ورىس ءتىلىنىڭ وزىندىك ورفوگرافيالىق ەرەجەلەرى، وزىندىك ءتىل زاڭدىلىقتارى بولەك ەكەندىگىنە قاراماستان، ورىس ءتىلى سلاۆيان توبىنا، ال ءبىزدىڭ ءتىل تۇركى تىلدەرىنىڭ قىپشاق توبىنا جاتاتىنىن ەسكەرمەستەن، ءبىز سول سلاۆيان توبىنداعى سوزدەردى وزگەرتپەي، تىكەلەي قابىلدادىق.

 قىتاي قازاقتارى وسىعان دەيىن قىتاي استاناسىن «بەيجىڭ» دەپ كەلسە، ءبىز ورىستارعا ۇقساپ «پەكين» دەدىك. سوڭعى كەزدە عانا تۇپنۇسقاداعىمەن بىردەي الىپ ءجۇرمىز. سوندىقتان ورىس تىلىنەن سوزدەردى قابىلداۋدا ۇلكەن كەمشىلىكتەرگە جول بەرىلدى. لينگۆيستيكا عىلىمىندا «ۇستەم ءتىل» دەگەن ۇعىم بار. ءبىزدىڭ ءتىلىمىزدىڭ دىبىستىق جۇيەسىنە دە، ءسوز الماسۋ، تەرمين الماسۋ پروتسەسىنە دە ۇستەمدىك جاسالدى. ءبىز ونى ءبىلىپ، وتكەننەن ساباق الا ءبىلۋىمىز كەرەك. جاۋىردى جابا توقىپ، ەسكى سۇرلەۋمەن تارتا بەرسەك، ونىمىز قازاق ءتىلىنىڭ تابيعاتىن ساقتاپ، وزىندىك ەرەكشەلىگىن ەسكەرۋ بولمايدى. تىلدىك رەفورما جاساعان كەزدە، ءالىپبي الماستىرعاندا ءبىز وسىنى ەسكەرگەنىمىز ابزال. باسى ارتىق تاڭبالاردان قۇتىلىپ، لاتىن الىپبيىنە كوشسەك، شەت تىلدەرىنىڭ ءسوزىن قابىلداعاندا دەلدال رەتىندەگى ورىس ءتىلى ارقىلى ەمەس، تىكەلەي «بەيجىڭ» دەپ الۋىمىز كەرەك. ورىس حالقى دا ماسەلەن كەز كەلگەن ۇلتتان ءسوز العاندا ءوز تىلدەرىنە بەيىمدەپ الادى. ال ءبىز ورىس تىلىندە قالاي جازىلسا، سولاي قابىلدايمىز. بۇل ءوز ءتىلىمىزدىڭ دىبىستىق، مورفولوگيالىق زاڭدىلىقتارى مەن ەرەجەلەرىن ەسكەرمەۋ دەگەن ءسوز.

- «كىتاپ» دەگەن ارابتىڭ ءسوزى ءتول تىلىمىزگە ءسىڭىپ كەتكەن. اقىرى شەتتەن تەرمين الاتىندىقتان، وسىلايشا، ونى تىلگە ىڭعايلى بەيىمدەۋمەن ەنگىزۋ ءۇشىن قانداي جۇمىس اتقارۋ كەرەك؟

 - تەرميندەرىمىزدىڭ 80-90 پايىزى كەڭەستىك كەزەڭدە ورىس تىلىندەگى تەرميندەرمەن بىردەي بولدى. ەگەر كەڭەستىك كەزەڭدەگى تەرمينولوگيالىق سوزدەردى ساراپتاپ قاراساق، تەحنيكا، ناقتى عىلىمدار سالاسىنداعى ءبىرقاتار سالالارىندا عىلىمي اتاۋلاردىڭ 80-90 پايىزعا دەيىنگى بولىگى ورىس تىلىنەن ەش وزگەرىسسىز، تىكەلەي الىنعان. بۇنىڭ ءوزى تەرمينجاسام ەمەس، ياعني بەيىمدەپ قابىلداۋ ەمەس - ولاردىڭ تەرميندەرىن قاز قالپىندا كوشىرە سالۋ. وسى داستۇرگە ابدەن بويى ۇيرەنىپ العان كەيبىر سالا ماماندارى، عالىمدار ۇلت تىلىندە تەرمين جاساۋعا، ءوز ءتىلىن دە ىسكە قوسۋعا مۇلدە قۇلىقسىز.

الەم تىلدەرىنە كەڭ تاراعان، اۋدارۋدى قاجەت ەتپەيتىن تەرميندەردى ءبىز دە الايىق، تەرمينقورىمىزدى بايىتايىق. وعان ەشكىمنىڭ قارسىلىعى جوق. الايدا، شالاعاي، جاۋاپسىز مامانداردىڭ قالامىنان شىققان كەيبىر سوزدەردى بەتكە ۇستاپ الىپ، قازاق تىلىندە جاسالعان ءسوزدىڭ ءبارىن قارالاپ، ۇلتتىق ءسوزجاسامعا، تەرمينجاسامعا قارسى تۇرۋ - مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ عىلىم مەن تەحنيكا سالاسىندا قانات جايۋىن ويلاعان بىلىكتى ادامنىڭ تىرلىگى ەمەس. ەندەشە، قاجەتىنە قاراي وزگەدەن ءسوز الۋدان دا قاشپايىق، ءوز تىلىمىزدە ءسوز جاساۋعا دا جول اشايىق.

ۇلت تىلىندە ءسوز، تەرمين جاساۋ بۇل - تابيعي پروتسەسس. «كەڭەسىپ پىشكەن تون كەلتە بولماس» دەمەي مە دانا حالقىمىز. تەرمين، تەرمينولوگيا جونىندەگى ماماندار مەن مامان ەمەستەردىڭ ايتقان پىكىرلەرىنىڭ ءبارىن ەلەۋسىز قالدىرماي، عىلىمي ساراپتان وتكىزگەن ءلازىم. عىلىمي نەگىزگە سۇيەنە وتىرىپ، ءىس جۇرگىزسەك، باسقا تىلدەردەگى سوزدەر دە اراب تىلىندەگىدەي تىلىمىزگە ءسىڭىپ كەتەدى. «الەم»، «كىتاپ»، «داپتەر» دەگەن ءسوزدى ەشبىر قازاق مىناۋ ارابتىڭ ءسوزى، مىناۋ كىرمە ءسوز دەپ جاتسىنىپ جۇرگەن جوق. ولار بىزگە تاستاي باتىپ، سۋداي ءسىڭىپ كەتتى. سەبەبى، ءبىز ولاردىڭ بارلىعىن ءتىلىمىزدىڭ زاڭدىلىعىنا سايكەستەندىرىپ بارىپ، باعىندىرىپ قابىلدادىق. ال قازىر كىرمە سوزدەردى يكەمدى ەتپەي، تىلىمىزگە باعىندىرماي، كورشىلەر قالاي جازسا، ءبىز دە سولاي جازىپ كەلگەندىكتەن، ولار وقشاۋلانىپ، جاتتىعىن جاسىرا الماي، تىلگە قابىلدانعانىنا عاسىرعا جۋىق ۋاقىت وتسە دە، الاش قايراتكەرلەرى ايتقانداي «بوگدە سوزدەر» دەگەن اتتان ارىلا الماي كەلەدى.

- دەمەك، سىرتتان ەنگەن ءاربىر تەرميندى جەكە تالداۋ كەرەك دەگەن پىكىردەسىز عوي؟

 - جات سوزدەردى قابىلداۋ، تىلىمىزگە بەيىمدەپ الۋ - وتە ماڭىزدى ماسەلە. ارينە، ءار تەرميندى جەكە- جەكە تالداۋ كەرەك. ءار تەرميننىڭ تابيعاتىن زەرتتەۋ كەرەك. ول قانداي تەرمين؟ قاي جاقتان كەلدى؟ قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟ تىلىمىزدە بالاماسى بار ما؟ ولاردى اۋدارۋعا بولا ما، سول قالپىندا قابىلعان ءجون بە؟ ءبىزدىڭ شەتەلدەگى قازاقتار ونى قالاي قولدانىپ ءجۇر؟ باۋىرلاس تۇركىلەردە قالاي جاسالعان؟ ءتۇپنۇسقاسى قالاي، قالاي يكەمدەيمىز دەگەن ماسەلەگە - شىعارماشىلىق تۇرعىدا كەلىپ، ءساتتى بالاما تاپقان كەزدە عانا ونى تىلگە ەنگىزۋگە بولادى. ەگەر شىنىمەن اۋدارۋعا كەلمەيتىن قازاقتان وزگە الەم جۇرتشىلىعى قابىلداعان كەڭ تاراعان تەرمين بولسا، ءبىز دە وزىمىزگە يكەمدەپ الايىق. جاڭا جاسالعان تەرمين بولسا، ول شۇبالاڭقى بولماي، عىلىمي ۇعىمدى ءدال بەرەتىن، سونىمەن بىرگە قۇلاققا جاعىمدى، تىلگە جەڭىل، ايتۋعا ورالىمدى بولاتىن جاعىن دا ەسكەرۋىمىز كەرەك.

 قىسقاسى، تەرمينگە قويىلاتىن ارنايى تالاپتار بارشىلىق. تەرمين تانۋ - ءتىل ءبىلىمىنىڭ دەربەس سالاسى. ونى وزىنشە كەشەندى عىلىم سالاسى رەتىندە قاراستىراتىن دا عالىمدار از ەمەس. ءبىز ءتىسىمىز اۋىرسا ءتىس دارىگەرىنە، ءىشىمىز اۋىرسا تەراپيەۆتكە بارامىز. سوندىقتان، ءتىلدىڭ، تەرمينولوگيانىڭ ماسەلەسىن دە بىلىكتى عالىمدار مەن تاجىريبەلى سالا ماماندارى شەشكەنى دۇرىس قوي دەگەن پىكىردەمىز.

- سۇحباتىڭىز ءۇشىن راحمەت!

اۆتور: ايان بەكەن ۇلى