قوستانايدا كۇنباعىستىڭ جاڭا سۇرىپتارى پايدا بولدى
اتالعان ورتالىقتىڭ باس ديرەكتورى، عالىم ءنابيدوللا كيكەبايەۆتىڭ سوزىنشە، جاڭا تۇقىم تۇرلەرى ءوڭىردىڭ تابيعاتىنا بەيىمدەلگەن، ءارى ونىمدىلىگى دە جوعارى.
«كۇنباعىستىڭ بۇل تۇرلەرى تەز ءپىسىپ-جەتىلەدى، توپىراق قۇنارىن دا ءبىرقالىپتا ساقتايدى. ەگەر داقىلدىڭ وزگە ءتۇرىن سۇرىپتاۋعا شامامەن 5 جىل جەتكىلىكتى بولسا، كۇنباعىستىڭ تۇقىمىنا ەكى ەسە كوپ ۋاقىت كەتەدى. مۇنداي تۇقىم ءتۇرىن شىعارۋداعى ماقسات ونىمدىلىكتى ارتتىرۋدا. ماسەلەن، «زارەچنوە» دەگەن سۇرىپتىڭ ونىمدىلىگى ءبىر گەكتاردان 29 تسەنتنەر بولدى. «راۋان» اتتى شەمىشكە شىعاردىق. ونىڭ دا ونىمدىلىگى 30 تسەنتنەرگە جاقىن. وسى تۇقىمدار نارىققا شىقسا، وبلىس ەكونوميكاسىنا ەداۋىر سەرپىن بەرۋى ءتيىس»، - دەيدى عالىم.
ءنابيدوللا كيكەبايەۆ ايتقانداي، سوڭعى ون جىلدا قوستاناي وبلىسىندا مايلى داقىل تاناپتارىنىڭ كولەمى 16 ەسەگە ۇلعايعان. سول ارقىلى وڭىردە وڭدەۋ نىساندارى كوبەيدى. بۇگىندە قوستانايلىقتار قولدانىسقا ەنگىزگەن نولدىك تەحنولوگيا تاسىلىمەن ەلىمىزدە 1,5 ميلليون گەكتار القاپقا ءدان سەبىلەدى. ءوڭىر عالىمدارى شىعارعان مايلى داقىل تۇقىمدارى مەن كوكونىس تۇرلەرىنە شارۋاشىلىقتار تاراپىنان سۇرانىسقا يە بولا باستاعان. ينستيتۋت قىزمەتكەرلەرى وتكەن جىلى 4 جاڭا تۇقىم تۇرىنە اۆتورلىق قۇقىق يەلەنسە، تاعى بەس ءوتىنىش قارالۋ ۇستىندە.
«ءبىز توپىراق قۇنارىن ساقتاي وتىرىپ، ەكولوگيالىق تازا ونىممەن ەكسپورتقا شىعۋىمىز كەرەك. وبلىستا القاپتاردى ءارتاراپتاندىرۋ جۇمىستارى جاقسى جۇرگىزىلۋدە. بۇعان قوسا ءبىز ۇسىنعان كۇنباعىس ءوسىرۋ تەحنولوگياسى پاتەنت الۋعا ۇسىنىلىپ، مەملەكەتتىڭ تىركەۋىنە الىنىپ وتىر»، - دەيدى كيكەبايەۆ.
ايتا كەتۋ كەرەك، قوستانايداعى اۋىل شارۋاشىلىق عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتى 1984-جىلى قارابالىق جانە لۆوۆ تاجىريبە ستانسالارى نەگىزىندە قۇرىلعان. قۇرامىندا كارتوپ جانە مايلى داقىلدار سەلەكتسياسىن، مال شارۋاشىلىعىن، استىق داقىلدارى تۇقىمدارىن ءوسىرۋ، جەردى قۇنارلاندىرۋ، تاناپتىق جەم-ءشوپ ءوندىرىسىن، دارىلىك وسىمدىكتەردى زەرتتەۋمەن شۇعىلداناتىن لابوراتوريالار جۇمىس ىستەيدى.
اۆتور: قاسقىرباي قويشىمانوۆ