بەكبولات ءبي مەن ابىلاي حاننىڭ ءتۇيىسۋى

None
None
استانا. قازاقپارات - ارعىن قاراكەسەكتەن شىققان قاز داۋىستى قازىبەكتىڭ بالاسى بەكبولات ءبي سەگىز اعايىندى ەكەن.

سونىڭ كەنجە ءىنىسى جورىقتا جۇرگەندە، جاڭىلىس ابىلايدىڭ ءبىر ايعىر ءۇيىر جىلقىسىن قولىنا ءتۇسىرىپ، ءسىڭىرىپ كەتىپتى. سوڭىنان ابىلاي ءبىلىپتى. مەنى باسىنعانى عوي دەپ، نامىستانىپ اتتانىپ، بەكبولاتتىڭ اۋىلىنا كەلىپ ءتۇسىپتى.

بەكبولات ابىلايدىڭ الدىنا ءتۇسىپ جورعالاقتاپ:

- توعىز ايىپپەن جولىڭىزدى الىپ كەشىڭىز، بايقاۋسىزدا بالالىقپەن قىلىنعان قاتە شىعار، - دەيدى.

حاننىڭ قاسىنداعى ارعىننىڭ بەكبولاتپەن باق-كۇڭدەس كىسىلەرى:

- بۇل سىزگە بوي تەڭەلدىك قىلعان ءىسى، مۇنى باسۋىڭىز كەرەك، - دەپ شاعىستىرىپ وتىرعان سوڭ: - مەن مالمەنەن ۋانا المايمىن عوي، تەنتەك ءىنىڭدى ولتىرمەي اشۋىمىزدى باسا المايمىز عوي، - دەيدى ابىلاي.

بەكبولات:

- ءوز ءىنىمدى ولتىرۋگە مەن دە ۇستاپ بەرە قويمايمىن عوي، - دەيدى.

ابىلاي ۇندەمەي كەتىپ قالادى. قايتا ءۇش جۇزدەي كىسىمەن كەلىپ، ءىنىسىن ۇستاپ الىپ، موينىنا ارقان تاقتىرىپ جونەلەدى. سول كۇنى تۇستىككە حاننىڭ شاتىرى ءبىر كوگال جەرگە كەلىپ قونعان سوڭ: «سوڭىمىزدان ەشكىم كەلمەس پە ەكەن، قاراپ تۇرىڭدار»، - دەيدى ابىلاي. الدەن ۋاقىتتا: «ءبىر قارايعان كورىنەدى» دەگەن سوڭ، ول بەكبولات بولار، كەلگەن سوڭ ءتۇس دەپ اتىن ۇستاڭدار دەيدى. ايتقانىنداي بەكبولات ەكەن. تۇسپەي، اتتىڭ باسىن ءارى قاراتىپ، ارت جاعىن ابىلايدىڭ شاتىرىنىڭ اۋزىنا قاراتىپ تۇرىپ سويلەدى دەيدى:

- ءاي، ابىلاي، ابىلاي! مۇنان بۇرىن جولداستىققا مەن قانداي ەدىم، قاسىڭداعىلار قانداي ەدى؟.

- سەن ءبىر توبە، ولار ءبىر توبە ەدى.

- ەندەشە، - دەپ بەكبولات كەلگەن جاعىنا قاراي قايتادان شاۋىپ كەتىپ، الدەن ۋاقىتتا قايتىپ شاۋىپ كەلىپ، الگىدەي تەرىس قاراپ تۇرىپ:

- ورال تاۋدىڭ ور تۇلكىسى، اينالا قۋسا ءيت جەتپەس، ورال تاۋدىڭ اقيىعى، سونداداعى مەرت ەتپەس، - دەپ، بايلاۋلى تۇرعان ءىنىسىن شەشىپ الىپ، جونەلە بەرىپتى.

بەكبولات كەتكەن سوڭ، قاسىنداعىلاردىڭ تۇسىنە الماي، تاڭىرقاپ وتىرعانىن ءبىلىپ ابىلاي:

- مانا مەن بەكبولاتقا، سەن ءبىر توبە - بۇلار ءبىر توبە ەدى دەگەنىمە نامىستانعانداي بولدىڭدار-اۋ، نامىستانساڭدار، بەكبولاتتىڭ كەلىپ كەتىسىنەن نە سەزىپ وتىرسىڭدار؟ جاڭا نە ايتىپ كەتتى؟ ايتىڭدارشى! - دەپتى.

- سول اراسىن اڭعارا الماي وتىرمىز، - دەگەن سوڭ، ابىلاي:

- اشى! بىلمەسەڭدەر، ەندى ونىمەن تالاس قىلىپ وكپەلەمەڭدەر، - دەپ سوزگە كىرىستى دەيدى: - «ورال تاۋدىڭ ور تۇلكىسى» دەپ ءوزىن ايتتى. «اينالا قۋسا ءيت جەتپەس» دەپ سەندەردى ايتتى، «ورال تاۋدىڭ اقيىعى» دەپ مەنى ايتتى. «اقيىق كەلسە، تەك كەتپەس» دەپ، كەلىپ قالعان سوڭ اشۋمەن ءىنىمدى العان شىعارسىڭ» دەگەنى، «سونداداعى مەرت ەتپەس» دەگەنى حاننان حالىق كۇشتى، حالىقتان بيلىكسىز، حان دا بولساڭ اقىلىڭا سالىپ، ءىنىمدى جىبەر، ءجابىرىڭ بولسا ايىپ الىپ بىتەرسىڭ دەگەنى» دەپتى.

ايتقانىنداي بەكبولات توعىز ايىبىن جىبەرىپتى. «كوپ قورقىتادى، تەرەڭ باتىرادى» دەگەن وسى، ابىلاي سىقىلدى ازۋى التى قارىس حاننىڭ دا قالىڭ جار كوكىرەك قازاققا دىم قىلا الماي سەسكەنگەنى.

 

سوڭعى جاڭالىقتار