ۇلى ابايدىڭ الاكولگە ساپارى

 استانا. قازاقپارات - ەلىمىزدە تابيعاتىنىڭ سۇلۋلىعىمەن ساياحاتشىلاردىڭ نازارىن وزىنە اۋدارىپ، ىشكى تۋريزمدەگى دەمالىس كەشەندەرىنىڭ قاتارىن تولىقتىراتىن تابيعي ورىندار وتە كوپ.

قازاق دالاسىنىڭ قاي قيىرىنا بارساڭىز دا تاڭعالدىراتىن، سۇلۋلىعىنا كوز تويماي، قيماستىقتان جولدان قالدىراتىن كورىكتى مەكەندەر كوپ. قازاقستان تۋريزمىن 2020 - جىلعا دەيىن جانداندىرۋ ماقساتىندا ءار تۋريستىك نىساننىڭ اتقارىپ جاتقان قىزمەتى، ءدال سول تابيعي اۋماقتىڭ تابيعاتىنداي كوڭىل تولتىرادى. الاكول كولىنىڭ دەمالۋشىلار سانىن كوبەيتىپ، تابيعي اۋماقتىڭ حال- اقۋالىن جانداندىرۋ ماقساتىندا بيىلعى جىلى ءۇشارال قالاسىندا اۋەجاي اشىلعاندىعىن باسشىلىققا الا وتىرىپ، ەل ءتۋريزمىنىڭ وڭالىپ كەلە جاتقانىن دالەلدەيمىز. بىرنەشە عاسىرلىق تاريحى بار بۇل كولدىڭ دەمالۋشىلارى دا الاكولدىڭ بۇرىنعى جايىن بىلۋگە قۇشتارلىق تانىتادى.

اڭگىمەگە ارقاۋ بولعان تابيعي اۋماق، حامەلليون سياقتى باسقا كەيىپكە وزگەرىپ شىعا كەلمەيدى. قازىر قانداي بولسا، بۇرىن دا سونداي بولدى. ارناسى تولىپ، تولقىنى جاڭا جارقاباقتى كەيىنگە شەگەرتتى دەمەسەڭىز، تاستى ايماقتاعى بۇرىنعى جارتاس سول جارتاس كۇيىندە. تەك جاعالاۋدىڭ ار جاعىندا جاعا ۇستاتىپ ايتار جاڭالىقتار وزگەردى. 1968 - جىلى كەڭەس- قىتاي شەكاراسىندا ءورت تۇتانىپ، بىردەن باسىلا قويعان وقيعانىڭ قۇپيالارىنان باستاپ، كەشەگى ارقانكەرگەندەگى ارەكەتتەردىڭ بارلىعى ايدىندى الاكولدىڭ كوز الدىندا بولدى. جانسىز زاتتارعا ءتىل بىتسە، ءبىراز نارسەنىڭ ارتى اشىلىپ قالايىن دەپ تۇر، نەگىزى. كەرەمەت تابيعاتىمەن شارتاراپقا بەلگىلى بولعان بۇل كيەلى ءوڭىردى كورۋگە كەزىندە كىمدەر قۇمارتپادى؟ ! ءتىپتى، قازاقتىڭ باعىنا بىتكەن ۇلى پەرزەنتى، داناسى، دانىشپانى اباي قۇنانباي ۇلى دا بۇل ولكەگە اياق باسقان.

اباي اتامىزدىڭ الاكولگە كەلۋىنە وسى ءبىر جاعداي سەبەپشى بولىپتى. الاكول ايماعىندا، ويجايلاۋ دەيتىن تاۋ ەتەگىندە بولىس سايلاۋ ءۇشىن، سول بولىستىققا ۇمىتكەرلەردىڭ جيىنى وتكىزىلەدى. وسى ماسەلەنى ۋشىقتىرماي شەشۋ ءۇشىن ەل جاقسىلارى اباي اتامىزدى شاقىرتىپتى. سەمەيدەن بەس كۇن جول ءجۇرىپ، اباي پاۋەسكەمەن ويجايلاۋعا جەتەدى. بولىستىققا ۇمىتكەر 7-8 ادام ءبىر- بىرىمەن باسەكەلەسىپ، بارلىعى ابايدى اسىعا، كيىز ءۇي تىگىپ كۇتەدى. سولاردىڭ ىشىندە 20 جاستاعى دۋلات ەسىمدى جاس جىگىت تە بار ەدى. اباي بەسىنشى كۇنى ويجايلاۋعا كەلىپ تۇسەدى. بولىستىققا ۇمىتكەرلەر اباي اتامىزدىڭ الدىنان كۇتىپ الىپ ابدەن جالپاقتايدى. دۋلات مۇندايدى ۇناتپاي وقشاۋلاۋ جۇرەدى. اباي اتامىز پاۋەسكەسىنەن ءتۇسىپ، سالەم الىپ بولعاننان كەيىن، ۇمىتكەرلەردى كەزەكپەن تاياعىمەن ءتۇرتىپ جاتىر ەكەن. بارلىعى كەيىن شەگىنىپ، تومەن قاراي بەرگەن كورىنەدى. كەزەك 20 جاسار دۋلاتقا كەلگەندە: «سوقىر قۇنانبايدىڭ ۇلى، قوي ساناپ ءجۇرمىسىڭ، تارت تاياعىڭدى دەپ» دەپ ابايدى ۇناتپاپتى. سوندا باسقا باسەكەلەستەر قۋانىپ، دۋلات ەندى بولىس بولا المايدى، ابايدى رەنجىتتى دەپ ويلايدى. ەكى كۇننەن كەيىن اباي بولىستىققا دۋلاتتى ۇسىنعان ەكەن. سوندا دانىشپان ابايدىڭ بارلىعىنىڭ كەۋدەسىن تۇرتكەنى، قايسىسىنىڭ جۇرەگىندە وت بار ەكەنىن تەكسەرگەنى ەكەن.

 وسى وقيعادان كەيىن دۋلات پەن اباي اتامىز ءدام- تۇزداس بولىپ، جاقسى ارالاسقان ەكەن. دۋلات ەل ىشىندە بەدەلدى، پاراساتتى ادام بولىپ، وسى بولىستىقتا 30  جىل وتىرعان. الاكولدىڭ ەڭ باي ەكى ادامىنىڭ بىرەۋى، وسى كىسى بولعان. «دۋلاتتىڭ جىلقىسى قاپتاپ كەلىپ، شىنجىلى وزەنىنە سۋعا تۇسكەندە، سۋ قۇرىپ قالۋشى ەدى» دەپ كوزى قاراقتى قاريالار بەرتىنگە دەيىن ايتىپ جۇرگەن ەكەن. ابايدىڭ اكەسى قۇنانباي دا - الاكولگە كەلگەن كىسى. بارلىق تاۋى جاعىنان كەلىپ، ءۇي تىكتىرىپ، بارلىق- اراساندا ءبىر اي دەمالعان ەكەن. سونداي- اق، 1846 -جىلى ويجايلاۋدا قۇنانباي، بەكسۇلتان تورە، باراق سۇلتان باستاعان ەل جاقسىلارى ۇلى ءجۇزدىڭ رەسەيگە بودان بولۋى تۋرالى قۇجاتقا قول قويعان. ايدىندى الاكولدە جازىلماعان تاريحي وقيعالار جەتەرلىك. تەك سونى جاريالايتىن جۇلقىنعان جۋرناليستەر جوق. كوزى قاراقتى قاريالاردىڭ جانارى دا، وزدەرى دە جىل وتكەن سايىن ساعىمداي بۇلدىراپ كەتىپ جاتىر. ولار ايتار، ايتۋعا تالپىنار، تەك جاستاردىڭ قۇلاق سالۋداعى قۇلىقسىزدىقتارى امانات ميسسياسىنا قيانات جاساپ تۇر عوي.

 

Massaget.kz