راديو تۋرالى قىزىقتى دەرەكتەر
راديونى ا. س. پوپوۆ ويلاپ تاپقانىن ءبارىمىز بىلەتىن بولارمىز. ال بۇل حالىقتى جاقىنداستىرۋ قۇرىلعىسى تۋرالى باسقا نە بىلەمىز؟
ءبىز ۇسىنعان دەرەكتەرگە كوز جۇگىرتىڭىز. 1896 -جىلى 7 -مامىردا (كەي دەرەكتەردە ناۋرىزدا) ۇلى ونەرتاپقىش الەكساندر ستەپانوۆيچ پوپوۆ العاشقى راديوقابىلداعىشتى جاساپ شىعاردى. وعان دەيىن دە راديو جاساۋشىلار بولدى، ءبىراق بارلىعى ساتسىزدىككە ۇشىرادى. پوپوۆتى العاشقى راديوگرامما جولداۋشى دەۋگە بولادى. ونىڭ ءماتىنى تەك «گەنريح گەرتس» دەگەن ەكى سوزدەن تۇردى.
«حاكەر» دەگەن ءسوز راديونىڭ ارقاسىندا پايدا بولعان. قۇپيا راديوبەكەتتەردەگى پارولدى بۇزاتىن ادامدار وسىلاي اتالعان. فرانسيا ەلىندەگى ايگىلى ەيفەل مۇناراسى راديومەن تىكەلەي بايلانىستى. 1889 -جىلى بۇكىلالەمدىك كورمە كەزىندە تۇرعىزىلعان بۇل مۇنارانى 20 جىلدان كەيىن بولشەكتەۋدى (دەمونتاج) ۇيعاردى. ءبىراق راديو پايدا بولعاننان كەيىن پاريجدەگى ەڭ بيىك مۇناراعا انتەننالار ورناتىلدى. قازىر فرانسيانىڭ ۆيزيت كارتاسىنا اينالعان اتاقتى «ەيفەل» وسىلاي امان قالدى. الەمدە العاش راديودان حابارلانعان ساياسي جاعداي تۋرالى اقپارات 1917 -جىلعى قازان توڭكەرىسى بولدى. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە امەريكالىقتار حاكەرلەر راديو- باعدارلامانىڭ كىلتىن بۇزباس ءۇشىن قۋلىق ويلاپ تاپتى.
ول ءۇشىن ۇندىستەردىڭ ءتىلىن قولداندى، ولاردىڭ ءتىلى اسا جات بولعانشى سونشالىق، ءتىپتى ءتۇسىنۋ مۇمكىن ەمەس بولدى. 1940 -جىلى انگلياداعى فۋتبول ماتچىندا قىزىق وقيعا ورىن الدى. ويىن كەزىندە الاڭدى تۇمان باسقانى سونشالىق، راديو- كوممەنتاتور پوليانىڭ ارعى شەتىن كورە المادى. راديونى نەمىستەر دە تىڭدايدى. بۇل جاعدايدى ايتسا، ولار بومبا تاستايدى. جاعدايدى ۋشىقتىرماس ءۇشىن كوممەنتاتور ءبىر جانكۇيەرگە قاراپ وتىرىپ، ويىن مەن قورىتىندىنى ويدان قۇراستىردى.
باسقا اقپارات قۇرالدارىنا قاراعاندا راديودا جارناما جاقسى ساپادا جازىلادى ءارى ەفيردەن جاقسى ەستىلەدى.