قىمىزدىڭ ەمدىك قاسيەتى قانداي؟

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - اۋرۋدان اسقان جان بار ما، جىلقىدان اسقان مال بار ما؟!

بيەنىڭ ءسۇتى سارى بال،

قىمىزدان اسقان ءدام بار ما؟!

اقتامبەردى جىراۋ

شىنىمەن، قىمىزدىڭ ءدامى بالداي، جانعا مايداي جاعاتىنى راس. قارا قازاقتا قىمىزدى جاقسى كورمەيتىن، ۇناتىپ ىشپەيتىن ادام كەمدە- كەم شىعار. ونىڭ ءسۇتىنىڭ باسقا تۇلىك سۇتىنەن ەرەكشەلىگى دە دالەلدەنگەن، البۋميندىك قاسيەتكە يە، ياعني، ءسۇتتىڭ ەرەكشە ءتۇرى دەپ باعالانسا كەرەك. سوندا ءسۇت ىشىنەن بولەكتەنۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟ ەرەكشە قاسيەتكە يە بولاتىنداي قانداي پايداسى بار؟ اتالمىش سۇراقتاردى نەگىزگە الا وتىرىپ، قىمىزدىڭ پايداسى جونىندە تولىعىراق تارقاتاتىن بولامىز.

قىمىزدا كەزدەسەتىن زاتتاردىڭ ءبارى ادام دەنساۋلىعىنا پايدالى. كەز- كەلگەن سۇتتەگى ەڭ باعالى زات - اقۋىز بولسا، بيە سۇتىندە ول %1,8-2 بولادى. قىمىزدا شامامەن % 1,3-2,0 ماي بار، بۇل سيىر سۇتىندەگىدەن 2 ەسە كەم. قان قۇراۋدا ماڭىزدى رول اتقاراتىن كوبالت پەن مىس سياقتى ەلەمەنتتەر سيىر سۇتىنەن گورى بيە سۇتىندە ەداۋىر كوپ: كوبالت وندا 1,5 ەسە، ال مىس 3,2 ەسە ارتىق. ءبىر ليتر قىمىزدا 1,60 م گ مىس بولادى ەكەن. سوندىقتان دا بۇگىنگى كۇنى قىمىزدى ەمدىك ادىستە، پروفيلاكتوريادا ءجيى پايدالانادى. سونىمەن قىمىز قانداي دەرتكە داۋا، ەمگە شيپا؟

تۇراقتى تۇردە قىمىز ىشكەن ادامنىڭ يممۋنيتەتى ارتادى. بۇل ونىمدە ۆ، ا، ە دارۋمەندەرى، اسىرەسە س دارۋمەنى وتە كوپ. ولار ادامنىڭ يممۋندىق جۇيەسى مەن دەنساۋلىعىن نىعايتىپ، كۇشەيتەدى.

- بۋىن اۋرۋلارى مەن سۇيەكتىڭ قاقساۋىن، جۇيكەنىڭ جۇقارۋىن، باس اينالۋىن، سوزىلمالى سارى اۋرۋ (گەپاتيت)، ۇيقىسىزدىق، ىشەكتەگى جارا (گاستريت) سياقتى اۋرۋلاردىڭ الدىن الادى نەمەسە جەڭىلدەتەدى.

- دارىگەرلەر قىمىزدى بەزگەك اۋرۋىنا جانە جوتەلگە قارسى ىشۋگە ۇسىنىس جاسايدى. قىمىزبەن ەمدەلگەندە قان قۇرامىنداعى گەموگلوبين ەريتروتسيت كوبەيەدى. تامىردىڭ سوعۋى جيىلەپ، قان اينالىمى جىلدامدايدى. قان تامىرى جۇمىسى مەن جۇرەك سوعىسى جاقسارادى.

- قىمىز اراق پەن سىرانىڭ زارداپتارىنان تازارتادى.

- جاڭا بوسانعان كەلىنشەكتىڭ ءسۇتىن مولايتىپ، ءنارلى ەتەدى. دەمەك، ەمىزۋلى بالاعا دا پايداسى زور.

- قىمىزدىڭ قۇرامىندا جىنىس گورموندارىنا جاقسى اسەر ەتەتىن فەرمەنتتەر بار. بۇل ايەلدەردى بەدەۋلىكتەن، ەرلەردى بەلسىزدىكتەن قورعايدى.

- قىمىزدىڭ مايى اتەروكسلەروز اۋرۋىنا شيپالى.

- قىمىزدىڭ قۇرامىنداعى ماي قىشقىلدارى ادام دەنەسىندەگى جاسۋشالاردى جاقسارتادى

- قىمىزداعى كىشى مولەكۋلالى پەپتيدتەر جاسۋشالارداعى نارۋىز (بەلوك) سينتەزىن كۇشەيتەدى، اعزادان ۋلى زاتتاردى سىرتقا ايداپ شىعارادى، ۇرىق بەزى گورموندارىنىڭ ءتۇزىلۋىن دامىتادى

- تاماقتىڭ الدىندا نەمەسە تاماقپەن بىرگە از مولشەردە (50- 100 م ل) ىشىلگەن قىمىز اس قورىتۋ سولدەرىنىڭ ءبولىنۋىن ايتارلىقتاي كۇشەيتەدى.

- اعزاداعى زات الماسۋىن رەتتەپ وتىراتىن اسقازاننىڭ، ىشەكتىڭ، باۋىرداعى ءوت بولەتىن فەرمەنتتەردىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى.

- قىمىز قۇرامىندا اعزاعا جەڭىل سىڭەتىن اقۋىزدار، پەپتيدتەر، امينقىشقىلدار بولعاندىقتان، سۋسىننىڭ بۇل ءتۇرى سىرقات ادامنىڭ كۇش- قۋاتىن تەز قالپىنا كەلتىرەدى.

- قىمىز اشىعاندا پايدا بولاتىن ءسۇت قىشقىلى، سپيرت اسقازان- ىشەك ءسولىن قوزدىرىپ، استىڭ جاقسى قورىتىلۋىنا، ىدىراۋ ونىمدەرىنىڭ سىڭۋىنە جاردەمدەسەدى

- بيە سۇتىندە س دارۋمەنىنىڭ مول بولۋىنان، قىمىز تۋبەركۋلەز اۋرۋىن ەمدەۋدە وتە شيپالى. قىمىز تۋبەركۋلەزبەن اۋىراتىنداردىڭ اعزاسىنداعى دارۋمەندەر الماسۋىنىڭ بۇزىلۋىن توقتاتادى.

- قىمىز قۇرامىندا В, В2, В12 دارۋمەندەرى بار بولعاندىقتان، ول جۇيكە اۋرۋلارىنا دا وتە شيپالى.

- قىمىز ىشكەندە ادام تابەتى اشىلادى. وعان قىمىز قۇرامىنداعى ءسۇت قىشقىلى اسەر ەتەدى.

دەرەككوز: anabol.kz