ءازىلحان نۇرشايىقوۆ. «ماحاببات، قىزىق مول جىلدار» كىتابى قالاي جازىلدى؟

None
None
استانا. قازاقپارات - (وقىرماندارعا جاۋاپ) مەنىڭ «ماحاببات، قىزىق مول جىلدار» اتتى كىتابىم 1970 -جىلى جارىق كوردى. سودان بەرى بيىل ءۇشىنشى جىلعا اياق باستى.

  ءبىراق بۇعان دەيىن دە مەنىڭ وننان اسا كىتابىم جاريالاندى. جۇرت كەزىندە مەنى جاقسى وچەركيست دەپ تانىدى. سولاي بولا تۇرسا دا مەن ول كىتاپتارىمنىڭ بىردە- بىرىنە حات العان ەمەسپىن. ال «ماحاببات، قىزىق مول جىلداردىڭ» جالعىز وزىنە عانا مىڭعا جۋىق حات الدىم. بۇرىن كەيبىر كىتاپتارىما ءبىردى- ەكىلى رەتسەنزيا شىعىپ، كەي كىتاپتارىم اتاۋسىز قالا بەرەتىن. ال مىنا رومانعا رەسپۋبليكالىق، وبلىستىق، اۋداندىق گازەتتەر بەتتەرىندە وتىزعا جۋىق پىكىر جاريالاندى. سول سياقتى، بۇعان دەيىن مەن كىتاپ وقۋشىلار كونفەرەنسياسى، جازۋشىنىڭ ءوز وقىرماندارىمەن كەزدەسۋى دەگەندى ەستىگەنىم، كورگەنىممەن، مەنىڭ بىردە- ءبىر كىتابىم بويىنشا كونفەرەنسيا وتپەگەن، ءوزىم جازۋشى رەتىندە وقىرمان قاۋىممەن كەزدەسپەگەن ەدىم. ال وسى رومان جايىندا قىزىلوردا، شىمكەنت، قاراعاندى، سەمەي پەدينستيتۋتتارىندا، قىزىلوردا مەن جامبىل پەدۋچيليشەلەرىندە، استانامىز الماتىدا س. م. كيروۆ اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەت پەن قازاقتىڭ اباي اتىنداعى پەداگوگتىك ينستيتۋتىندا، رەسپۋبليكانىڭ كوپتەگەن قازاق ورتا مەكتەپتەرىندە وقۋشىلار كونفەرەنتسياسى ءوتتى. مەن اۆتور رەتىندە قىزىلورداداعى مانشۇك مامەتوۆا اتىنداعى قىزدار پەدۋچيليشەسىنىڭ بەس ءجۇز شاكىرتىمەن، الماتىداعى قازاقتىڭ اباي اتىنداعى پەدينستيتۋتىنىڭ ءتىل- ادەبيەت فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرىمەن جۇزدەستىم.

«ماحاببات، قىزىق مول جىلدار» رومانىنا بايلانىستى ماعان حات جولداعانداردىڭ كوپشىلىگى ستۋدەنتتەر، ورتا مەكتەپتەردىڭ جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى، اۋىل- سەلوداعى جۇمىسشى جاستار، سوۆەت ارمياسى مەن اسكەري- تەڭىز فلوتىنىڭ جاۋىنگەرلەرى. سولاردىڭ ىشىندە زەينەتكەرلەردىڭ دە، ءۇي شارۋاسىنداعى ايەلدەردىڭ دە، اۋىل ينتەلليتەنتسياسىنىڭ دا لەبىزدەرى بار. ءوز رەسپۋبليكامىزدىڭ بارلىق وبلىستارىنان حات العاندىعىمنىڭ ۇستىنە، تۋىسقان وزبەك رەسپۋبليكاسىنىڭ تاشكەنت، سامارقاند، بۋحارا، فەرعانا سياقتى قالالارىنان دا حاتتار كەلگەنىن، سونىڭ ىشىندە اسىرەسە، قاراقالپاق ا س س ر- ىنەن كوپتەگەن حاتتار العانىمدى ەرەكشە اتاپ ايتۋىم قاجەت. وسى حاتتاردىڭ بارىندە دە وقىرماندار الدىمەن وزدەرىنىڭ بۇل كىتاپتى وقىعاندارىن ءبىلدىرىپ، مۇنداي شىعارمانى ۇسىنعانى ءۇشىن «جازۋشى» باسپاسىنا، اۆتورعا راحمەت ايتادى. ءسوزىمىز جالاڭ بولماس ءۇشىن بىرنەشە حاتتان قىسقاشا ۇزىندىلەر كەلتىرەيىك. ورال وبلىسىنىڭ فۋرمانوۆ اۋدانىنان مەحانيزاتور ە. ءابداروۆ ءوز ويىن قىسقاشا عانا بىلاي دەپ تۇيىندەپتى: «ماحاببات، قىزىق مول جىلدار» رومانىن ناعىز ماحابباتتىڭ سىرىن، ءمانىن ۇقتىراتىن قۇندى شىعارما دەپ بىلەمىن. تاعى دا ايتار ەدىم، ءبىراق تا اتتەڭ، اتتەڭ ءتىلىم جەتپەيدى» . ال تالدىقورعان وبلىسىنىڭ پانفيلوۆ اۋدانىنان كەلگەن حاتتا مىناداي سوزدەر جازىلعان: « ءازىلحان نۇرشايىقوۆتىڭ جاقىندا شىققان «ماحاببات، قىزىق مول جىلدار» رومانىن وقىدىق. بۇل كىتاپ بىزگە وتە ۇنادى، ءارقايسىمىزعا دا وي سالدى. سول كىتاپتاعى كەيىپكەرلەر وسى كۇندە بار ما ەكەن؟ سولاردىڭ شىن اتى- ءجونى كىم؟ ەربول كىم؟ جومارتبەك پەن مايرانىڭ ءومىرى قانداي بولدى؟ بۇل سۇراقتاردى قويعان سەبەبىمىز بۇل كىتاپتا مۇحتار اۋەزوۆتىڭ اتى مەن فاميلياسى وزگەرگەن. مۇمكىن ەربول دا سول سياقتى وسى كۇنگى اقىن، جازۋشىلارىمىزدىڭ ءبىرى شىعار. الدە بۇل روماننىڭ ەكىنشى كىتابى بار ما؟ ءبىزدىڭ وسى سۇراۋىمىزدى ەسكەرۋسىز قالدىرماي، جاۋاپ بەرۋدى وتىنەمىز. مەحانيزاتور قىزدار: احمەتوۆا ءتۇرسىنبۇبى، قامىربايەۆا پاتىگۇل» . سول سياقتى شىمكەنت وبلىسى قاپلانبەك شارۋاشىلىق وقۋ ورنىنىڭ اگرونومى ماحامبەت التايەۆ ءوز پىكىرىن بىلاي حابارلايدى: «ءازىلحان نۇرشايىقوۆ «ماحاببات، قىزىق مول جىلدار» رومانىندا وسى زامان تاقىرىبىنىڭ كۇردەلى ماسەلەسى - جەكە ادامعا دەگەن ماحابباتتى كوپكە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكپەن ۇشتاستىرا ءبىلىپ، ءدال بۇگىنگى كۇننىڭ كوكەيتەستى جايتتەرىنىڭ پەرنەسىن تاپ باسقان. ادامگەرشىلىك، ىزگىلىك شارتتارىن بۇزباۋعا، ادال ماحابباتتى ارداقتاپ، سونىڭ ىستىق- سۋىعىنا كۇيە بىلۋگە، ەڭبەكشىلدىككە ۇيرەتەدى.. . بۇل كىتاپتىڭ جۇرەكتەرىندە ماحاببات وتى بار بۇكىل جاستار قاۋىمىنىڭ كەرەكتى قۇرالىنا اينالىپ، جاقسى ىسكە تۇلعا بولارىنا سەنىمى زور. وسىنداي جان ازىعى مول، جاقسى كىتاپتار بەرسە ەكەن» . چەليابى وبلىسىنىڭ اسكەري بولىمىندە قىزمەت ەتۋشى جاۋىنگەر كاكىباي ايىمبەتوۆ «جازۋشى» باسپاسىنا كىتاپتى وقىعاننان كەيىن بىلاي دەپ جولدايدى: «سوعىس كەزىندە ەربول اعالارعا سەرىك بولعان «اقىن» رومانى سياقتى، «ماحاببات، قىزىق مول جىلدار» كىتابى ءبىزدىڭ سەرىگىمىز بولدى. جورىقتاردان شارشاپ كەلگەندە ونى قولىما الىپ، وقي باستاسام، ءبىرجولا شارشاعانىمدى ۇمىتىپ كەتەمىن. قاسىمداعى ورىس جىگىتتەرىنە دە بىرنەشە رەت اڭگىمەلەپ ايتىپ بەردىم. ولارعا دا وتە قاتتى ۇنادى. ءبىزدىڭ ۆزۆودتىڭ جىگىتتەرى سىزدەرگە جانە وسىنداي قىزىق، تارتىمدى رومان جازىپ شىعارعان ءازىلحان نۇرشايىقوۆ اعايعا كوپ- كوپ راحمەت ايتادى» . جيتومير وبلىسىندا اسكەري بورىشىن وتەپ جاتقان جاۋىنگەر قۋانتاي بۇزاۋبايەۆ بۇل روماننىڭ ءوزىنىڭ اسكەري بورىشىن ويداعىداي اتقارۋعا كومەكتەسكەنىن جازادى. ءسويتىپ وقىرماندار ءوز حاتتارىندا وسىلاي، الدىمەن كىتاپ جايىنداعى پىكىرلەرىن بىلدىرە كەلىپ، وزدەرىنىڭ «اتتەگەن- ايلارىن» ايتادى: اناۋ نەگە ولاي بولمادى، مىناۋ نەگە بۇيتپەدى دەگەن سياقتى ءوز وكىنىشتەرىن ورتاعا سالادى.

وسىنداي بىرنەشە سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرۋدى وتىنەدى. ونداي سۇراقتارعا وقىرماندارمەن بەتپە- بەت جۇزدەسكەندە تولىق جاۋاپ بەرۋگە مۇمكىنشىلىك مول. ال كونفەرەنتسيادا كەزدەسپەي، رەسپۋبليكانىڭ، ءتىپتى، وتانىمىزدىڭ الىس تۇكپىرلەرىندە جاتقان وقىرماندارعا جەكە- جەكە جاۋاپ بەرۋ قاجەت. العاشقى 4-5 حات كەلگەندە مەن ولارعا قولما- قول جاۋاپ تا بەردىم. ويتكەنى مەن ول كەزدە مۇنداي كوپ حاتتىڭ استىندا قالارمىن دەپ ويلاماعان ەدىم. بىرتە- بىرتە حات كوبەيە باستاعان سوڭ ولاردىڭ ءارقايسىسىنا بولەك- بولەك جاۋاپ جازىپ ۇلگەرە المايتىنىمدى اڭعاردىم. ءجۇزىنشى حات كەلگەندە «ءجۇز حاتقا جاۋاپ» دەگەن تاقىرىپپەن گازەتكە ماقالا جازۋعا، ءسويتىپ وقىرماندارعا باسپا ءسوز ارقىلى جاۋاپ بەرۋگە ۇيعاردىم. ءبىراق وسى كەزدە ناۋقاستانىپ، ۇزاق ۋاقىت اۋرۋحانادا جاتىپ قالدىم. شىنىمدى ايتسام، سول ناۋقاستانىپ جاتقان كەزىمدە وقىرمانداردان ۇزبەي كەلىپ تۇرعان حاتتار ماعان دارىگەرلەردىڭ ەمى مەن دارىسىنەن كەم بولعان جوق. ءار حات ماعان وت بەردى، جانىما جىگەر قۇيدى. مىنە، اۋرۋحانادان شىعىپ، قولىما قۋات كىرگەننەن كەيىن، رومانىم جونىندە جىلى لەبىزدەر ءبىلدىرىپ، حاتتار مەن قيىن كۇندە دەمەۋ بولعان قادىرلى وقىرماندارىما راقمەت ايتۋ ءۇشىن قولىما قالام الىپ، وسى جاۋاپتى جازۋعا كىرىستىم. جوعارىدا اتالعان مىڭعا جۋىق حاتتى تۇگەل وقىپ شىققاننان كەيىن سولاردىڭ ىشىندەگى بارلىق وقىرمان ءۇشىن ورتاق ءمانى بار دەگەن ونشاقتى سۇراققا جاۋاپ بەرۋدى ءجون كوردىم.

ولار مىنالار: سۇراق: ءسىز اقىنسىز با؟ الدە جاس كەزىڭىزدە ولەڭ جازدىڭىز با؟ جاۋاپ: مەن بالا كۇنىمدە ولەڭگە قۇمار بولدىم. مەكتەپكە بارعانشا ەلدەن ەسكى داستانداردى كوپ تىڭدادىم. حات تانىعاننان كەيىن «باتىرلار جىرىنىڭ» ءبىرىن قالدىرماي جاتتاپ الدىم. سولارعا قاراپ ءوزىمنىڭ دە ولەڭ شىعارعىم كەلدى. ءسويتىپ جۇرگەندە سوعىس باستالدى. الماتىعا اسكەرگە كەلدىم. ءبىر كۇنى كەشكە (1941 -جىلى جەلتوقساندا) ءبارىمىزدى تەزدەتىپ ساپقا تۇرعىزدى. كوماندير العا كەلىپ: - مايدانداعى 8-گۆارديالىق ديۆيزيانى تولىقتىرۋعا كىم بارادى؟ ەكى ادىم العا شىعىڭدار، - دەدى. دەنەسى ءتورتباقتاۋ كەلگەن، جۇمىسكەر پىشىندەس جاس جىگىت شىعىپ، بىزگە قاسقايا قارسى قاراپ تۇردى. قاپەلىمدە ودان باسقا ەشكىم شىقپادى. مەن شىقتىم، شىعا سالا جىگىتتەرگە قارسى قاراپ تۇرىپ، ولەڭدەتىپ قويا بەردىم: -

ءبىز جەڭەمىز، ويتكەنى ءىسىمىز اق.

بارلىق ادام بالاسى بىزبەنەن جاق.

دۇنيەگە زۇلىمدىق ۇستەم بولىپ،

تۇرماق ەمەس، ادىلدىك جەڭۋى حاق!

ءىسىمىز ءۇشىن شىعىڭدار، ازاماتتار، العا! - دەدىم. - جارايسىڭ! - دەپ ءتورتباق جىگىت قولىمدى قىستى. - ولەڭدى ءوزىڭ شىعاردىڭ با؟ - ءوزىم شىعاردىم. سول- اق ەكەن، ءبىزدىڭ وڭ جاق، سول جاعىمىزداعى جىگىتتەر كەرنەپ كەتتى. ساپقا بىرگە تىزىلگەن ەكى ارتديۆيزيوننان كەرەگى 80 ادام ەكەن، 100 ادام شىعىپپىز. جيىرما ادام ارتىق دەپ كوماندير ءبىرسىپىرا ادامدى كەيىنگە قالدىردى. مەنى دە سول جيىرمانىڭ ىشىنە قوستى. - سەن اقىن ەكەنسىڭ. اقىن بريگاداعا دا كەرەك. سوعىسقا بۇلاردان ءسال كەيىنىرەك بارامىز، - دەدى. - قۇپ! مايدانعا بارامىن دەپ ساپتىڭ الدىنا الدىمەن شىعىپ، جىگىتتەرگە قاسقايا قاراپ تۇرعان جىگىت تولەگەن توقتاروۆ ەدى. كەيىننەن توقتاروۆقا سوۆەت وداعىنىڭ باتىرى اتاعى بەرىلگەنى تۋرالى حاباردى ەستىگەندە: «اپىراي، سوندا تولەگەنمەن بىرگە قالسام، مەن دە باتىر بولار ما ەدىم؟ !» - دەگەن وي كەلدى. ول مەنىڭ البىرتتىعىم ەدى. ايتپەسە ەكىنىڭ ءبىرى ەر بولا بەرمەيدى عوي.

سونىمەن مەن مايدانعا بارۋ ءۇشىن جاڭادان جاساقتالىپ جاتقان بريگادانىڭ قۇرامىندا قالدىم. ءوزىم بالا كۇنىمنەن ەلگەزەك، شيراق ەدىم. ەكى كۇندە ەفرەيتور اتاندىم. كوپ ۇزاماي كىشى سەرجانت بوپ شىعا كەلدىم. بارىنەن دە جاقسىسى بۇرىن «لەنينشىل جاسقا» ءبىر كونۆەرتكە سالىپ ون ولەڭ جىبەرسەم، سونىڭ بىردە- بىرەۋى باسىلمايتىن ەدى. ەندى بريگادا گازەتىندە بۇرقىراپ مەنىڭ ولەڭدەرىم شىعاتىن بولدى. بۇرىن ءبىر اۋىز ولەڭ شىعارعانعا ءوزىمدى اقىنمىن دەپ ساناپ جۇرگەن باسىم بريگادا گازەتىنىڭ بەتىندە «كىشى سەرجانت ءا. نۇرشايىقوۆ» دەگەن اتپەن ءجيى جاريالانا باستاعان سوڭ ءوزىمدى ەداۋىر ۇلكەن اقىنمىن- اۋ دەپ ويلادىم. سوعىسقا بارعاننان كەيىن ۇزاق ولەڭمەن بريگادا اتىنان «اتامىز جامبىل اقىنعا» دەگەن حات جازدىم. مەنىڭ وسى ولەڭىم مەن وعان بەرگەن جامبىلدىڭ «ءجۇز جاساعان جۇرەكتەن» دەگەن جاۋابى ەكەۋى قاتار «سوتسياليستىك قازاقستاندا» شىقتى. سوعىس ءبىتتى. بىردەن الماتىعا كەلىپ، ۋنيۆەرسيتەتكە ءتۇستىم. «سوتسياليستىك قازاقستان» ، «لەنينشىل جاسقا» ولەڭدەرىمدى اپاردىم. ەشقايسىسى باسپادى. «مىناۋىڭ بىقىپ تۇرعان فولكلور كورىنەدى. فولكلوردىڭ زامانى وتكەن، شىراعىم. بۇل تۇرىڭمەنەن ەشقاشاندا اقىن شىقپايدى» دەستى. بۇرىنعىمنىڭ بارلىعى بوس اۋرەشىلىك ەكەنىنە سوندا عانا كوزىم جەتتى. ءسويتىپ، البىرت، جاس كەزدەگى اقىلسىزدىعىمنان اقىن بولا جازداپ، از- اق قالدىم. وسىدان كەيىن ولەڭمەن ءۇزىلدى- كەسىلدى قوش ايتىسىپ، جۋرناليستىك جولعا ءبىرجولا بەت تۇزەدىم. پروزانىڭ اۋىلى جاققا دا الىستان كوز سالىپ ءجۇردىم. ال پوەزيا، العاشىندا ۋادەسىن بەرىپ، ۇمىتتەندىرىپ، باسقا بىرەۋگە كۇيەۋگە شىعىپ كەتكەن قىزداي بولىپ، كوڭىلىمنەن دە، كوكەيىمنەن دە ءبىرجولا الىستاپ كەتتى.

 سۇراق: وسى رومان قالاي تۋدى؟ قانشا ۋاقىتتا جازىلدى؟ جاۋاپ: مەن ۇزاق ۋاقىت جۋرناليست بولدىم. تەك قانا جۋرناليستيكا جانرلارىمەن: باس ماقالا، سىن ماقالا، وچەرك، رەتسەنزيا جازۋمەن شۇعىلداندىم. ال اڭگىمەنى اۋىزشا عانا ايتاتىنمىن. اۋىزشا ايتاتىن اڭگىمەلەرىمنىڭ تاقىرىبى ليريكالىق، ساتيرالىق، ءازىل- قالجىڭ تۇرىندە بوپ كەلە بەرەتىن. ۇزاق جول ءجۇرىپ كەلە جاتىپ ماشينا ىشىندە، داستارحان باسىندا، دەمالىس ۇيىندە تىنىعۋشىلار اراسىندا ايتاتىن ونداي اڭگىمەلەرىم بىرنەشەۋ ەدى. ولار «بوتاكوز» ، «جەمپىر» ، « ءاتىر» ، «التىن ساعات» ، «ۇلكەن جازۋشىنىڭ جانىندا» ، «اۋپارتكوم سەكرەتارى تۋرالى باللادا» ، « قىزىل كورپە» ت. ب. بولاتىن. وسىلاردىڭ ءبىرسىپىراسىن كەيىن جولداستاردىڭ كەڭەسىمەن قاعازعا ءتۇسىرىپ، گازەت- جۋرنالدارعا جاريالادىم. كەيبىرەۋلەرى كىتاپقا دا كىرىپ كەتتى. تەك سوناۋ 1945- 1949 -جىلدارداعى ستۋدەنتتىك ءومىردىڭ ءبىر ساتىنە عانا قۇرىلىپ، كەيىن الدەنەشە رەت وڭدەلىپ، جوندەلىپ، تولىقتىرىلعان « قىزىل كورپە» اڭگىمەسى ۇزاق ۋاقىت قاعازعا تۇسىرىلمەي، اۋىزشا ايتىلۋمەن كەلدى. ونىڭ قىسقاشا مازمۇنى مىناداي ەدى: سوعىستان كەلگەن سولدات - ستۋدەنت وزىمەن بىرگە وقيتىن قىزدى سۇيەدى. قىز دا جىگىتتى جاقسى كورەدى. جىگىت ءسوز ايتقاندا باسقاعا بەرىپ قويعان ۋادەم بار ەدى، ونى قايتەمىن دەپ قينالادى. جىگىت قىزدىڭ ۋادەسىن بۇزدىرمايدى. سودان كەيىن ول سىرتتاي وقۋعا اۋىسىپ كەتەدى. بۇل اڭگىمەنى مەن اۋىزشا ەڭ سوڭعى رەت 1968 -جىلى 7 -قاراشادا بەلگىلى ءتىل مامانى ءايتىم ءابدىراحمانوۆتىڭ ۇيىنە جينالعان كوپ ادامنىڭ الدىندا ايتتىم. سوندا اقىن عافۋ قايىربەكوۆ ورنىنان تۇرىپ، قۇتتىقتاپ قولىمدى الدى دا: - وسى ايتقانىڭىز قاعازعا تۇسكەن بە؟ - دەپ سۇرادى. - جوق. - قاعازعا تۇسىرەسىز بە؟ - تۇسىرەمىن. - ەندەشە، تەز قاعازعا ءتۇسىرىڭىز، ايتپەسە مەن مۇنى پوەما ەتىپ جازىپ قويامىن.. . ستۋدەنت كۇندەردەگى بلوكنوتتاردىڭ ءبىرىن اقتاردىم. اقتارا وتىرىپ، بۇل جايدى ءوزىم جازباسىما بولمايتىنىن ءتۇسىندىم. كۇندىز- ءتۇنى سونى قاعازعا قالاي ءتۇسىرۋدى ويلادىم. قانداي قوسالقى وقيعالار جاناستىرۋ جاعىن ىزدەستىردىم. اقىرى سول جىلدىڭ جەلتوقسانىندا دەمالىس الىپ، وسى اڭگىمەنى قاعازعا تۇسىرۋگە وتىردىم. مەن - جۋرناليست- جازۋشىمىن. ءومىر بويى كەڭسەدە قىزمەت ىستەپ كەلەمىن. پروفەسسيونال جازۋشىلاردىڭ جۋرناليست- جازۋشىلاردان ارتىقشىلىعى ولار كەڭسەدە قىزمەت ىستەمەيدى، ۇيلەرىندە جاتادى، تەك قانا تۆورچەستۆومەن شۇعىلدانادى. ونداي مۇمكىنشىلىگىم بولماعاندىقتان، مەن كەسەك دەگەن كوركەم شىعارمالارىمدى تەك قانا جىل سايىنعى كەزەكتى دەمالىسىمدى العاندا جازاتىنمىن. وسىلاي ەتىپ مەن ءبىر جىلعى دەمالىسىمدا «ماحاببات جىرى» دەگەن العاشقى پوۆەستىمدى اياقتادىم. ودان كەيىنگى ەكى دەمالىسىم «بوتاكوز» ، «اسەم» دەيتىن شاعىن پوۆەستەرگە جۇمسالدى، ت. ت.  ال الپىس سەگىزىنشى جىلدىڭ كەزەكتى دەمالىسىن «جاستىق جىرى» دەگەن جاڭا اتپەن اۋىزشا « قىزىل كورپە» اتالىپ كەلگەن وسى اڭگىمەگە جۇمساماق بولدىم. العاشقى جوسپارىم بۇرىن جاريالانعان «ماحاببات جىرى» ، «بوتاكوز» ، «اسەم» ، «ەسكى داپتەرگە» ەندى «جاستىق جىرىن» قوسىپ، زامانداستار جايلى شاعىن، بەس پوۆەستەن قۇرالعان رومان جاساۋ بولدى.

جالعاسى بار

سوڭعى جاڭالىقتار