ماحاببات، قىزىق مول جىلدار: قىزدار بوس كۇيەۋ تاپقانىنا ەمەس، دوس كۇيەۋ تاپقانىنا قۋانۋى قاجەت

None
None
 استانا. قازاقپارات - قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى ءازىلحان نۇرشايىقوۆتىڭ ايگىلى «ماحاببات قىزىق مول جىلدار» رومانىنىڭ جالعاسىن نازارلارىڭزعا ۇسىنامىز. باسى.

... ەگەر جارىڭنىڭ جانى جاقسى، ادامگەرشىلىگى بيىك بولسا، ونىڭ «اقتىعى ناۋرىزدىڭ اقشا قارىنداي» ، ال كوزى «الاسى از، قارا» بوپ كەلۋىنىڭ ءتىپتى دە قاجەتى جوق ەكەنىن ۇقتى. مەنىڭ قۇرداستارىمنىڭ بالالىقپەن تاعى ءبىر بىلمەگەندەرى جارىمىزدىڭ بويى اقان ايتقانداي سۇڭعاق بولسا دەپ ارمانداۋى بولىپتى. ەندى قاراساق ولاردىڭ ءبارىنىڭ ءوز بويلارى ورتا، تاپەلتەك، باكەنە ەكەن. ال ءوزىڭ تاپال، جارىڭ بيىك بولسا، وندا قانداي جاراستىق بولماق؟ جىگىتتەر ونى دا بايقاماپتى. (ارينە، ومىردە ۇزىندى- قىسقالى بوپ تا جۇپتاسا بەرەدى. بۇل قوسىلۋشى ەكى ادامنىڭ كوڭىل جاراستىعىنا بايلانىستى) . ماحابباتتى وزەنگە ەمەس، كولگە ەمەس، تەك قانا تەڭىزگە تەڭەستىرۋگە بولادى. تەڭىز سياقتى مۇنىڭ دا بەتىندە تۋلاعان تولقىندار جۇرەدى، تۇبىندە عاجايىپ سىرلى تەرەڭدىك جاتادى. ادامنىڭ جىنىستىق سوقىر سەزىمىنەن تۋعان سۋسىما جۇيرىك تىلەك تولقىنعا ۇقساسا، شىن سانادان شىققان جان تەبىرەنتەر جاقسى مۇرات، اسىل ارمان تىزبەگى ماحابباتتىڭ تەرەڭدىگىن تانىتادى. «ءبىر كورگەننەن عاشىق بولۋ» دەگەن ءسوز دە سول «تولقىن» ىسپەتتەس، ول ءتان قۇمارلىعىنان تۋعان جالت ەتپە سەزىم عانا. العاشقى لاپ ەتكەن ساتتە ونىڭ كۇشتى بوپ كورىنۋى دە ىقتيمال. ءبىراق بۇعان قاراپ الدانىپ قالۋعا بولمايدى. ءتان قۇمارلىعى الدامشى، وتكىنشى، تۇراقسىز سەزىم. وندا شىنايى ماحابباتقا لايىق تەرەڭدىك جوق. «ءبىر كورگەننەن عاشىق بولدىم» دەگەننىڭ ءوزى- اق ول سەزىمنىڭ تايازدىعىن تانىتادى، كورە سالا سونى قۇشۋعا قۇمارتقان جۇگەنسىز ۇشقىر تىلەكتى كورسەتەدى. تەڭىزدى ءبىرىنشى رەت كورگەن ادام ونىڭ سۋىنىڭ اشى نەمەسە تۇشى ەكەنىن، استىندا نە بارىن بىردەن بىلمەيدى. مۇنى تەڭىزگە ءتۇسىپ كورىپ، تۇبىنە تالاي سۇڭگىگەن ادام عانا ايتا الادى. سول سياقتى ءبىر كورگەننەن ادامنىڭ بويىنداعى بارلىق ادامگەرشىلىك قاسيەتىن اڭعارۋعا بولمايدى. ونى انىقتاماعان سوڭ عاشىق بولۋ دا مۇمكىن ەمەس. ەندەشە «ءسىزدى ءبىر كورگەننەن عاشىق بولدىم» دەگەن سوزگە سەنۋدىڭ ورنى جوق. ولاي دەپ وڭاي «ولجا» تاپقىسى كەلگەن قۋ جىگىتتەر مەن شىن سەزىمنەن حابارى جوق ءجاسوسپىرىم بەيكۇنا قىزدار عانا ايتۋى ىقتيمال. سونىمەن، «ءبىر كورگەننەن عاشىق بولۋ» دەگەن ۇشقارى ءسوز. ءبىر كورگەننەن تەك قانا ۇناتۋعا، قىزىعۋعا، قۇمارتۋعا بولادى «قۇمارتۋ - عاشىقتىق ەمەس. ادام جەك كورە تۇرىپ تا قۇمارتا بەرەدى» (ف. دوستويەۆسكي) . ال، ءبىرسىپىرا جاستار ءبىرىن- ءبىرى ۇناتا سالا: « ءبىتتى، ءبىز عاشىقپىز!» دەپ ەسەپتەيدى. ءسويتىپ، قولما- قول ءسۇيىسىپ، سۇيكەنىسىپ جىبەرەدى. كوزدى اشىپ- جۇمعانشا، ەرلى- زايىپتى بوپ تا شىعا كەلەدى.

ولار مۇنىڭ شىنايى سەزىم ەمەس ەكەنىن ارتىنان اڭعارادى. سودان سوڭ ءبىر- بىرىمەن ايتىسىپ، اجىراسىپ الەك بولادى. مۇنداي كۇيگە دۋشار بولماس ءۇشىن جاستار تەز قاۋىشۋعا قۇمارتپاۋى كەرەك. ۇزاق سويلەسىپ، سىيلاسىپ، سىرلاسىپ، ابدەن بىلىسكەننەن كەيىن شىن سۇيەتىنىنە، بىرىگىپ جاراستى ءومىر كەشەتىندەرىنە انىق سەنىسكەننەن سوڭ عانا ءبىر- بىرىنە ءلاززات قۇشاقتارىن اشسا ابزال. كىرشىكسىز تازا ماحابباتتىڭ تاتتىلىگى دە سول بولماق. قىزدار بوس كۇيەۋ تاپقانىنا ەمەس، دوس كۇيەۋ تاپقانىنا قۋانۋى قاجەت. جىگىتتەر كينو، تەاترعا بىرگە باراتىن جول سەرىك قانا ەمەس، جان سەرىك تاپسا عانا باقىتتى. وسىلاي جۇپتاسىپ، زايىپتىلىق ءومىردىڭ التىن بوساعاسى - دوستىق پەن ماحابباتتى بەرىك ۇستاعان بەرەكەلى سەميانى عانا كورشى ۇناتادى، قوعام قۇپتايدى. ماحاببات ۇشقىنى دانانىڭ دا، داڭعويدىڭ دا جۇرەگىنە تۇسەدى. ءبىرىنشىسىنىڭ جۇرەگىنە تۇسكەن ۇشقىن ماحابباتتىڭ مازداعان ماڭگىلىك وتىن تۇتاتادى؛ سوڭعىسىنا تۇسكەنى - مۇز ۇستىنە لاقتىرعان قىزىل شوققا ۇقسايدى. شىن ماحابباتتىڭ شىرعالاڭى دا بولادى. ماحاببات ماڭگىلىك بولۋى ءۇشىن، ونىڭ وتى وشپەۋ ءۇشىن وعان جۇپ بوپ قوسىلعان ەكى جاق كەزەك «تامىزدىق» تاستاپ وتىرۋى پارىز. مۇنىڭ وزگە ەشبىر ماتەماتيكالىق فورمۋلاسى جوق. ماحابباتتا ءبىر- اق فورمۋلا بار، ول - تۇراقتىلىق. ماحابباتتىڭ دا دوسى مەن قاسى بار. دوسى: ۇيات، ار. وسى ۇشەۋىن رەنجىتپەي وزىنە سەنىمدى سەرىك ەتكەن ماحاببات قانا زايىپتىلىق زاڭىنا بەرىك بولادى. قاسى: اشۋ، قىزعانىش، كيكىلجىڭ، قورجاڭ، وسىلاردىڭ ءازازىلى - اراق. جاس جۇبايلاردىڭ ءبىرىن- ءبىرى ءسۇيىپ قوسىلۋىمەن ءىس بىتپەيدى. ولار قوسىلعاننان كەيىن دە ءوز ماحابباتىن گۇلدەي ماپەلەي بەرۋى ءتيىس. سۇيىكتىسىن قۋانتۋعا تىرىسۋ، سونى ريزا ەتەرلىك ءبىر نارسە ىستەۋگە ۇمتىلىپ وتىرۋ - ماپەلەۋدىڭ ءبىر ءتۇرى وسى. سۇيگەنىڭنىڭ كوڭىلىن قالدىرماۋ ءۇشىن ونىڭ تىلەگىن مۇلتىكسىز ورىنداۋ دا عانيبەت. سايىپ كەلگەندە ءار ادام - ءوز ماحابباتىنىڭ باعبانى. سولىپ قالماۋى ءۇشىن قاي گۇلگە قاشان سۋ قۇيۋ كەرەكتىگىن بۇلجىتپاي بىلەتىن باعبان ءتارىزدى، ادامدا ءوز ماحابباتىنىڭ ۇنەمى جايقالىپ تۇرۋىنا تىنباستان جاعداي جاساپ وتىرۋى ءتيىس. بۇل ءۇشىن ەرلى- زايىپتىلاردىڭ ءارقاشاندا ءبىر- بىرىنە قۇشتارلىعى، شەكسىز سەنىمى، الدەقالاي ىشتە باس كوتەرگەن قىزعانىشتى سىرتقا شىعارماي سابىرمەن جەڭۋى، اعات ايتىلعان سوزدەردى كەك تۇتپاۋى، مەيىرىمدىلىگى، ءوزارا قالتقىسىز قامقورلىعى، سىيلاستىعى، اشۋىن تەجەپ، ءناپسىنى تىيىپ ۇستاۋى قاجەت. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، "سەزىمدەرىن تارتىپپەن ۇستاي بىلگەن زايىپتاردىڭ ماحابباتى ەشقاشان وشپەك ەمەس. بۇل ارادا اتاقتى ابايدىڭ: «بولماسا، مىنەزىنىڭ جات كەسەگى، مايىسقان بەينە گۇلدەي تولىقسىعان، كەم ەمەس التىن تاقتان جار توسەگى» دەگەن سوزدەرىن ءارقاشان دا ەستە ۇستاۋ ابزال. سوندا عانا ەرلى- زايىپتىلار اراسىنداعى جاراستى ماحاببات ۇيگە نۇر، ۇياعا كورىك بەرەدى، تۇرمىسقا اجار، كوڭىلگە ءار ورناتادى. مەن ماقالامدى شوپان قارتتىڭ سوزىمەن باستاعان ەدىم. سول سوزبەن اياقتاعىم كەلەدى. «ماحاببات - ءار ءۇيدىڭ التىن دىڭگەگى» دەگەن بولاتىن ىلەكەڭ. بۇل وتە ورىندى ايتىلعان دانالىق ءسوز. ويتكەنى دىڭگەك بولماسا ءۇي توبەسى ورتاسىنا شوگەدى، قۇلايدى. مەن ىلەكەڭنىڭ ءسوزىن قايتالاپ، ءاربىر جاس سەميانىڭ التىن دىڭگەگى ءارقاشان دا بەرىك بولسىن دەپ تىلەيمىن. ءار ءۇيدىڭ ورتاسىندا نۇر شاشا جارقىراعان التىن دىڭگەكتەر بولسىن دەيمىن» .

 - ءتۇۋ، جۇرەگىم، لۇپىلدەپ كەتتى عوي، - دەدى مايرا گازەتتى ماعان قايىرىپ بەرىپ جاتىپ. - اعاي، ءوزىڭىز مۇلدە وزگەرىپ، ەسەيىپ كەتكەن سياقتىسىز. - ەل كورىپ، ومىرمەن ارالاسقان سوڭ سولاي بولادى دا، - دەدى مەڭتاي، - ادام ىسىلماي ما؟ - ءيا، دەگەنمەن اعاي العاشقى اسكەردەن كەلگەندەگىدەي، ءبىزدىڭ بارىمىزدەن جاسقانىپ تۇراتىن ۇياڭ جىگىت ەمەس، ەندى بارىمىزگە اقىل ايتاتىن ناعىز بايسالدى كىسىگە اينالعان. جالعىز جاستاردىڭ عانا ەمەس، مەن مىنا ماقالالاردان جۇرت قامىن ويلايتىن ۇلكەن ازامات ءۇنىن دە اڭعارىپ وتىرمىن، مەڭتاي. - ءتۇۋ، قويىڭدارشى، - دەدىم مەن قىزداردىڭ ماقتاۋىنان قىسىلىپ. - مەن باياعى قالپىمدامىن. ەشتەڭەم دە وزگەرگەم جوق. ال ەندى كەشكىرىپ بارادى. جاڭاعى اڭگىمەنىڭ جالعاسى نەمەسە اياعى ىسپەتتى ءبىر كىشكەنتاي عانا اڭگىمە ايتايىن دا، كەتەيىن مەن. - ءيا، ايتىڭىز، اعاي، - دەپ مايرا تاعى دا تىڭداۋعا دايىندالىپ، جاعىن تايانىپ وتىرا قالدى. - جاڭاعى مايرا وقىعان ماقالادا جايلاۋدا ءىلياش قىزىربايەۆ دەگەن قارت شوپانمەن كەزدەستىم دەدىم عوي. ول كۇنى ىلەكەڭ ءبىزدى بوساتپادى. قوناق ەتىپ، ءوز ومىرىنەن كوپ حيكايالار شەرتتى. يۋن ايىنىڭ اسەم كەشىندە دالاعا توسەك سالدىرىپ، ىلەكەڭ، جاس زووتەحنيك، مەن ۇشەۋمىز دالاعا جاتتىق. ۇزاق سويلەسىپ، اڭگىمە اياقتالعاننان كەيىن ۇيقى تىنىشتىعى تۋدى. مەنىڭ كوزىم جاڭا ءىلىنىپ بارا جاتىر ەدى. ىلەكەڭ مەنەن جاسىرعانداي بوپ، جاس زووتەحنيكپەن كۇبىرلەسە باستادى. «بۇلار نە سويلەسەر ەكەن؟ » دەپ ۇيىقتاعان بوپ جاتىپ، مەن ولاردىڭ ءوزارا كۇڭكىلىنە قۇلاقتى سالدىم: - كەلىنمەن قايتادان جاراستىڭ با، بالام؟ - دەدى ىلەكەڭ جىگىتكە. - جوق، ىلەكە، انا وقيعادان كەيىن قايتىپ ءجىبيمىن؟ - سۇلۋ ايەل باقتان ءۇزىپ العان ءبىر شوق گۇل سياقتى عوي، شىراعىم. گۇلدى كىمنىڭ يىسكەگىسى كەلمەيدى. سۇعاناق بىرەۋ سەن بەيقام تۇرعاندا قولىڭداعى كوتەرگەن گۇلىڭدى ءبىر يىسكەپ قالسا، سول ءۇشىن سەن ونى لاقتىرىپ تاستاي الاسىڭ با؟ - ءبىر ەمەس، ءۇش يىسكەسە قايتەم، الەكە- اۋ. - گۇلىڭ جاقسى بولسا، ونىڭ جۇپار ءيىسى مىڭ يىسكەسەڭ دە جويىلمايدى. ءبىر رەت نەمەسە، ءوزىڭ ايتقانداي، ءۇش رەت يىسكەدى دەپ، مىڭ رەت ءلاززات الار حوش ءيىستى گۇلىڭدى لاقتىرىپ تاستاعانىڭ ءجون بە، بالام؟ - بىرەۋ مۇرنىنا تاقاعان گۇلدى قالاي يىسكەيمىن، ىلەكە- اۋ؟ - سەن ونى ەشكىم يىسكەدى دەپ ويلاما. تەك قانا ءوزىم يىسكەپ جاتىرمىن، بۇل تەك مەنىڭ عانا گۇلىم دەپ ويلا. سوندا ەشتەڭە دە ەتپەيدى. - بۇل ءوزىڭدى- ءوزىڭ الداۋ عوي. - ادام ءوزىن- ءوزى الدامايدى، بالام. ادام وزىنە- ءوزى باسۋ ايتىپ، باقىتسىزدىقتان ساقتانادى. كەلىننىڭ باۋىرىندا التىن ايدار ۇلىڭ بار. ونىڭ ءبىر بىلمەستىگىن كەشىرۋىڭ كەرەك، شىراعىم. ادام ءبىر اداسقان جەرىنەن ەكىنشى رەت ءومىرى اداسپايدى. - ءوزىم دە جاقسى كورەمىن ونى، قيمايمىن. - وندا ءوزىڭدى دە، ونى دا قيناما، بالام. ال ۇيىقتاي بەر ەندى. جىگىت ءتۇنى بويى دوڭبەكشىپ ۇيىقتاي الماي شىقتى. تاڭەرتەڭ ەكەۋمىز اتتانىپ كەتتىك. جىگىت جولدا سىرىن ايتتى. «ەندى ايەلىممەن قوسىلامىن!» دەدى.

وسىلاي دەپ اڭگىمەمدى اياقتادىم دا، مەن ەكى قىزعا كەزەك قاراپ، وزىمنەن- ءوزىم ىرجيىپ كۇلدىم. مايرا بىردەڭەنى سەزگەندەي، جىميىپ تومەن قارادى. - ءيا، ال بۇدان شىعاتىن قورىتىندى نە؟ - دەدى سودان سوڭ. - اقساقالدىكى دۇرىس قوي! - دەدىم مەن تاعى دا ءوز- وزىمنەن قىسىلا كۇلىپ. شال مەن جىگىتتىڭ سوناۋ جايلاۋداعى، جۇلدىزدى تۇندەگى وسى ديالوگى ارقىلى، سوعان استارلاپ، بۇل مەنىڭ مەڭتايعا ولاردى ىزدەپ كەلگەن ماقساتىمنىڭ ءتۇيىنىن ايتقانىم ەدى. ءبىراق مەڭتاي ەشتەڭە ۇقپاعانداي، ءۇنسىز قالدى. كۇن باتا ەكى قىز مەنى شىعارىپ سالماق بولىپ، اۆتوبۋس توقتايتىن جەرگە ەرتىپ اكەلدى. - ءتۇۋ، اعاي، كەلگەنىڭىز قانداي جاقسى بولدى؟ - دەدى مەڭتاي كەتەردە ماعان ريزالىعىن جەتكىزىپ. - كوپ راقمەت. ءسىز مەنىڭ كەۋدەمە كەرەمەت ءبىر كۇش قۇيىپ، جىگەر بەرگەندەي بولدىڭىز. سوڭعى كەزدە جىگىتتەردىڭ ەشقايسىسىن كورگىم، كوزدەرىنە تۇسكىم كەلمەۋشى ەدى. ال باعانا ءسىزدى كورگەندە، نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن، بىردەن قۋانىپ كەتتىم. - ول ەربول اعايدى ءوزىڭنىڭ تۋعان اعاڭداي كورەتىندىكتەن عوي، مەڭتاي، - دەدى مايرا ءسال جىميىپ استارلاي سويلەپ. - راس، سودان بولار، - دەدى مەڭتاي مايرانى بىردەن قوستاپ، تاعى دا ونىڭ ءسوزىنىڭ استارىن ۇقپاعانداي قالىپ كورسەتىپ. - مەن قينالعان شاقتا، ءسىزدىڭ ءبىر ايتقان ءسوزىڭىز كوڭىلىمە مەدەۋ بوپ، قايرات بەردى، اعاي. ءسىز ول نە ءسوز ەكەنىن بىلەسىز بە؟ - قايدان بىلەيىن، مەڭتاي، مەن سولداتتان كەلگەلى كوپ سويلەدىم عوي، - دەپ كۇلدىم مەن. - ءتورت جىل جاۋمەن ءۇنسىز سوعىسقان كۇندەردىڭ ەسەسىن قايتاردىم بىلەم. - ەسىڭىزدە مە، ءسىز بىلاي دەگەنسىز: «ادام ءوز باسىنا تۇسكەننىڭ بارىنە كونۋگە دە ءتيىس، ونى كوتەرۋگە دە مىندەتتى. ويتپەسە ونىڭ نەسى ادام؟ !» وسى ءسوزىڭىز ءومىر بويى جاندى جانيتىن جانۋىشتاي بوپ، كوكىرەگىمدە قالدى. ءسىز بۇل ءسوزدى ءبىزدىڭ بولمەدە، « قىزىل كورپەنى» شىعارعان كۇنى ايتىپ ەدىڭىز. مەنىڭ دە ەسىمە ءتۇستى. ول كۇنى وديسسەي مەن پەنەلوپا جايىندا اڭگىمە بولعان. سول كۇنى مەڭتاي ءوتىنىپ ماعان ءساليما وقيعاسىن ايتتىرعان. اۆتوبۋس كەلىپ، مەن قىزدارمەن قوشتاستىم. مەڭتايدىڭ قولىن ۇستاعاندا جۇرەگىم اۋزىما تىعىلارداي لۇپىلدەپ قويا بەردى. ول: «تاعى ەشتەڭە بىتپەدى مە؟ » دەپ، زار قاققانداي بولدى. ەلجىرەپ مەڭتايدىڭ بەتىنە تەلمىردىم. ول تومەن قاراپ كەتتى: اۆتوبۋس مەنى ەكى قىزدان ايىرىپ، الماتىعا قاراي الا قاشتى.

بۇل كۇنى مەن ەشتەڭە بىتىرە المادىم. مەڭتايدىڭ حال- جايىن ءبىلىپ، ەگەر ول شىن بوس بولسا، تاعى دا ءسوز ايتسام دەگەن ويىم ورىندالماستان قالدى. ورىندالماعانىمەن ونى كورگەنىمە ءماز بولىپ، تولاسسىز، توقتاۋسىز سويلەي بەردىم. سۇراعاندارىنىڭ بارىنە جاۋاپ تا قايىردىم. مەڭتاي تولىق ەتىپ  ايتىڭىزشى دەگەننەن كەيىن ءار اڭگىمەنى بۇگە- شىگەسىنە دەيىن قالدىرماي تاپتىشتەپ باياندادىم. ماقتانىپ كەتتىم بە، ماسايراپ كەتتىم بە، بىلمەيمىن، قىزا كەلە وبلىستىق گازەتتە جاريالانعان ماقالالارىما دەيىن كورسەتتىم. وسىنىمنىڭ ءبارى ورىنسىز بولعانىن تۇندە، كالينين كوشەسىندەگى جاتاقحانانىڭ وتىز جەتىنشى بولمەسىندە جاتقاندا ءبىر- اق پايىمدادىم. كۇنى بويى ماس بولىپ، ەندى عانا ەسىمدى جيعانداي كۇي كەشتىم. «اپىراۋ، نەگە ءوسىتتىم؟ نەگە كوكىپ ۇزاق كۇنگە جاق جاپپاي سويلەي بەردىم؟ ودان دا مەڭتايعا ونى ءالى كۇنگە دەيىن سۇيەتىنىمدى نەگە ايتپادىم؟ ايتىپ تۇرىپ، «ادال جارىڭ بولايىن، ەندى مەنى ومىرلىك سەرىگىڭ ەت» دەپ نەگە جالىنبادىم وعان؟ » - دەپ وزىمە- ءوزىم ۇرىستىم. «جوق، ونى ايتۋعا مۇمكىندىك بولدى ما؟ » - دەپ ءوزىمدى- ءوزىم جانە اقتادىم. - «اعاي، باسىڭىزدان كەشكەننىڭ ءبارىن بۇگىنگى كۇنگە دەيىن تولىق ايتىپ بەرىڭىزشى» دەپ مەڭتاي قيىلعاندا مەن قالاي ءۇنسىز وتىرامىن. ونىڭ ۇستىنە مايرا دا ماڭىمىزدان شىقپاي قويدى. ءسويتىپ ءبىر اڭگىمەگە ءبىر اڭگىمە جالعاستى. توعىز ايدىڭ وقيعاسىن توعىز ساعاتتا ايتىپ شىعۋ وڭاي ما؟ ءالى دە ايتىلماعان تالاي سوزدەر قالدى.. .» «تالاي سوزدەر قالدى، تالاي سوزدەر قالدى» .. . - دەيمىن ءبىرازدان كەيىن ءوزىمدى- ءوزىم قايتادان اجۋالاپ. - سەن «ءسوز، ءسوز» دەپ ءالى ءجۇرسىڭ. ال مايداننان سەنىمەن قاتار قايتقان جىگىتتەر كەلە سالا ۇيلەنىسىپ الدى. ولاردىڭ قازىر ءبىر- ەكىدەن بالالارى دا بار. باسا- كوكتەر باتىلدىعىڭ جوق بوپ، سۇيگەنىڭدى تەك قانا سىرتتاي قىزىقتاي بەرسەڭ - ءومىر بويى قۋ تىزەڭدى قۇشاقتاپ وتەرسىڭ سەن.. .» «ۇيلەنۋ وڭاي، ءۇي بولۋ قيىن عوي، - دەيمىن مەن بەلگىلى ناقىلشى ءمالىمنىڭ ءسوزىن قايتالاپ، تاعى دا اقتالىپ. - سوماداي جىگىت بوپ، ءسوز ايتىپ تۇرساڭ ساعان دا بىرەۋ تيەر- اۋ. ءتان دە تابىسا بەرەتىن بولار. ءبىراق، الدىمەن ادامنىڭ جانى ۇيلەسۋى ابزال عوي. جانى ۇيلەسكەن جاندار عانا جاقسى ءومىر ءسۇرىپ، قىزىقتى كۇندەر كەشپەك. ال، جان جاراسىمى ماحاببات بولسا، ءبىرىنشىسىنىڭ سىنىنان سۇرىنبەگەنىم ايان. ەندى ەكىنشىسىنەن دە سۇرىنبەسەم دەيمىن. ول ءۇشىن ءوزىم سۇيگەن، ءوزىمدى سۇيگەن جاندى عانا جار ەتۋىم كەرەك! ول - مەڭتاي عانا.. .

ءبىراق، «باتىل ەمەسسىڭ» دەگەنىڭ راس. باتىل بولسام باياعىدا، سوعىستا جۇرگەندە، ءساليماعا: «باسقا ەشكىمگە بارما، تەك قانا مەنى توس!» دەپ كەسىپ ايتپايتىن با ەدىم. باتىل بولسام باياعىدا مەڭتاي: « ءوزىڭىز ايتىڭىزشى: تاستا دەڭىزشى ول جىگىتتى، بۇز دەڭىزشى ۋادەڭدى - بۇزىپ- اق كەتەيىن» دەپ تولقىپ تۇرعاندا، «تاستا! بۇز!» دەمەيتىن بە ەدىم.. . جارايدى، ەندى ويتپەيمىن. ەرتەڭ قايتادان بارامىن. بارامىن دا مەڭتايعا بىردەن ءوزىمنىڭ ونى ءالى كۇنگە دەيىن سۇيەتىنىمدى ايتامىن! سودان سوڭ وعان: «جارىم بول» دەپ تىكەلەي تىلەك بىلدىرەمىن! بىردەن وسىلاي دەيمىن!.. » ەرتەڭىندە مەن بۇرگەنگە تاعى دا تاڭەرتەڭ كەلدىم.

جالعاسى بار... 

سوڭعى جاڭالىقتار