ءومىردىڭ ءوزى شىعارما: بارىس سوققان كەلىنشەك

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات. شيپاجايدا جاتقان ءبىر توپ ادام تۇسكى استان كەيىن اڭگىمە- دۇكەن قۇرىپ تۇراتىنبىز. بىردە شىعىس جاقتان كەلگەن ءبىر مالشى مىنانداي قىزىق اڭگىمە ايتتى:

- ءبىزدىڭ ەلدە ءبىر ەكى قابات ايەل بارىس اۋلاعانى بار. كۇيەۋى بىرنەشە كۇندىك ساپارعا شىعاتىن بولىپ، ايى مەن كۇنى جاقىنداعان اياعى اۋىر ايەلى مەن بەس جاسار كىشكەنتاي قىزىنا سەرىك بولسىن دەپ ءبىر ءىنىسىن شاقىرىپ قالدىرىپ كەتەدى. كامەلەتكە تولعان، دەنەلى جىگىت بولعانىمەن الگى بالا ءسال شالاڭگىرلىگى بار الاڭعاسىرلاۋ بولسا كەرەك.

تاڭ سارىدە قوراداعى قوي دۇركىرەپ ۇركىپ بولماعان سوڭ شىعىپ قاراسا، ءبىر الا شۇبار بارىس قويلاردى جارىپ، سەركەلەردى باقىرتىپ تۇرىپ جايراتىپ جاتىر ەكەن دەيدى. قوناق جىگىت ۇيدەگى كاليبر مىلتىقتى الا سالىپ «وق، وق!» دەپ اسىقتىرادى. ايەل جالما جان ءبىر دوربا وقتى ساندىقتان الىپ بەرە قويادى. جىگىت وتىرا قالىپ اتقانىمەن، ءدال تيمەدى مە، الدە، جارالادى ما الگى بارىس جالت قارايدى دا ۇيگە قاراي سەكىرەدى. ابىرجىعان جىگىت ۇيگە قاشىپ كىرىپ، ەسىكتى بەكىتكەندە الگى دورباداعى وقتى دالادا قالدىرىپ كەتىپتى. بارىس ءبىر سەكىرىپ كيىز ءۇيدىڭ توبەسىنە شىعادى دا، شاڭىراقتىڭ كۇلدىرەۋىشىنەن باسىن قىلتيتادى.

ايەل قولىنا وت كوسەيتىن تەمىردى الادى دا تۇمسىقتان ءبىر پەرەدى. بارىس سىرعىپ كەلىپ ءۇيدىڭ ورتاسىنا توپ ەتە قالادى. كىشكەنتاي قىزىن سۇيرەپ، ايەل توسەك استىنا كىرىپ كەتەدى. جىگىت قاشىپ شىقپاق بولىپ، ەسىكتى اشقاندا بارىس جارىق شىققان جاققا تۋرا ۇمتىلادى دا تالتايىپ تۇرعان جىگىتتىڭ ەكى بۇتىنىڭ اراسىنا كەپتەلىپ قالادى.

جىگىت دەرەۋ ونىڭ ەكى قۇلاعىنان باس سالىپ، بوساعاعا ەكى اياعىن تىرەي قويادى. بارىس ەكى جاققا الما- كەزەك ىرىلداعاندا جىگىتتىڭ جەڭىن جىرتىپ، بىلەگىن قاناتادى.

- پىشاق اكەل! پىشاق سال مىناعان! - دەپ، ونىڭ جان داۋسى شىعا ايعايلايدى.

ساسقالاقتاعان ايەل زورعا دەگەندە كۇيەۋىنىڭ ءىرى قارا سوياتىن ۇزىن پىشاعىن تابادى. ونى بارىسقا شانشىپ كورىپ ەدى، ۇشى ناشار ما، كىرمەدى. جىگىتتىڭ «تەزدەت، تەزدەت!» دەپ شىرىلداعان داۋسىنان ەسى شىققان ايەل بارىستىڭ كەۋدە تۇسىن دالدەپ تۇرىپ، كوزدى جۇمادى دا قوس قولداپ بار كۇشىمەن پەرەدى. ۇزىن پىشاق كىرش ەتىپ كىرىپ، كەلەسى جاعىنان ءبىراق شىعادى. كوزىن اشىپ قاراسا بارىس ءدىر- ءدىر ەتىپ ءولىپ بارادى ەكەن. جىگىتتىڭ ەكى قولى بارىستىڭ ەكى قۇلاعىنا جابىسىپ قالعانداي الىنباعان سوڭ قوي قىرقاتىن قايشىمەن جىرتقىشتىڭ قۇلاعىنىڭ تۇبىنەن كەسىپ الادى.

بارىستىڭ قوس قۇلاعىن تاس قىپ ۇستاعان كۇيى جىگىت تالىپ قۇلايدى. سۇيەگىنە تاقاپ تىستەلگەن ەكى قولىنان قان اعىپ جاتىر. سىرتتا ەشبىر كولىك جوق. ايەل كىشكەنتاي قىزىن سۇيرەلەپ اۋىل ورتالىعىنا قاراي جۇگىرەدى. ابىروي بولعاندا اۋىل ورتالىعى ون شاقىرىمداي عانا ەكەن. ءبىر ساعاتتان كەيىن اۋىل اكىمىنىڭ تابالدىرىعىن اتتاعان ايەل:

- ءبىزدىڭ ۇيدە سۇمدىق بولدى! - دەۋگە عانا شاماسى جەتىپ، تالىپ تۇسەدى.

اۋىلدان ءبىر توپ ادام ماشينامەن اسىعىس جەتسە، قويلارى ماڭايدا تۇك بولماعانداي جايىلىپ ءجۇر. ال، ۇيدە ۇزىن پىشاق شانشىلعان بارىس ءولىپ جاتىر. قولىندا بارىستىڭ ەكى قۇلاعىن تاس قىپ ۇستاعان جىگىت تالىپ قالىپتى دەيدى.

بۇل حيكايادان سوڭ ءبارىمىز شۋلاپ كەتتىك.

- الگى ايەلگە ۇكىمەتتەن قانداي سىيلىق بەردى؟ ءاي، ءوزى دە باتىر كەلىنشەك ەكەن- ءا؟ !

سويتسەك، مالشى قولدى ءبىر سىلتەپ:

- قايداعى؟! ءبىزدىڭ باسشىلار قاتال زاڭعا قاتتى باعىنادى. « قىزىل كىتاپقا» ەنگەن اڭدى ولتىرگەنى ءۇشىن مىڭ توگىرىك ايىپپۇلمەن زورعا قۇتىلدى عوي، - دەپ قاراپ تۇر.

جاگدالىن لحاگۆا

موڭعول تىلىنەن اۋدارعان: قۋاندىق شاماحاي ۇلى