شىندىققا اينالعان ءازىل

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - بۇل ءازىل وقيعاسى وتكەن عاسىردىڭ سەكسەنىنشى جىلداردىڭ ورتاسىندا بولعان ەدى. كۇز ايى. حالىق وزدەرىنىڭ مال ازىعىن دايىنداۋ مەن قىستىق وتىندارىن دايىنداۋدى اياقتاپ قالعان كەزەڭ بولاتىن.

ول كەزدە ءبىز ەلدە ەدىك، بىلدەي ءبىر كاسىپورىن مەكەمەسىنىڭ باستىعىمىن. الماتىعا جول ساپارىنا بارايىن دەپ دايىندالۋ ءۇشىن ۇيگە جۇمىستان ەرتەرەك ورالعانمىن. ۇيگە اتالاس اپكەمىزدىڭ جانسەرىگى جەزدەم نۇكتەبەك كەلىپ وتىر ەكەن. امانداسىپ بولعان سوڭ داستارحان باسىندا ەكەۋارا اڭگىمەدە قىزا باستادى.

تەگىندە قازاقتا جەزدەسىن جاسى كىشىلەرى قۇرمەتپەن قاراپ جاقسى سىيلاعان ءداستۇر بارىنا مەندە تۇسىنىستىكپەن قارايتىنمىن. جەزدەم دە ماعان قاعىتپا قالجىڭىن اياماي، قامشىسىن دا كوتەرىپ قوياتىن ادەتىن ۇدايى قايتالاپ وتىراتىن. قانداي جەردە كەزدەسسەڭ دە ار ۇياتىڭا قاراماي قۋ تىلىمەن وسىپ-وسىپ الاتىن ادەتى بار-تىن.

بۇندايدا ساسپا جەزدە مەندە سەنى سەسپەي قاتىراتىن ۋاقىت كەلەدى دەۋشى ەدىم. بۇندايدا العاشقى ءسوز تالاسىنىڭ سوڭى سىيلاستىقپەن اياقتالۋشى ەدى. ءسوز اراسىندا جەزدەم بۇيىمتايىن ايتۋىندا ۇمىتپاپتى. ءبىز سەنىڭ اماندىعىڭدى قۇدايدان تىلەپ كەلەمىز، بىلدەي سۋداي جاڭا تەحنيكاسى كوپ باي مەكەمەنىڭ باستىعىسىڭ، مەن اناۋ تاۋدان قاباندى سايىنان قاراعاي جىعىپ قىسقا وتىن دايىندادىم، سونى اۋىلعا جەتكىزۋگە ءبىر ماشينا بەر دەدى.

مەندە قاعىتىپ نەمەنە سەنبە مەنى قىزمەتكە قويعان، بالا كەزدە قاراماۋشى ەدىڭ ەندى باستىق بولعاندا تۋىستا، جەزدە دە كوبەيدىڭدەر دەپ قالجىڭعا سۇيەپ ءبىراز ءسوز ايتتىم. جۇبايىم دا قوي ۇيات بولادى ءوز جەزدەڭ عوي كىمگە بەرمەگەن تەحنيكاڭ دەپ مەنى سابىرلىققا شاقىردى.

جەزدەمدە ءبىر جاقسىلىق كۇتكەندەي ءۇنسىز وتىر. مەن دە قۋلانىپ وي جەزدە نەمەنە سەنىڭ ءتىلىڭ كۇرمەلىپ قالعانبا، ەندى ۇيىڭە قايتا بەر دەپ جول ساپارعا كەتۋگە جينالا باستادىم. جۇبايىم قوي ۇلكەن كىسىنى رەنجىتپە، كەلگەن سوڭ بەرەم دەسەڭدە ءبىر وڭ جاۋابىڭدى بەر، كوڭىلى قالماسىن، وسى سەن قاشان قالجىڭىڭدى قوياسىڭ دەپ ءسوزىن اياقتادى.

مەن دە قازىر ويلانايىن دەپ، جەزدەمە تۋرا قاراسام قاباعى سالبىراپ كەتكەندەي كورىندى ماعان. اۋ، جەزدە مىناعان كەلىسەيىك ساعان ماشينا بولادى ءبىر-اق، ءبىر شارتىم بار سونى ورىندا دەدىم. ول تىڭداپ وتىر، ماعان سەنىڭ وتىنىڭ قاجەت ەمەس، مەنىڭ ءۇيىمنىڭ جىلۋ جۇيەسى ەلەكتر توگىمەن جىلىنادى، ونى ءوزىڭ بىلەسىڭ، انا مەنىڭ قارىنداسىمنىڭ ۇيىنە ءبىر ماشينا قاراعاي ءتۇسىر دەپ اتەي ايتتىم دا، ەگەر بۇنى ورىنداماساڭ ماشينا جوق دەدىم.

جەزدەم قاراعاي بەرمەيمىن دەگەنى. مەن وندا بەرمەسەڭ سەنى قاراعاي دايىنداپ جاتقانىڭ دا، ەرتەدە سەن تىرىدەي قۇيرىق مايىن كەسىپ العان ءجاميلا اپانىڭ قارا قوشقارى مەن كوك قوشقارى ءسۇزىپ تاۋدان قۇلاتسىن دەدىم دە ءسوزىمدى اياقتاپ، جۇرۋگە دايىندالدىم.

جەزدەم، ەي، ەي توقتا دەگەنىنە قاراماي الماتىعا جول ساپارىنا كەتتىم. مەن الماتىدان ەكى كۇننەن كەيىن تۇندەلەتىپ ۇيگە ورالدىم. جۇبايىم، ۇيدە جيدەحان اپكەم جاتىر، جەزدەمنىڭ كوزىنە ءبىر نارسە قوشقار تۇستەس ەلەستەپ، وزىنە قاراي سۇزۋگە ىڭعايلانىپ ۇمتىلعاندا قولىنداعى بالتاسىمەن بىرگە تاۋدان ۇشىپ كەتىپتى، قالى مۇشكىل، تاماق ىشۋدەن قالدى، دارىگەر توكەندە ادام بولارى ەكى تالاي دەگەنى...

وسى سەن قىزىقسىڭ جەزدەلەرىڭە بىردەمەنى قۇراستىرىپ ايتا سالاسىڭ، اناۋ كۇنگى سەن ايتقان قوشقارلاردى كوڭىلىنە الىپ قالعان با، قۇلاعانىنا قاراعاندا دەپ ءسوزىن اياقتادى دا، جەزدەڭ اناۋ-مىناۋ بولىپ كەتسە قايتەسىڭ، ەرتەڭ انا دارىگەرمەن اقىلداستا اپكەڭ ءۇشىن قامىڭدى جاسا دەگەنى. از ويلانىپ تۇرىپ، جەزدەم ولمەيدى، ول ەرتەڭ ورنىنان تۇرادى دەپ شورت ايتتىم.

جۇبايىم نە سەن قۇدايسىڭ با، دەگەنى. وندا سەن تىڭدا جەزدەم ەرتەدە باۋ كەسپە ۇرى بولىپتى. ونىڭ جانىندا قوعامباي جەزدەمدە بولىپتى. ەكەۋى بىرىگىپ ناعاشى، قايىن-جۇرت جانە كورشىلەردىڭ مالدارىن ۇرلاپ بىرىنە-ءبىرى وتكىزەدى ەكەن. بۇل از بولعانداي مالىن جوعاتقاندارعا مىنانى بەرسەڭ مالىڭدى تاۋىپ بەرەمىز دەپ الاساسىن الىپ، ودان كەيىن تايىپ تۇرادى ەكەن.

ءسويتىپ مالىنان جانە قوسىمشا بەرگەنىنەن ايىرىلعاندار اقىرى كۇدەرىن ءۇزىپ، باستان ساداعا دەپ قويىپتى. كۇندەردىڭ كۇنىندە قوس جەزدەمىز ءجاميلا دەگەن اپامىزدىڭ قازاقى ءتىرى قويىنىڭ ءىرى ماي قۇيرىعىن كەسىپ الىپتى. و، توبا ءتىرى قۇيرىق مايى ىستىق قازانعا تۋراپ سالعاندا، ىرشىلداپ تۇرمايدى ەكەن دەپ، بۇل سۇمدىقتى ءوز كوزىمەن كورگەندەردىڭ ايتقاندارىن بالا كەزدە ءوز قۇلاعىممەن اعالارىمنان تالاي رەت ەستىگەنمىن.

وسى اڭگىمە ەسىمە ءتۇسىپ، جەزدەمە ايتا سالعامىن. ونىڭ اقىرى نە بولارىن قايدان بىلەيىن. بۇگىندە ويلاسام جاس كەزىندەگى ىستەگەن ارەكەتى شىنىندا ەسىنە ءتۇسىپ، ميىنا قاتتى اسەر ەتكەندەي. تاڭ دا اتتى. جۇمىستان بۇرىن سارىجاز اۋىلدىق اۋرۋحاناسىنا سوعىپ، جەزدەمنىڭ قالىن بىلەيىن دەپ باس دارىگەر توكەنگە جولىقتىم.

توكەن جەزدەڭنىڭ باس سۇيەگى، دەنەسىنىڭ كوپ جەرى تاۋدان قۇلاعاندا قاتتى زاقىمدانعان. قىسقاسى تاسىمالداۋعا جارامايدى، تاماق ىشە المايدى، ادام بولۋى ەكى تالاي دەپ شورت ايتتى. قامدانساڭدار دا ارتىقتىق ەتپەس دەپ، تاعى دا ءسوزىن جالعاستىردى. جەزدەم سويلەي المايدى، بۇرىنعى قالى جوق، قۇر جاۋتەڭدەپ كوزىنە جاس الا بەرەدى. ۇيگە كەلە جاتىرمىن. قاتتى ويلاندىم. ۇيگە كەلدىم.

اپكەم جاۋتاڭداپ، توكەن نە دەدى دەدى. مەن توكەن قالى ناشار دەيمە، جاعداي قيىن بولىپ تۇر اپكە دەدىم. اپكەم جىلاپ جىبەردى. مەن بىردەن اپكە جەزدەمە ەڭ اقىرعى ءبىر ءتاسىلدى ۇسىنامىن، ءسىز سونى ورىندايسىز با دەدىم. اپكەم دە ورىندايمىن دەدى. مەن، ءسىز جەزدەمنىڭ جاس كەزىندە ۇرى بولعانىن جاقسى بىلەسىز. ال، بۇگىندە قۇر ەمەس شىعار.

قىسقاسى جەزدەمە ۇرلىق مالدىڭ ەتى داۋا بولادى، ول ورنىنان تۇرادى، جازىلادى دەدىم. ايتقانىڭ كەلسىن دەپ اپكەم مەن جۇبايىم جەزدەمە اپاراتىن استى دايىنداۋعا كىرىستى. مەن اپكە انا جەزدەمە مىنا مالدى تۇندە باۋىرىم الماتىدان كەلە جاتقاندا ايدالادان جۇرگىزۋشىسى ۇستاپ الىپ، بۇل دالادا قالسا ءبارىبىر قاسقىر جەپ قويادى دەپ ۇيگە الىپ كەلىپتى.

مىناۋ سول قويدىڭ ەتىنەن جاسالعان تاماق، سەن بۇل ۇرلىق مالدىڭ ەتىنەن جاسالعان دەپ ءىش، ەم بولسىن دەسە، كوپتەن تاماق ىشە الماعان جەزدەمە عايىپتان قابىلەت پايدا بولىپ، ەكى كەسە تاماقتى ءىشىپ قويىپتى. ءبىر ساعاتتان سوڭ اۋرۋحاناعا بارسام جەزدەم ىرجالاقتاپ سويلەپ، ورنىنان تۇرىپ ءجۇر.

مەندە، جەزدەمە ۇرلىق ەتى جاقتىما ۇرىم، ەندى ولمەيسىڭ جازىلاسىڭ، مەن ساعان وتىنىڭدى اكەلۋگە ماشينا بەرەم، قوشقارلار بۇدان بىلاي سەنى سۇزبەيدى دەپ، جۇمىسىما كەتتىم. ول بەتىنە ءار كىرىپ ىشتەي ريزالىعىن بىلدىرگەندەي بولدى. جەزدەم ءبىراز كۇننەن كەيىن ۇيىنە ورالدى، ماعان باس دارىگەر تاڭعالىپ ءجۇر. جەزدەمەن قالجىڭداسقان كۇندەر ايلاپ، جىلداپ جىلجىپ جاتتى. مەن الماتىعا قىزمەت بابىمەن اۋىسىپ، ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن جانۇيامدى دا الماتىعا كوشىرۋگە ەلگە باردىم. اجىراسار اياق ءۇش كۇنگە سوزىلدى. ءبىز كوشتىك.

جەزدەم دە اپكەم ەكەۋى ات اربالارىمەن كوشتەن قالماي كەلەدى. ۇلكەن جول بويىنا جاقىن قىستاق ولاردىڭ تۇراقتى قونىسى بولاتىن. ءبىزدى شىعارىپ سالار جولدا ەكەۋىنىڭ جىلاعانى شيرەك عاسىر وتسە دە، ءالى كوز الدىمدا ساعىمداي ەلەس بولۋدا. بىرەر جىلدان كەيىن ەلدە اپكەم و دۇنيەلىك بولدى دا، جەزدەم بالالارىمەن الماتىعا جاقىن قىزىلتۋ دەگەن جەرگە قونىستاندى.

جەزدەم انا قاۋىپتەن كەيىن ون بەس جىلدان كەيىن ولدا كەيىنگى قونىسىندا و دۇنيەگە اتتاندى. ول ماعان كەيىنگى ءومىرىمدى اجالدان الىپ قالعان سەنىڭ تاماعىڭ. سەن بۇگىن بەلگىلى ەمشىسىڭ، ءسىرا سەندە سوندا ءبىر نارسەنى جاسىرىن بولسا دا بىلگەنسىڭ بە دەپ، باياعى قالجىڭىنا باسۋشى ەدى. سەرت پەن سەنىمنىڭ دە اجالدان قۇتىلۋعا سەبەپكەر بولاتىنىن ەندى سەزگەندەيمىز بە، قالاي دەيسىزدەر وقىرمان؟

anck.kz


سوڭعى جاڭالىقتار