قازاقتان شىققان تۇڭعىش عارىشكەر كىم؟
ارادا ءۇش جىل وتكەننەن كەيىن تالعات مۇسابايەۆ عارىشكەر اتاندى.
سوڭعى ۋاقىتتا القالى جيىنداردا، مادەني شارالاردا تالعات مۇسابايەۆتى «تۇڭعىش» دەپ تانىستىراتىندار ءجيى كەزدەسەدى. بۇل تۋرالى تالعات مۇسابايەۆتىڭ ءوزى:
- قازاقستاندىقتار ءبىر نارسەنى جەتە تۇسىنبەي ءجۇر. توقتار اۋباكىروۆ كەڭەستىك كەزەڭدە ۇشقان تۇڭعىش قازاق عارىشكەرى، ال مەن بولسام، تاۋەلسىز ەلدىڭ تۇڭعىش عارىشكەرىمىن، - دەيدى.
عارىشكەر- سىناقشى ايدىن ايىمبەتوۆ عارىشقا ۇشقانى بەلگىلى. ەل بولىپ قۋاندىق. مىنا قىزىقتى قاراڭىز، ەندى ايدىن ايىمبەتوۆتىڭ الدىنا «عارىشقا ۇشقان تۇڭعىش قازاقستان ازاماتى» دەگەن تىركەس قويىلا باستادى.
الەۋمەتتىك جەلىدە وسىعان قاتىستى پىكىرتالاس وربىگەنىنە كۋا بولدىق. وسىلايشا، «تۇڭعىش» دەگەن انىقتاۋىشتى ءبىر ەمەس، ەكى ەمەس، ءۇش ادامعا تەلي باستادىق.
شىندىعىندا، «تۇڭعىش» - جالقىعا عانا ءتان! «وداق تۇسىنداعى «تۇڭعىش» جانە «تاۋەلسىزدىك تۇسىنداعى تۇڭعىش» دەپ جىكتەپ-جىلىكتەي بەرەتىن بولساق، وسى ءبىر اسقاق ۇعىمنىڭ تۋ-تالاقايى شىعىپ، ارزانداپ كەتەتىندەي. كەيىنگى ەكى عارىشكەردى «تۇڭعىش» دەپ توقتارمەن تايتالاستىرۋدىڭ قاجەتى قانشا؟ ءدال سول ءسوزدى قولدانباعاننان ولاردىڭ حالىق الدىنداعى ابىروي- بەدەلىنە تۇك تە نۇقسان كەلمەسى انىق. كەرىسىنشە، «تۇڭعىش» دەگەن سايىن، حالىق توقتار اعالارىمەن جاعالاستىرىپ قويعانداي قابىلدايدى.
ماسەلەن، بوكسشى بەكزات ساتتارحانوۆتى «تۇڭعىش وليمپيادا چەمپيونى» دەپ ايتا المايسىز. سەبەبى، بەكزاتتىڭ الدىندا سوناۋ 1972، 1980 -جىلداردا وليمپيادادا اتوي سالعان، التىننان القا تاققان قوس بىردەي اعاسى بار.
ءدال مۇنداي مىسالدى سپورتقا عانا ەمەس، ادەبيەت، مادەنيەت سالالارىنا قاتىستى دا ايتۋعا بولادى. تۇلعالاردى «تاۋەلسىزدىك تۇسىنداعى تۇڭعىش...» دەپ باستاپ، اياعىن جەرگە تيگىزبەي ماقتاي بەرۋدىڭ اقىرى وداق تۇسىندا دا ۇلت مۇددەسى ءۇشىن قىزمەت ەتكەن ۇلىلاردىڭ بەينەسىن الاسارتۋعا اكەلىپ سوقتىرادى. بۇرىن قازاقتىڭ ماڭدايالدى قالامگەرلەرىنىڭ ەسىمىنە «قازاق- سوۆەت ادەبيەتىنىڭ كلاسسيكتەرى» دەگەن انىقتاما جالعاناتىن. ك س ر و عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى اتانعان مارعاسقالار قانشاما؟!
ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى، زامان قانشا قۇبىلىپ، قوعام وزگەرسە دە، قازاقتان شىققان تۇڭعىش عارىشكەر توقتار بولىپ قالا بەرمەك. عارىش كوگىنە كوتەرىلگەن قوس قازاقتىڭ ەسىمى تاريح پاراعىنا الدەقاشان التىن ارىپپەن قاشالىپ قويىلعان. الايدا، «تۇڭعىش» دەگەن انىقتاۋىش تالعات مۇسابايەۆ پەن ايدىن ايىمبەتوۆكە ەمەس، تەك توقتار اۋباكىروۆكە لايىق.
دەرەككوز: «aynaline.kz»