بوكس تاريحىنداعى قىزىقتار

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - بوكسشىلاردىڭ جەكپە-جەگى، اسىرەسە كاسىپقويلاردىڭ جەكپە-جەگى بۇگىندە بەلگىلى ءبىر فورمات بويىنشا وتكىزىلەدى.

راۋندتار سانى بەلگىلەنەدى، ءبىراق كەيدە رەفەريدىڭ نەمەسە نوكاۋتقا ۇشىراپ، «كەنەتتەن دەمالعىسى كەلگەن» بوكسشىنىڭ شەشىمى بويىنشا جەكپە-جەك ەرتەرەك اياقتالادى. ال بۇرىنعىنىڭ سپورتشىلارى ونداي بولماعان سياقتى؟!

مىسالى، بوكس تاريحىنداعى ەڭ ۇزاق كەزدەسۋ 1883-جىلدىڭ 6-7- ساۋىرىندە بولعان. قارسىلاستاردىڭ جەكپە-جەگى 110 راۋندقا نەمەسە 7 ساعات 19 مينۋتقا سوزىلعان.

كەزدەسۋ ا ق ش- تا، جاڭا ورلەاندا وتكەن. ەندي بوۋەن پەن دجەك بەرك ەكەۋىنىڭ قايسىسى مىقتى بوكسشى ەكەنىن انىقتاماق بولعان. كەزدەسۋ بارىسىندا رەفەريلەر اۋىسىپ، شارشاعاندارى ۇيىقتاۋعا كەتىپ وتىرعان. جەكپە-جەكتىڭ اياقتالعانى تۋرالى بەلگىنى، ەكى بوكسشى دا ابدەن السىرەپ، شايقاستى جالعاستىرۋعا شامالارى قالماعان كەزدە، ءتورتىنشى تورەشى بەرگەن.

ءبىراق ۋاقىت وتە كەلە، ادامدار ۋاقىت ۇنەمدەۋ كەرەك دەپ شەشكەن. 1947-جىلى بوكس تاريحىنداعى ەڭ قىسقا كەزدەسۋ وتكىزىلگەن. ول كەزدەسۋ دە ا ق ش- تا، ءبىراق بۇل جولى ميننەاپوليستە «التىن قولعاپ» تۋرنيرىنىڭ اياسىندا وتكەن. گونگتىڭ العاشقى بەلگىسى بەرىلە سالىپ بوكسشى مايك كوللينگ قارسىلاسى پەت براۋنسوندى العاشقى سوققىمەن نوكاۋتقا جىبەرگەن. جەكپە-جەك نەبارى ءتورت سەكۋندقا سوزىلعان.

ەڭ تەز اياقتالعان كەزدەسۋ دەگەن اتاققا تالاسى بار تاعى ءبىر كەزدەسۋ ەل كۋتۋر مەن رالف ۆولتوننىڭ اراسىندا وتكەن. كۋتۋر ءالى رينگتىڭ بۇرىشىندا تۇرىپ، كاپاسىن جوندەپ تۇرعان قارسىلاسىن جارتى سەكۋندتىڭ ىشىندە سۇلاتىپ سالعان. سپورت ەتيكاسى تۇرعىسىنان بۇل كۇماندى ءادىس، ءبىراق ەرەجەمەن تىيىم سالىنباعان.

دەگەنمەن، بۇل ماتچتى ەڭ قىسقا كەزدەسۋ دەپ ايتۋعا بولمايدى، سەبەبى گونگ سوعىلعاننان نوكاۋتقا دەيىنگى ارالىقتا 10,5 سەكۋند وتكەن.

تايسوننىڭ ەرلىكتەرى

جاھاننىڭ ەڭ ۇلى جانە ەڭ «قيسىنسىز» بوكسشىلارىنىڭ ءبىرى مايك تايسون قارسىلاسىنىڭ قۇلعاعىن تىستەپ الۋىمەن عانا اتاقتى ەمەس. بوكس جانكۇيەلەرى ونىڭ اتاقتى سوققىلارىن، سپورتشىنىڭ باسقا دا رەكوردتارىن بىلەدى.

قاراپايىم عانا بوزبالا مايك تايسون 1986 -جىلى 20 جاسىندا الەم چەمپيونى اتاندى، ءسويتىپ چەمپيوندىق بەلبەۋ الۋدا وزىندىك جاس رەكوردىن ورناتتى. ۇزاققا سوزۋعا قاجەتى جوق دەسە كەرەك، ول 21 جاسىندا اسا اۋىر سالماقتا چەمپيون اتاندى. كەيىننەن ونى 17 جاسىندا WBA نۇسقاسىنىڭ چەمپيوندىق اتاعىن العان ۋيلفرەد بەنيتەز باسىپ وزعانىمەن، تايسوننىڭ ماقتاناتىن باسقا دا ەرلىكتەرى بار.

مىسالى، 1982- جىلى گودۋ جاسوسپىرىمدەر وليمپياداسىنداعى العاشقى كەزدەسۋدە ونىڭ قارسىلاسى 8 سەكۋندتا نوكداۋنعا كەتكەن. كەيىننەن وسىنداي جىلدامدىعى تايسونعا تاعى ءبىر رەكورد ورناتۋعا مۇمكىندىك بەردى: 1988-جىلى ول مايكل سپينكستى نوكاۋتقا جىبەرگەن 91 سەكۋندتىڭ ىشىندە 20 ميلليون دوللار تابىس تاپتى!

ايتا كەتەتىن تاعى ءبىر قىزىق بار. تايسوننىڭ جەڭەتىنىن الدىن-الا بىلگەن ونىڭ قارسىلاستارى دا ءوز جەڭىلىستەرىنەن پايدا تابۋعا تىرىسقان. مىسالى، 2000- جىلى مايكلدىڭ مانچەستەردە دجۋليۋس فرەنسيسپەن وتكىزگەن جەكپە-جەگىندە، اعىلشىننىڭ «Daily Mirror» گازەتى اتاقتى بوكسشىنىڭ قارسىلاسىنىڭ تابانىنا جارناما ورنالاستىرۋ ءۇشىن دە اقشا تولەگەن كورىنەدى. گازەت باسشىلىعى دجۋليس نوكداۋنعا كەتكەن كەزدە، ونىڭ اياق كيىمىنىڭ تابانى فوتوگرافتار مەن وپەراتورلاردىڭ وبەكتيۆتەرىنە مىندەتتى تۇردە تۇسەدى دەپ ەسەپتەگەن.

فرەنسيستىڭ ءبىرىنشى راۋندتا ەكى رەت، ەكىنشى راۋندا ءۇش رەت قۇلاعانىن، ال كەزدەسۋدىڭ بارىسىن دۇنيە ءجۇزى تاماشالاعانىن ەسكەرسەك، جارناماعا كەتكەن شىعىن ءوزىن-ءوزى اقتادى دەۋگە بولادى!

«الامان» سايتى