بالاباقسىنىڭ كورىپكەلدىگى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - استانا. قازاقپارات - كەنەسارى مەن ناۋرىزباي قىرعىزداردىڭ قولىنا ءتۇسىپ قالعان سوڭ، اعىباي سارى ارقاعا، قارقارالى ۋەزىنە قاراي وزىنە بەلگىلى بەتپاق شولىندەگى شۋدى اسىپ كوشتى. مۇنى بولتىرىك ەستىپ، ارتىنان بەس جۇزدەي كىسىمەن ىزىنە تۇسەدى. بۇدان اعىباي باتىردىڭ ەش حابارى بولمايدى.

كوشىپ كەلسە، قونارلىق جەردەگى سۋ بويىنان ءبىر قارا نار، ءبىر ات، يتارقا قوس كورىندى. سول قوستان ءبىر جۋان، زور ەڭگەزەردەي بىرەۋ شىعىپ:

- ءيا، اعىكە! امان- ەسەنسىز بە؟ ءسىزدى كۇتىپ جاتقانىما ەكى كۇن بولدى. مەنىڭ زاتىم - قۋاندىق، جاسىمنان ۇيسىنگە ءسىڭىپ كەتكەن ەم، اتىم - بالاباقسى. قارا قوبىز بيىل ولەسىڭ دەگەن سوڭ كەلە جاتىرمىن، قاسىمدا ۇيسىننەن العان قاتىنىم بار.

اعىباي ايتتى:

- ولاي بولسا قارا قوبىزدى تارت، مەنى قۋعان ادام بار ما ەكەن؟ - دەگەندە، بالاباقسى قارا قوبىزدى تارتىپ وتىرىپ:

- ويپىرىم- اي، اعىكە! كوپ كىسى شۋدان ءوتىپ قۋىپ كەلەدى، ءبىر بولتىرىك دەگەن ساقالدى ادام شارت جۇگىنىپ وتىر»، - دەيدى. اعىباي ۇندەمەيدى.

باتىردىڭ كوشى وسى سۋعا قونادى. ءبىراز ۋاقىتتان سوڭ بۇلاردىڭ قاسىنا ەكى قوس سارتتار كەلىپ تۇسەدى. سارتتار كورشى قونىپ جاتقان اعىباي دەگەن سوڭ قورقىپ، ساسادى.

كەرۋەنباسشى سارت «اعىبايعا سالەم بەرەمىن» دەپ، اعىبايدىڭ قوسىنا كەلەدى. اعىباي «ەشكىم سەندەرگە تيمەيدى»، - دەگەن سوڭ سارتتاردىڭ قورقىنىشتان كوڭىلى باسىلادى. تاڭ اتقان سوڭ سارتتاردىڭ كەرۋەن باسشىسى بىرنەشە توعاناق نارسەلەرىمەن تارتۋ- تارالعى بەرەدى.

كەتەرىندە كەرۋەنباسشىعا اعىباي حات بەرەدى: «مىنا مەنى قۋىپ كەلە جاتقان ءۇيسىن بولتىرىك باتىرعا بەر، بۇرىن وزىنە ايتقان ۋادەم بار ەدى، «ەر كەزەگى ۇشكە دەيىن» دەپ، ەكى رەت اجالدان قالدىرىپ ەم، ەندى قازىردەن باستاپ مال- مۇلىك، قاتىن- بالالاردى سارى ارقاعا ۇدىرە كوشىرەمىن. ءوزىم الپىس ەكى تۋىسقانىممەن وسى ارادا ءۇش كۇن كۇتەمىن، ءشول بەتباقتىڭ دالاسىندا ەمىن- ەركىن قيمىلداپ، شەر قۇماردان شىعايىن، دۇنيە ەكى كەلمەس»، - دەپ تاپسىردى.

سارتتار قۋانا- قۋانا ريزا بولىپ جونەلدى. باتىر كوشىن جونەلتىپ جىبەرىپ، الپىس ەكى كىسىمەن سول ارادا قالدى.

ەكىنشى كۇنى بولتىرىك باتىر سارتتارعا كەز بولادى. بۇلاردان: «كوشىپ بارا جاتقان ەل كوردىڭدەر مە؟» - دەپ سۇرايدى. بۇلار:

«كوردىك، اعىباي باتىر كوشىپ بارادى، ەكىنشى سۋدا سىزدەردى كۇتىپ قالدى»، - دەپ حاتىن بەرەدى.

سارتتار: «ءيا، باتىر! ءبىز اعىبايدى كوردىك، ءوزىن ادامعا ۇقساتا المادىق، اتىن بۇ ءدۇنيانىڭ مالى دەي المادىق، «شەر، قۇماردان شىعايىن» دەپ كۇتىپ جاتىر، ەگەردە ءتىل الساڭىز، قايتىڭىز؟»، - دەيدى.

بولتىرىك باتىر ويلانىپ- ويلانىپ وتىرىپ: «حاتتا دا وسى، اۋىزشا دا وسى، مۇنىسىنىڭ ءبارى راس، كەنەسارى سىقىلدى حانىنان ايىرىلىپ، ناۋرىزبايداي باتىرىنان ايىرىلىپ كۇيىندى بولىپ، اشۋ- ىزامەن كوزىنە قان تولىپ بارادى، الدىمەن مەنى مەرت قىلادى، قوي، بۇنىمەن جاعالاسپاي- اق قايتايىق»، - دەپ قايتىپ كەتەدى.

ءۇش كۇن جاتىپ، ءتورتىنشى كۇنى بالاباقسى قوبىزىن تارتىپ: «ەي، اعەكە! بولتىرىك شۋدان ءوتىپ قايتىپ كەتتى»، - دەيدى. اعىباي امان- ەسەن كوشىنە كەلەدى. بالاباقسىنى ەلىنە امان- ەسەن جەتكىزىپ سالىپ، ەكى قۇلىندى بيە، ءبىر ساۋىن ىڭگەن تۇيە بەرىپتى.

سول جىلى قاتتى جۇت بولىپ، بالاباقسى قايتىس بولادى.

«مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا شىققان اۋىز ادەبيەتىنىڭ جىر- تولعاۋلارى، قيسسا- داستاندار، ءسوز ۇستاعان شەشەندەر مەن بيلەرىمىزدەن قالعان ناقىلدار، تاريحي جادىگەرلەرى جيناقتالعان 100 تومدىق