قازاقتىڭ «قىز جىبەگى مەن تولەگەنى» اراسىنداعى ۇلى ماحاببات قالاي باستالعان؟

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - قازاقتىڭ تولەگەنى مەن قىز جىبەگىنە اينالعان قۇمان تاستانبەكوۆ پەن مەرۋەرت وتەكەشوۆا - ۇلى ماحابباتتىڭ دالەلى ىسپەتتى. اتى اڭىزعا اينالعان بۇل جۇپتىڭ ءاربىر قيمىلىنا دەيىن كەيىنگى ۇرپاققا ۇلگى. ۇلى ماحاببات قالاي باستالدى؟

بۇل جايىندا قوس عاشىق سۇحباتتارىنىڭ بىرىندە جاسىرماي ايتىپ بەرگەن ەكەن.

قۇمان تاستانبەكوۆ: - قالاي تانىسقانىمىزدى ايتسام، ونىڭ ءوزى قىزىق بولدى (كۇلىپ). كەزەكتى ءبىر كۇندەردىڭ بىرىندە «پروباعا» كەلگەن ءسۇپ-سۇيكىمدى، سۇلۋ دا سىمباتتى قىزدىڭ كوزىمە وتتاي باسىلماسى بار ما؟! ءبىر كورگەننەن-اق جىبەكتىڭ رولىنە سونىڭ الىناتىنىنا سەنىمدى ەدىم. وعان قوسا، «وسى قىز ءتاۋىر، جىبەككە كەلەتىن سياقتى» دەپ، ۇيىمداستىرۋشى توپقا وزىندىك پىكىرىمدى ايتقانداي بولامىن. سودان تىلەگىم ورىندالىپ، مەرۋەرت ەكەۋمىز جۇمىسىمىزعا كىرىسىپ كەتتىك. شاماسى مەنىڭ ونى ۇناتقانىمدى بايقاعان بولۋى كەرەك، الەكەندەردىڭ (ءانۋار مولدابەكوۆتى ايتادى - ا. ت.) مەنى تۇسىرىلىمدە ماقتاپ، «مەرۋەرتجان، وسى جىگىتكە قوسىلساڭ، قور بولمايسىڭ» دەگەن سىڭايدا اڭگىمە ايتاتىنى بار. ەكى جاس ءبىر-بىرىمەن ءتىل تابىسىپ، قوسىلسىن دەگەن نيەت قوي. ونىمەن قالادا وسكەن قىزدىڭ: «وي، نە نادو» دەپ، كەرى تارتاتىنىن قايتەرسىڭ (كۇلىپ). اڭگىمەنىڭ اشىعى، كوپكە دەيىن اماندىق-ساۋلىق سۇراسقاننان ارىگە اسپاي، الىستان ارالاسىپ جۇرگەنىمىز بار.

العاش رەت ەمەن-جارقىن اڭگىمەلەسىپ، ونى ۇيگە دەيىن شىعارىپ سالۋىما اللانىڭ ءوزى كومەكتەستى. تارقاتىپ ايتسام، «شىركىن-اي، مىنا قىزدى قالاي شىعارىپ سالامىن؟» دەگەن ويدىڭ ءبىراز ۋاقىت بويى مازا بەرمەگەنى راس. سودان ءبىر كۇنى تۇسىرىلىمنەن كەيىن ءبارىمىز دالاعا شىقساق، جاڭبىر جاۋىپ تۇر ەكەن. جاۋىن بولعاندا سىركىرەپ ەمەس، شەلەكتەپ قۇيىپ تۇر. ال مەرۋەرت بولسا، اققۋ سەكىلدى بال-بۇل جايناپ، اپپاق كۇرتەشە كيىپ الىپتى. ۇيىنە جالعىز كەتىپ بارا جاتقان قىزدىڭ سوڭىنان ىسقىرساڭ، «مىنا جىگىت جىندى ما؟» دەپ ويلاۋى مۇمكىن. جۇمىس ۋاقىتىندا ونشا كوپ سويلەسپەيتىنىمىزدى ەسكەرسەم، قاسىنا بارىپ، اڭگىمە ايتۋ تاعى ىڭعايسىز.

اقىرى ىشىمنەن: «و، اللا، كومەكتەسشى، مىنا قىز ءدال قازىر باتپاققا قۇلاپ قالسىنشى» دەپ جالبارىنۋدان باسقا امالىم قالمادى. قۇدايدىڭ ءوزى قولداعان شىعار، قاس بەن كوزدىڭ اراسىندا مەرۋەرت باتپاقتى جەرگە توپ ەتە قالدى. اق كيىمى لەزدە قاپ-قارا تۇسكە بويالىپ، بالشىقتان تۇرا الماي تۇرعانى... جاسىرىپ قايتەمىن، سول كەزدە شىن جۇرەگىممەن قۋانىپ، جاراتقانعا ىشىمنەن جاراپازان جەتكىزگەنمىن-ءدى. ايتكەنمەن، قاراپ تۇراتىن ۋاقىت جوق، مۇمكىندىكتى جىبەرمەۋ كەرەك، قاسىنا جۇگىرىپ بارىپ: «مەرۋەرت، ءبارى جاقسى ما؟» دەپ، وزىمشە حال-جاعدايىن سۇراۋمەن قاتار، جەردەن تۇرعىزايىن دەپ جاتىرمىن. ونىمەن ايتقان جىلى سوزىمە، كورسەتكەن كومەگىمە يلاناتىن قىز جوق، سول بويدا-اق مىنەزىن كورسەتىپ الەك.

قىزعا ءتان قىرسىقتىعىن سوزبەن جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. سول ءسوزدىڭ اراسىندا قولىمدى يتەرىپ، «كەرەك ەمەس كومەگىڭ» دەگەندەي باسىن شايقاعانىن ايتا كەتكەنىم ءلازىم (كۇلىپ). ايتەۋىر، ارەڭ دەگەندە جەردەن كوتەرىپ، سول وقيعانىڭ ارقاسىندا ونىمەن ازىن-اۋلاق اڭگىمە-دۇكەن قۇرىپ ۇلگەردىم. ول كەزدە ستۋدەنتپىن، قالتامداعى سوڭعى 1 سومىمدى «تاكسيگە» جۇمساپ، ۇيىنە اقىرى جەتكىزىپ سالدىم-اۋ. جاڭبىردى سىلتاۋ ەتىپ، سول كۇنى قايدا تۇراتىنىن ءبىلىپ، الىستان اكە-شەشەسىن دە كوردىم. ءبارى دە سولاي باستالعان... جاستىق داۋرەن دە ءوتتى عوي، شىركىن...

مەرۋەرت وتەكەشوۆا: - «قىز جىبەك» كوپشىلىك كورەرمەنگە كورسەتىلگەن سوڭ، 1970-جىلدىڭ 6- قاراشاسىندا شاڭىراق كوتەرىپ، ا ح ا ج بولىمىندە نەكەمىزدى قيدىردىق. كينودا بىرگە تۇسكەن ءانۋار مولدابەكوۆ تويىمىزدىڭ باسى-قاسىندا جۇرسە، اسانالى ءاشىموۆ اسابا رەتىندە قۋانىشىمىزعا ورتاقتاستى. تاعى ءبىر جايت، فيلمدەگى كيىمدەرىمىزدى ۇيلەنۋ تويىمىزدا دا كيىپ، ەكەۋمىز العاش تۇسكەن كارتينانى ماڭگىلىككە ۇمىتپايتىنداي بولدىق.

سۇحباتتاسقان: ايبەك تاسقالي

(2015- جىل)

baq.kz