كەنەسارىنىڭ اسكەرى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - «... كەنەسارى ەش بيلىكتى مويىنداماي، ەمىن- ەركىن ءوز جەرىندە ۇستاتپاي ءجۇر. جاقتاستارى اق كيگىزگە كوتەرىپ، حان سايلاپ العان. ءوز اتىنان حات جازىپ، ارنايى مورىمەن تاڭبالايدى.

قوقاندىقتار مەن حيۋالىقتارعا سوعىس جاريالاپ، سىردىڭ جاعاسىنداعى حالىقتاردان (حيۋالىق) سالىق جيناپ وتىرادى. كەڭ قۇلاش ءومىر سۇرەدى. بۇحارا ءامىرى حان دەپ تانىپ، ءوز بايراعىن بەرىپ، مولدانى جىبەرىپتى. كەنەسارى ءوزىنىڭ پاڭدىلىعى مەن تورەلىك مىنەزىمەن بۇل دالاعا وتە قاۋىپتى. جان- جاعى ءبىراۋىزدان باعىنىپ، اسكەرى دە ەرجۇرەك، حانى ءۇشىن ولىمگە دە بارا الاتىن ساربازداردان قۇرالعان. اسكەر ءىشى وتە قاتال تارتىپتە. جاقىن ساربازدارى (وققاعارلارى) تاس ءتۇيىن قارۋلانعان. ءارقايسىسىندا ۇزىن نايزا، مىلتىق نە ۆينتوۆكا، پيستولەت جانە قىلىشى بار. مىلتىق پەن قىلىشتى بۇقارادان نەمەسە حيۋادان الدىرادى.

بۇل اسكەردىڭ ءجۇزباسى مەن ونباسى باسشىلىق ەتەتىن ءوز توپتارى، ءوز بايراعى بار. شايقاستىڭ الدىندا ەكى قاتارعا تۇرىپ، ءار جۇزدىكتىڭ بايراقتارى سول شەپتىڭ ورتاسىنا الىنادى. جاسىل ءتۇستى بولىپ كەلەتىن باس بايراق، بار اسكەردىڭ ءدال ورتاسىنا ورنالاستىرىلادى. ونىڭ اينالاسىن 5-10 ادام قورشاپ، وقىس جاعدايدا بايراقتى قۇلاتپاس ءۇشىن كەرەكتى امال جاسايدى. ءتىپتى كەرەك دەسەڭىز، ۇرىس الاڭىندا قيىندىق تۋىپ جاتسا، كەنەسارىنىڭ ءوزى باس بايراقتى الىپ، «اتتانعا» سالىپ، باتىرلارىنا رۋح بەرەدى.

قولباسشىنىڭ اتاسى، ورتا ءجۇزدىڭ حانى بولسا كەرەك. بۇل جاساقتىڭ مىنگەن تۇلپارلارى ىرىكتەلگەن، قاي جاقتان الىپ قاراساق تا ارتىق، باسىم. شابۋىلدا نەمەسە شەگىنىستە ءار ساربازدىڭ استىندا ەكى تۇلپاردان بولادى...»

شتابس- كاپيتان فوماكوتىڭ ورىنبور ۆەدومستۆانىڭ

قازاق دالاسىن بايانداۋ حاتىنان، 1844 -جىل.

اۋدارعان رۇستەم نۇركەن

«نامىس» سايتى