جاپون قۇدانىڭ قالاۋى
ەكى كەمپىردەن اسىپ كەتە الماي، اڭسارى ءبىر كورۋ بولسا دا العا شىعا الماي قالعان جاستاۋ كەلىن قىسىق كوزدى، جىميىپ تۇرعان جىپ- جىلتىر دوڭگەلەك جىگىتكە كوزىن ساتىپ قاراي بەردى.
- مىناۋ باياعى تراكتىر مىحاينيك ءشان- گەننىڭ ءوزى عوي. ءبارى تۋىس شىعار، - دەدى تاياق سۇيەنگەن كەمپىر ءبىر ادىم اتتاپ.
- ءتيىش، جاي سويلە. نە دە بولسا قۇداسى عوي.
- نە دە بولسا ءبيبىحانعا «قۇداڭنىڭ كەلۋىمەن!» دەيىك، - دەپ كەمپىر العا وزدى.
بۇل كەزدە قۇدا تاكەشي قولىن جۋىپ، بۇرىنعىداي تارام- تارام بوپ تاربيىپ جاتپاسا دا جاسىل پالەگى قاتار تارتىلعان ارىقتاردى جاۋىپ، كومەسكىلەپ تۇرعان قاۋىندىققا بەتتەدى.
- قۇداسى دارەتحاناعا كەتكەندە قۇتتى بولسىن دەپ كىرىپ شىعايىق، - دەپ شالى دا، ءوزى دە وسى اۋىلدىڭ ۇلكەنى - «گەنەرال» كەمپىر تاياعىن تاق ەتكىزىپ ۇيگە ەندى.
قۇدا قارا قاعازبەن قورشالعان دارەتحانادان ءارى ءوتىپ، قاۋىندىقتى ارالاپ كەتتى.
- قانداي تاماشا. بۇل قاي كەزگە دەيىن وسىلاي جاپ- جاسىل بوپ تۇرادى؟ - دەپ الاقانداي- الاقانداي قاۋىن پالەگىن ۇستاپ كوردى.
- بۇل سارى كۇزگە دەيىن وسىنداي بوپ تۇرادى. كۇزدە قاۋىندى جيناپ، وسى پالەكتەرمەن قىمتاپ قويادى.
- جىلى بولسىن دەپ قوي؟
- ءيا، جىلى بولسىن دەپ...
كۇيەۋبالاسى قايىن اتاسىنىڭ ايتقان ءسوزىن مۇدىرمەي اۋدارىپ بەرىپ تۇر.
ءبىر كەزدە كۇيەۋبالانىڭ اعاسى عالىم قۇداسىن تاڭعالدىرىپ، قاۋىندىقتىڭ ورتاسىندا تۇرىپ ءجۇز گرامنان تارتساق دەپ ءىنىسىن جۇمساپ جىبەرىپ ەدى، ۋىسىندا كەلگەن ءبىر بوتەلكە اراق پەن ءۇش قىرلى ستاكانعا تاكەشي قاباعىن شىتا قارادى.
- مىناداي تاماشا تابيعاتتى بۇلدىرمەيىك. ونان دا فوتواپپاراتتى اكەلشى، - دەپ كۇيەۋبالاسىن تاعى دا جۇمسادى.
عالىمنىڭ ءىنىسى مانات جاپونيادا ءۇش جىل وقىپ، وسى كەلگەندە وتانىمدى كورسەتەم دەپ قايىن اتاسىن ەرتە كەلگەن بەتى ەدى. سول ءسات ءبىر قۇرباقا ارىق ىشىنەن سەكەڭ ەتىپ شىعىپ، قۇدانىڭ الدىن كەس- كەستەي بەردى. تاكەشي تاڭىرقاي قاراپ:
- ارنايى جىبەردىڭىزدەر مە، ءوزى ءجۇر مە؟ - دەدى.
- ءوزى ءجۇر.
- عاجاپ! - دەپ فوتواپپاراتتىڭ شىرتىلىنا مىنەزى جەڭىل قۇرباقانىڭ تىنىم تاۋىپ شوقيىپ وتىرعان كەيپى كورىنىس بوپ ءتۇسىپ قالدى. سول ءسات ول سەكەڭ ەتىپ پالەك اراسىنا قايتا كىرىپ ەدى، ارتىنان قۋىپ، ەڭكەيىپ، ءيىلىپ، تاعى دا شىرت- شىرت ەتكىزدى.
- قۇدانىڭ قۇدىرەتى، قۇدامىز ءبىزدى قۇرباقا قۇرلى كورمەدى- اۋ، - دەپ قازاق قۇداسى ىنىسىنە قارادى. - «قۇداي قوسايىن دەسە سۇرامايدى ەكەن- ءدا» دەگەن ءسوزىن ىشىندە ىركىپ قالدى.
ونان كەيىن دە قۇداسى سەكەكتەپ ءجيى ورىن اۋىستىرعان قۇرباقانىڭ ءار جەردە وتىرعان كەيپىن شىرتىلداتىپ ءتۇسىرىپ الدى. ال قازاق ءۇشىن ول - ارىقتاعى سۋمەن اعىپ كەلگەن قاۋىندىقتاعى قۇرق- قۇرق ەتكەن قۇرباقا.
- ارىقتىڭ ىشىندە وتىرىپ ءبىر كورەيىك تە، - دەپ عالىم ىنىسىنە قارادى. ول جىپىلداتىپ اۋدارىپ ەدى، قوناق جىپىلداتىپ جاۋاپ بەردى.
- نەشە اعايىندىسىزدار؟
- بەسەۋ.
- اكەي قاشان قايتتى دۇنيەدەن؟
- وندا نەسى بار ەكەن- ەي؟ ءۇش جىل بۇرىن. سوعىسقا قاتىسقان. ۇلى وتان سوعىسىنان كەيىن جاپون سوعىسىنا قاتىسقان.
ءىنىسى سوڭعى سويلەمدى اۋدارمادى. قايىن اتام قاس دۇشپانىمنىڭ الدىندا تۇر ەكەنمىن دەپ قايمىقپاسىن، - دەدى.
- اۋەلى سول كىسىنىڭ، ۇلكەن كىسىنىڭ بەيىتى الىس بولماسا، باسىنا بارىپ شىقساق، - دەدى.
- وندا نەسى بار- ەي؟ ءوزىمىز بارماعالى قانشا جىل. ءجۇر، كەتتىك. قۇدانىڭ كوڭىلىن قالدىرمايىق، - دەپ الىستان ءمىنىپ كەلگەن «دجيپكە» وتىرىپ تارتىپ كەتتى.
اۋىلدان ءبىر جارىم شاقىرىم جەردەگى قۇمشاۋىت زيراتتى قامىس باسىپ كەتىپتى. جىلدا ءشوبىن وتاپ، الىسقا اپارىپ ورتەپ تۇرۋشى ەدى، نارىق زامانىنا اۋىسقالى ول دا قالدى. زيراتقا كىرەبەرىستە تىزەرلەپ وتىرىپ قۇران باعىشتادى. سوسىن اكەسىنىڭ باسىنا بارىپ، ءتورت قۇلاقتى قام كەسەك مولانىڭ قاسىندا تىزەرلەپ وتىرىپ تاعى دا بوزداتتى. عالىم جاقىن جاتقانداردىڭ ءبارىن اتىن اتاپ ءوتتى، قانداي جاقىندىقتارى بار ەكەنىن تاپتىشتەپ ءتۇسىندىردى. انەبىر بەيىت قورشالماپتى دا، ءتىپتى جەرمەن- جەكسەن بولۋعا اينالىپتى. تاكەشي ەلدەن ەرەك قورشالماي قالعان، باسىندا بەلگىسى جوق بەيىتكە قاراي بەرگەسىن:
- بۇل ءبىزدىڭ ەڭ جاقىنىمىز، - دەدى عالىم. - ۇلكەن اتامىز. بالاسى ناشاندىك مىليتسا. سول قورشاپ، قادا قاقپاي- اق قويدى اكەسىنىڭ باسىنا. ناشاندىك مىليتساعا ەشكىم ەشتەڭە دەمەيدى.
ءىنىسى مۇلتىكسىز اۋداردى.
- ارۋاقتى قورعاۋ كەرەك. ول سوندا سەنى دە قورعايدى، - دەپ جەرمەن- جەكسەن بوپ تومپيىپ جاتقان توبەشىكتى شىرت ەتكىزىپ سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الدى.
ۇيگە قايتىپ كەلگەندە بىلبىراپ پىسكەن قويدىڭ باسى مەن «مەنى تۋرا» دەپ ءيىر- ءشيىر بوپ قازى- قارتا كۇتىپ تۇر ەكەن.
- قۇدا سورپاعا ايران قوسىپ ءىشسىن، - دەپ قۇداعيى ءبيبىحان ادەتتەگىدەي كەڭ كوڭىلمەن جايىلىپ جاستىق بولدى. - سۇيىق ايران ىشە مە ەكەن الدە قويۋىن با؟
- اپام دا قىزىق. ارينە، سۇيىعىن، - دەپ كارى شەشەسىنىڭ قىلىعىنا شىداس بەرە الماعان ۇلكەن ۇل باعجاڭ ەتىپ ءبىر قارادى.
قاۋىندىقتا اشىلماي قالعان اق كەلدى. قۇدا تولتىرىپ قۇيىلعان ستاكاننىڭ ەرنەۋىنەن ءبىر ۇرتتادى.
- الىپ قويىڭىز، - دەدى عالىم قۇدا.
- جوق، مەن وسىلاي ىشەمىن. سىزدەر بارلىق ۋاقىتتا وسىلاي تولتىرىپ قۇياسىزدار ما؟ - دەدى قىسىق كوزى كۇلىمدەپ، عالىمنىڭ بوساپ قالعان قىرلى ستاكانىنا ۇرەيلەنە قاراپ.
- ەندى قۇدا كەلگەندە نەگە تاۋىسپايمىز. قۇدا ءۇشىن جان پيدا، - دەپ عالىم قوپاڭداپ قالدى.
- ءبىز اراقتىڭ الدىندا سىرا ىشەمىز. سوندا جەڭىل بولادى، - دەدى تاكەشي.
- ءداۋ كەسەنى تولتىرىپ سۇيىق ايران اكەلشى. سىراڭدى ون وراسىن، - دەدى عالىم.
ءموپ- ءمولدىر سۇيىق ايراندى ءسىمىرىپ سالعان جاپون قۇدا بەتورامالىمەن اۋزىن ءسۇرتىپ، باسىن شايقادى.
- تازا سۇتتەن جاسالعان عوي. ەشقانداي قوسپاسى جوق.
- تازا جۋسان مەن يزەننىڭ، تازا قۇراقتىڭ، تازا ءشيىننىڭ جەمىسى، - دەپ عالىم اۋىلدا وسكەن شوپتەردىڭ اتىن ماقتانىپ ءتىزىپ شىقتى.
ۇشەۋى ەكى بوتەلكە اراق ءىشتى. قىزىپ العان عالىم:
- ءبارى دە اعارعان عوي، - دەدى.
- جوق، سىزدەردىڭ اعارعاندارىڭىزدىڭ ورنى بولەك. وسىنداي ءوز اعارعاندارىڭىز تۇرعاندا باسقانىكىن نەگە ىشەسىزدەر؟ مىناۋ ورىستىكى عوي، - دەدى بوتەلكەنىڭ سىرتىنداعى جازۋعا شۇقشيىپ.
كۇن باتقاسىن ءوزىنىڭ ساعات وننان قالماي ۇيىقتايتىنىن ايتىپ، قاۋىندىق جاققا بەتتەگەن قۇداعا ەرمەي عالىم قالىپ قويدى. «دارەتحاناعا ءبىر ءوزى بارسىن، ەرە بارعانىم سوكەت بولار» دەپ ءوزىن- ءوزى تەجەدى. ىنىسىنە ەر دەۋگە دە اۋزى بارمادى. قۇدا، ءبىراق دارەتحانادان شۇعىل وڭعا بۇرىلىپ، باتقان كۇنمەن بىرگە قاراۋىتىپ جاتقان قاۋىندىقتىڭ ورتاسىندا اياقكيىمىن شەشىپ اپ، سۋى تارتىلعان ارىق ىشىندە جالاڭاياعىمەن ءارلى- بەرلى ءجۇردى.
- مىناۋ نە قىپ ءجۇر؟ ماس بوپ قالعان با؟ - دەدى عالىم ىنىسىنە.
- جوق، تابانىمەن تازا توپىراقتى باسىپ ءجۇر.
- توپىراقتىڭ ءبارى تازا ەمەس پە. سول قۇرباقا ىزدەپ جۇرگەن جوق پا؟
بۇل كەزدە كۇن تۇنگە اۋىسىپ، قاۋىندىقتاعى قۇرباقالار قوسىلىپ اندەتە باستاعان. قۇدا تور- تور اياقكيىمىن قولىنا ۇستاپ كەلدى دە، راقات كۇي كەشكەن كەيىپ تانىتىپ:
- بۇلار كوپ ەكەن عوي. قانداي تاماشا وركەستر، - دەپ قۇرقىلداعان قۇرباقا ۇنىنە ەلتىگەندەي راقاتتانا قۇلاق ءتۇردى. كۇندە ەستىپ جۇرگەن اۋلەكى اۋەن قىزىلتاڭدىقتارعا اسەر ەتە قويعان جوق.
ۋاقىت تىعىز، جۇمىس قاۋىرت. ءبىر تۇنەگەن قۇدا تاكەشي تاڭەرتەڭ قايتاتىنىن ايتتى. داستارقان باسىندا قايماعى بەتىندە قالقىعان ءسۇتتى شايدى قولىنا الا الماي ويلانىپ وتىرىپ- وتىرىپ:
- كەشەگى اق كوكتەيلدەن قالدى ما ەكەن؟ - دەدى كۇيەۋبالاسىنا بۇرىلىپ. ول ءتۇسى بۇزىلىپ، بىردەن قازاقشالاپ:
- سۇيىق ايران سۇراپ وتىر، - دەدى.
- ءاي، كوك شەلەكتى وسى جەرگە اكەپ قويىڭدارشى. قۇمارى قانعانشا ءىشسىن. كەشە اراق ءوتىپ كەتكەن عوي، - دەدى قۇداعيى جانۇشىرىپ، - وزدەرىڭ دە زورلاي بەردىڭدەر.
قۇداعيى ساپىرىپ- ساپىرىپ ۇسىنعان گۇلدى كەسەدەگى سۇپ- سۋىق ايراندى ءسىمىرىپ ساپ:
- تابيعاتتىڭ تازا سۋسىنى. ءسال توڭازىتقىشقا سالىپ قويىڭىزدار، - دەدى.
- قاراپ وتىرماي اقىل ايتادى، - دەدى عالىم جاقتىرماي. - سۇراشى، كەتەر اياققا قالاي قارايدى ەكەن؟
جوپەلدەتىپ جاپونشا اۋدارعان كۇيەۋبالاسى ىلە جاۋابىن الدى.
- جوق، مەن ءۇشىن مىنا اق كوكتەيلدەن ارتىعى جوق. ناعىز قازاقتىڭ اراعى. سىزدەر ءوز اراقتارىڭىز تۇرعاندا باسقانىكىنە نەگە قۇمارسىزدار؟ !
ءىنىسى كۇلە وتىرىپ اۋدارىپ ەدى، اعاسى قاباعىن شىتتى.
- بىزگە اقىل ايتاتىن كىم بۇل؟ ! قىزىن بەرگەنىن ءبىلىپ، ارتىن قىسىپ وتىرماي ما. ونان دا قىزىنىڭ باقىتى ءۇشىن ءبىر رەت الىپ قويماي ما؟ - دەپ ەدى، ءىنىسى ءوڭىن اينالدىرىپ، «ىشەم دەسە، اراق دايىن» دەپ اۋداردى.
- جوق، جوق، - دەپ ول قولىن جۇرەگىنە قويىپ كەلىندەي ءيىلدى.
- ءاي، جولىنان قالدىرماي، قۇدانىڭ الدىنا كيتىن قويساڭدارشى، - دەدى كەيۋانا شەشەسى.
ەڭ ءتاۋىر دەگەن قىتايدىڭ كوستيۋم- شالبارىن ءتورت بۇكتەپ الدىنا اكەلدى. ونىڭ ءمانىن كۇيەۋبالاسى ءتۇسىندىردى. قايىن اتاسى قاپ- قارا كوستيۋمنىڭ جاعاسىن ۇستاپ:
- قىتايدىڭ فابريكاسىنىكى. بۇلار ءبارىن جاۋلاپ الدى، - دەدى.
- نە دەپ وتىر؟ - دەدى ايتقانى بولماي سىركەسى سۋ كوتەرمەگەن اعاسى.
- قىتايدىكى ەكەنىن تانىپ وتىر.
- قىتايدان باسقا نەمىز بار قازىر.
ىلكى ساتتە تاكەشي قۇدا عالىم قۇداسىنا قاراپ بىردەڭە دەپ بىلدىرلاپ ەدى، كۇيەۋبالاسى ماناتتىڭ ەكى بەتى المادان بەتەر قىزارىپ كەتتى دە، باسى سالبىراپ وتىرىپ سويلەدى.
- مەن مىنا سىيلىقتارىڭدى الماي- اق قويايىن. مەنىڭ قالاۋىم بار، دەيدى.
- ايتسىن، - دەدى اعاسى ءىنىسىنىڭ ءسوزىن اقىرىنا دەيىن تىڭداماي.
- كەشەگى قاۋىندىقتاعى قۇرباقانى سۇرايدى. الىپ كەتسەم، - دەيدى.
- ونى قايتەدى ەكەن؟
ءىنىسى اۋدارىپ ەدى، قايىن اتاسى اعىنان جارىلا سويلەدى.
- مەنىڭ كوللەكدسيامدا ورتا ازياداعى جىلان مەن تاسباقا بار. مىناداي قۇرباقا جوق ەدى. ءبىز ونىڭ ءومىر سۇرۋىنە بار جاعدايدى جاسايمىز، ول ءوز اجالىنان ولەدى. ولگەسىن قاتىرىپ، مۇراجايعا قويامىز. قۇرمەتتەيمىز. قايدان العانىمىزدى، كىمنەن العانىمىزدى استىنا جازىپ قويامىز.
- قۇدامنان الدىم دەسىن. مەن بۇعان ءبىر قابىن ۇستاپ بەرەيىن.
عالىم ماقتانعانمەن، قۇرباقا ۇستاتپادى. قۇدا باستاپ ارىقتىڭ ىشىنە قول سوزعانمەن سەكەڭ- سەكەڭ ەتكەن ءبىر ۋىس جاندىك الاقانعا ىلىكپەدى، ۇستاي بەرگەندە سەكەڭ ەتىپ سەكىرىپ كەتىپ، قۇشاعىن اشقان كۇيى ەتبەتىنەن ءتۇستى. اق كويلەكتىڭ ومىراۋى قويمالجىڭ باتپاققا بىلعانعان ول «تاپ اكەڭنىڭ اۋزىنىڭ قورلىعى- اي، ءا!» دەپ بوقتادى. سوسىن «ەشكىم كورمەسىن، ەشكىم ەستىمەسىن» دەدى. ءىنىسى دە شالت قيمىلداپ شاپ بەرگەنمەن جاتجۇرتتىق بوپ كەتكەن ونى دا تۋعان جەرىنىڭ جاندىگى ماڭىنا جولاتپادى. سوسىن تاكەشي قۇدا «تسس- س!» دەپ قوس قولىن كوتەرىپ ءبارىن تىنىشتىققا شاقىرىپ، جىلتىر قالتا سۇرادى. مانات جۇگىرىپ بارىپ جىلتىر قالتا اكەلگەنشە ول شىرت- شىرت ەتكىزىپ سەلت تۇرعان جاندىكتى الدەنەشە سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الدى. سوسىن جىلتىر قالتانى ورتان بەلىنە دەيىن ءتۇرىپ، ءدال ءتىل تابىسقان ەسكى تانىستارداي ءيىلىپ، جاي- جاي باسىپ كەلدى دە، كوزى ءبىر نۇكتەدەن اۋىتقىماي تۇرعان قۇرباقانىڭ باسىنا توڭكەرە ساپ اۋزىن بۋدى. قازاق قۇدا جاپون قۇداسىنىڭ مايدان قىل سۋىرعانداي ماتتاقامدىعىنا تاڭعالدى. سوسىن ارىقتا ۇيىسىپ وسكەن كوك ءشيىندى ۋىستاپ جۇلىپ اپ جىلتىر قالتاعا سالدى.
- بۇل جاپونياعا جەتكەنشە جەپ باراتىن تاماعى عوي، - دەدى كۇلىمدەپ.
كەلگەلى تاڭعالماعان عالىم قۇداي قوسقان قۇداسىنىڭ نازىك بولمىسىنا اۋزىن اشىپ، كوزىن جۇمدى. «اۋىلداعى كارىستەردەي ەمەس، ءبارىن ءبىلىپ ىستەيدى ەكەن» دەپ باس شايقادى.
جىلتىر قالتاعا سالعان قالاۋىنىڭ سىرتىنان تاعى ءبىر جىلتىر قالتا كيگىزىپ، ونىڭ سىرتىنان ۇلكەن قالتامەن وراپ اپ، قۇدا جولعا شىقتى. ماشيناعا مىنەردە قولىن جۇرەك تۇسىنا قويىپ، ءارقايسىسىنا جەكە-جەكە كەلىننەن بەتەر ءيىلىپ، قوشتاستى. كىر جايىپ ءجۇرىپ ءيىلىپ-بۇگىلىپ، سۋى مولتەكتەگەن كىردىڭ تاساسىندا قىسىلىپ-قىمتىرىلىپ تۇرعان جاس كەلىندەرگە قولىن كوتەردى. ءسويتىپ، بۇكىل اۋىل جاپون قۇدانى جولعا شىعارىپ سالدى. ماشينا گۇر ەتكەندە عالىم قۇدانىڭ ءىشى شىم ەتتى. «سول قۇرباقانى تاعى ءبىر كورەتىن ەكەن. كەشكە تامان قۇرق-قۇرق ەتىپ، قاۋىندىقتىڭ كوركى ەدى. قادىرىڭدى سىرتقا كەتكەندە بىلەمىز-اۋ. قازاقتىڭ قاۋىندىعىنداعى ءبىر قۇرباقا كەمىدى» دەپ ماڭعاز باسىپ، سۋى كەۋىپ، قاۋىن پىسىككە بەت بۇرا باستاعان ارىقتاردىڭ اراسىن قارادى.
- قاۋىنعا سۋ العاندا، ارقاسى كورىنىپ جۇرگەن بالىقتى ۇستاماۋشى ەدىڭدەر. كوردىڭدەر مە، وزدەرىڭدەي جاپوننىڭ قۇرباقاعا دەيىن قۇر قالدىرماعانىن.
- السا، قۇدا عوي.
- كيىت كيمەيتىن، قالىڭمال دامەتپەيتىن، ايتەۋىر كەرگىپ مازانى المايتىن قۇداعا تاپ قىلعان قۇدايعا مىڭ شۇكىر! - دەپ كەيۋانا اعاش ورىندىقتى قوزعالتىپ قويىپ، ءبىر نارسەنى ۇمىتقانداي سەلك ەتىپ كەلىنىنە بۇرىلدى. - قاپ، قۇداعا نەگە ءبىر قالتا كۇرىش ساپ بەرمەدىڭدەر. قۋىس ۇيدەن قۇر شىعارىپ...
- كيىتىن الماعان قۇدا كۇرىشتى قايتسىن. ولاردىڭ ەسىگىنىڭ الدى مەن تام توبەسى سىڭسىپ وسكەن كۇرىش. ولار ادامنان كەيىن جىلان مەن قۇرباقانى قۇرمەتتەيدى. اپام قۇداسىنا بارعاندا قۇرباقاسىن تانىپ، كوز جاسىن سىعىپ اپ جۇرمەسە...
- قۇداي سوعان جەتكىزسىن. قۇدانىڭ اۋىلىن دا كورەرمىز اماندىق بولسا. شاي قويىڭدارشى- ەي، ءبىر ءوز-ءوزىمىز بوپ راقاتتانىپ وتىرىپ شاي ىشەيىك. اراق ىشە بەرگەنشە الگى جاپون قۇدا سەكىلدى نەگە اعارعان ىشپەيسىڭدەر؟ - دەپ قاۋىندىق جاقتان قالعان اراقتى كورسەتپەي قاعىپ ساپ كەلگەن ۇلكەن ۇلدىڭ اۋزىنىڭ ءيسىن سەزىپ قاپ سەكەمدەنە سويلەدى.
- قۇداڭ اۋزىڭا تۇكىرىپ كەتكەن بە؟! - دەدى بالاسى ءتىلى كۇرمەلىپ.
كەيۋانا «كورسەتكەنىڭە شۇكىر!» دەپ تاعى قايتالادى. «وسىلاردىڭ الدىندا السا» دەپ بەلگىسىز بىرەۋگە ناز ايتقانداي بولدى. سارى ساماۋىر تەزىرەك قايناسا ەكەن دەپ، جەردە جاتقان سەكسەۋىلدىڭ جىگەرىنە دە كومەسكى جانارمەن ءبىر قاراپ قويدى.
***
قۋاندىق تۇمەنباي 1955-جىلى قىزىلوردا وبلىسىندا تۋعان. 1977-جىلى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن، 1991-جىلى ماسكەۋدىڭ م. گوركي اتىنداعى ادەبيەت ينستيتۋتى جانىنداعى جوعارى كۋرستى ءتامامداعان.
«لەنينشىل جاس» («جاس الاش») گازەتىندە ءتىلشى، «جالىن» باسپاسىنىڭ رەداكتورى، الماتى وبلىستىق «جەتىسۋ» گازەتىنىڭ ءتىلشىسى، ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، «جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ ءبولىم رەداكتورى، «الماتى اقشامى» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى، ق ر باسپا ءسوز جانە بۇقارالىق اقپارات مينيسترلىگىنىڭ باس رەداكتورى، «قازاقستان» باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى، حالىقارالىق جۋرناليستيكا ينستيتۋتىندا وقىتۋشى، «قازاقستان»، «جۇلدىز» جۋرنالدارى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت اتقارعان.
2008-جىلدان بەرى «ۇركەر» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى. حالىقارالىق «الاش»، «سوروس-قازاقستان» سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى. بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان رەسپۋبليكالىق جابىق بايگەنىڭ بىرنەشە مارتە جۇلدەگەرى. قىزىلوردا وبلىسى، شيەلى اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى.