دۋلات يسابەك. كەمپىرلەر - اڭگىمە
ەكەۋى ءبىر-بىرىنە سەرىك، ءبىر-بىرىنە جۇبانىش. اجەسىنىڭ اسقار تاۋداي تىلەگى - جۇدىرىقتاي نەمەرەسى، جۇدىرىقتاي نەمەرەسىنىڭ اسقار تاۋداي ارقا سۇيەرى - قۋشيعان كارى اجەسى. بار بايلىقتارى - ەكى ساۋلىق، ءبىر شىبىش، الا مىسىق، وسىدان ءۇش اي بۇرىن عانا اسىراپ العان قارا كۇشىك. ەكەۋىنە بۇدان وزگە داۋلەتتىڭ دە، دۇنيەنىڭ دە، كەرەگى جوق، تەك قۇداي پاتشالارعا تىنىشتىق بەرسىن، انە ءبىر جامان نەمەرە امان بولسىن. ەل توق بولسا ەكەۋىنە وسى بايلىق تا جەتەدى.
قۇلاعى سالپيعان قارا كۇشىك تۇنەمەگە تام اينالىپ شاۋىلدەپ ءۇرىپ شىعادى. الىنە قاراماي ول دا وسى ءۇيدى قوريدى، وعان دا وسى ءۇي قىمبات. ءوي، ءاپتىڭ قۇرعىر!«-دەيدى اجەسى تىنىش تۇندە ۇيقىسىز جاتىپ. ءبىراق بۇل كەيۋ ەمەس، كەرىسىنشە، ونىڭ بۇل ۇنىنەن: ءۇي بولىپ، ءتۇتىن تۇتەتىپ وتىرعانىمىزعا شۇكىر. بالام ءولىپ، كەلىنىم كەتسە دە جالعىزىمنىڭ كوزىندەي بوپ نەمەرەم قالدى. ىشىمە قۇسا تولىپ، وزىڭە ءتىل تيگىزگەن كەزىم بولسا كەشىرە گور جاراتقان، قۋارتىپ قۋ باسىمدى قالدىرساڭ قايتەر ەدىم. نەمەرە ءسۇيدىرىپ، ءيت اسىراتقانىڭا، ونى شاۋىلدەتىپ ۇرگىزىپ قويعانىڭا قۇلدىق دەگەن جوققا نىساپ، بارعا قاناعات ريزاشىلىق كوڭىلىن اڭعارۋعا بولار ەدى. تاڭ اتقان سوڭ بۇلار دا وزگەلەر سياقتى ءوز تىرشىلىگىنە كىرىسەدى. ەكەۋى سويلەپ ءجۇرىپ قوراداعى ءۇش مالدى ورىسكە ايدايدى، يتكە بىلامىق قايناتادى. ءسويتىپ جۇرگەندە يىعى بۇلكىلدەپ سارى ساماۋىر دا قايناپ، اجەسى داستارقان جايادى. كۇندە وسى كەزدە داستارقان باسىندا ەكى ادام وتىرادى. ءبىرى - ءجۇزىن اجىم كومگەن قارت اجە، ەكىنشىسى - ۋىزداي بالعىن نەمەرە.
بارلىق جاستىق شاعى مەن بالعىن داۋىرىن نەمەرەسىنە سىيلاپ اجە وتىرادى، سول اجەنىڭ ارقاسىندا جەتىمدىك دەگەندى جەتە بىلمەي، ءماز-مايرام بوپ بالا وتىرادى. سالدەن كەيىن كورشى كەمپىرلەردىڭ ءبىرى كەپ اڭگىمە قۇرادى، نە ءشاي ءىش دەپ ەرتىپ كەتەدى. شاڭىراعى استىندا قوناقسىز، كىسىسىز وتىرا المايتىن قازاق ەمەس پە، ءبىراز كەمپىر ءبىر ۇيگە جينالىپ، شولدەمەسە دە قوڭىر اڭگىمە ءۇشىن كۇرەڭ ءشايدى جايلاپ تارتىپ وتىرادى. ءبارىنىڭ ايتاتىندارى ەل تىنىشتىعى، بالالارى مەن نەمەرەلەرىنىڭ اماندىعى. كەيدە ءبىر-بىرىنە وكپە ايتادى، تاشكەننەن بالاڭ كەلگەندە ءبىر مەيىز دە تاتىرمادىڭ عوي سەن، قۋ كەمپىر دەپ وزدەرىنشە بۇرتيعان بولادى. ءبىزدىڭ قولعا دا „قارعا تىشار، تۇرا تۇر،تۇركستانداعى قىزىم توركىندەپ كەلسىن»... دەپ قايسى ءبىرى الدا تۇرعان قۋانىشىن ايتىپ، ءوزىنىڭ دە قىز بەرىپ، قىز العان شاڭىراق ەكەنىن ازىلدەپ بولسا دا بايقاتىپ وتەدى.
اراكىدىك كەلىندەرىن جامانداعان بوپ ماقتانىپ تا الاتىن ساتتەرى كەزدەسىپ قالادى. انا كىشى كەلىنىم،- دەيدى توردە وتىرعان كيمەشەكتى كەمپىر داۋىسىن كىلت تومەندەتىپ،- ەنە-اۋ، اس اڭدىعانداي بوپ قىدىرا بەرىپ قايتەسىز، ۇيدە وتىرساڭىزشى. سارسەنكۇلدىڭ دە وياناتىن كەزى بوپ قالدى، دەپ كۇمىلجيدى ماعان كەپ. و-و، ادىرەم قال-اۋ سەن، ءادىرام قال، دەدىم وزىنە.- اس اڭدىعانداي بوپ دەۋىن قاراشى-اي مۇنىڭ. نەمەنە، مەن قىدىرسام، اشتىقتان قىدىرادى عوي دەيمىسىڭ. اڭگىمەلەسەمىز، وتىرامىز. كورگە كىرگەنشە كۇلدى كومەش بوپ كومىلىپ ۇيدە وتىرا بەر دەمەكپىسىڭ، و نەسى-ەي تۇگە! سارسەنكۇلدىڭ وياناتىن كەزى بوپ قالدى دەيدى عوي ماعان بارىپ، جىلاسا جۇباتىپ ال ءوزىڭ. ءبىر ەمەس، بەس بالانى قاباق شىتپاي ءجۇرىپ مەن دە وسىرگەم، ەندى راحاتىن كورمەيمىن بە؟- دەپ ەسىكتى تارس جاۋىپ شىقتىم دا كەتتىم.
ولىگىڭ ادىرە قالعىرلاردى ءسۇيتىپ قويماساڭ دا بولمايدى. بەس بالا ءوسىرىپ، بەس كەلىن ءتۇسىرىپ، وتىرسام سول جايالىق جۋىپ. كەرەگى نە ماعان ول كۇشىكتەردىڭ، ءوسىرسىن وزدەرى. ولار ماعان راقات كەرسەتىپ، باسىما كوك تاس قويار دەيمىسىڭ ءبىر.
- ءاي، قاتيرا، ءتاۋبا دەپ سويلە، ءتاۋبا دەپ،- دەدى ءۇي يەسى قالامپىر.- نەمەرەڭ بولماسا نەمەنەڭ قادىرلى سەنىڭ. قۇدايدىڭ بەرەم دەسە بالاسى جوق پا، جىبەرەم دەسە بالەسى جوق پا دەگەن، اللا كارىنە الىپ جۇرسە قايتەسىڭ.
- قويشى، قايداعىنى ايتپاي. استاپىراللا، كەشىرە گور اسىلىق سويلەسەم!.. بە-ەۋ، قالامپىر ، سونى شىن ايتىپ وتىر دەيسىڭ بە مەنى ءبىر. كەمپىر بولىپ، ءۇي باعىپ وتىرعان سوڭ كەيدە ۇرىسامىز، كەيمىز ايتەۋىر. باعانا سارسەنكۇلىڭ قۇرىسىن دەپ اشۋلانىپ شىعىپ كەتسەم دە جول-جەنەكەي ويىمنان كەتپەي، كوكەيىمدە تۇيىتكىل بوپ تۇرىپ العانى. كەشىر، كەشىرە گور قۇداي! ءبارى دە سول جامان نەمەلەردىڭ ارقاسى ەمەس پە،- دەپ الگىندە عانا جىبىمەستەي بوپ قاتىپ وتىرعان قاتيرا سۋعا تۇسكەن كەسەكتەي ەزىلىپ، كوزىنە جاس الىپ شىعا كەلدى.
وت باسىندا وتىرىپ وسىلايشا سىرلاسۋ، كۇرەڭ ءشايدى ۇرتتاي ءتۇسىپ ءماسليحاتتاسۋ كەمپىرلەردىڭ سۇيىكتى ساتتەرى-اۋ!
ءۇي ىشتەرىمەن قانشا رەنجىسسە دە، قاپالانسا دا، قۋانسا دا، ءبارى-ءبارى سولاردىڭ ارقاسى ەكەنىن ايتىپ، الدىمەن ەلگە، سونان سوڭ بالالارىنا تىنىشتىق، اماندىق تىلەپ، تۇسكە جاقىن ورىندارىنان تۇرادى. بۇلاردان شىققان سوڭ نەمەرەسىن جەتەكتەپ قالامپىر اجەي دە ۇيىنە اياڭدايدى. العاشقى ساتتە جۇرەگىنىڭ تەرەڭ تۇكپىرىنەن بەلگىسىز ءبىر مۇڭ مەن جاپا باس كوتەرگەندەي بويىن كوڭىلسىزدىك بيلەيدى. بۇل سەزىم ءوز ۇيلەرىنە كەلىپ، قۇلىپتاۋلى ەسىك الدىندا يەلەرىن كۇتىپ جاتقان قارا كۇشىكتى كورگەندە بۇرىنعىسىنان ۇدەي تۇسەتىن سياقتى.
اسىرەسە، ءتۇن ورتاسى الدەقاشان اۋىپ، ماڭايدى ءولى تىنىشتىق باسقاندا كارى سۇيەكتەن ۇيقى قاشىپ قاي-قايداعىنى ويلايدى. وزەكتى جاندا ءولىم بار، ءبىر كۇنى كوز جۇما كەتسەم مىنا جالعىزىمنىڭ كۇنى نە بولماق؟ دەگەندە كوكىرەگى وكسىككە تولىپ كوز كوبەسىنە ىستىق جاس كولكىلدەپ شىعا كەلەدى. قازىر الساڭ دا جاس كەتىپ بارا جاتىرمىن دەمەس ەم، ءبىراق، مىنا قارعام وڭ-سولىن تانىعانشا قارايلاي تۇر، جاساعان دەپ نەمەرەسى ءۇشىن وزىنە ءومىر تىلەيدى. ءوستىپ جاتىپ، الگىندەگى ءوزى سياقتى كەمپىرلەردىڭ تاسىپ-شالقىپ سويلەگەن سوزدەرىن، ولارعا ساپىرىلىسىپ كەلىپ-كەتىپ جاتاتىن كىسىلەردى ەسكە الادى. سول ساتتە جۇرەگىنە بەلگىسىز ءبىر قىزعانىش سەزىمى ۇيالاعانداي، بىزگە نەگە ەشكىم كەلمەيدى؟ قاشانعى ءبىر ءۇيدىڭ قوناعى بولامىز، نەگە قوناق قابىلداپ، كوڭىل جادىراتپايمىز. اعايىن دەگەن قايدا، وزگەلەردىكى سياقتى نەگە ارالاسىپ جاتپايدى شىركىندەر. الدە، ابىرجىتپەيىك دەپ اياي ما ەكەن؟- دەپ ءوز-وزىنەن تاڭدانادى. - الدە، پەيىلىم تارىلىپ بارا ما؟ قۇداي ساقتاسىن، مىنا نەمەرەمنىڭ ءبىر كۇنگى قۋانىشىنان ساداعا ءبارى دە!«
كوزى ءىلىنىپ كەتكەن ەكەن. الدەكىمنىڭ تەرەزەنى اسىعىس تاقىلداتقانىنان وياندى.
- بۇ قايسىڭ؟
- ءاي، قالامپىر، ءسۇيىنشى، ءسۇيىنشى! - دەدى سىرتتاعى داۋىس. ونىڭ باعاناعى قاتيرا ەكەنىن بىردەن تانىدى.
- ءسۇيىنشىڭ قوينىڭدا. نە بولدى؟
- جايباساردىڭ ايەلى ۇل تۋدى!
- وي اينالايىن-اي-ا! امان-ەسەن بوسانعان ەكەن عوي .ويباي-اۋ، كىرسەڭشى ۇيگە، ناعىپ تۇرسىڭ، ەسىك ىلىنبەگەن.
- جوق، مەن كەتەيىن. ەنەسى سىرقات قوي، تەز بارماسام بولماس. كىندىگىن كەسىپ بولا سالىپ، سەنى قۋانتقالى وسىلاي قاراي جۇگىردىم. ال، تەز كيىنىپ كەلەرسىڭ. ءسۇيىنشىڭدى ۇمىتپا-اي كەمپىر. كەيىن، انا تۇرلىبەگىڭ ۇيلەنگەندە كورىمدىك ەتىپ قايتارامىن.
قالامپىردىڭ جۇرەگى لۇپ ەتە قالدى. قۇداي تىلەۋىڭدى بەرگىر قاتيرا،- دەدى ىشىنەن اسىعىس كيىنىپ جاتىپ.- اق تىلەۋىڭدى پەرىشتە ءاۋميىن دەسىن. بالا-شاعاڭنىڭ ىيگىلىگىن كورگىردىڭ نيەتى قانداي ءتۇزۋ ەدى!
ول نەمەرەسىن ۇيقىلى-وياۋ كوتەرىپ الدى دا، ەسىگىن دە جاپپاستان سۇرىنە-قابىنا اۋىل ورتاسىنداعى كەلىنى بوسانعان ۇيگە قاراي اسىعىس ءجۇرىپ كەتتى.
جايباسار - وسى اۋىلداعى تراكتىرشى جىگىت. ۇيلەنگەنىنە ون ءتورت جىل بولسا دا كەلىنشەگى قۇرساق كوتەرمەگەن. ەنەسىنىڭ كەلىنىن اپارماعان ءتاۋىبى، تۇنەتپەگەن مازارى جوق. ارىستانباب پەن تۇركىستانعا تالاي بارىپ، تالاي كەلدى. قاراتپاعان بىلگىر دارىگەر دە قالمادى.اللادان دا، ادامنان دا ءۇمىت ءۇزىپ وتىرعان شاقتا كەلىنى جەرىك بولدى. سودان باستاپ شاعىن اۋىلدىڭ اۋزىندا جايباساردىڭ ايەلى.
قۇداي تىلەۋىن بەرىپ، وشكەن ءۇمىتىن قايتا جاققان ەكەن بەيشارانىڭ. ءبىر اتادان قالعان جالعىز تۇياق ەدى، كوپ اۋليە-انبيەلەردىڭ ءبىر شاپاعاتى تيگەن عوي دەپ اركىم ءارقالاي قۋانىش بىلدىرۋدە. جايباساردىڭ ۇيىنە كەلگەندە جينالعان جۇرت نارەستەگە يت كويلەك كيگىزىپ تە قويىپتى. ول نەمەرەسىن وڭاشا ۇيگە جاتقىزىپ كەپ، شارشىعا تۇيگەن ءبىر ۋىس كۇمىس اقشاسىن ابىر-سابىر بوپ جاتقان جۇرتتىڭ ۇستىنە شاشىپ جىبەردى دە:
- ءاي، قاتيرا، ءسۇيىنشىڭ مىناۋ بولسىن. اياق استىندا بۇدان وزگەنىڭ رەتى كەلمەدى، - دەپ ونىڭ باسىنا شالى ورامال جاۋىپ، قولىنا سۋسىلداعان تىگۋلى جىبەك كويلەك ۇستاتتى.
- وزدى، وزدى مىنا قالامپىر بارىڭنەن! - دەپ قاتيرا كەمپىر ءوز كەلىنى بوسانعانداي كوڭىلدەنە، ساڭقىلداي سويلەپ ءجۇر.
قالامپىر توسەك تارتىپ جاتقان سىرعاكۇلدىڭ قاسىنا كەلدى.
- كەلىنىڭ بوسانىپ، نەمەرەلى بولعاندا بۇل جاتىسىڭ قاي جاتىس،- دەدى قۇرداسىن كوڭىلدەندىرمەك بوپ.- مەيلى،نە بولسا دا نەمەرەڭدى كوردىڭ. قۇتتى بولسىن! باسىرەسىنە كوگەندەگى ساۋلىعىمدى اتادىم.
- اللانىڭ راقىمى جاۋعان ساعان، قالامپىر! قۇدايدىڭ كورسەتكەنىنە قۇلدىق. ەندى ولسەم دە ارمانىم جوق.- بيىك جاستىقتا شالقالاپ جاتقان سىرعاكۇلدىڭ كوزىنەن اققان ىستىق جاس جاستىعىن جۋىپ كەتتى.
ءۇي تولى كەمپىر. ۋ-شۋ، ابىر-سابىر. ەكى-ءۇش كۇن وتكەن سوڭ سىرعاكۇل ءۇيىنىڭ قۋانىشى دا سايابىرسىپ، كەمپىرلەر ءومىرى قايتادان قالپىنا كەلە باستادى. وسى قۋانىشتان كەيىن قالامپىر كوڭىلىنە قاياۋ سالىپ كەتكەن كىشكەنە ءبىر وقيعا بولدى. ولار سىرعاكۇلدىڭ ۇيىنەن كەلىپ، توسەك سالىپ جاتىپ قالعان ەدى. سالدەن سوڭ نەمەرەسى.
- اجە،- دەدى.
- اۋ، قۇلىنىم؟
- سىرتتان نەگە ۇرمەيدى؟
- ۇيىقتاپ قالعان شىعار.
- يتتەر دە ۇيىقتاي ما؟
- ۇيىقتايدى.
- ءبىز وعان تاماق بەرمەدىك قوي.
قالامپىردىڭ ويىنا كۇشىكتىڭ كەشەلى بەرى اش ەكەنى ءتۇستى.
- الدا بايعۇس-اي-ا. اۋىز تامداعى توستاقتا ءسۇت تۇر ەدى، قۇيىپ كەلە عويشى.
تۇرلىبەك دالاعا شىعىپ، كۇشىگىن داۋىستاپ شاقىردى.جوق.
- سىرتتان، سىرتتان، ءما-ءما!
كۇشىكتىڭ سىبىسى بىلىنبەيدى.
شىنىمەن ۇيىقتاپ جاتقان شىعار دەپ ۇياسىن كوردى، مال قورانى قارادى. زىم-قادىم، ول تام اينالىپ، ۇيگە قايتا كىرگەلى بۇرىلا بەرگەندە قارا كولەڭكە بۇرىشتا كۇشىگىنىڭ سەرەيىپ ءولىپ جاتقانىن كوردى دە اجە! دەپ ايعايلاپ جىبەردى. اجەسى دالاعا اتىپ شىعىپ، نەمەرەسىن كوتەرىپ الدى دا:
- نە بوپ قالدى! دالاعا جالعىز شىقپا دەدىم عوي ساعان! - دەپ ونىڭ تاڭدايىن باستى.
- اجە... سىرتتان... ءولىپ قاپتى.
- وبال بوپتى-اۋ. قورىقپا شىبىنىم.
- ەندى... ەندى ەشقايدا كەتپەيىكشى-ا؟
- ماقۇل كۇنىم، ماقۇل.
- اجە، - دەدى سالدەن سوڭ تاعى دا.
- نە جارىعىم؟
- ءبىزدىڭ ۇيگە ناعىپ ەشكىم كەلمەيدى؟
- ۇيىقتاي عوي قاراعىم، ۇيىقتاي عوي. كەيىن ءبارى دە كەلەدى.
قالامپىر تاڭ اپپاق اتقانشا كوز ىلمەدى. وسى ءبىر تۇننەن باستاپ قالامپىر اجەيدىڭ كوڭىلى شىنداپ قامىقتى. ءبىراق، نەمەرەسىنە سىنىق ءجۇزىن كورسەتپەي، بۇرىنعىسىنشا ونى ەركەلەتىپ، اق جارقىن كوڭىل تانىتۋعا تىرىسىپ باقتى. قانشا ايتقانمەن كەڭ پەيىل، كەلمەسەڭ وكپەلەي قالاتىن قوناقجاي اۋىل ادامدارى ەمەس پە، نەمەرەسىن الداپ-سۋلاپ، كەمپىرلەرمەن بۇرىنعىسىنشا اڭگىمە-دۇكەن قۇردى، زەركۇلدىڭ تۇركىستاننان ەسىك اشىپ كەلگەن قىزىنىڭ قورجىنىنىڭ اۋزىن سوگۋگە قاتىستى. ۋ-شۋدىڭ اراسىندا ءجۇرىپ، وسىنداي قۋانىش ءوز شاڭىراعىنىڭ استىندا بولۋىن ارماندادى، ءبىراق ارتىنىپ-تارتىنىپ كەلە قوياتىن ەت تۋىستارىنىڭ جوق ەكەنى ەسىنە تۇسكەندە بايقاتپاي ءبىر كۇرسىنىپ الاتىن. ولار قانداي بولسا دا ايتەۋىر ءبىر قوناقتىڭ كەلۋىن تىلەدى. اقىرى بۇل تىلەگى دە ورىندالدى-اۋ!
ءبىر كۇنى كەشكىلىك ەسىك الدىنداعى جاڭا اسىراعان سارى كإشىك شاۋىلدەپ قويا بەردى بۇل كىم بولدى ەكەن؟ دەپ ەلەڭ ەتە تۇسكەن قالامپىر ورنىنان تۇرا بەرگەندە كەش جارىق! دەپ ءبىر ەركەك پەن ءبىر ايەل كىرىپ كەلدى، تاني كەتتى. بۇدان ون جىل بۇرىن قايتىس بولعان ناعاشى اپاسىنىڭ قىزىنىڭ قىزى ەكەن.
- جاساعان-اۋ، دامەتكەنبىسىڭ! سەنى دە كورەتىن كۇن بولادى ەكەن عوي شىراعىم-اۋ! - دەپ قالامپىر ونى قۇشاقتاي الدى.
- قويىڭىز اجە، جىلاعانىڭىز قالاي بۇل!
- قايتەيىن... قايتەيىن ەندى قاراعىم، - دەدى ول كەمسەڭدەپ. - وزدەرىڭ شە، سوقپاي كەتكەندەرىڭ نە؟ تىم-تىرىسسىڭدار ءبارىڭ. ءوزىم بارىپ كەلە قويايىن دەسەم، اۋسەلەم مىناۋ، وشاقتىڭ ءۇش بۇتى التى ايشىلىق جول. وي، قاراق قانام، كەلشى، بەتىڭنەن تاعى سۇيەيىنشى. اۋماعان شەشەسى بوپتى دا قاپتى. ويباي-اۋ، كۇيەۋ بالامەن امانداسپاپپىن عوي، ە-ە، بۇل كارى ادامداردى قويسايشى. امانبىسىڭ قالقام-اۋ؟
- شۇكىر شەشە، امانشىلىق.
- قانە، شەشىنىڭدەر، تورلەتىڭدەر. ءۇي دە ايرا-جايرا. مىنا تۇرلىبەك كەلىنشەك اكەلگەندە بولماسا، بۇل ءۇيدىڭ شاشىلعانى شاشىلعان.
ول تورگە ۇزىنشا كورپە سالىپ، ەكى جاستىق تاستادى.
- ءيا، اۋىل-ايماق، مال-جان امان با؟
- امانشىلىق. كوز كورگەندەردىن ءبارى سىزگە سالەم ايتىپ جاتىر.
- سالەمات بولسىن. اتا-ەنەڭ قۋاتتى ما؟
- ءبىر كۇن اۋرۋ، ءبىر كۇن ساۋ، ءجۇرىپ جاتىر عوي ايتەۋىر.
- ە-ە، كارى ادام ونسىز بولا ما؟ اي، تۇرلىبەك،سوستيىپ سەن نەگە تۇرسىڭ-اي، - دەدى قالامپىر نەمەرەسىنە قاراپ.- ايتىپ قويمايتىن سايرامداعى اپكەڭ كەلدى عوي سەنىڭ. كەل، امانداس بىلاي.
- ويباي-اۋ، مىناۋ تۇرلىبەك پە؟ - دەدى دامەتكەن. - مەن باسقا بالا شىعار دەپ تۇرسام... تۋ-ۋ، قانداي ءداۋ جىگىت بوپ كەتكەن ءوزى! كەل، كەلە عوي ماعان. وي اينالايىن جىگىت بولعانىنان.
دامەتكەن قولىنان تارتىپ، تۇرلىبەكتى الدىنا وتىرعىزىپ، بەتىنەن ءسۇيدى.
- ويباي-اۋ، مەن نەعىپ وتىرمىن. تۇرلىبەكجان-اي، سىرعاكۇل مەن قاتيراعا بارىپ كەلشى. سايرامنان ءسىڭلىسى كەلدى دە، ءبارىن ەرتىپ كەلسىن. مەن اس قامىنا كىرىسەيىن.
- ابىرجىپ قايتەسىز اجە، تاماقتى ءوزىمىز-اق جاساپ ىشەمىز عوي.
- جوق ويباي. سەندەرگە تاماق ىستەتىپ... قازىر، قازىر قالامپىر سىرتقا شىعىپ كورشى ۇيگە ايعايلادى.
- ءاي، ەربوسىن، ۇيدەمىسىڭ؟
دالاعا ايەلى شىقتى.
- كەلىن، ەربوسىن ۇيدە مە؟
- سۋعا كەتكەن.
- نەعىل دەيدى! سەن نە ءبىتىرىپ ءجۇرسىڭ؟
- تاماق پىسىرىپ جاتىرمىن.
- تاماعىڭدى قويا تۇر. بىزدىكىنەن ىشە سالارسىڭدار. ەربوسىن كەلسە بىزگە كەپ انا قويدى سويىپ بەرسىنشى. سايرامداعى ءسىڭلىم كەلدى، ءسىڭلىم!..
- ماقۇل ەنە.
دامەتكەن مەن كۇيەۋى مال سويدىرمايمىز دەپ قانشا قارسىلاسقانمەن ەشتەڭە ونبەدى.
- قوي اينالايىن، ولاي دەمەڭدەر. سەندەردەن مەن نەمدى ايايىن. مال باسقا بىتەدى. تۇرلىبەكجان امان بولسىن. كوگەندە جالعىز شىبىش قالدى.
- باس-اياعى ءبىر ساعاتتىڭ ىشىندە مال سويىلىپ، كەمپىر-كەشەك جينالىپ تا قالدى. كورشى كەلىندەر دالاعا لاپىلداتا وت جاعىپ، ءيىسىن بۇرقىراتا باس-سيراق ءۇيىتىپ جاتىر.
قالامپىر كەمپىردە سابىر جوق.
- بۇل اۋىلدىڭ كەلىندەرى قايدا تۇگە، - دەپ وكتەم سويلەپ ءجۇر.- ءبىر ۇرتتام سۋ قالماپتى عوي، ىشەك-قارىندى نەمەن جۋماق بۇلار! ءاي، قاتيرا، قايدا الگى بەس كەلىنىڭ، بىرەۋىن سۋعا جىبەرسەڭشى.
- ولىگىڭ ءادىرا قالعىر الگىندە»قازىر بارامىن ەنە«دەپ قالىپ ەدى عوي، كۇيبىڭدەپ شىعا الماي جۇرگەن شىعار.شەلەگىڭ قايدا، مەن-اق اكەلە سالايىن، سولاردان ءوزىمىز جىلدامبىز وسى. قالامپىر ءالى سويلەپ ءجۇر.
- سىرعاكۇل ءالى كەلمەگەن بە؟ - دەپ داۋىستاپ قويادى. - وعان ەندى كۇيمە جىبەرەمىز بە؟ ۇيىنە كىسى كەلسە جەتىپ بارامىز عوي وسى. ءاي، بارىپ شاقىرىپ كەلە قويىڭدارشى، - دەپ ويناپ جۇرگەن ءۇش-ءتورت بالاعا قارادى.
- تۇرلىبەك شىقسىنشى، بىرگە بارايىق.
-»تۇيلىبەك شىقسىنشى، تۇيلىبەك شىقسىنشى«. كىمنىڭ بالاسى مىناۋ؟ ول اپكەسىنىڭ قاسىندا وتىر. ءوي، ءاپتىڭ قۇرعىر، بار، وزدەرىڭ بارىپ كەلىڭدەر!
ءۇش-ءتورت بالا دۇركىرەپ الا جونەلدى.ەندى بىرەر ساعاتتان سوڭ شاعىن اۋىلدىڭ كەمپىر-كەشەكتەرى تۇگەل جينالىپ، ەكى بولمەگە سىعىلىسا جايعاستى. قازان-وشاقتىڭ باسىنا كەلگەن قالامپىر:
- كەلىندەر-اۋ، سىرعاكۇل بۇگىن ارىسقا كەتىپ قالعان ەكەن، سىباعاسىن الىپ قويا سالىڭدارشى، وكپەلەپ جۇرەر، - دەدى بەتىنىڭ تەرىن ءسۇرتىپ. ءۇي ىشىندە تويداعىداي ۋ-شۋ، شادىمان كۇلكى.
دۋلات يسابەك
