جۇمباقتار

None
جۇمباق بەلگىلى زات پەن قۇبىلىستىڭ ەڭ نەگىزگى قاسيەتتەرىن شەبەر جيناقتاپ، ادامدى ويلانۋعا ءماجبۇر ەتەتىن وي جاتتىعۋى عانا ەمەس. ول بالانى بايقاعىشتىققا،كوڭىل زەرەكتىگىنە، كوپ قاسيەتتەردىڭ ىشىنەن ەڭ ءماندىسىن اجىراتا بىلەرلىك تالعامپازدىققا دا ۇيرەتەدى. جۇمباق ءوز ويىن جيناقتاپ، از سوزبەن جەتكىزە بىلۋگە دە تاربيەلەيدى.

قاراپ تۇرساڭ وزىنە،

سۋرەت تۇسەر كوزىڭە.

ول سۋرەتىڭ ۇقسايدى

ءدال قازىرگى كەزىڭە.

(اينا)

جىلماڭ-جىلماڭ ەتەدى،

جىلماڭداپ سايدان وتەدى.

ءىز-ءمىز تاستاپ كەتەدى.

(ينە)

تابيعات تۋر ءالى

ادەمى تۇندە

مەن جۇرسەم، جۇرەدى بىرگە.

(اي)

جابىق استىندا جارتى كۇلشە.

(اي)

اق ساندىعىم اشىلدى، ىشىنەن جىبەك ءشاشىلدى.

(كۇننىڭ كوزى)

جۇرتتىڭ ءبارى سونى سۇيەدى، ءبىراق قاراعىسى كەلمەيدى.

(كۇن)

قارىنداسى قوناعا اعاسىن ىزدەپ كەلگەندە، اعاسى قاشىپ كەتەدى، ۇيدەن شىعىپ ءبىر جەرگە.

(اي مەن كۇن)

بىرەۋدىڭ ءبىر ۇلى بار جانە قىزى،

بىلەدى ول ەكەۋىن دۇنيە ءجۇزى.

ۇيىقتايدى ۇلى تۇندە، قىزى كۇندىز،

جۇرگەندە بىلىنبەيدى باسقان ءىزى.

(كۇن مەن اي)

ءبىر زات بار دۇنيەدە قۇشاعى كەڭ،

ۇشقان قۇس، جۇگىرگەن اڭ بارىنە تەڭ.

ادامزات، جان-جانۋار اراسىندا

ماڭگىلىك ءوسىپ-ءونىپ ءومىر سۇرگەن.

(جەر)

ءبىر تۇكتى كىلەم، ءبىر تۇكسىز كىلەم. (جەر، اسپان)

اۋەدەن كۇبى ءتۇستى، كۇبىنىڭ ءتۇبى ءتۇستى. (كۇننىڭ كۇركىرەۋى)

كوپ باۋىرساق ىشىندە ءبىر قالاش.

(جۇلدىزدار، اي)

ۇي ۇستىندە ءۇساق تاس.

(جۇلدىز)

كۇندىز ءبارى قاشادى، تۇندە اسپاندى .باسادى.

(جۇلدىز)

بار ما، جوق پا ونى انىق بىلمەيسىڭ،

ول جوق جەردە ءومىر ءسۇرىپ جۇرمەيسىڭ.

(اۋا)

ءبىر نارسە جەر مەن كوكتىڭ اراسىندا،

كورىنبەيدى ءوزى تۇگىل قاراسى دا.

بىلىنبەي جەر ۇستىندە جۇرسە داعى،

پايدالى ادامزاتتىڭ بالاسىنا.

(اۋا)

قولى جوق، سۋرەت سالادى،

ءتىسى جوق، تىستەپ الادى.

(اياز)

جازدا بولمايدى، قىستا بولادى.

تەرەزەگە قونادى، اسەم ويۋ ويادى.

(قىراۋ)

قىس بولسا قىر مەن ويدى ارالايدى،

جاس بولسا قوزعالۋعا جارامايدى.

(بوران)

قاناتى جوق ۇشادى،

اياعى جوق جەلەدى،

اۋزى جوق ۇليدى.

(بوران)

قاناتى جوق - ۇشادى،

اياعى جوق - قاشادى.

(جەل)

كوتەرىلىپ تەڭىزدەن اسپانعا بيىك بارامىن.

بيىكتەن قايتا تۇسكەندە ءوڭى كىرەر دالانىڭ.

(جاڭبىر)

مامىقتاي ۇلپا، قانتتاي اق.

قىستا جەر بەتىن باسادى، جازدا سايعا قاشادى.

(قار)

تىرسىلداپ تۇسەدى، جەر بەتىنە جەتەدى.

جەر بەتىنە جەتكەن سوڭ، عايىپ بوپ كەتەدى.

(بۇرشاق)

قىردا قىلىش جارقىلدايدى.

(نايزاعاي)

جوڭكيدى بۇلتتار دۇركىرەپ،

جاۋادى جاۋىن كۇركىرەپ.

اسپاننىڭ ءجۇزى جارق ەتتى،

اق نايزا جەرگە سارت ەتتى.

(نايزاعاي)

تاڭەرتەڭ بار، كەشكە جوق،

كەش تۇگىلى، تۇستە جوق،

مەن ادەمى مونشاقپىن،

ءىرى ەمەسپىن ۇساقپىن.

موينىنا ەشكىم تاعا الماس،

مەندەي ءمولدىر تابا الماس.

(شىق)

قارا تاۋدىڭ باسىندا كيىك كەتىپ بارادى.

قول-اياعى باۋىرىنا ءتيىپ كەتىپ بارادى.

(تۋمان)

جاۋراعاندى كۇلدىرەر، اياعى جوقتى جۇرگىزەر.

ءوز ەركىنە جىبەرسەڭ، دۇنيەنى بۇلدىرەر.

(وت)

قۋىستا قىزىل اتەش بيلەيدى.

(وت)

جەردە تۋىپ، كوكتە ولەدى.

(ءتۇتىن)

كومەيدەن شىعىپ توزاڭى،

كوككە موينىن سوزادى.

(ءتۇتىن)

ءۇي ۇستىندە اق ايۋ بيلەپ تۇر.

(ءتۇتىن)

ۇزىننان ۇزاق، كوككە تۇزاق. (ءتۇتىن)

وتقا جانباس، سۋعا باتپاس.

(مۇز)

جىلت-جىلت ەتكەن جىرادان وتكەن.

(سۋ)

ۇلكەن-ۇلكەن تۇيەنى تاستاپتى اتام شوگەرىپ.

وركەشى بۇلتقا تيەدى، باۋىرى جاتىر كوگەرىپ.

(تاۋ)

وسىمدىكتەر جايىندا

كوك لاعىم كوگەندە جاتىپ سەمىرەدى.

(قاربىز)

ءىشى جۇمساق، سىرتى قاتتى، ەتى قىزىل، ءسۇتى ءتاتتى.

(قاربىز)

حايۋاناتتار، قۇستار، جاندىكتەر

كەزىكتى ءبىر جانۋار، ۇستىندە ەكى تاۋى بار.

(تۇيە)

اپان-اپان، ەكى شاپان.

ءيىر قوبىز، جارىق جۇلدىز.

(تۇيە)

ەكى ايناسى بار، ەكى نايزاسى بار،

ءتورت جىلتىرماعى بار، ءبىر شىبىرتقىسى بار.

(سيىر)

توسەك استىندا ءتورت باۋىرساق.

(سيىردىڭ ەمشەگى)

ەكى وشاققا ءبىر كوسەۋ.

(سيىردىڭ تاناۋى مەن ءتىلى)

ەل جاتسا دا ەنەكەم جاتپايدى.

(سيىردىڭ ءمۇيىزى)

ەكەۋى ەلەڭدەپ كەلەدى،

تورتەۋى توبەلەسىپ كەلەدى.

(اتتىڭ ەكى قۇلاعى مەن ءتورت اياعى)

جاندى «ساعات»، ايعاي سالاد.

(ەسەك)

شىقپايدى ۇيدەن،

تونى جىبەكتەن.

كۇندىز ۇيقتايدى،

تۇندە دامىل تاپپايدى.

اڭعا بارادى،

سول اڭدى ۇيدەن تابادى.

(مىسىق)

ءوزى جاپ-جاس، مۇرتى بار،

ەت پەن سۇتكە ۇمتىلار.

تاستامايدى جىلى ۇيدە

تۇكتى تونىن شۇپ-شۇبار.

(مىسىق)

بەلەستەن شىققان بەستى ات،

بۇكىر كەلگەن جەلىستى ات،

بەيعام ەلدى ىزدەيدى،

مالدان كۇدەر ۇزبەيدى.

(قاسقىر)

بار ەكەن ءبىر ايۋان كوپكە تانىس،

مەكەنى جۇرەر ونىڭ تاۋ مەن قامىس.

بۇل ءوزى ايلاسى كوپ، شاپشاڭ، ەپتى،

جۇرەكتى ءبىر ايۋانعا قويسا بەتتى.

قايتپايدى، جارا الماسا نە ولەدى،

ولمەسە تىنبايدى ول، الماي كەكتى.

(جولبارىس)

جول ۇستىندە قۋ قازىق،

مەرگەنشىگە جول ازىق.

(قويان)

اۋزى بار، ءتىلى جوق،

تەرىسى بار، ءجۇنى جوق.

جۇرەگى بار، ءىزى جوق،

قاناتى بار ۇشپايدى،

سۋ استىندا قىستايدى.

(بالىق)

دەگەندەي ەشكىم تيمەسىن،

الىپتى قاداپ ينەسىن.

(كىرپى)

تارپاڭ-تارپاڭ تاربيعان،

ءتۇرى جامان جاربيعان.

(باقا)

استى تاس، ءۇستى تاس،

ورتاسىندا شاندىر باس.

(تاسباقا)

اياعى بار، باسى بار، ارقالاعان تاسى بار.

(تاسباقا)

سوڭعى جاڭالىقتار