كوكپار
ەندى، تىم ەرتە سويۋعا ءىشى قيماي، داعدارىسقا ۇشىرادى. تامنىڭ كولەڭكەسىندە شەكەسىن ۇستاپ، ۇزاق ويلانىپ وتىردى. تاياق تاستام جەردە وزەن اعىپ جاتتى.
وسى وزەن بويىن بۇل اتىراپ «ىلدي» اتايدى. ال وزەننىڭ ۇستىنەن قارايتىن سوناۋ ءدوڭدى «قىر» اتايدى. ىلديدا ديقاندار دا، قىردا -شارۋالار.
وسى ەكەۋىنىڭ، ىلدي مەن قىردىس اراسى ءبىر-اق كوشتىك بولسا د، ۇردىستەرى باسقا. تىرلىگى تۇرلىشە!
وزەن جاعاسىندا اڭىزدىڭ تامىرىن تارتىپ كۇنەلتكەن تارباندا سويارلىق تۇياق قايدان بولسىن؟ جالعىز سەركەشتى لاعىندا ۇنعا ساتىپ العان ەدى. بىلتىر «كانپەسكەدەن» تيگەن تورى قۇنان جۇزىكتىڭ كوزىنەن وتەتىن جۇپ-جۇمىر دونەن بوپ ءوستى: ونى ساتۋعا كوزى قيمايدى. ءارى، «شاباندوز نازاردىڭ بالاسى قارا باسىپ، پەشەنەسىنە تيگەن جەلدى اياقتان ايرىلىپ قالدى» دەگەن قاڭقۋدان قورقادى.
تاربان جاتاقتىعىنا قاراماي، جاياۋلاپ كورگەن ەمەس. باياعىدان بەرى شىعىسقان جۋان تورىسىن ەتكەن قىستا جىققان. بۇدان ءارى قارتايسا ەتىنىڭ ءدامى قاشاتىنىن اقىلدىڭ سارابىنا سالعان ەدى. جۋان تورىنىڭ ورنىنا جۇتىنعان جاس تورىنىڭ كەلگەنىن كوڭىلگە مەدەت تۇتىپ، قاتىن-بالاسىن قىزىلعا قارىق قىلعانىنا ءالى دە وكىنبەيدى.
تارباننىڭ ءبىر وكىنەتىنى - اكەسىنە ۇقساپ شاباندوز بولماعانى. وسى وزەن بويىنداعى ءبىر جاماعايىندارى جازدا قىزىلسىرامايدى. تۇسكە شەيىن جۇمىسىن ىستەپ، ەكىندىدە اتقا قونادى دا، قاي-قايداعى كوكپاردى الىپ قاشىپ كەلەدى.
جەلكە قاسيتىن ەشنارسەسى جوق، كۇماندانساڭىز، وزەن جاعاسىنداعى جاتاقتاردان سۇراڭىز. ولار بارىن اتقا سالادى. ءبىر دە بولسا بىرەگەي مىنەدى. جەم-ءشوپ بولسا، و باستان قۇنارلى. ال، كەتپەن شاۋىپ، وراق ورعان ديقاننىڭ تەمىردەي قولىنىڭ كىمنەن بولسا دا كوكپاردى جۇلىپ اكەتەتىنىن ايتىپ جاتۋدىڭ قاجەتى جوق.
تارباننىڭ قارىمدىلىعى ءبىر جاماعايىندارىنىڭ قارىمدىلىعىنان كەم ەمەس. ءبىراق كوكپار شابۋدان قورقادى.
-نەگە قورقادى؟ - دەيسىز عوي.
-ىلدي مەن قىرداعى ەلدەن سۇراڭىز. تارباننىڭ اكەسى دە جاتاق بولعان دەسەدى. قىردا شارۋالارعا كوزىن جالداماي، بىلەگىنىڭ قارىمدىلىعىن تانىتقان دەسەدى. اقىرى، ءولىمى كوكپاردان بولعان دەسەدى.
-كوكپاردان قالايشا بولادى؟ - دەيسىز عوي.
- شاپقان اتتىڭ قۇلاعىندا شاراپ بولادى دەسەدى. كوكپارشىنى «قىزدى-قىزدى» قۇرتاتىن دەسەدى.
نازار كوكپار الىپ كاشىپ كەلە جاتقاندا ايەلى تامنىڭ ۇستىنەن قاراپ تۇرىپتى-مىس. قاتىنى كەلگەندە، تىلگە كەلمەي قولىن ۇسىنۋعا عانا شاماسى كەلىپتى مىس.
وسى اڭىز قۇلاعىنا ءسىڭىپ قالعان تارباننىڭ ءتىسى كوكپاردىڭ ەتىنە ءبىر جاماعايىندارى ارقىلى عانا تيەدى.
تامنىڭ كولەڭكەسىندە وتىرعان تاربان وسى جايتتاردى قيالدان وتكىزدى. ول ءارى ويلانىپ، بەرى ويلانىپ، كوك سەركەنى سويماق بولدى. كوپتەن بەرى بورداقىلانىپ بايلاۋدا تۇرعان سەركە قايراققا جانىعان پىشاقتى كورگەندە باقىلداپ جايسىز داۋىس سالدى. تارباننىڭ دەنەسى تىتىركەندى.
تاربان جانە ءبىراز ويلاندى. اقىرىندا «مال - ادام ءۇشىن جارالعان» دەۋشى ەدى عوي. بورداقى تۇرعاندا كوزىمدى كىمگە تەلمىرتەمىن؟»- دەپ كوك سەركەنىڭ اياعىن بايلادى.
باۋىزدالدى. اياعىن شەشىپ جاتقاندا، باۋىزداۋشىنىڭ باسىنا جاڭا ءبىر وي ورالدى. «اۋ، عۇمىرى كوكپار ۇستاماعان ەدىم» وسىنى وڭاششا تاقىمداپ كورسەم قايتەدى؟ جۇرت قالاي تارتادى ەكەن؟» دەدى.
تاربان قاۋىن مەن جۇگەرىنىڭ اراسىنداعى ۋاتقا بايلانعان تورى دونەنىن ەرتتەدى. سەركەنىڭ جىلىنشىكتەرىن تىزەرلىكتەن كەسىپ تاستاپ، كادۋىلگى كوكپارعا ۇقساتىپ، دومالاتىپ الىپ. شىقتى.
بۇنىڭ نە، بەتىم-اۋ؟!-دەدى ايەلى تىلىنگەن قاۋىندى سورەگە قاقتاي جاتىپ.
سەركەنىن جەلىن شىعارىپ اكەلەمىن،؛- دەدى كۇيەۋى قوقيلاپىپ.
قىمىزعا جەلىككەندەردىڭ بىرەۋى جابىسىپ جۇرسە قايتەسىڭ، بايعۇس! - دەدى ايەلى.
جاتاققا قىرلىقتار جابىسا المايدى،-- دەدى كۇيەۋى ناساتتانىپ.
تارباننىڭ ون جاسار بالاسى:
كوكەم كوكپار اكەلەدى! -دەپ تال-شىبىقتى شاپاتتاپ، تامدى اينالا جۇگىردى.
-ءتايت، ءۇي اينالما. جامان بولادى! - دەپ شەشەسى زەكىىپ تاستادى.تاربان كوك سەركەنى وڭگەرىپ، تورى دونەندى ويناقتاتىپ شىعا كەلدى. ايەلى تامنىڭ جانىندا سەركەنىڭ باس، سيراعىن ۇيتۋگە قام جاسادى.
تاربان كوزدەن تاسا، كوسىلىپ شاباتىن جەر ىزدەدى. سوناۋ دوڭنەن وزەنگە قۇلايتىن تاراۋ-تاراۋ سايدىڭ تاعانىندا كوسىلىپ شابا المايسىڭ. قىرقاعا شىقساڭ، جۇرتتىڭ كوزىنە تۇسەسىڭ. تاربان ءارى ويلانىپ، بەرى ويلانىپ، ەتەكتەگى ءبىر ويدىم شۇڭەيتتى قالادى. تورى دونەن لىپىپ تۇر. تاربان شوقىتا شاۋىپ، شۇڭەيتكە كەپ قۇلادى، شۇڭەيتتىڭ ارعى جاعىنداعى قىراتتىڭ استى قالىڭ ەل ەدى. شىبىن-شىركەيى كوپ جەرگە مالى دا، جانى كەلە قويماسىنا كوزى جەتكەندەي بولدى. تورى دونەن شىبىنداپ، پىسقىرىنىپ، شابىس تىلەي باستادى. تاربان مۇرنىنان كۇلىپ قويدى. ءبىراق... سەركەسى تۇسكىر تاقىمىنا سىيماي-دوڭكيىپ دونەننىڭ سانىن قاعادى، «بۇزاۋ كوكپاردى تاقىمعا قالاي باسادى ەكەن، وسى؟» دەدى. تاربان سەركەنى وڭگەرىپ شاپتى. دونەن العاشقىدا بۇلتىلداپ ۇستىندەگى ادامدى تاستاپ كەتە جازدادى. شۇڭكەيتتى ءۇش-ءتورت اينالىپ شىققاندا عانا كوسىلىپ شابىسقا كوشتى. وڭگەرتەتىن شاباندوز بولسا، كوكپار الىپ قاشۋىما بولادى ەكەن عوي، ءوزى!» دەدى تاربان ناساتتانىپ.
سونىمەن، نە كەرەك، تاربان وڭاشادا قۇمارداپ ءبىر شىقتى. ۇيىنە قايتىپ كەلە جاتقاندا قاڭعىرعان ەكى جولاۋشىعا كەزگە كەتتى. الدە قايدان كەلە جاتقان شارۋالار. قىرداعى شارۋالار.
تاربان ءبىرىنشى بوپ سالەم بەردى. سالەمدى قابىلداۋدىڭ ورنىنا اناۋ ەكەۋى تارباننىڭ الدىنداعى كوك سەركەگە جارماستى.
ءبىر ءتاۋىر جەرى، ەكەۋى ەكى جاقتان كيلىگىپ، سەركە كەپتەلىپ
قالدى. تاربان:
-ءاي، ءاي، قويىڭدار ءازىلدى. بۇل مەنىڭ بۇگىن قولدان سويعان سوعىمىم،- دەدى.
-سوعىمنىڭ سيراعى كەسىلە مە ەكەن؟ - دەدى اناۋ ەكەۋى جۇلقىسىپ جاتىپ.
تاربان ورتادا قالدى. كوك سەركە قاي جاعىنا اۋىپ بارا جاتسا، تاربان سول جاعىنا قارسى تارتادى. بارا-بارا، بۇ-نىڭ ءوزى دە كوكپاردىڭ قىزىعىنا باتىپ، اناۋ ەكەۋىنە ەرىپ، «ا، ا!» دەپ، داۋىستاۋدى شىعاردى.
بۇلار شاپقان اتتاردىڭ ەكپىنىمەن قيعاشتاپ كەتتى. جاتاقتار حابارسىز بوپ قالا بەردى.
تارتىسقان ۇشەۋ قىراتقا شىققاندا، ارعى جاعىنداعى قالىڭ ەلدىڭ كوزىنە شالىندى.
قالىڭ ەلدەن ەركەكتەر اپىل-قۇپىل اتقا ءمىنىپ، جۋساندى بەتكەيدى شاڭداتىپ، اندىزداي شاۋىپ كەلە جاتتى.
وسى ۋاقىتتا، شاماسى، ۇزاق تارتىسقان ۇشەۋىنىڭ قولى قالجىراعان بولۋ كەرەك، كوك سەركە لىقسىپ جەرگە ءتۇسىپ قالدى.
- قاپ، اتتەگەنە-اي! - دەدى اناۋ ەكەۋىنىڭ بىرەۋى.
- جالعىز جولداسىڭمەن جۇلقىسىپ، اكەڭنىڭ قۇنى قالىپ پا ەدى؟ قۇتىل ەندى، مىناۋ قالىڭ اۋىلدان! - دەدى ەكىنشىسى.
- ءبىرىنشىسى ءوزىنىڭ قاتەلىك جاساعانىن ەندى پايىمداعانداي. دەرەۋ اتتان ءتۇسىپ، ءنان سەركەنى جولداسىنا وڭگەرتتى.
جولداسى قيعاشتاپ، دوڭگە قاراي شاپتى.
قالىڭ اۋىلدان كەلە جاتقاندار جۋىقتاعان جوق. ءبىراق تارباننىڭ تورى دونەنى قۇتقارمادى. اناۋ بولسا، كوكپاردى اتىنىڭ ەكى جاعىنا كەزەك-كەزەك اۋىستىرىپ، وقتاي قۋعىنشىعا ۇستاتپاي بارا جاتتى. ورگە قاراي شاپقاننىڭ وزىندە، تارباننىڭ تورىسى ەكپىنمەن وزىپ كەتە بەردى. ەگەر اناۋ قاشىرتسا تارباي تىپتەن لاعىپ كەتەتىندەي.
وزىپ كەتىپ، قايتا بۇرىلىپ، جاندايشاپتاپ، تيتىعى قۇرىعان تاربان ءبىر كەزدە:
-ءاي، امىربەك، ەرتەڭ ەكى قاپ قاۋىن بەرەيىن، سوعىمىمدى وزىمە وڭگەرت. بالا-شاعانىڭ ناپاقاسى ەدى،- دەدى.
امىربەك بۇنىڭ ءسوزىن ۇقپاسا كەرەك. جاۋابى باسقاشا شىقتى.
- تور دونەنگە بۋرىل بەستىمنىڭ جەتە المايتىنىن بىلەم.ءوسىپ كەتكەن قۇيىمشاعىڭا وكپەلە! اعايىندارىڭ تىسىمىزگە كوكپار ەتىن تيگىزبەۋشى ەدى. بالەم، ەندى، الدىڭا كەلدى.
تاربان وكىنىشتەن ەرنىن تىستەدى. شەتىنەپ شابوندوز اعايىندارىنىڭ بىرەۋىن ەرتىپ شىققاندا، تۇك پالە جۋىمايتىن ەدى. ەندى، مىناۋ دۇيىم ەلگە جايادى-اۋ وسىنىڭ ءبارىن!
تاربان نامىستان جارىلىپ كەتە جازدادى «اتتان!» سالعانداي، ارتىنا قول بۇلعاپ، قيقۋلاي باستادى. بۋرىل بەستىنىڭ ەكى جاعىنا كەزەك شىعۋدان پايدا جوعىن ءبىلىپ، الدىن وراعىتۋدى شىعاردى. بۇنىسى: «نە ءوزىم جىعىلايىپ، نە مىسقىلشىل امىربەك جىعىلسىن!» دەگەنى ەدى.
جىلقى بالاسىنىڭ سەزىمتالدىعى قانداي! تورى دونەن دە ىزاعا بۋلىعىپ كەلەدى ەكەن. بۋرىل بەستىنى ەكى-ءۇش رەت ءۇشىرىپ جىبەرە جازدادى.
شاباندوزدىڭ اتىن قاقپايلاۋدى قاي اتانىڭ سالتىنان كورىپ ەڭ؟ باسىڭنان قامشىمەن تارتىپ جىبەرەيىن بە،؛ وسى؟ - دەدى امىربەك.
تەمىردىڭ ەكى باسى ىستىق! - دەدى تاربان تۇلدانىپ. سونىمەن نە كەرەك، بۇلار قامشىلاسا المادى. بۋرىل بەستى بولسا، تىنىسى ءۇزىلىپ تاپىراق قاعا باستادى.
كوپ ۇزاماي قۋعىنشىلار دا جەتتى. امىربەكتىڭ جولداسىمەن بۇيىرلەسە جەتكەن. ولار تاربانداي يكەمسىز ەمەس ەكەن. بۇرىن جەتكەنى ارىنداعان اتتىڭ ۇستىنەن ساعىزداي سوزىلىپ، امىربەكتىڭ قاشىرتقان كوكپارىنا كەنەدەي جابىستى.
دودا باستالدى.
بۇل جەر - ءدوڭ مەن وزەننىڭ اراسىن جالعاستىرعان ارقالىقتاي كورنەكتى جون ەدى. جان-جاقتان اندىزداعان اتتىلار قوسىلىپ جاتتى.
شاباندوز كوبەيگەن سايىن كوكپاردى الىپ قاشىپ كەتۋ قيىنعا سوعاتىنى بەلگىلى. توپ-توپ اتتىلار جوننىڭ ساۋىرىندا قۇيىنداي ۇيتقي بەردى. كوك سەركە ابدەن سوزىلسا دا، جەرگە ءجيى تۇسەتىن بولدى. ۇيمە-جۇيمە اپىر-شۇپىر دودا جيىلەدى. باسىن شارت تاڭىپ، قامشىسىن تىستەگەن شاباندوزداردىڭ قارۋلى قولدارى تومەن توگىلىپ، كوك نۇكتەنىڭ ۇستىنە شۇپىرلەسىپ جاتتى.
وسىنداي تىعىز توپىردا تالاي اتتىڭ قۇيما تۇياعى باسقان كوك سەركەنىڭ قارنى جارىلىپ قالدى.
قارنى جارىلعان كوكپاردى الىپ قاشقانداردىڭ، جۇلقىسا تارتىسقانداردىڭ شالبارىنا، ەتىگىنە جىن جۇقتى. جەركەنگەن شاباندوز جوق. قايتا، ناساتتانعان ىسپەتتە ەدى.
كولەڭكە باسىن ۇزارتتى. ەگەر كوكپاردى بىرەۋ الىپ قاشىپ كەتسە، بۇگىنگى قىزىق وسىمەن بىتەتىندەي. وسىنى تۇسىنگەن شاباندوزدار ءبىر كەزدە ات اۋىستىرىپ مىنىسە باستادى. تاربان بولسا، «بالا-شاعانىڭ ناپاقاسىن» ۇمىتىپ كەتكەندەي. تاناۋى كيىكتىڭ تاناۋىنداي جەلبىرەپ، تورى دونەندى بوسقا ويقاستاتىپ ءجۇر.
ءبىر كەزدە وعان اقىل كىردى. «امىربەكتىڭ كۇدەرى ءۇزىلدى. شارشاعان بۋرىلىن ءوزىم ءمىنىپ، تورىشىمدى بەرسەم، كوكپاردى تامعا اپارىپ تاستار. ۇشقىر دونەن ىلديعا قاراي قاشىرسا، جۇلدىزداي اعادى عوي!» دەدى.
امىربەك تارباننىڭ ءسوزىن قۇپ الدى.
ويباي، اقىلىڭنىڭ ساداعاسى كەتەيىن! - دەدى ول اتىنان قارعىپ ءتۇسىپ.
امىربەك تورى دونەننىڭ ەر-توقىمىن الىپ، جەلگە قارسى جاياۋ جەتەلەپ، تەرىنىڭ ۇگۋىن كۇتتى. «كوكپار كەتىپ قالما-سىن؟»- دەگەن تاربانعا:
-ءار اۋىل وزىنە تارتقاسىن ءبىرىن-ءبىرى جىبەرمەيدى. ءبىز بولساق، تورى دونەننىڭ جۇيرىكتىگىنە سەنەمىز. .كوكپار قولعا ءتيىپ باسى وزسا، تامعا قاراي شوقىتا بەر! -دەدى. .
تەرىن ۇگىپ العان دونەن ءجيى-ءجيى پىسقىرىپ، قۇلاعىن قايشىلاپ، جەر تارپىپ قۇتىرىپ شىعا كەلدى.
وسى كەزدە جانە ءبىر دودا بوپ جاتقان. «كىرسەڭشى!» دەگەن تاربانعا امىربەك سابىرلى جاۋاپ قايىردى.
-دونەننىڭ بەلى دوداعا جارامايدى. بۇيىرسا، شەتتەن قاعامىز.
امىربەكتىڭ ايتقانى تۋرا كەلدى. دودانى قاقىراتىپ، بىرەۋ كوكپاردى ورگە قاراي الىپ شىققاندا، ول بۇيىردەن قوسىلىپ، ساقپاننىڭ تاسىنداي سارت ەتە قالدى. قولى كوكپارعا ىلىككەندە، جاتا قاپ تارتپاي، ءتىپ-تىك وتىرعان كۇيىندە تومەن قاراي جۇلقىپ، سىلكىپ تارتتى. ەكى ات ەكى اجىراسقان-دا، كوكپار امىربەكتىڭ قولىندا كەتتى. قانى-جىنى شىعىپ، سوزىلعان كوك سەركە سالاقتاپ، تورى دونەننىڭ ومىراۋىن سوقتى.
امىربەك سوزىلعان كوكپاردى ەكى بۇكتەپ، تاقىمىنىڭ استىنا باسىپ الدى دا، اتىن جالت بۇرىپ، سەتىنەگەن قاراڭ-قۇراڭ كوپشىلىكتىڭ ءىشىن ارالاي شاپتى. كوپشىلىكتىڭ قورقاقتارى ارىندى دونەننىڭ ەكپىنىنەن قايمىقسا، باتىلدارى كولدەنەڭ شاۋىپ، جول بوگەستى. امىربەك مانا تورى دونەننىڭ تىزگىنىن جەلكەسىنە ءتۇيىپ تاستاعان. ەندى سول تىزگىن ءتاسىلدىڭ بۇيداسىنا اينالدى. تورى دونەن قاۋماقتى دا قالىڭ قۋعىنشىنىڭ ىشىندە بۇلتىلداپ، جالت-جۇلت قاشىرتىپ، ساڭىلاۋ ىزدەي باستادى.
ساڭىلاۋ اشىلعاندا جۇلدىزداي اققان تورى دونەننىڭ ارتىنان الا-قۇيىن ۇيتقۋمەن بولدى.
تارباننىڭ تۇلا بويى شىمىرلادى. «ءيا باق-اي!» دەپ تورى مەن امىربەكتىڭ تىلەۋىن تىلەدى. كوزىنەن جاس تا شىعىپ كەتتى.
وسىنداي قىم-قيعاش قاربالاستا ءبىراز ۋاقىت ءوتتى. شاماسى، ءسۇت پىسىرىمدەي مەزگىل بولۋعا كەرەك. كولەڭكە ءالى جوعارىلاعان جوق ەدى.
ولاي-بۇلاي دۇرلىگۋدىڭ، ۇيتقۋدىڭ ءبىر كىلتەڭىندە امىر-بەككە جول اشىلىپ قالدى. تورى دونەن ساعىزداي سوزىلىپ، وقشاۋلانىپ شىعا كەلدى. «كەتتى! كەتتى!» دەسكەن داۋىستار شىقتى.
ەندى ارتتان قيقۋ قويۋلاپ، تۇسىر كوبەيگەندە، جەر باۋىر-لاپ، قۇلاعىن قوياننىڭ قۇلاعىنداي قايشىلاپ، اعىپ بارا جاتتى. تاربان «اينالايىن-اي!» دەسە، بوگدە جاندار: «جىعىلعىردىڭ شابىسىن-اي!» دەستى.
وسىنداي ءسۇيىنىس-كۇيىنىس تۋعىزىپ كەتكەن تورى دونەن قۋعىنشى دۇرمەكتەن وق بويى ۇزاعاندا مۇرتتاي ۇشتى. ءامىر-بەك ەكى رەت دومالاپ كەتتى.
كوكپار شامالى دامىلدادى.
جۇرت جىعىلعان اتتى قورشاپ الدى. تورى دونەننىڭ تاناۋى جىبىرلاپ جاتتى.
- ىسىرىلىڭدار. جەل ءتيسىن -دەدى بىرەۋ. جۇرت جارىتىپ ىسىرىلا قويمادى.
-اياعىن تىشقاننىڭ ىنىنە تىعىپ العان ەكەن،- دەدى ەندى بىرەۋ:
-ويباي، تارتپاسىن اعىتىڭدار! - دەدى ەكىنشى بىرەۋ.
تارتپادان پايدا جوق. موينى ءۇزىلىپ كەتىپتى،- دەدى ءۇشىنشى بىرەۋ.
ازاماتتىڭ امان قالعانىنا شۇكىرشىلىك! - دەدى ءتورتىنشى بىرەۋ.
تاربان دا، امىربەك تە مەڭ-زەڭ ەدى. سەرەڭدەپ ءولىپ بارا جاتقان تورى دونەننىڭ پىشاققا ىلىنگەنىن بايقادى.
-كوكپاردا ولگەن جىلقىنىڭ ەتى - كوپتىكى. ساۋابىن ال! - دەدى الدە بىرەۋ، اقىل بەرىپ.
امىربەككە ايتقانى، تاربانعا ايتقانى بەلگىسىز بوپ قالا بەردى.
كۇن الاۋراپ ۇياسىنا باتىپ بارا جاتتى. قىزىلعا ۇيمەلەگەندەر-تايلى-تاياقتى، كارى-قۇرتاڭدار عانا.
جۇرت كوكپاردى دوداعا سالىپ، قايتادان قىرقىسا باستادى. ەندى، ءبارى اسىعىپ، جانتالاسىپ، قامشىلار اتتىڭ ساۋىرىنا ساتىر-سۇتىر ءتيىپ جاتتى.
امىربەكتىڭ بەتى قاناپ، توپىراق جۇعىپ قالعان ەكەن. قانتالاپ قارايا بەردى.
-ۇياتتى بولدىم،- دەدى امىربەك. ەر-توقىمىڭدى جاياۋ ارقالاپ قايتقنىڭ جاراسپاس، بۋرىل بەستىمەن قايت. باسى ءبۇتىن الساڭ دا، مايىن مىنسەڭ دە - ەركىڭ.
الا كولەڭكەلى اپاق-ساپاقتا امىربەك جولداسىنىڭ اتىنا مىنگەسىپ قىرعا ورلەدى. تاربان امىربەكتىن اتىنا ءمىنىپ، كوكپار ورنىنا ءوزىنىڭ ەر-تۇرمانىن وڭگەرىپ، ىلديعا قۇلاپ بارا جاتتى. كوكپاردان تۇيىسكەن ساپار ەكى ايرىق تارتتى.
وسى ۋاقىتتا تارباننىڭ شاماسىز كەشىككەنىنەن تۇڭىلگەن ايەلى ۇيتىلگەن باس پەن سيراقتاردى قازانعا سالىپ جاتتى. قىزىلسىراپ قىڭقىلداعان بالاسىن جۇباتقان بولدى.
ال، ەر-تۇرمانىن وڭگەرىپ كەلە جاتقان تارباننىڭ قۇلاعىنا كەشكى اۋادا الدە قايدان جۇلقىسقان شاباندوزداردىڭ
داۋىسى ەستىلىپ جاتتى.
تارباننىڭ كوڭىلىنە قىزىعۋ، جابىعۋ سەزىمى قاتار ۇيالادى...
