ءاز- ناۋرىزدى 9 كۇن تويلاۋ ۇسىنىلدى
«سوڭعى جىلدارى ناۋرىز مەيرامىن مەرەكەلەۋدە ساحنالىق- قويىلىمدىق سيپات باسىمدىق الىپ، بۇقارالىق- وتباسىلىق ءمانى اشىلماي كەلەدى. ءبىرقاتار تانىمال عالىمدار مەن ەتنوگرافتار مەرەكەنى اتاپ ءوتۋدىڭ بۇل تۇرپاتىن سىناپ، ونى قايتا قاراۋدى ۇسىنعان بولاتىن. وسىعان بايلانىستى ءبىزدىڭ ينستيتۋتتىڭ جانىنان قۇرىلعان «ازاماتتىق الاڭ» ديسكۋسسيا كلۋبىندا ناۋرىز مەرەكەسىن زەرتتەپ جۇرگەن عالىمداردىڭ قاتىسۋىمەن ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن مەرەكەلەۋدىڭ جاڭا فورماتى ازىرلەندى»، - دەدى «رۋحاني جاڭعىرۋ» قازاقستاندىق قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتى جانىنداعى رۋحاني جاڭعىرۋ ورتالىعىنىڭ باسشىسى جانار بۇقانوۆا.
ونىڭ ايتۋىنشا، ناۋرىز مەرەكەسىن تويلاۋعا قاتىستى ءىس- شارالار 14-22 - ناۋرىز ارالىعىندا وتكىزىلەدى، ياعني 9 كۇن. ونىڭ ءاربىرى اتاۋلى ءىس- شاراعا ارنالادى:
14- ناۋرىز - كورىسۋ (امال) كۇنى. بۇل كۇنى جۇرت ءبىر- ءبىرىن ۇلىستىڭ العاشقى كۇنىمەن قۇتتىقتاپ، ءتوس قاعىستىرىپ سالەمدەسىپ، كورىسۋ ءراسىمىن جاسايدى. ءبىر- بىرىمەن ارازداسقان ادامدار ءوزارا كەشىرىم سۇرايتىن، اراسى الىستاعان اعايىن جاقىنداساتىن كۇن.
15 - ناۋرىز - شەجىرە كۇنى. بۇل كۇنى وتباسىنىڭ، ەل- جۇرتتىڭ، جەتى اتانىڭ تاريحى ايتىلىپ، شەجىرەسى تاراتىلادى. سونىمەن قاتار جۇرتشىلىق مال سويىپ، وتكەن- كەتكەن اتا- بابالارىنا قۇران باعىشتايدى. ءار وتباسىنىڭ ۇلكەندەرى ومىردەن وتكەن اتا- بابالارىنىڭ، اعايىن- باۋىردىڭ جاقسى ىستەرىن، قۋانىشتى ساتتەرىن كەيىنگى ۇرپاققا اڭگىمەلەپ بەرەدى.
16 - ناۋرىز - جايلاۋ كۇنى. بۇل كۇنى ادامدار تابيعات اياسىندا سەرۋەن قۇرىپ قاناي قويماي، ونداعى قوقىستى تازارتىپ، تال ەگىپ، كوشەت وتىرعىزادى. بۇل وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ەكولوگيالىق، زياتكەرلىك ساناسىن دامىتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى جانە دەنساۋلىعىن جاقسارتادى.
17 - ناۋرىز - يگى ىستەر كۇنى/دارحاندىق كۇنى. بۇل كۇنى ءار ادام مۇمكىندىگىنشە ءبىر جاقسى ءىس جاسايدى. ۆولونتەرلەردىڭ قاتىسۋىمەن ءتۇرلى ءىس- شارالار وتەدى. سونىمەن قاتار ناۋرىزدى تويلاۋ اپتالىعىنىڭ بۇل كۇنى جوق- جىتىمگە، جارلى- جاقىبايعا قول ۇشىن بەرۋگە ارنالادى. جومارت جۇرەكتى ازاماتتار قوعامدىق ماڭىزى بار وبەكتىلەر سالۋعا، جوندەۋگە اتسالىسادى. وسى كۇنى جەرگىلىكتى اكىمدىكتەر ءتۇرلى قايىرىمدىلىق اكسيالارىن ۇيىمداستىرادى.
18- ناۋرىز - شىمىرلىق پەن شەبەرلىك كۇنى. ناۋرىزدى تويلاۋ دەكاداسىنىڭ بۇل كۇنى ۇلتتىق سپورتقا ارنالادى. جەر- جەرلەردە، يپپودرومداردا ەرەسەكتەرگە ارنالعان كوكپار، بايگە، قىز قۋۋ، اۋدارىسپاق ۇيىمداستىرىلادى. ال بالالاردىڭ اسىق اتۋ، لاڭگى، توعىزقۇمالاق، دويبى، ارقان تارتىس، قاپ كيىپ جارىسۋ، جاياۋ تارتىس، ساداق اتۋ ت. ب. ويىندار ويناۋىنا ارنالىپ ارنايى ورىندار جاسالادى.
سونىمەن قاتار جاستار مەن بالالاردىڭ بولاشاقتاعى بەس ساۋساعىنان ونەر تامعان شەبەرلەر، جەزتاڭداي انشىلەر، مىڭ بۇرالعان بيشىلەر بولۋى مەن مەتاللدى جىپشە ۇيىرگەن زەرگەرلىك تالانتىن ۇشتاۋ ماقساتىندا ارنايى جارىستار ۇيىمداستىرىلادى.
19- ناۋرىز - زياتكەرلىك كۇنى. وسى كۇنى بالالاردىڭ زياتكەرلىك الەۋەتىن، اقىل- ويىن دامىتۋ ماقساتىندا ماقال- ماتەلدەر، جۇمباقتار، جاڭىلتپاشتار، جىرلار مەن ەپوستاردان ۇزىندىلەر ايتىلادى. جاستاردىڭ ءداستۇرلى قازاق مادەنيەتىندەگى بالانىڭ ساناسىن دامىتۋعا باعىتتالعان باسقا دا امال- تاسىلدەرى دارىپتەلەدى.
20 - ناۋرىز - جورالعى كۇنى. بۇل كۇنى ادەت- عۇرىپ، سالت- داستۇرلەر ايشىقتالادى. ۇمىت بولا باستاعان جورالعىلار جاڭعىرتىلادى، بارلارى زامان تالابىنا ساي دامىتىلادى. سالت- ءداستۇردىڭ، ىرىم- جىرىمنىڭ ادام مەن قوعام ومىرىندەگى ماڭىزى تۇسىندىرىلەدى. بۇل كۇنى ءار ادام جاقىندارىنا سىي- سياپات جاسايدى. وسى ماقساتتا كوممەرتسيالىق ۇيىمداردىڭ ارنايى « Nauryz سىيلىق» ازىرلەۋىن قامتاماسىز ەتۋى كەرەك.
21- ناۋرىز - ۇلتتىق تاعامدار كۇنى. بۇل كۇنى قازاق اس مازىرىندەگى كوپتەگەن تاعام تۇرلەرى ازىرلەنەدى. ۇمىت بولا باستاعان، كەڭ تارالماعان تاعامداردى جاساۋدىڭ ادىستەرى ۇيرەتىلەدى.
22 - ناۋرىز - بۇقارا كۇنى. بۇل كۇنى بۇقارالىق مەرەكەلىك شەرۋ بولىپ، ارنايى ورىنداردا مەرەكەلىك ءىس- شارالار ۇيىمداستىرىلادى.
«جاڭا فورماتتىڭ ەرەكشەلىكتەرى - ءاز- ناۋرىزدى وتباسىلىق دەڭگەيدە اتاپ وتۋگە جوعارى ءمان بەرىلەدى، سالت- داستۇرلەردى جانداندىرۋعا، سانانى جاڭعىرتۋعا كوڭىل بولىنەدى. سونىمەن قاتار « Nauryzسىيلىق» سياقتى ماركەتينگتىك شارالار قولعا الىنادى جانە ساۋدا ورتالىقتارىن ناۋرىزدا جاپپاي جەڭىلدىكتەر جاساۋعا شاقىرۋ جۇرگىزىلەدى»، - دەدى جانار بۇقانوۆا.
ايتا كەتسەك، ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ 1991 -جىلعى 15 -ناۋرىزداعى جارلىعىمەن ناۋرىز مەيرامى رەسمي تۇردە مەرەكەلەنىپ كەلەدى.
www.24.kz