وسمان يمپەرياسىنىڭ قۇرامىندا بولعان يوردانيا تاۋەلسىزدىگىنىڭ 77 جىلدىعىن تويلاپ جاتىر
تاۋەلسىزدىك كۇنى - يوردانيانىڭ اۋقىمدى تويلاناتىن مەملەكەتتىك مەرەكەلەرىنىڭ ءبىرى.
1918 -جىلعا دەيىن يوردانيا وسمان يمپەرياسىنىڭ قۇرامىندا بولدى. ول قۇلاعاننان كەيىن ۇلى بريتانيا ۇلتتار ليگاسىنىڭ پالەستينانى يوردان تەڭىزىنىڭ ەكى جاعالاۋىندا دا باسقارۋ مانداتىن الدى. بۇل ايماقتىڭ ¾ بولىگىنە جۋىعىن ترانسيوردانيا الىپ جاتتى، ونىڭ ءامىرى 1921 -جىلى ابداللا بين حۋسەين ءال حاشيمي بولدى. 1923 -جىلى ترانسيوردانياعا كەڭ اۆتونوميا بەرىلگەنىمەن، سىرتقى ىستەر، قورعانىس، قارجى ماسەلەلەرىن سول جىلدارى ءالى دە ۇلى بريتانيا شەشىپ وتىردى.
1946 -جىلدىڭ 25- مامىرىندا يوردانيا پارلامەنتى - زاڭ شىعارۋشى كەڭەسى لوندون كەلىسىمىن راتيفيكاتسيالادى. بۇل بريتان پروتەكتوراتىنىڭ بىتكەنىن، جاڭا تاۋەلسىز مەملەكەت بولعانىن ءبىلدىردى. ال قازىرگى يوردان حاشيميت كورولدىگى اتاۋىن مەملەكەت كەيىنىرەك - 1949 -جىلدىڭ ساۋىرىندە الدى.
«سول ساتتە يوردانيا ينستيتۋتسيوناليزم، ارتۇرلىلىك پەن توزىمدىلىكتى نەگىزگە العان مەملەكەتكە اينالدى»، دەپ حابارلادى يوردانيالىق Petra اگەنتتىگى.
ءداستۇر بويىنشا امماندا كورول وتباسى، ازاماتتار مەن اسكەري شەنەۋنىكتەر قاتىساتىن پاراد وتكىزىلەدى. سونداي- اق مەرەكە قۇرمەتىنە 21 قارۋدان وق اتىلادى.
يوردانيا كورولى ابداللا II بين ءال- حۋسەين ۇلتىنا قۇتتىقتاۋ جولدادى.
بۇل كۇن جۇمىس كۇنىنە جاتپايدى، كورولدىك تۇرعىندارى دەمالادى. كۇنى بويى استانا مەن باسقا دا قالالاردا ءىس- شارالار وتەدى.
يوردانيا قازىرگى ۋاقىتتا تاعى ءبىر مەرەكەنى كۇتىپ وتىرعانىن ايتا كەتەيىك. ول - كەلەسى اپتادا وتەتىن مۇراگەر حانزادا حۋسەين بين ابداللا II- ءنىڭ تويى.
يوردانيا- باتىس ازيادا ورنالاسقان مەملەكەت. نەگىزگى تۇرعىندارى — ارابتار. بۇدان باسقا چەركەستەر، شەشەندەر، ارمياندار تۇرادى. رەسمي ءتىلى — اراب ءتىلى. تۇرعىندارى يسلامنىڭ سۋننيت تارماعىن ۇستانادى. يوردانيا — كونستيتۋتسيالىق مونارحيا.
الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق قۇرىلىمى ناشار دامىعان مەملەكەت. ەل ەكونوميكاسى، كوبىنەسە، سىرتتان كەلەتىن كومەك پەن كرەديتتەرگە تاۋەلدى. نەگىزگى كرەديت بەرۋشىلەر — ساۋد ارابياسى، پارسى جاعالاۋى ەلدەرى، ا ق ش پەن گەرمانيا. قارجى تاپشىلىعىنا قاراماستان ەل ەكونوميكاسى ءبىرشاما تەز دامۋدا. ونەركاسىپ ۇلتتىق تابىستىڭ %20- ىن بەرەدى جانە ول تاۋ- كەن ءوندىرىسى، سەمەنت، مۇناي وڭدەۋ سالالارىنان تۇرادى. مينەرالدى قازبالارعا (فوسفوريتتاردان باسقا) كەدەي. اۋىل شارۋاشىلىعى ۇلتتىق تابىستىڭ % 10- ىن قۇرايدى. ەل، نەگىزىنەن، ازىق- تۇلىك پەن ونەركاسىپ تاۋارلارىن تۇگەلگە جۋىق سىرتتان اكەلەدى.
اۆتور:
بالنۇر قوجاگەلدى
