پاريجدە التىن وردانىڭ 750 جىلدىعى اتالىپ ءوتتى
اتالعان حالىقارالىق ءىس- شاراعا امەريكا قۇراما شتاتتارى، رەسەي، ءۇندىستان، قىتاي، ۇلى بريتانيا، ازەربايجان، قازاقستان، قىرعىزستان، تۇركيا، وزبەكستان، فرانتسيا، لاتۆيا، گوللانديا جانە ماجارستان سىندى ەلدەردەن 70 كە جۋىق عالىم جانە UNESCO وكىلدەرى قاتىستى.
عىلىمي تالقىلاۋ تۇركى اكادەمياسىنىڭ پاريجدە UNESCO مەن بىرلەسىپ وتكىزگەن «ۇلى دالا: مادەني مۇرا جانە الەم تاريحىنداعى ءرولى» فورۋمى اياسىندا ءوتتى. القالى باسقوسۋدا الەمگە تانىمال تۇركولوگتار التىن وردا مەن تالاس قۇرىلتايىنىڭ 750 جىلدىعىنا وراي ويلارىن ورتاعا سالىپ، عىلىمي قاۋىمنىڭ نازارىنا تىڭ دەرەكتەر مەن جاڭا تۇجىرىمداردى ۇسىندى.
اتاپ ايتقاندا، بەلگىلى تۇركىتانۋشى، نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى يۋلاي شاميلوعلى «التىن وردا جانە ونىڭ الەمدىك وركەنيەتكە جاساعان ىقپالى» ، ر ف تاتارستان عىلىم اكادەمياسى ا. ح. حاليكوۆ اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ايرات سيتديكوۆ «التىن وردا ارحەولوگياسى: زەرتتەۋدىڭ جاڭا ساتىسىندا» ، وزبەكستان رەسپۋبليكاسى ءا. ناۋاي اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ پروفەسسورى عايبوللا باباياروۆ «قاعان» جانە «حاتۋن» تيتۋلدارى جازىلعان ەسكى تۇرىك مونەتالارى» ، ل. ن. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ايبولات كوشكىمبايەۆ «التىن وردا تۇركى حالىقتارىنىڭ تاريحىندا» ، قىرعىز رەسپۋبليكاسى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ قىزمەتكەرى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ارسلان كويچيەۆ «موعولستان جانە ونىڭ قىرعىز، قازاق حالقى تاريحىنداعى ورنى» تاقىرىپتارىندا بايانداما جاساپ، اۋقىمدى عىلىمي مالىمەتتەر مەن جاڭا كوزقاراستارىن زيالى قاۋىمنىڭ تالقىسىنا ۇسىندى.
فورۋمعا جينالعان قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك عالىمدار ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى ماقالاسى ەۋرازيا كەڭىستىگىندەگى تاريحي ۇردىستەردى جۇيەلەۋ مەن وعان جاڭاشا كوزقاراس تۇرعىسىنان قاراۋدا وتە قۇندى ەكەنىن ايتتى. UNESCO وكىلدەرى ماقالاداعى جىلقىنىڭ قولعا ۇيرەتىلۋى، ۇلى دالاداعى ەجەلگى مەتاللۋرگيا جانە اڭ ءستيلى سياقتى قۇندى دۇنيەلەردىڭ الەمدىك مادەنيەت پەن وركەنيەتتە ەرەكشە ورنى بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
سونداي- اق بيىلعى جيىندا تۇركى تىلدەس ەلدەردىڭ تاريحىندا ايرىقشا ورنى بار ءجۇسىپ بالاساعۇننىڭ «قۇتتى بىلىك» شىعارماسىنىڭ جازىلۋىنىڭ - 950, اقىن يمادەددين ءناسيميدىڭ - 650 جىلدىعى سەكىلدى ايتۋلى تاريحي داتالارعا بايلانىستى تالقىلاۋلار مەن پىكىر الماسۋلار ۇيىمداستىرىلدى.
ءىس- شارا UNESCO باس ديرەكتورىنىڭ قامقورلىعىمەن جانە UNESCO جانىنداعى ازەربايجان، قازاقستان، قىرعىزستان مەن تۇركيانىڭ تۇراقتى وكىلدىكتەرىنىڭ بەلسەندى قولداۋىمەن ءوتتى.