قازاق قالامگەرلەرىنىڭ شىعارمالارى الەمنىڭ 6 تىلىنە قالاي اۋدارىلۋدا
جالپى، قازاق تىلىنەن تىكەلەي شەت تىلىنە شىعارمالاردى اۋداراتىن ماماندار بار ما؟ قازاقپارات ءتىلشىسىنىڭ وسى سۇراعىنا «ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى» قوعامدىق قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى راۋان كەنجەحان ۇلى جاۋاپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
«وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا ءبىرقاتار ماڭىزدى اۋدارما جوبالارى بار. «قازاق تىلىندەگى 100 جاڭا وقۋلىق» جوباسىنان بولەك، «جاھاندانۋ الەمىندەگى قازىرگى قازاق مادەنيەتى» دەپ اتالاتىن تاعى ءبىر ۇلكەن باستاما قولعا الىندى. ونىڭ ماقساتى - قازاق مادەنيەتىن، ونىڭ ىشىندە ادەبيەتى مەن كينوسى، بەينەلەۋ ونەرى مەن ءبيى، تەاترى، مۋزىكاسىن الەمگە تانىستىرۋ، ناسيحاتتاۋ بولىپ تابىلادى. سونىڭ ىشىندە ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى قازاق ادەبيەتىنىڭ انتولوگيالارىن، ياعني جيناقتارىن ب ۇ ۇ- نىڭ 6 تىلىنە اۋدارىپ، تاراتۋدى قولعا العان بولاتىن. بىزگە وسى جوبا تاپسىرىلعان»، - دەدى راۋان كەنجەحان ۇلى استانادا بريتان كەڭەسى ۇيىمداستىرىپ جاتقان «كرەاتيۆتى ورتالىق ازيا» حالىقارالىق فورۋمى كەزىندە قازاقپارات ءتىلشىسىنىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ.
ول ءوز سوزىندە بۇگىنگى بريتان كەڭەسىنىڭ باستاماسىمەن وتكىزىلىپ جاتقان استاناداعى ۇلكەن فورۋمدا وسىنداي جوبالاردى ءتيىمدى تۇردە ىسكە اسىرۋ، ول جوبالار اياسىندا پايدا بولعان شىعارمالاردى مەيلىنشە كەڭ تاراتۋ ماسەلەلەرى تالقىلانباق.
«سوندىقتان، بۇل ءبىز ءۇشىن قىزىق ءارى ماڭىزدى. ءبىز قازاق اۆتورلارىنىڭ شىعارمالارىن اعىلشىن، فرانسۋز، يسپان، قىتاي، ورىس، اراب تىلدەرىنە اۋدارىپ، ولاردى الەمدەگى 70 تەن اسا مەملەكەتكە، جالپى سانى 3 ميللياردقا تارتا حالىققا تاراتامىز. مۇنداي جوبا ءبىزدىڭ تاريحتا بولعان ەمەس»، - دەيدى راۋان كەنجەحان ۇلى.
ول ءوز سوزىندە بۇگىنگى جيىندى وتكىزىپ جاتقان بريتان كەڭەسى قازاقستاننىڭ بۇل جوباسىنا قولداۋ كورسەتىپ، كىتاپتاردى اعىلشىن تىلىنە اۋدارۋعا كومەكتەسىپ جاتقانىن ايتىپ ءوتتى. وسى اعىلشىن تىلىندەگى اۋدارمانى جۇرگىزىپ، تاراتاتىن - كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسپاسى.
«قازىرگى تاڭدا قازاق ادەبيەتىنىڭ ەكى انتولوگياسى دايىندالىپ جاتىر: ءبىرىنشىسى - پروزا، ەكىنشىسى - پوەزيا. ءارقايسىسىنىڭ كولەمى - 30-35 باسپا تابا. بۇل شامامەن 500-600 بەتتىڭ اراسى. ءارقايسىسىنا 30 اقىن مەن 30 جازۋشى كىرەدى. ولاردىڭ ءتىزىمىن جازۋشىلار وداعى دايىندادى. ول ءتىزىمدى جان- جاقتى تالقىلاۋ، سارالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. بۇل جوبانىڭ اتى - «قازىرگى قازاق ادەبيەتى» بولعاننان كەيىن نەگىزىنەن ءوزىمىز بىلەتىن اعالارىمىز - اۆتورلاردىڭ شىعارمالارى اۋدارىلادى. ياعني، اۆتورلار تۇرعىسىنان ⅩⅩ عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسى مەن 21 - عاسىردىڭ باسى - تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە جازىلعان شىعارمالار قامتىلىپ وتىر»، - دەدى راۋان كەنجەحان ۇلى.
«ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسى» قوعامدىق قورىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى سونىمەن بىرگە قازاق ادەبيەتى شىعارمالارى شەت تىلدەرگە قالاي اۋدارىلىپ جاتقانىن ايتىپ بەردى.
«اۋدارما جۇمىستارىنىڭ كۇردەلى تۇستارى دا مول. سەبەبى، جاڭا ايتىپ وتىرعان ب ۇ ۇ التى تىلىنە قازاق تىلىنەن ەركىن اۋداراتىن ماماندار تاپشى. سول سەبەپتى، ءبىز قازاقستاندا جولما- جول اۋدارما جاسايمىز دا، ارى قاراي سول ەلدەردىڭ استانالارىنداعى ارىپتەستەرىمىز ول اۋدارمالاردى ارى جەتىلدىرۋگە كومەكتەسەدى»، - دەدى راۋان كەنجەحان ۇلى.
اۆتور: ايان بەكەن ۇلى