ۇلتتىق جوبا: الداعى 5 جىلدا ەلىمىزدىڭ اگروونەركاسىپتىك كەشەنى قالاي دامىتىلادى
سولاردىڭ ءبىرى - اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋ جونىندەگى ۇلتتىق جوبا. 2011-2025 -جىلدارعا ارنالعان ۇلتتىق جوبانى ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە ەڭبەك ونىمدىلىگىن 2,5 ەسەگە ارتتىرۋ، وتاندىق ءوندىرىستىڭ نەگىزگى ازىق- تۇلىك تاۋارلارىمەن قامتاماسىز ەتۋ، وڭدەلگەن ءونىم ۇلەسىن 70 پايىزعا دەيىن جەتكىزە وتىرىپ، اگروونەركاسىپتىك كەشەن ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتىن 2 ەسەگە ۇلعايتۋ، سونداي- اق 7 ءىرى ەكوجۇيە قالىپتاستىرۋ جانە ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ەسەبىنەن 1 ميلليون اۋىل تۇرعىنىنىڭ تابىسىن تۇراقتى ارتتىرۋعا قول جەتكىزۋ مەجەلەنىپ وتىر. بۇگىن ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنە ارنايى كەلگەن ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ەربول قاراشوكەيەۆ جوبانىڭ مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن ازىرلەنگەنىن، ول كۇش- جىگەر مەن رەسۋرستاردى شوعىرلاندىرۋدى قاجەت ەتەتىن ناقتى، توراپتىق مىندەتتەر مەن جوبالاردى شەشۋگە باعىتتالعانىن ايتادى.
«ۇلتتىق جوبانى ازىرلەۋ كەزىندە اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋداعى جاھاندىق سىن- قاتەرلەر مەن الەمدىك ترەندتەر، بۇدان بۇرىنعى مەملەكەتتىك جانە سالالىق باعدارلامالاردى ىسكە اسىرۋ قورىتىندىلارى ەسكەرىلدى. ۇلتتىق جوبانى ازىرلەۋگە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى جانىنداعى حالىقارالىق FAO ازىق- تۇلىك ۇيىمىنىڭ ساراپشىلارى، سالالىق وداقتاردىڭ، قاۋىمداستىقتاردىڭ، عىلىمنىڭ وكىلدەرى تارتىلدى»، - دەدى ول.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، تۇقىم شارۋاشىلىعىن مەملەكەتتىك قولداۋ ءىس- شارالارىن ىسكە اسىرۋ، تۇقىمداردى قاداعالاۋ جۇيەسىن قۇرۋ، سونداي- اق تۇقىم ءوسىرۋ شارۋاشىلىقتارىن قازىرگى زامانعى تەحنيكامەن جانە جابدىقتارمەن تەحنيكالىق جاراقتاندىرۋ ەسەبىنەن دامىتۋ جوسپارلانىپ وتىر. ال مينەرالدى تىڭايتقىشتاردى قولدانۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ونەركاسىپتىك ءوندىرىستىڭ ورگانيكالىق تىڭايتقىشتارىن سۋبسيديالاۋ جانە اگروحيميالىق قىزمەتتىڭ رەسپۋبليكالىق عىلىمي- ادىستەمەلىك ورتالىعىنىڭ قىزمەتى مەن ماتەريالدىق- تەحنيكالىق بازاسىن جەتىلدىرۋ كوزدەلگەن.
«وسى ءىس- شارالاردىڭ قابىلدانۋى جوعارى ساپالى تۇقىمداردى پايدالانۋ ۇلەسىن قاجەتتىلىكتىڭ 93 پايىزىنان 98 پايىزىنا دەيىن، مينەرالدى تىڭايتقىشتاردى قولدانۋ دەڭگەيىن 20 پايىزدان 29 پايىزعا دەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ناتيجەسىندە ءداندى داقىلداردىڭ ونىمدىلىگى 10-15 پايىزعا ارتادى»، - دەدى ول.
ەربول قاراشوكەيەۆتىڭ اتاپ وتۋىنشە، تەحنيكالىق جاراقتاندىرۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديالاۋ جالعاسادى. سونداي- اق اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسى ليزينگىنىڭ باعدارلامالارى كەڭەيتىلەدى. ناتيجەسىندە اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن جاڭارتۋ دەڭگەيى 4 پايىزدان 6 پايىزعا دەيىن ۇلعايتىلادى. سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگياسىن كەڭىنەن ەنگىزۋ، سۋ بەرۋدى سۋبسيديالاۋ تەتىگىن جەتىلدىرۋ جونىندە ءىس- شارالار قولعا الىنادى.
قازاقستاندا دەمونستراتسيالىق فەرمالار جەلىسىن قۇرۋ جانە قۋاتى جىلىنا 1000 قوندىرعىعا دەيىنگى قازىرگى زامانعى سۋارۋ جۇيەلەرىن شىعاراتىن زاۋىت سالۋ جوباسى ىسكە اسىرىلادى. بۇل سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارى قولدانىلاتىن الاڭداردى 450 مىڭ گەكتارعا دەيىن ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
«يمپورتقا تاۋەلدىلىكتى تومەندەتۋ جانە مال شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ەكسپورتىن ارتتىرۋ ماقساتىندا قارقىندى مال شارۋاشىلىعىنا كوشۋ جالعاستىرىلادى. ول ءۇشىن فەرمەرلىك شارۋاشىلىقتارعا مال ساتىپ الۋعا كرەديت بەرۋ كولەمىن ۇلعايتۋ، ازىق ءوندىرىسىن ىنتالاندىرۋ، شالعايداعى مال شارۋاشىلىعىن جانە جايىلىمداردىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ، سونداي- اق سەلەكسيانىڭ قازىرگى زامانعى ادىستەرىن، ونىڭ ىشىندە جاساندى ۇرىقتاندىرۋ مەن ەمبريونداردى تەلۋدى ەنگىزۋدى ىنتالاندىرۋ جوسپارلانۋدا. بۇل وڭدەۋشى كاسىپورىنداردىڭ قۋاتتىلىقتارىن 100 پايىز جۇكتەمەمەن قامتاماسىز ەتۋگە، سونداي- اق مال مەن قۇستىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وبلىستىق دەڭگەيدە قۇزىرەتتىلىكتى دامىتۋ ورتالىقتارى جانە اۋداندىق دەڭگەيدە اۋىلدىق اقپاراتتىق- كونسۋلتاتسيالىق ورتالىقتاردى جاڭعىرتۋ ەسەبىنەن، سونداي- اق فەرمەرلەردىڭ بىلىكتىلىگىن قاشىقتىقتان ارتتىرۋدىڭ قازىرگى زامانعى نىساندارىن ەنگىزۋ ارقىلى اگروونەركاسىپتىك كەشەن سۋبەكتىلەرىن ءبىلىم تاراتۋ جۇيەسىمەن اۋقىمدى قامتۋ جولىمەن ءبىلىم تاراتۋ جۇيەسى جەتىلدىرىلەدى»، - دەدى مينيستر.
ءمينيستردىڭ سوزىنە قاراعاندا، اگرارلىق عىلىمدى قارجىلاندىرۋدىڭ جەتكىلىكتىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىسى جالعاستىرىلادى. سالالىق گرانتتىق قارجىلاندىرۋ ەنگىزىلەدى. سونداي- اق اگروونەركاسىپتىك كەشەنگە كەشەندى تالداۋ جۇرگىزۋ، پەرسپەكتيۆالارىن باعالاۋ، دامۋىن بولجاۋ ءۇشىن مينيسترلىكتىڭ احۋالدىق- تالدامالىق ورتالىعىن قۇرىلىپ، جۇمىس ىستەيدى.
«كوروناۆيرۋس پاندەمياسى ىشكى نارىقتى قامتاماسىز ەتۋ باستى مىندەت ەكەنىن كورسەتىپ بەردى. سوندىقتان باسىم ەكسپورتتىق ساياساتپەن قاتار، يمپورتتى الماستىرۋ ماسەلەلەرى دە كەشەندى تۇردە شەشىلەتىن بولادى. مينيسترلىك ەڭ كوپ يمپورتتالاتىن پوزيتسيالاردى ايقىندادى. ولار - قۇس ەتى، شۇجىق ونىمدەرى، ىرىمشىك پەن سۇزبە، الما، قانت پەن بالىق. بۇگىنگى تاڭدا وسى باعىتتاردىڭ ءارقايسىسى بويىنشا ناقتى ينۆەستيتسيالىق جوبالار ايقىندالىپ، ىسكە اسىرىلۋدا. قويىلعان ماقساتقا قول جەتكىزۋ ءۇشىن ءبىرقاتار مەملەكەتتىك قولداۋ ءىس- شارالارى، ونىڭ ىشىندە جەڭىلدىكتى كرەديت بەرۋ، سۋبسيديالاۋ، جەر رەسۋرستارىمەن، ينفراقۇرىلىممەن، ىشكى نارىقتى قورعاۋ شارالارىمەن قامتاماسىز ەتۋ ىسكە اسىرىلاتىن بولادى. ناتيجەسىندە 2024 -جىلعا قاراي قانتتى قوسپاعاندا، وسى ءونىم تۇرلەرى بويىنشا قامتاماسىز ەتىلۋ 100 پايىزدى، ال قانت بويىنشا 80 پايىزدىدى قۇرايدى»، - دەدى ەربول قاراشوكەيەۆ.
مينيستر ۇلتتىق جوبانىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى وڭدەلگەن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ءوندىرىسى مەن ەكسپورتىن دامىتۋ بولاتىندىعىن ايتادى. ول ءۇشىن جۇمىس ىستەپ تۇرعان كاسىپورىنداردى تولىق جۇكتەۋدى، سونداي- اق قازىرگى زامانعى كاسىپورىندار سالۋدى جانە جۇمىس ىستەپ تۇرعان كاسىپورىنداردى جاڭعىرتۋدى كوزدەيتىن ءىس- شارالار كەشەنى ازىرلەنگەن. بۇگىنگى تاڭدا ينۆەستيتسيالىق جوبالار پۋلىندا 194 جوبا بار. ولار ءوندىرىستىڭ قوسىمشا ءوسۋىن جانە تيىسىنشە قوسىمشا ەكسپورت كولەمىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن وڭدەۋ جونىندەگى جاڭا جوبالار سانالادى. اتالعان جوبالار اگروونەركاسىپتىك كەشەن ەكسپورتىنىڭ جالپى كولەمىندەگى وڭدەلگەن ءونىم ۇلەسىن 70 پايىزعا دەيىن جەتكىزە وتىرىپ، اگروونەركاسىپتىك كەشەن ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتىن 2 ەسەگە ۇلعايتۋ تۋرالى العا قويىلعان ماقساتقا قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
«مەمەلەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ۇلتتىق جوبانىڭ باسىمدىعى ەت، جەمىس، كوكونىس، قانت، ءداندى، مايلى داقىلدار، ءسۇت ونىمدەرىن ءوندىرۋ مەن وڭدەۋدى قوسا العاندا، ءىرى ينۆەستيتسيالىق جوبالاردىڭ اينالاسىندا 7 ەكوجۇيە قالىپتاستىرۋ بولماق. بۇل قوسىلعان قۇنى جوعارى تۇپكىلىكتى قازاقستاندىق ءونىم جاساۋعا قاتىسا الاتىن كەمىندە 350 مىڭ فەرمەرلىك جانە ءۇي شارۋاشىلىقتارىن ىسكە تارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. جالپى، 5 جىل ىشىندە 4,1 تريلليون تەڭگەگە 582 ينۆەستيتسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانىپ وتىر. ۇلتتىق جوبانى ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە بەس جىل ىشىندە ەڭبەك ونىمدىلىگىن 2,5 ەسەگە ارتتىرۋ، 500 مىڭ ادامدى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ، وسىلايشا 1 ميلليون اۋىل تۇرعىنىنىڭ تابىسىن ارتتىرۋ جوسپارلانۋدا»، - دەدى مينيستر.
اۆتور: مارلان جيەمباي