قازاقپارات كۇنتىزبەسى. 5-ماۋسىم
اتاۋلى كۇندەر
بۇكىلالەمدىك قورشاعان ورتانى قورعاۋ كۇنى
ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ شەشىمىمەن 1972 -جىلى بەكىتىلگەن. ب ۇ ۇ- نىڭ قورشاعان ورتانى قورعاۋ جونىندەگى باعدارلاماسىن باسشىلىققا الا وتىرىپ وتكىزىلەدى.
قازاقستاندا ەكولوگ كۇنى
بۇل كاسىبي مەرەكە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەرەكەلەر تۋرالى» ق ر زاڭىندا بەلگىلەنگەن. مۇنداعى كاسىبي مەرەكەلەر ءتىزىمى 2011 -جىلى جاڭارتىلعان بولاتىن. ەكولوگ كۇنى ەلدە دەمالىس كۇنى بولىپ سانالمايدى.
دۇنيەجۇزىلىك ءارتۇرلى كەمسىتۋشىلىككە قارسى كۇرەس كۇنى
«ادامدار جانۋارلارعا سىپايى قاراۋدى قولدايدى» ۇيىمىنىڭ (PETA) جانە باسقا دا زووقورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ باستاماسىمەن اتاپ وتىلەدى. ونىڭ باستى ماقساتى - ناسىلشىلدىك پەن سەكسيزم سەكىلدى ءتۇرلى كەمسىتۋگە وركەنيەتتى قوعامدا ورىن جوق ەكەنىن ەسكە سالۋ.
حالىقارالىق زاڭسىز، حابارلانبايتىن جانە رەتتەلمەيتىن كاسىپپەن كۇرەس كۇنى
بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ الەمدىك جانە حالىقارالىق كۇندەر جۇيەسىندە اتاپ وتىلەدى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى - قوعامنىڭ نازارىن تۇراقتى دامۋ مەن بالىق شارۋاشىلىعىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا اۋدارۋ. بۇل كۇننىڭ بەلگىلەنۋى، 2016 -جىلى ءدال وسى 5-ماۋسىم كۇنى زاڭسىز بالىق اۋلاۋ كاسىبىن توقتاتۋعا باعىتتالعان العاشقى حالىقارالىق كەلىسىمشارت جاسالعان بولاتىن.
ەستە قالار وقيعالار
1938 -جىلى اۋليەاتا قالاسىنا اقىن جامبىل جابايەۆتىڭ ەسىمى بەرىلدى. جامبىل قالاسى - قازاقستانداعى كونە قالالاردىڭ ءبىرى. ول ءار جىلدارى تالاس، تاراز، اۋليەاتا، ميرزويان دەپ اتالعان بولاتىن.
1997 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىمەن قالاعا ونىڭ كونە اتاۋى (تاراز) قايتا بەرىلدى.
1991 -جىلى س س ر قازاق مينيسترلەر كەڭەسىنىڭ ء«مىرجاقىپ دۋلاتوۆتىڭ ەسىمىن تورعاي وبلىسى «بيدايىق» كەڭشارىنا جانە قاناپيا قايدوسوۆتىڭ ەسىمىن «رەچنوي» كەڭشارىنا بەرۋ تۋرالى» قاۋلىسى قابىلداندى.
1992 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ بۇۇ جانىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۇراقتى وكىلدىگىن قۇرۋ تۋرالى جارلىعىنا قول قويىلدى. بۇۇ جانىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش تۇراقتى وكىلى - قازاقستان تاريحىنداعى تۇڭعىش ەلشى ايەل، قازاقستاننىڭ كورنەكتى ديپلوماتى ارىستانبەكوۆا اقمارال حايدار قىزى بولدى.
1992 -جىلى الماتى وبلىسى قاپال اۋدانىنىڭ قاراشوقى مەكەنىندە اقىن سارا تاستانبەك قىزىنا ەسكەرتكىش اشىلدى.
1992 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن نورۆەگيا كورولدىگى اراسىندا ديپلوماتيالىق قارىم- قاتىناس ورناتۋ تۋرالى حاتتاماعا قول قويىلدى.
1993 -جىلى رەسپۋبليكالىق كوركەمونەر كوللەدجى مەن الماتى مەملەكەتتىك تەاتر- كوركەمونەر ينستيتۋتىنىڭ بازاسىندا قازاق مەملەكەتتىك كوركەمونەر اكادەمياسى جانە ت. ق. جۇرگەنوۆ اتىنداعى تەاتر جانە كينو ينستيتۋتى قۇرىلدى. جەتى جىلدان كەيىن جوعارىداعى ەكى ينستيتۋت قوسىلىپ، ت. ق. جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ونەر اكادەمياسى بولدى.
2001 -جىلعى شىلدەنىڭ 5 ىندە پرەزيدەنت جارلىعىمەن اكادەمياعا «ۇلتتىق» مارتەبەسى بەرىلدى.
1998 -جىلى استانادا قاجىمۇقان اتىنداعى ورتالىق ستاديوننىڭ اشىلۋ ءراسىمى بولدى.
1999 -جىلى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ بايدىبەك اۋدانىندا بايدىبەك بابا مەن دومالاق انا، قاسيەتتى بەس انا (ماراۋ- سارى بايبىشە، زەرىپ، جۇپار، قاراشاش، سىلاندى) كەسەنەسىنىڭ اشىلۋ ءراسىمى ءوتتى.
2007 -جىلى «ەرتىس جاعالاۋى» ولكەتانۋ قوعامىنىڭ مۇشەلەرى شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اباي اۋدانىندا تاس داۋىرىندەگى ادامداردىڭ بىرنەشە قونىس ورىندارىن تاپتى. ارحەولوگتار بۇل تابىلعان زاتتاردى ەنەوليت كەزەڭىنە جاتقىزدى. بۇل جەردە تابىلعان جەبەلەر، قىرعىشتار، جوڭقالاردىڭ ۇشتارى عالىمداردىڭ جورامالدارىن راستايدى. عالىمدار ولاردىڭ جاقسى ۇستا بولعاندارىن اتاپ ءوتتى.
مىسالى، تاس جوڭقالارىمەن نەمەسە قىرعىشتارمەن مالداردى مۇشەلەگەن.
2010 -جىلى قازاقستان ءوزىنىڭ بۇكىل كورمە تاريحىندا العاش رەت «Expo Shanghai – 2010 « دۇنيەجۇزىلىك كورمەسىندە «استانا - ەۋرازيا جۇرەگى» اتتى كولەمى 1,5 مىڭ شارشى مەترلىك اۋقىمدى پاۆيلون سالدى، وندا ەڭ وزىق مۋلتيمەديالىق تەحنولوگيالار، قازاقستان تۋرالى مول اقپارات ۇسىنىلدى. قازاقستاننىڭ «Expo Shanghai – 2010 « دۇنيەجۇزىلىك كورمەسىنە قاتىسۋىنىڭ باستى ماقساتى - قازاقستاننىڭ جانە ونىڭ جاس استاناسىنىڭ تانىمالدىعىن ارتتىرۋ، ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق الەۋەتىن كورسەتۋ جانە الەمدىك قاۋىمداستىقتى قازاقستان حالقىنىڭ مادەنيەتىمەن، تاريحىمەن جانە داستۇرىمەن تانىستىرۋ.
2011 -جىلى نيۋ- يوركتەگى ۇلتتىق ونەر گالەرەياسىندا «قازىنا ىزدەرى: ەجەلگى داۋىردەن قازىرگى زامانعى قازاقستانعا دەيىن» دەپ اتالاتىن ەجەلگى ونەر كورمەسى اشىلدى.
2013 -جىلى الماتى قالاسىندا م. لەرمونتوۆ اتىنداعى ورىس دراما تەاترىندا اتاقتى اكتەر جانە رەجيسسەر يۋري رۋتكوۆسكي (1891-1970) بيۋستى اشىلدى. پولياك يۋ. رۋتكوۆسكي قازاقستانداعى ورىس تەاترىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى. ول ۆارشاۆادا دۇنيەگە كەلگەن، ءبىراق ⅩⅩعاسىردىڭ 30-جىلدارىندا تاعدىر ونى قازاق جەرىنە اكەلدى. سول كەزدە الماتىدا ول العاشقى قازاق رەجيسسەرى جۇمات شانينمەن بىرگە ورىس كاسىبي دراما تەاترىن قۇرۋدى شەشەدى. ول ديرەكتوردىڭ دا، اكتەردىڭ دە، رەجيسسەردىڭ دە قىزمەتىن ءوزى ىستەدى. قازاقستانداعى مادەنيەت پەن تەاتردىڭ دامۋىندا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. رۋتكوۆسكييدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىق قىزمەتىنىڭ 35 جىلدىعى ونىڭ ەكىنشى وتانى بولعان قازاقستانمەن تىعىز بايلانىستى.
2015 -جىلى سەربيا استاناسى بەلگراد قالاسىندا قازاقستاننىڭ ۆەنگرياداعى ەلشىلىگىنىڭ بولىمشەسى اشىلدى. سونداي- اق، ميلانكا كاريچ سەربيا رەسپۋبليكاسىنداعى ق ر قۇرمەتتى كونسۋلى بولدى.
2016 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى كاريب مەملەكەتتەر قاۋىمداستىعى (ك م ق) جانىندا باقىلاۋشى مارتەبەسىن رەسمي تۇردە الدى.
2017 -جىلى استانادا بالامالى ەنەرگيانىڭ جاڭا كوزى پايدا بولدى. Smart flower جۇيەسى كۇن شۋاعىن ەلەكتر قۋاتىنا اينالدىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
2018 -جىلى اقتوبە وبلىسىندا عۇن داۋىرىندەگى جاۋىنگەر مەن ونىڭ جىلقىسىنىڭ قالدىقتارى، سارى مەتالدان جاسالعان اشەكەيلەرى تابىلدى. تابىلعان باعالى ولجا اقتوبە قالاسى ماڭىنداعى قۇرايلى اۋىلىنىڭ جانىنداعى كارەردە جاسالعان. ارحەولوگتاردىڭ قازبا جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسى بويىنشا، زاتتاردىڭ ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىنگى ІІ- ІV عاسىرلارعا تيەسىلى ەكەنى انىقتالدى.
2018 -جىلى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمشىلىك- اۋماقتىق قۇرىلىسىندا وزگەرىستەر بولدى. وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ماقتاارال اۋدانى ەكىگە ءبولىنىپ، اكىمشىلىك ورتالىعى جەتىساي قالاسىندا ورنالاسقان جەتىساي اۋدانى مەن اكىمشىلىك ورتالىعى مىرزاكەنت كەنتىندە ورنالاسقان ماقتاارال اۋدانى قۇرىلدى؛ وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ سارىاعاش اۋدانى ءبولىنىپ، اكىمشىلىك ورتالىعى سارىاعاش قالاسىندا بولاتىن سارىاعاش اۋدانى مەن اكىمشىلىك ورتالىعى اباي اۋىلىندا ورنالاسقان كەلەس اۋدانى قۇرىلدى.
2019 -جىلى بۋراباي كۋرورتىندا «ورمانشى ساياباعى» جاڭا پاركى اشىلدى. جاڭا دەمالىس ورنى بۋراباي مەن ۇلكەن شاباقتى كولدەرىن قوساتىن گروماتۋحا وزەنىندە ورنالاسقان. «ورمانشى ساياباعى» - بۇل لاندشافت پاركى، ونىڭ باسىم بولىگىن جاسىل اۋماقتار الىپ جاتىر، وندا كەز كەلگەن ادام دەمالىپ، تابيعاتتا ۋاقىت وتكىزە الادى. ساياباق «ءبيشى قايىڭدار» توعايى اۋماعىندا قۇرىلعان.