سوڭعى ون جىلدا يراندا 5 ميلليون گەكتار ورمان جويىلعان
ءبىراق سوعان قاراماستان، يراندىق ماماندار ەل اۋماعى ورمان القاپتارىنىڭ وسۋىنە وتە قولايلى دەيدى. بۇعان قوڭىرجاي كليمات پەن جاۋىن شاشىننىڭ كوپ ءتۇسۋى وڭ اسەرىن تيگىزەدى. جالپى بيولوگتاردىڭ مالىمەتىنە ساي سوڭعى ون جىلدا يران ەلىندە 5 ميلليون گەكتار ورمان جويىلعان. وسىعان بايلانىستى ەل بيلىگى جاسىل جەلەكتى قورلايتىندارمەن كۇرەسۋگە بەلسەنە كىرىسكەن.
يران قاشان دا جاسىل ەل سانالىپ كەلدى. ويتكەنى مۇنداعى جاسىل جەلەكتى اۋماق ەۋروپادان 4 ەسە ۇلكەن كولەمدى الىپ جاتىر. مۇنداعى جۇرتتىڭ ماقتانىشى - شامشات، شەگىرشىن، ءىنجىر، جاڭعاق سياقتى كوپ جەردە كەزدەسە بەرمەيتىن اعاشتار. بىرەۋلەر بۇل اعاشتاردى سۇلۋلىقتىڭ سيمۆولى رەتىندە قابىلداسا، ەندى ءبىرى تابىس كوزى رەتىندە قاراستىرادى.
بۇگىندە يراندا 58 مىڭنان استام اعاش وڭدەۋ كاسىپورنى جۇمىس ىستەيدى. ولارعا جىلىنا 6,5 ميلليون تەكشەمەتر اعاش قاجەت. ءبىراق ءتۇرلى سەبەپتەرگە بايلانىستى فابريكالار جىلىنا شامامەن 5 ميلليون كۋبمەترگە جۋىق اعاش وڭدەيدى.
ال جەتپەي قالعان مولشەردى يمپورت ەسەبىنەن تولتىرا الماعان كەزدە شاعىن كاسىپورىندار اعاشتى براكونەرلەردەن ساتىپ الادى.
حاسان شاريفي، گولەستان پروۆينتسياسىنىڭ قورشاعان ورتا مەن تابيعي رەسۋرستاردى قورعاۋ جونىندەگى باس مامان:
- يراننىڭ سولتۇستىگىندەگى ورماندار ەلدىڭ ۇلتتىق مۇراسى بولىپ سانالادى. جالپى وتكەن جىلى دايىندالعان اعاشتىڭ كولەمى 750 مىڭ تەكشەمەتر. وعان يراندىق 100 كومپانيا رۇقسات الدى. ءوز كەزەگىندە زاڭسىز وتالعان اعاش كولەمى 5 مىڭ تەكشەمەترگە جۋىق بولعان. سوندىقتان ەل بيلىگى بۇل ماسەلەنى ءجىتى نازاردا ۇستاپ، زاڭبۇزۋشىلاردى قاتاڭ تۇردە جازالاپ كەلەدى. تەك بىلتىرعى جىلدىڭ وزىندە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى زاڭسىز اعاش كەسۋ بويىنشا 753 اكىمشىلىك ءىس قوزعادى.
بۇگىندە ايماقتاعى اعاش كەسۋ ماسەلەسىن ەل بيلىگى مەن ەكولوگتار ءجىتى باقىلاۋعا العان. جازا رەتىندە تابيعاتتى قورلاعاندارعا ءىرى كولەمدە ايىپپۇل سالىنادى. الايدا اعاشتاردى شارۋاشىلىقتار مەن جەرگىلىكتى تۇرعىنداردان قورعاۋ مۇمكىن بولماي تۇر. سەبەبى اۋىل شارۋاشىلىقتارى مەن مال فەرمالارى كوپ جاعدايدا تابيعاتپەن ۇندەستىك تابا الماي جاتادى.
زاكەريا رادجابلۋ، گورگان قالاسى تابيعي رەسۋرستار دەپارتامەنتىنىڭ ءبولىم باسشىسى:
- سوڭعى دەرەكتەرگە ساي، يراننىڭ سولتۇستىگىندەگى ورمانداردا بۇگىندە 10 مىڭنان اسا شارۋا قوجالىعى جۇمىس ىستەيدى. ءارقايسىسى 2 گەكتار جەردى الىپ جاتىر. ولار جالپى العاندا 3,5 ميلليون باس مال باعىپ وتىر. مالعا قاجەتتى جايىلىم مەن جەم- ءشوپتىڭ كەسىرىنەن قانشاما ورماننىڭ جويىلىپ جاتقانىن ويلاڭىزشى. ونى ەسەپتەۋدىڭ ءوزى قيىن.
يران بيلىگى ادامي فاكتورلارمەن كۇرەسۋگە شاماسى كەلگەنىمەن، كەيدە تابيعاتتىڭ ءوزى توسىن مىنەز تانىتىپ جاتادى. جيىلەپ كەتكەن ورمان ءورتى مەن سۋ تاسقىندارى ميلليونداعان گەكتاردى جارامسىز ەتەدى. دەگەنمەن جاسىل جەلەكتى ساقتاپ قالۋ بويىنشا از جۇمىس اتقارىلىپ جاتقان جوق. جۋىردا يراننىڭ گيركان ورماندارى يۋنەسكو تىزىمىنە تىركەلدى. وسىلايشا، تابيعات الەمى تەك مەملەكەتتىك دەڭگەيدە عانا ەمەس، جاھاندىق دارەجەدە قورعالماق.
www.24.kz