ماماندار: الەمدە 5 ميلليون بالا سمارتفوننىڭ كەسىرىنەن كوز جۇمادى
ونىڭ دەرەگىنشە، جەتكىنشەكتەردىڭ 80 پايىزى ءومىرىن سمارتفونسىز ەلەستەتە المايدى. ودان بولەك، اۋستراليالىق عالىمدار گادجەتتەردىڭ كەسىرىنەن ادامنىڭ باسىندا قوسىمشا تاعى ءبىر سۇيەك شىعاتىنىن انىقتاعان.
سمارتفوننىڭ زيانى تۋرالى ەڭبەكتەگەن بالادان، ەڭكەيگەن قارياعا دەيىن ءبارى بىلەدى. كوز جانارىن قۇرتادى، جۇرەك پەن ميدىڭ قىزمەتىن بۇزادى، ءتىپتى وبىر اۋرۋىنا دەيىن شالدىقتىرادى. ەندى اۋستراليالىق عالىمدار دا جوعارىداعى ءتىزىمدى تولىقتىرا ءتۇستى. تەلەفوندى كوپ ۇستاعان جاننىڭ باسىندا 3 سانتيمەرگە دەيىن قوسىمشا تاعى ءبىر سۇيەك پايدا بولادى، دەيدى، دەپ حابارلايدى «ەۋرازيا ءبىرىنشى ارناسى» .
«ءيا، اۋستراليالىق عالىمداردىڭ مالىمدەمەسىمەن كەلىسۋگە بولادى. تەلەفوندى كوپ پايدالانعانداردا سۇيەك- بۇلشىق ەت جۇيەسىنىڭ قىزمەتى بۇزىلادى. سونىڭ سالدارىنان قوسىمشا سۇيەكتەردىڭ ءوسىپ كەتۋىنە الىپ كەلۋى ابدەن مۇمكىن. وكىنىشكە وراي، ءبىزدىڭ ەلدە مۇنداي زەرتتەۋلەر ءالى جۇرگىزىلمەدى» ، - دەيدى حيرۋرگ- وفتالمولوگ سنەجانا پانچەنكو.
دارىگەرلەردىڭ ايتۋىنشا، ميدىڭ بولىگىن قاپتاپ تۇرعان تۇستان شىققان قوسىمشا سۇيەكتەر ەرتەڭ بۇكىل اعزانىڭ قىزمەتىنىڭ بۇزىلۋىنا الىپ كەلۋى مۇمكىن. ال دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ دەرەگىنە سەنسەك، جىل سايىن تەلەفونعا تەلمىرىپ وتىرعاننىڭ كەسىرىنەن 5 ميلليونعا جۋىق بالا كوز جۇمادى ەكەن. كوپبالالى انا گۇلۆيرا بالتابايدىڭ سوزىنشە، مۇنىڭ بارلىعى جەتكىنشەكتەردىڭ بوس ۋاقىتتارىن دۇرىس پايدالانا الماۋىنىڭ كەسىرى.
«بالالارىمىزعا ءوز قاتارىنان قالماسىن دەپ ۇيالى تەلەفون، سمارتفون الىپ بەرىپ جاتامىز. دەگەنمەن كوپ اتا- انا بالاعا اۋرۋ ساتىپ الىپ جاتقانىمىزدى سەزىنبەيدى. بالانى پايداسى كوپ ۇيىرمەلەرگە جازۋ كەرەك. ءوزىم بالالارىمدى سولاي تاربيەلەيمىن» ، - دەيدى كوپبالالى انا.
دەسە دە پسيحولوگتار بالالاردىڭ تەلەفونعا تاۋەلدى بولىپ كەتۋىنە اتا- انالاردىڭ وزدەرى كىنالى ەكەنىن ايتادى. ويتكەنى ولارعا ءسابيى جىلاماي، تىنىشتالىپ قالۋى ءۇشىن قولىنا سمارتفون ۇستاتا سالۋ وڭاي.
«اتا- انالار ءوز بالاسىنىڭ دەنساۋلىعىنا جاۋاپتى بولۋدى ۇيرەنۋى قاجەت. ياعني مۇندا اتا- انا بالانىڭ ءبىر مينۋتتىق تىنىشتالۋىن ەمەس، ءومىر بويى ونىڭ دەنساۋلىعىنا، ويلاۋ قابىلەتىنە اسەرىن تيگىزەتىنىن ويلاۋى قاجەت. اتا انانىڭ بۇل جەردەگى باستى بورىشى - بالانىڭ دۇرىس قالىپتاسۋى» ، - دەيدى پسيحولوگ انارگۇل يبرايمبەكوۆا.
زەرتتەۋگە سەنسەك، ەرەسەكتەردىڭ 23, ال بالالاردىڭ 80 پايىزى ءومىرىن سمارتفونسىز ەلەستەتە المايدى ەكەن.
سوراقىسى، گادجەتكە تاۋەلدىلىك - ەسىرتكى مەن ءتۇرلى پسيحوتروپتى زاتتاردىڭ زيانىنان دا قاۋىپتى. سمارتفوننىڭ كەسىرىنەن بالا اگرەسسيۆتى بولىپ، ءتىپتى دەپرەسسياعا ءتۇسىپ قالۋى دا ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان ماماندار اتا- انالارعا بالانىڭ تاعدىرىنا بەي- جاي قاراماي، ولارعا كوبىرەك كوڭىل ءبولۋ كەرەكتىگىن ەسكە سالادى.