بالانىڭ كوز جانارىنا قاتىستى اتا-انانىڭ 5 قاتەسى

 استانا. قازاقپارات - كوزگە ارنالعان جاتتىعۋلاردىڭ سيقىرلى قاسيەتتەرىنە سەنۋ جانە بالانى ەرتە دامىتۋعا تىرىسۋ - ونىڭ كوز جانارىنا زيان بولۋى مۇمكىن.

ءسىز وسى قاتەلىكتەرگە بوي الدىرىپ ءجۇرسىز بە؟ ءوزىڭىزدى تەكسەرىپ كورىڭىز.

وفتالمولوگ-دارىگەر، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى يگور ازناۋرياننىڭ كەڭەستەرى:

ەرتە دامىتۋمەن اينالىسۋ

سوڭعى كەزدەرى بالانى ەرتە دامىتۋ سانگە اينالىپ بارادى. بۇل ءوز كەزەگىندە بالا دەنساۋلىعى ءۇشىن وتە قاتەرلى ەكەنىن اتا- انا نازارعا الا بەرمەيدى. 3-4 جاسىندا قالىپتاساتىن بالانىڭ جۇيكە جۇيەسى دە، كورۋ جۇيەسى دە شامادان تىس تۇسەتىن جۇكتەمەگە دايىن ەمەس. وسىلايشا، ەرتە جازۋ، سىزۋعا، وقۋعا بەيىمدەۋدىڭ سالدارىنان بالادا كوپتەگەن كوز اۋرۋلارى تۋۋى مۇمكىن.

ءۇي تاپسىرمالارىن ورىنداۋ كەزىندە شاعىن ءۇزىلىس جاساماۋ

«تاپسىرمانى ورىنداپ بىتپەيىنشە ورنىڭنان تاپجىلمايسىڭ!» - دەپ وقۋشى كەزىمىزدە اتا- انالارىمىز ءجيى ايتاتىن. ەندى مەكتەپ ءبىتىرىپ، ەسەيگەن سوڭ ءبىز دە بالالارىمىزعا سولاي ايتىپ ءجۇرمىز. ءبىر قاراعاندا ءبارى دۇرىس سەكىلدى: ولاردى تارتىپكە، ەڭبەكقورلىققا ۇيرەتىپ جاتىرمىز... جانە سونىمەن قاتار كوز جانارىن قۇرتۋدامىز.

جاقىننان كورگىشتىك اۋرۋى مەكتەپتەن ەمەس ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداۋ بارىسىندا داميتىنىن كوبى بىلە بەرمەيدى. مەكتەپتە ءار 40 مينۋت سايىن قوڭىراۋ سوعىلىپ تۇرادى. ال ساباق كەزىندە بالانىڭ كوزى بىردە تاقتاعا، بىردە داپتەرگە اۋىسادى، ياعني تسيليارلىق بۇلشىق ەتتەر كوزدى ءار ءتۇرلى قاشىقتىققا باعىتتاپ وتىرادى.

ۇيدە بالا ۇزاق ۋاقىت وقۋلىققا تەلمىرىپ، اراسىندا ءۇزىلىس جاساسا بىردەن سمارتفونعا قارايدى. ناتيجەسىندە كوزگە ۇزاق ۋاقىت بويى، ءبىرىڭعاي جاقىننان كۇش تۇسەدى. بالا ۇستەلدە ەمەس توسەكتە جاتىپ، نەمەسە ەدەندە وتىرىپ ساباق وقىسا، وقۋلىق پەن كوزدىڭ اراسىنداعى قاشىقتىق تىم جاقىن بولۋ سەبەبىنەن كورۋ جۇيەسىنە ەكى ەسە كۇش ءتۇسۋى مۇمكىن.

سول سەبەپتەن اتا-انا بالاسىنىڭ ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداعان كەزدە ساعات سايىن ءۇزىلىس جاساپ وتىرۋىن قاداعالاۋى ءتيىس. وسى ۇزىلىستە بالانىڭ سمارتفون پايدالانۋىنا جول بەرمەي، باسقا شارۋالارعا، مىسالى ىدىس جۋۋعا كومەكتەسۋگە، نەمەسە بىرگە كەشكى اس ىشۋگە شاقىرۋ ارقىلى كوڭىلىن ءبولۋ كەرەك. وسىلايشا كوزدەرىن تىنىقتىرىپ الۋىنا سەپتىگىمىزدى تيگىزە الامىز.

بالانىڭ كوزى اۋىرماسا وفتالمولوگقا بارۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ ويلاۋ

 كوپ اتا- انالارعا «گيپەرقامقورلىق» ءتان. بولماشى شاعىمعا بولا ولار بالانى دارىگەرگە اپارۋعا دايىن تۇرادى. الايدا كورۋ قابىلەتىنىڭ ناشارلاعانىنا بالا ادەتتە شاعىمدانا بەرمەيدى. سەبەبى، ءبىر كوزدىڭ كورۋى ناشارلاعانىمەن ەكىنشىسى بۇرىڭعىداي انىق كورۋىن جالعاستىرا بەرەدى دە، بالا وزگەرىستى بايقاي قويمايدى.

ونىڭ ۇستىنە، سىرتقى بەلگىلەرى بويىنشا استيگماتيزم، امبليوپيا، انيزومەتروپيا سياقتى اۋرۋلاردى بىردەن انىقتاۋ مۇمكىن ەمەس - بۇنى تەك وفتالمولوگ قانا كورە الادى. سوندىقتان، ەشقانداي شاعىم بولماسا دا، اۋرۋدىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا وفتالمولوگتىڭ تەكسەرۋلەرىنەن جىل سايىن وتۋگە كەڭەس بەرەمىن.

مەكتەپكە دەيىنگى بالالار ءۇشىن وفتالمولوگقا بارۋ ءتارتىبى: 1-ايىندا، 3-ايىندا، 6-ايىندا، 1 جاستا، 2 جاستا، 3 جاستا. ەگەر ەشقانداي اۋىتقۋلار بايقالماسا، كەلەسى قابىلداۋعا 6 جاسىندا اكەلۋگە بولادى.

وفتالمولوگقا ءجيى قارالىپ تۇرۋدىڭ ماڭىزى نەدە؟ كوز اۋرۋلارىنىڭ كوبى، ءتىپتى، جاقىننان كورگىشتىك (ميوپيا - كوز كەمىستىگى، مۇندايدا ادام الىستان ءجوندى كورە المايدى.) تە تۇقىم قۋالاۋشىلىق ارقىلى بالاعا بەرىلۋى مۇمكىن. مىسالعا، ستاتيستيكا بويىنشا ەگەر اتا- انانىڭ ءبىرىنىڭ كورۋ قابىلەتى تومەن بولسا، وندا ول بالادا دا تومەن بولۋىنىڭ %50 ىقتيمالدىعى بار. ال ەگەر اتا- انانىڭ ەكەۋىندە دە جاقىننان كورگىشتىك اۋرۋى بولسا، وندا بۇل ىقتيمالدىق ءتىپتى %80 دى قۇراۋى مۇمكىن. سوندىقتان مۇمكىندىگىنشە ۋاقىتىلى تەكسەرىلىپ تۇرعان ءجون. بىلگىر وفتالمولوگ "ميوپيا" دياگنوزىن قويىپ قانا قويماي، ونى تۇراقتاندىرىپ، كورۋ قابىلەتىنىڭ ناشارلاۋىن توقتاتۋى كەرەك.

ب ب ق مەن كوز جاتتىعۋلارىنا ارقا سۇيەۋ

قاراجيدەك قوسىلعان ببق (بيولوگيالىق بەلسەندى قوسپالار) ، ليۋتەيندى تابلەتكالار، ءسابىز، تەسىگى بار كوزاينەك، كوزگە ارنالعان جاتتىعۋلار - بۇنىڭ بارلىعىنىڭ كورۋ جۇيەسىنە ەشقانداي دا پايداسى جوق.

مىسالى، كوز پاتولوگياسى بالاعا قانمەن بەرىلدى دەرلىك. سونداي-اق، مىسالى، قانت ديابەتى تۇقىم قۋالاۋشىلىق ارقىلى بەرىلەدى. ءبىراق ادامدار ديابەتتى ب ب ق- مەن نەمەسە گيمناستيكا جاساۋ ارقىلى ەمدەمەيدى عوي. ولاي بولسا، اينالامەن بايلانىس قۇراتىن ەڭ باستى مۇشە - كوزىمىز، وسىنداي پايداسىز «ەمدەۋ» تاسىلدەرىنەن نە ءۇشىن زارداپ شەگۋى كەرەك؟

ەگەر ءسىزدىڭ بالاڭىز جاقىننان كورگىشتىككە شالدىقسا، وندا ءىس-ارەكەتتەرىڭىزدىڭ رەتتىلىگىن ناقتى انىقتاپ الۋىڭىز كەرەك. الدىمەن، جاقىننان كورگىشتىكتى دارىگەرمەن بىرگە توقتاتۋىڭىز كەرەك، سودان كەيىن ونى تۇزەتۋگە تىرىسىڭىز. زاماناۋي وفتالمولوگيا اپپاراتپەن نەمەسە ءدارى- دارمەكپەن ەم جۇرگىزە الادى جانە قازىرگى زاماندا لازەر ارقىلى دا كوز جانارىن تۇزەتۋگە بولادى.

كوزىلدىرىكتىڭ كوزگە اسەرى

«كوزىلدىرىك كوزگە زيان، ەگەر ونى ءبىر رەت تاقساڭ، ءومىر بويى تاقپاي جۇرە المايسىڭ» دەگەن كەڭەس داۋىرىنەن كەلە جاتقان ۇعىم بار. «كوزدىڭ كورۋى ناشارلايدى، كوزىلدىرىك اينەگى بارعان سايىن قالىڭداي تۇسەدى» دەپ ەسەپتەگەن. سوندىقتان دارىگەر كوزىلدىرىك تاعۋعا كەڭەس بەرسە دە، پايدالانۋعا تىيىم سالىنعان.

الايدا، بالالارعا كوبىنەسە كوزىلدىرىكتى تەك جاقسى كورۋ ءۇشىن عانا ەمەس، كوزدى ەمدەۋ، كورۋدى تۇزەتۋ ءادىسى رەتىندە تاعۋعا كەڭەس بەرەدى. ەگەر ءسىز بىلگىر مامانعا كورىنسەڭىز، وندا كوزىلدىرىكتى سىزگە ۋاقىتشا تاعۋعا نۇسقاۋ بەرۋى مۇمكىن ەكەنىن تۇسىنگەنىڭىز ابزال. الدىمەن كوزدىڭ كورۋ قابىلەتىنىڭ جىل سايىن ۇزدىكسىز تومەندەۋىن توقتاتىپ، جاقىننان كورگىشتىكتى تۇراقتاندىرىپ بارىپ كوزىلدىرىكتەن قۇتىلۋدىڭ جولدارىن قاراستىرا بەرۋگە بولادى. ەگەر جاقىننان كورگىشتىك توقتاسا جانە ءۇش جىل بويى ۇدەپ، اسقىنباسا، لازەرمەن ەمدەۋ ارقىلى كوزدىڭ كورۋ قابىلەتىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋگە مۇمكىندىك بار.

قورىتىندى

سونىمەن، بالانىڭ كورۋ قابىلەتىنىڭ ناشارلاۋىنىڭ نەگىزگى بەلىگلەرى:

- جازۋىنىڭ جامان جاققا وزگەرۋى، ارىپتەرى ەداۋىر ىرىلەرىنىپ، ناشارلاۋى.

- بالانىڭ داپتەرگە قاتتى ءيىلۋى.

- تەلەديدار كورگەن ۋاقىتتا بالا الىستان ەمەس، ەكرانعا جاقىن كەلىپ، كوزىن سىعىرايتا قاراۋى.

ەگەر اتا-انالار ءوز قاتەلىكتەرىمەن جۇمىس ىستەۋدى قولعا السا جانە قاتىپ قالعان ۇستانىمداردان باس تارتسا، وندا ءبىز جۋىق ارادا جاقىننان كورگىشتىك ىندەتىنەن قۇتىلا الامىز دەگەن سەنىمدەمىن.