اكە ىستەۋى ءتيىس 5 نارسە
1. اكە بالا تاربيەسىنە قاتىسۋى كەرەك اكە قانداي دا ءبىر ناقتى ۋاقىتتى ءوز بالالارىمەن بىرگە وتكىزۋگە ارناۋ كەرەك. ول ءسىز بارلىعىن تاستاپ، جۇمىستى قويا تۇرىپ، مۇلدەم فۋتبول قاراۋعا بولمايدى دەگەن ءسوز ەمەس. ءبىراق ۋاقىتىڭىزدىڭ قانداي دا ءبىر بولىگىندە شىنىمەن دە بالاڭىزبەن بىرگە بولۋىڭىز ءتيىس. ءسىز ۇيدە بار بولۋىڭىز مۇمكىن. ءبىراق كومپيۋتەردە جۇمىس ىستەپ وتىرعاندا، تەلەديدار قاراپ وتىرعاندا، اينالاڭىزدا بالالارىڭىز جۇگىرىپ جۇرگەن ۋاقىت بالامەن بىرگە بولعان بولىپ ەسەپتەلمەيدى. سەبەبى بالا سىزگە كەلىپ بىردەڭە ايتسا، ءسىز ونى ەستىمەۋىڭىز مۇمكىن نەمەسە ەستىسەڭىز دە ءوتىنىشىن كەيىنگە قالدىراسىز. الايدا بالاعا ۋاقىت ارناۋدىڭ ماڭىزى زور ەكەنىن ۇمىتپاڭىز. ۋاقىتىم جوق دەي سالماي، "قازىر سەنىمەن ويناي المايمىن، مىنا باعدارلامانى كورىپ وتىرمىن" دەڭىز. ءبىراق، قولىڭىز بوساعان بويدا، مىندەتتى تۇردە بالاعا ۋاقىت ءبولىڭىز. وعان شىنىمەن دە نە قىزىق، سول نارسەنى بىرگە جاساڭىز. ونىمەن قىزىقتى بىردەڭە ويلاپ تابىڭىز نەمەسە كۇندەلىكتى قاراپايىم ارەكەتتى بىرگە جاساڭىز. ول اۋلاعا شىعىپ، تۋرنيككە تارتىلۋ، دۇكەنگە بارىپ كەلۋ بولۋى مۇمكىن. وزىڭىزگە بالا كەزدە نە قىزىق بولعانىن ەسكە ءتۇسىرىڭىز. مىسالى، كولىگىڭىزدى تەكسەرۋ كەرەك بولسا، بالاڭىزدى قاسىڭىزعا شاقىرىپ، تەجەۋىشتى باسۋىن، كىلتتى ۇستاي تۇرۋىن سۇراڭىز. مۇنداي كەزدەر بالانىڭ ەسىندە قالىپ قويادى جانە ءوزىن ماڭىزدى، كەرەكتى ەتىپ سەزىنۋگە كومەكتەسەدى.
2. اكە ايەلىنە قامقور بولۋى كەرەك بالا اتا- اناسىنىڭ اراسىندا نە بولىپ جاتىرعانىن كورىپ جۇرەدى جانە سەزەدى. ءبىر- بىرلەرىڭىزبەن قالاي سويلەسكەنىڭىزدى، ونى قۇشاقتاعانىڭىزدى، ءدامدى تاماعى ءۇشىن العىس ايتقانىڭىزدى جانە ازىلدەسكەندەرىڭىزدى كورىپ جۇرەدى. ءسىزدىڭ ايەلىڭىزگە قاتىناسىڭىز بالانىڭ ءومىر بويى ويىندا قالىپ قويادى. ولار سول ۇلگىنى بولاشاقتا وزدەرىنىڭ قاتىناستارىندا قولداناتىن بولادى.
3. اكە ادال بولۋى كەرەك بالاعا ۋادە بەرىپ، ونى ۇمىتىپ كەتەتىن كەزدەر ءجيى بولادى. «كەلىسپەي قالدى»، «قولىم تيمەي ءجۇر»، «بارشى، ارتىنان.. .» دەگەن سوزدەردەن كەيىن بالا اكەنى سەنىمدى ادام دەپ سانامايدى. بالاعا بىردەڭەنى ۋادە ەتپەس بۇرىن ونى ورىنداي الاسىز با، ول مۇمكىن نارسە مە ەكەندىگىنە ويلانىڭىز. ءبىراق ومىردەگى ءتۇرلى جاعدايلارعا بايلانىستى ۋادە ورىندالماي قالۋى مۇمكىن. مىسالى، جەكسەنبى كۇنى حايۋاناتتار باعىنا اپارۋدى ۋادە ەتكەنسىز، ءبىراق ول كۇنى جاڭبىر جاۋعاندىقتان، ۋادە ورىندالمادى. بالاعا دۇرىستاپ سەبەبىن ءتۇسىندىرىڭىز، «ارتىنان بارامىز» دەي سالماي، ناقتى كۇنىن بەلگىلەڭىز. ال بالا ءسىز ءۇشىن قولجەتىمسىز، مۇمكىن ەمەس نارسەنى سۇراسا، «ۋادە بەرە المايمىن» دەپ شىندىقتى ايتىڭىز. قىزىڭىزدىڭ ۆەلوسيپەدىنىڭ دوڭعالاعىن ءۇرىپ بەرەمىن دەپ، جۇمىستا كىدىرىپ قالساڭىز، وعان ۋادەنىڭىزدى قازىر ورىنداي المايتىندىعىڭىزدى ايتىپ، سەبەبىن ءتۇسىندىرىڭىز. بالامەن بارىنشا ادال بولۋعا، شىندىقتى ايتۋعا تىرىسىڭىز. كەز كەلگەن جاعدايدا «قولىم تيمەيدى» دەۋدىڭ ورنىنا قانداي دا ءبىر سەبەبىن ايتىڭىز.
4. اكە بالالارىنا ءوز ماحابباتىن ءبىلدىرۋى كەرەك كەز كەلگەن اكە بالاسىن جاقسى كورەدى، ءبىراق بارلىعى بىردەي ونى بىلدىرمەيدى. ءار اكە بالاعا ماحابباتىن وزىنشە بىلدىرەدى. «جىلى شۇلىق كي»، «بەلبەۋىڭدى تاق»، «باۋىڭدى بايلا» جانە ت. ب سەكىلدى سوزدەر ايتۋ ارقىلى دا سەزىمىن بىلدىرەتىن اكەلەر بار. الايدا اكە بالاسىنا «قىزىم، قانداي ادەمىسىڭ، مەن سەنى جاقسى كورەمىن»، «ۇلىم، مەن سەنىمەن ماقتانامىن»، «مەن ساعان سەنەمىن» دەگەن سوزدەردى ءجيى ايتىپ، قۇشاقتاپ تۇرعان ءجون. ءيا، ەر ادامنىڭ ءوز سەزىمىن ءبىلدىرۋى ءبىرتۇرلى كورىنەدى دەپ ويلايتىندار دا بار. ءبىراق تاجىريبە مۇنداي ساتتەر بالانىڭ ەسىندە قالىپ قوياتىنىن دالەلدەپ وتىر.
5. اكە بالانىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك اكەنىڭ ماڭىزدى فۋنكتسيالارىنىڭ ءبىرى - بالا قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ. وعان فيزيكالىق، مورالدىق جانە قارجىلىق قاۋىپسىزدىك كىرەدى. بالا ءسىزدىڭ ونى بىرەۋلەردەن قورعاي الاتىندىعىڭىزعا، كومەكتەسەتىندىگىڭىزگە، وتباسىنى اسىرايتىندىعىڭىزعا سەنىمدى بولادى. ءسىزدىڭ ايتقان سوزىڭىزگە مۇقيات بولادى. بالاعا «جولدى كەسىپ ءوتۋ - قاۋىپتى»، «بيىكتەن سەكىرۋ - قاۋىپتى» دەگەن سەكىلدى سوزدەردى ايتساڭىز، ول سىزگە سەنىپ، ايتقانىڭىزدى ۇعىپ الادى. ءبىراق، ءوز بەدەلىڭىزدى تەرىس پايدالانباڭىز. ەرىنگەننەن نەمەسە باسقا دا سەبەپتەرمەن بالاعا «ول قاۋىپتى» دەپ ايتا سالۋدى ادەتكە اينالدىرماڭىز. بالا مەن اكە اراسىندا وتە سەنىمدى قاتىناس بولسا، بالا ءوزى كەزدەسكەن قيىندىقتى (مىسالى، مەكتەپتە توپ بالانىڭ جابىلۋىن) ۇيالماي، اشىق ايتا الادى.
Massaget.kz