ءبىز 5 ميلليون بالاسى بار ەلمىز

استانا. قازاقپارات - بالالاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ - بارلىق مەملەكەتتىڭ باستى باسىمدىعىنىڭ ءبىرى.

قازاقستان تاۋەلسىزدىك العالى بالالاردىڭ قۇقىعى مەن قىزىعۋشىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا اۋقىمدى جۇمىستار اتقارىپ كەلەدى.

سونىڭ ءبىرى - كەشە استانادا باستالعان «بالاعا مەيىرىمدى قازاقستان» حالىقارالىق كونفەرەنتسياسى.

بۇل كونفەرەنتسياعا ەلىمىزدىڭ بارلىق وبلىستارىمەن قاتار  ۇلى بريتانيا، حورۆاتيا، رەسەي، لاتۆيا، بەلارۋس، ليتۆا سىندى وزگە دە مەملەكەتتەردەن 1000 عا جۋىق قاتىسۋشى كەلدى. شارانىڭ ماقساتى -  بالالار قۇقىعى جونىندەگى وزەكتى ماسەلەلەردى الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرىپ، حالىقارالىق، ۇلتتىق، ۇكىمەتتىك ەمەس، قوعامدىق ۇيىمداردىڭ كۇشىن بىرىكتىرۋ.

ەكى كۇنگە سوزىلعان شارانىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا ق ر مەملەكەتتىك حاتشىسى گۇلشارا ءابدىحالىقوۆا قاتىستى.

- «قازاقستان - 2050» ستراتەگياسىندا «بالالار قوعامىمىزدىڭ ەڭ ءالسىز جانە قورعانسىز بولىگى، ياكي ءبىزدىڭ توپىراعىمىزدا تۋىلعان ءسابي قۇقىقسىز قالماۋعا ءتيىس. ونى مەملەكەت قامقورلىعىنا الۋعا مىندەتتى» دەپ ناقتى جازىلعان.

قازاقستان بالا قۇقىعى سالاسىندا جۇيەلى جۇمىس اتقارىپ كەلەدى. ب ۇ ۇ بالالار قورىمەن جۇمىلا جۇمىس ىستەۋ، الدىمىزعا قويعان ماقساتتى جوسپاردان دا ىلگەرى ورىنداپ تاستاۋ مۇمكىندىگىن تۋعىزدى. بۇگىندە رەسپۋبليكامىزدا 5 ميلليوننان اسا بالا بار. بۇل حالىقتىڭ 1/3 بولىگى دەۋگە بولادى. جىل سايىن كورسەتكىش ءوسىپ كەلە جاتىر. ماسەلەن، 2000-جىلدان بەرى ەلدە بالا تۋىلۋ سانى جىلىنا 4 ەسەگە وسكەن، - دەدى مەملەكەتتىك حاتشى.

گ. ءابدىحالىقوۆا ەلىمىزدە بالا قۇقىعىن قورعاۋدا ۇلكەن جۇمىستار اتقارىلىپ جاتقانىن تىلگە تيەك ەتتى. سونىڭ نەگىزگى دالەلى رەتىندە «ءبىرىنشى، ەلىمىزدە بالا قۇقىعىن قورعاۋ 16 ءنورماتيۆتى- قۇقىقتىق اكتىمەن رەتكە كەلتىرىلەدى. 2006 جىلى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى اياسىندا بالا قۇقىعىن قورعاۋ كوميتەتى قۇرىلدى. كوميتەت ەلباسىنا جىل سايىن اقپاراتتىق- ساراپتامالىق بايانداماسىن تانىستىرادى» دەپ اتادى.

-  انا جانە بالا دەنساۋلىعىن قورعاۋ 2016-2019-جىلدارعا ارنالعان «دەنساۋلىق» مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنە كىرەدى. بالا قۇقىعىن قورعاۋ جۇمىستارى اياسىندا 17 مىڭنان اسا وقۋ ۇيىمى، 9 مىڭعا جۋىق مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمە، 7 جارىم مىڭ مەكتەپ پەن 807 كوللەدج قىزمەت اتقارىپ كەلەدى. ەلدىڭ بارلىق اۋماعىندا 20 شاقتى كامەلەتتىك جاسقا تولماعان بالالاردىڭ اداپتاتسيالىق ورتالىقتارى بار. ولاردا 5 مىڭنان اسا بالالار رەابيليتاتسيالىق ەم قابىلداپ جاتىر، - دەدى گ. ءابدىحالىقوۆا.

الەمدىك ستاتيستيكا بويىنشا، قازاقستانداعى بالالاردىڭ ءبىلىمى مەن ينتەللەكتىسى جاعىنان 12-ورىن الاتىنىن ق ر پارلامەنت سەناتىنىڭ حالىقارالىق ىستەر، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ ءتورايىمى داريعا نازاربايەۆا اتاپ وتە وتىرىپ:

- وسى كونفەرەنتسيا ناتيجەسى بىزگە بالالارىمىزدىڭ قاشاندا ءبىرىنشى ورىندا بولاتىنداي قادامدار جاساۋعا كومەكتەسەدى دەپ ويلايمىن.

ەلىمىزدە 18 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ سانى - 5 جارىم ميلليون. تاۋەلسىزدىك العاننان بەرى جەتىم جانە قامقورشىسىز قالعان بالالاردىڭ سانىن ەكى ەسەگە قىسقارتا الدىق. ءبىز جەتىمدىك دەگەننىڭ نە ەكەنىن بىلمەيتىن مەملەكەتكە اينالۋىمىز ءۇشىن جابىلا جۇمىس ىستەۋىمىز كەرەك، - دەدى.

پلەنارلىق سەسسيادان جانە ديالوگ الاڭدارىنان تۇراتىن كونفەرەنتسيانىڭ اشىلۋىندا ق ر ءماجىلىس دەپۋتاتى، بالا قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل زاعيپا باليەۆا قاتىسۋشىلاردىڭ ءۇش ايرىقشا داتاعا وراي جينالىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى.

-  العاشقىسى ءار قازاقستاندىق ءۇشىن ەرەكشە تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ شيرەك عاسىرلىق مەرەكەسى، ەكىنشىسى يۋنيسەف -  ب ۇ ۇ بالالار قورىنىڭ 70 جىلدىق مەرەيتويى بولسا، سوڭعىسى تۇڭعىش پرەزيدەنت كۇنى مەرەكەسىنە سايكەس كەلىپ تۇر. 2015- جىلى قازاقستان ب ۇ ۇ- نىڭ بالالار قۇقىعى جونىندەگى كوميتەتىندە بالالاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ جونىندەگى باياندامانى ءساتتى قورعاپ شىقتى. ال 2016-جىلى رەسپۋبليكامىزدا بالالار قۇقىعى جونىندەگى ۋاكىلەتتى ينستيتۋت قۇرىلدى، -  دەدى ز. باليەۆا.

ايتا كەتەيىك، وسى كونفەرەنتسيامەن قاتار وقۋشىلار سارايىندا كوركەم شىعارماشىلىق، بالالاردىڭ كوشباسشىلىق قاسيەتى جانە جوبالار قىزمەتى بويىنشا بالالار مەن جاستار شىعارماشىلىق فەستيۆالى وتكىزىلدى. سونداي-اق الداعى ءۇش جىلدا قازاقستاندا بالالاردىڭ ىنتاسىن جۇزەگە اسىراتىن جوبالار «جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسىندا قاراستىرىلاتىن بولادى.

تاڭشولپان بەگالى قىزى

«ايقىن»