قازاق دالاسىنا ساياحات: ەكسپەديتسيا مۇشەلەرى 4000 شاقىرىم جەردى ءجۇرىپ ءوتتى

استانا. قازاقپارات - ساياحات بارىسىندا ەكسپەديتسيا قاتىسۋشىلارى 16 كۇننىڭ ىشىندە 4 مىڭ شاقىرىمدى باعىندىرىپ، 4 وبلىستىڭ تاريحي- مادەني جانە تۋريستىك جەرلەرىن ارالادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

بۇعان دەيىن ايتقانىمىزداي اقمولا، پاۆلودار، قاراعاندى جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىنىڭ اۋماعىن قامتىعان ۇلى دالا ەلىنە ساياحات ەكسپەديتسياسىنىڭ سارىارقا باعىتى ءوز مارەسىنە جەتكەن بولاتىن.

ەكسپەديتسيا مۇشەلەرى ساياحاتتى اقمولا مەن قاراعاندى وبلىستارىنىڭ اۋماعىندا ورنالاسقان «بۇيراتاۋ» مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي ساياباعىندا تىرشىلىك ەتەتىن مارالداردى تاماشالاۋدان باستادى.

 

«بۇيراتاۋ» ساياباعى اۋماعىنداعى ەڭ ءىرى كولدەردىڭ ءبىرى قۇستاردىڭ سان ءتۇرى مەكەندەيتىن - ءاجىباي كولى. مۇندا كوبىنەسە قۇستاردى تاماشالاعاندى ۇناتاتىندار كەلەدى»، - دەدى ەكسپەديتسيا مۇشەسى، قازاقستاندىق ساياحاتشى، بلوگەر ۇلان الىمبەك.

ساياحاتشىلاردىڭ كەلەسى توقتاعان جەرى - باياناۋىل ۇلتتىق تابيعي ساياباعىنداعى تورايعىر كولىنىڭ جاعاسى.

 

باياناۋىل ساياباعىندا ەكسپەديتسيا مۇشەلەرى بارعان تاعى ءبىر كول - جاسىباي. ەكسپەديتسيا مۇشەلەرىنىڭ ايتۋىنشا بۇل - تۋريستەردىڭ سۇيىكتى ورنى جانە مۇندا ينفراقۇرىلىم ءبىرشاما دامىعان.

قاراعاندى وبلىسىنىڭ اۋماعىنداعى قارقارالى مەملەكەتتىك ۇلتتىق ساياباعىندا ەكسپەديتسيا توبى شايتانكول دەپ اتالاتىن تاعى ءبىر كولمەن تانىستى. كول تاۋ باسىنداعى تاستاردىڭ اراسىندا ورنالاسقاندىقتان، مۇندا تەك جاياۋ جەتۋگە بولادى. بۇل جەر تۋرالى اڭىز وتە كوپ، جەرگىلىكتى حالىق مۇندا جىن-پەرىلەر مەكەندەيدى دەپ سانايدى.

 

قارقارالى اۋدانىنىڭ اكىمى حالەل ماقسۇتوۆ قاتىسۋشىلاردى قازاقستانداعى ەڭ ەسكى مەشىتتەردىڭ ءبىرى، قۇنانباي قاجى سالدىرعان مەشىتتى كورۋگە شاقىردى. بۇگىنگە دەيىن مەشىت كوپ وزگەرىستەرگە ۇشىراعان. كەڭەس ۇكىمەتى تۇسىندا ساۋلەتى ەرەكشە مەشىت بوس قالعان بولاتىن. 1920 -جىلى مەشىتتىڭ مۇناراسى قيراتىلىپ، عيماراتى مەكتەپ رەتىندە بەرىلسە، كەيىننەن قويما قىزمەتىن اتقاردى دا، بەرتىن كەلە مۇلدە بوس قالدى. 1980 -جىلدارى مەشىت قايتا جوندەلىپ، قايتا قولدانىلۋعا بەرىلدى.

ارى قاراي ەكسپەديتسيا مۇشەلەرى ەلىمىزدەگى ەڭ ۇلكەن سۋ قويمالاردىڭ ءبىرى - بالقاش كولىنە بەت الدى. بۇل وتە ەرەكشە كول، ونىڭ باتىس جاعى - تۇشى، ال شىعىس بولىگىندەگى سۋ تۇزدى بولىپ كەلەدى. كولدە بالىقتىڭ شامامەن 20-عا جۋىق ءتۇرى، ال جاعاسىندا قۇستىڭ 120-دان استام ءتۇرى مەكەندەيدى، ولاردىڭ كوپشىلىگى قازاقستاننىڭ « قىزىل كىتابىنا» ەنگىزىلگەن.

 

«بالقاشتىڭ سول جاعالاۋىندا جۇمباعى مول، تابيعاتى سۇلۋ بەكتاۋ اتا تاۋى بار. مۇندا كەلگەندە كەرەمەت «مارس» پەيزاجىن تامالاۋعا بولادى. بۇل ەكى تابيعي لاندشافت - گرانيتتى تاۋ مەن قۇمدى دالانىڭ تۇيىسكەن تابيعي ورتاسى. بەكتاۋ اتا گرانيتتى جارتاستارى - جەرى بەتىندە قالعان جانارتاۋ لاۆاسى. جانارتاۋ قاتپارلارى وتە ادەمى. بۇل تاۋداعى ەڭ كورىكتى جەرلەردىڭ ءبىرى - اتابەك ۇڭگىرى. ونىڭ ۇزىندىعى 50 مەتر. مۇندا تاڭىرشىلدەر ۇماي اناعا ارناپ ءدىني راسىمدەر جاساعان دەپ سانالادى»، - دەگەن ءوز ويىمەن ءبولىستى «QazaqGeography» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ وكىلى، ەكسپەديتسيا مۇشەسى نۇرجان العاشوۆ.

 

ودان سوڭ ساياحاتشىلار ەجەلگى جارتاستارعا سالىنعان سۋرەتتەر ساقتالعان ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشى بار تەرەكتى شاتقالىنا بەت الدى. تەرەكتى اۋليە شاتقالىندا «اڭ ستيلىندە» سالىنعان جانۋارلاردىڭ سۋرەتىن كورۋگە بولادى. شاتقالدا شامامەن 300 پەتروگليف بار.

سونداي-اق، ساياحاتشىلار وسى باعىتتا تاعى ەكى ۇلتتىق ساياباققا باردى، ولار «كوكشەتاۋ» جانە «بۋراباي» مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي ساياباقتارى، سونىمەن قاتار يۋنەسكو دۇنيەجۇزىلىك مۇراسىنا كىرەتىن قورعالجىن مەملەكەتتىك تابيعي قورىعى.

 

قاتىسۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا ءبىر- بىرىنە ۇقسامايتىن تابيعات كورىنىستەرى مەن تاريحى تەرەڭ كيەلى جەرلەردى ارالاۋ كەرەمەت اسەر قالدىردى.