قازاقپارات كۇنتىزبەسى: 30- ماۋسىم
حالىقارالىق استەرويد كۇنى
العاش رەت 2015-جىلعى 30- ماۋسىمدا اتاپ ءوتىلدى. ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 2016-جىلعى 6- جەلتوقسانداعى 71/90№ قارارىمەن بەكىتىلدى.
وسى كۇندى اتاپ وتۋدەگى ماقسات - استەرويدتار، ولاردىڭ جەرگە ءتوندىرۋى مۇمكىن قاۋىپ- قاتەرلەرى تۋرالى قالىڭ جۇرتشىلىققا اقپارات بەرۋ. استەرويدتار كۇنىن اتاپ ءوتۋ ءۇشىن 30- ماۋسىمنىڭ تاڭدالۋى - ادامزات تاريحىنداعى ەڭ اۋقىمدى استەرويد اپاتى - تۋنگۋسس مەتەوريتىنىڭ قۇلاعان كۇنىنە (1908 ج.) بايلانىستى.
ەستە قالار وقيعالار
1935-جىلى ءبورلى اۋدانى قۇرىلدى. اۋداننىڭ قازىرگى اۋماعى 1965-جىلى قالىپتاستى. باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ سولتۇستىك-شىعىس بولىگىندە ورنالاسقان. وبلىستىڭ ءۇش اۋدانىمەن جانە سولتۇستىكتە جايىق وزەنى بويىمەن رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ ورىنبور وبلىسىمەن شەكتەسەدى.
اۋدان اۋماعى 5556 مىڭ شارشى مەتردى قۇرايدى. اۋدان اۋماعىنا 15 اۋىلدىق وكرۋگتەر مەن اقساي قالاسى كىرەدى. 31 ەلدى مەكەن بار، سونىڭ ىشىندە 14 اكىمشىلىك- اۋماقتىق ءبولىنىس كىرەدى: اقبۇلاق، الەكساندروۆكا، اقسۋ، ءبورلى، بۋماكول، بەرەزوۆ، جارسۋات، كەنتۇبەك، قاناي، قاراعاندى، پۋگاچيەۆ، پريۋرال، ۋسپەن اۋىلدىق وكرۋگتەرى جانە اقساي قالاسى.
اۋدان ورتالىعى اقساي قالاسىندا ورنالاسقان. اۋدان ورتالىعىنان ورال قالاسىنا دەيىنگى قاشىقتىق 140 كيلومەتر.
1954-جىلى ك س ر و مينيسترلەر كەڭەسى ماگنەتيتتى كەن تابىلعان سوكولوۆ جانە سارىباي كەن ورىندارىنىڭ نەگىزىندە سوكولوۆ-سارىباي تاۋ-كەن بايىتۋ وندىرىستىك بىرلەستىگىنىڭ قۇرىلىسىن باستاۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.
1998 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى جانىنداعى شەتەلدىك ينۆەستورلار كەڭەسى قۇرىلدى. كەڭەستىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى مەن ەلدە جۇمىس ىستەپ جۇرگەن شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ اراسىنداعى تىكەلەي ديالوگتى قامتاماسىز ەتۋ، ينۆەستيتسيالىق قىزمەتپەن بايلانىستى پروبلەمالىق ماسەلەلەردى جەدەل شەشۋ، قازاقستاندا ينۆەستيتسيالىق كليماتتى جاقسارتۋ جانە ەلىمىزدى الەمدىك ەكونوميكالىق پروتسەستەرگە ودان ءارى ينتەگراتسيالاۋ.
2007 -جىلى استانادا بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم سارايىنىڭ الدىندا حالىقتار دوستىعى مونۋمەنتى اشىلدى.
مونۋمەنتتىڭ سالتاناتتى اشىلۋ راسىمىنە ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن ەلىمىزگە جۇمىس ساپارىمەن كەلگەن يسپانيا كورولى حۋان كارلوس 1 جانە كوروليەۆا سوفيا قاتىستى. اتالعان ەسكەرتكىشتىڭ اۆتورلارى - سۋرەتشى تولەۋعازى بايعاليەۆ، ساۋلەتشى ساماتبەك تاجەن ۇلى، ءمۇسىنشى اسقار نارتوۆ.
ەسكەرتكىشتىڭ بيىكتىگى - 21 مەتر. ونىڭ جوعارعى جاعىندا ەلىمىزدەگى سانى 100 مىڭنان اساتىن قازاق، ورىس، نەمىس جانە كارىس ۇلتى قىزدارىنىڭ شاڭىراقتى كوتەرىپ تۇرعان ءمۇسىنى بەينەلەنگەن.
ەسكەرتكىشتىڭ ورتاسىندا قازاقستانداعى ۇلتتار مەن ۇلىستاردىڭ سانىنا سايكەس كەرەگەلەر مەن ماساق ورنالاسقان.
2009 -جىلى استاناداعى تاۋەلسىزدىك سارايى جانە «قازاق ەلى» مونۋمەنتى ورنالاسقان ماناس كوشەسىنىڭ اتى تاۋەلسىزدىك داڭعىلى دەپ وزگەرتىلدى.
2010 -جىلى قاراعاندى وبلىسىنىڭ تەمىرتاۋ قالاسىندا 1985-جىلى سالىنعان بولاشاق ۇرپاققا جولداۋ جازىلعان كاپسۋلانى اشۋ سالتاناتى ءوتتى. XXI عاسىردىڭ مەتاللۋرگتەرىنە ارنالعان بۇل جولداۋدا بولاشاق ۇرپاققا «قازاقستاندىق ماگنيتكا» مەتاللۋرگتەرىنىڭ داستۇرلەرىن ساقتاۋ تىلەگى جازىلعان.
كونتەينەرگە سونداي-اق، قۇجاتتار سول جىلدارى شىعارىلعان ونىمدەر تۋرالى ەسەپ كوشىرمەلەرى جانە مەرەيتويلىق داتاعا قارسى تۇسىرىلگەن دەرەكتى فيلم بولعان. كونتەينەردىڭ سىرتىندا: «2010 -جىلدىڭ شىلدە ايىندا اشۋ» دەپ جازىلعان.
2010 -جىلى كەدەن وداعىنا مۇشە ەلدەر، قازاقستان ۇكىمەتى جانە «ازيا اۆتو» اق اۆتوموبيل قۇراستىرۋ زاۋىتى ماقۇلداعان كەلىسىمدەردىڭ نەگىزىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاريحىندا العاش رەت اۆتوموبيل قۇراستىرۋ ونەركاسىبى تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى.
«ازيا اۆتو» - ونىمدەرى كەدەن وداعىنا مۇشە ەلدەردىڭ اۋماعىندا باج سالىعىنسىز تاسىمالداناتىن قازاقستاننىڭ بىردەن-ءبىر اۆتو ءوندىرىسشىسى بولدى.
2011 -جىلى الماتىدا ۆەنگريا، اۆستريا، لاتۆيا، سلوۆاكيا جانە سلوۆەنيانىڭ بىرلەسكەن ۆيزالىق ورتالىعى اشىلدى. ماقساتى - شەنگەن ۆيزالارىن بەرەتىن ورىندى قازاقستان تۇرعىندارىنا جاقىنداتۋ.
2013 -جىلى قازاقستان ۇزاق مەرزىمدى ستراتەگيالىق مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ سالاسىندا كوشباسشى ەلدەردىڭ ءبىرىنشى وندىعىنا كىردى. مەملەكەتتىك جوسپارلاۋ سالاسىنداعى كوشباسشى ەلدەردىڭ ەكىنشى «بەستىگىن» قازاقستان اشىپ وتىر. ودان كەيىن تىزىمدە جاڭا يندۋستريالىق ەلدەر - سينگاپۋر، برازيليا، ءۇندىستان جانە وڭتۇستىك كورەيا تۇر.
2015 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق بانكى «قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعى» مەرەيتويلىق مونەتاسى شىعارىلدى.
2018 -جىلى استانادا ۆەنگريانىڭ تۇركى حالىقتارىنىڭ ۇلكەن فەستيۆالى مودەلى بويىنشا «كوشپەندىلەر الەمى» فەستيۆالى باستالدى. اشىلۋ سالتاناتىندا فەستيۆال قوناقتارى: MagyarTuran (ۆەنگريا)، بولگارلىق «باگا- تۋر» سپورت مەكتەبى، «ليۋبيزار- سولتۇستىك امۋر» 1-باشقۇرلىق اتتى پولك» اسكەري- پاتريوتتىق كلۋبى» (باشقۇرستان)، وردوگاي تۇرىك تاريحي جاڭعىرۋ كوماندالارى ءوز ونەرلەرىن ورتاعا سالدى.
ەكى كۇن بويى 7 اۋىلدان تۇراتىن فەستيۆالدىڭ قاتىسۋشىلارى كوشپەندىلەر مادەنيەتىن جەتىك مەڭگەرگەن جاۋجۇرەك ساربازدار، مەرگەندەر، ات قۇلاعىندا وينايتىن شاباندوزدار جانە مۋزىكانتتار سان ءتۇرلى قويىلىمدار قويىپ، شەبەرلىگىمەن كورەرمەندى ءتانتى ەتتى.
2018 -جىلى سەمەيدەگى كورمەدە اباي ۇستاعان تۇمار دومبىرا كورسەتىلدى. دومبىرا اقىننىڭ جيدەباي قونىسىنداعى مۋزەي-ۇيىنەن ارنايى اكەلىندى. اباي قۇنانباي ۇلى ءوزىنىڭ دومبىراسىن دوسى ن. ي. دولگوپولوۆ ارقىلى 1885 -جىلى سەمەيدەگى ولكەتانۋ مۋزەيىنە تاپسىرعان. نيفونت دولگوپولوۆ سول جولى جايلاۋدان قايتقاندا، ابايدىڭ تۇمار دومبىراسىمەن قوسا قوبىز، سىبىزعى، اساتاياقتى دا مۋزەيگە تاپسىرادى. بۇگىنگى تاڭدا دومبىرا - ابايدىڭ ساۋساق ىزدەرى ساقتالعان اسا قۇندى ەكسپوناتتاردىڭ ءبىرى.
2019 -جىلى باتىرحان شۇكەنوۆ البومدارىنىڭ سىيلىققا بەرىلەتىن كوللەكتسيالىق باسىلىمى جارىققا شىقتى. وعان ءانشىنىڭ ەكى كونتسەرتى، توعىز مۋزىكالىق ديسك جانە بۇرىن شىرقالماعان اندەرى كىردى. مۋزىكالىق ديسكىلەرگە قوسىمشا رەتىندە، جيناققا باتىردىڭ 2006- جانە 2013 -جىلدارى الماتىدا وتكەن كونتسەرتتەرىنىڭ DVD جازبالارى كىرەدى.
سوڭعىسى ءارتىستىڭ نيۋ-يورك، لوندون، ريگا جانە ماسكەۋدەگى ارىپتەستەرى مەن دوستارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن.