قازاقپارات كۇنتىزبەسى: 28-قازان
اتاۋلى كۇندەر
حالىقارالىق انيماتسيا كۇنى
1892 -جىلعى 28 - قازاندا پاريجدە ەميل رەينو كورەرمەندەردى وسى كۇنگە دەيىن ەشكىم كورمەگەن «وپتيكالىق تەاتر» كورىنىسىنە شاقىردى. وندا تالانتتى ونەرتاپقىش كوپشىلىككە العاش رەت ءوزىنىڭ پراكسينوسكوپ اپپاراتىن ۇسىندى، ول قوزعالاتىن كارتينكالاردى كورسەتەدى.
وسى اتاۋلى كۇندى انيماتسيا كينوسى ءداۋىرىنىڭ باستالۋى دەپ سانايدى. حالىقارالىق انيماتسيا كۇنى انيماتسيا كينوسىنىڭ حالىقارالىق وداعىندا (ASIFA - The International Animated Film Association) 2003-جىلى بەكىتىلگەن جانە قازىر دۇنيەجۇزىندە اتالىپ وتەدى.
ەستە قالار وقيعالار
1953-جىلى ىلە الاتاۋىندا العاش رەت وزەن سۋ ەلەكترستانساسى پايدالانۋعا بەرىلدى. ونى ىسكە قوسقاننان كەيىن الماتى سارقىراماسىنىڭ قۋاتى ەكى ەسەگە ءوستى.
1992-جىلى ق ر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ىشكى اسكەرى قۇرىلدى.
1998-جىلى سكريپكاشى ايمان مۇساقوجايەۆاعا يۋنەسكونىڭ شەشىمىمەن «الەم ءارتىسى» جوعارى اتاعى بەرىلدى.
2005-جىلى ق ر مەملەكەتتىك ورتالىق مۋزەيىندە «قىز جىبەك» ەپوسىنا - 500 -جىل» اتتى كورمە اشىلدى.
2005-جىلى جازۋشىلار ءۇيىنىڭ ءماجىلىس زالىندا قىتاي مەن موڭعوليادان كەلگەن قانداستارىمىزدىڭ باستاماسىمەن جارىققا شىققان «ءۇن» اتتى ادەبي جۋرنالدىڭ تانىستىرىلىمى بولدى. مۇقاباسىندا كوك ءبورى مەن اي بەينەلەنگەن جۋرنالدىڭ العاشقى سانىندا ادەبيەتكە قاتىستى سىني پىكىرلەر، جاس اقىندار ولەڭى مەن جازۋشىلاردىڭ اڭگىمەلەرى، الەم ادەبيەتىندەگى وزىق تۋىندىلاردىڭ قازاقشاعا ءتارجىمالانعان نۇسقالارى جارىق كورگەن.
2011-جىلى ق ر ۇلتتىق بانكى نومينالى 500 تەڭگە «كوشپەندىلەر التىنى» سەرياسىنان «بۇلاننىڭ باسى» كۇمىس مونەتاسىن اينالىمعا شىعاردى. كۇمىس مونەتا - «كوشپەندىلەر التىنى» سەرياسىنىڭ سەگىزىنشى مونەتاسى. ونىڭ ديزاينىنا قازاقستان اۋماعىنداعى قازبا جۇمىستارى بارىسىندا تابىلعان التىن بۇيىمداردىڭ بەينەسى پايدالانىلدى.
925 سىنامالى، سالماعى 31,1 گرام، ديامەترى - 38,61 م م، دايىنداۋ ساپاسى «proof»، تارالىمى - 5 مىڭ دانا.
2012 -جىلى تانىمال قازاق جازۋشىسى، عالىم، تۇركولوگ- عالىم، اكادەميك نەمات كەلىمبەتوۆتىڭ ء«ۇمىت ۇزگىم كەلمەيدى» پوۆەست- مونولوگى اراب تىلىنە اۋدارىلىپ، دۋباي امىرلىگىنىڭ مادەنيەت جانە عىلىم قاۋىمداستىعىنىڭ عيماراتىندا دۋبايلىق اۋديتورياعا ۇسىنىلدى.
«ءۇمىت ۇزگىم كەلمەيدى» دەپ اتالاتىن حيكايات- مونولوگتا اۋىر ناۋقاسقا شالدىعىپ، كوپ جىلدار بويى توسەك تارتىپ جاتقان مۇگەدەك جاننىڭ ومىرگە دەگەن شەكسىز قۇشتارلىعى، قايسارلىعى، ادامگەرشىلىگى، ءمولدىر ماحابباتى ءسوز بولادى.
2013 -جىلى شىمكەنتتە «قازمەدپريبور» كاسىپورنىندا العاشقى جەرگىلىكتى رەنتگەن اپپاراتى شىعارىلدى. اتالمىش جوبا «سالاماتتى قازاقستان» مەملەكەتتىك باعدارلاماسى اياسىندا ىسكە اسىرىلىپ، ق ر ۇدەمەلى يندۋستريالدىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ بويىنشا مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ وڭىرلىك كارتاسىنا ەنگىزىلدى. 2013 -جىلى قازاقستاندىق الپينيست اندرەي گۋنداريەۆاۋستراليا مەن وكەانيانىڭ ەڭ بيىك شىڭى كارستەنز پيراميداسىن (4884 م) باعىندىردى. شىڭ پاپۋا- جاڭا گۆينەيا ارالىنىڭ يندونەزيالىق بولىگىندە ورنالاسقان. ونى «پۋنچاك-دجايا شىڭى» دەپ تە اتايدى. يندونەزيا تىلىنەن اۋدارعاندا «جەڭىس شىڭى» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. كارستەنز پيراميداسىنا شىعۋ «7-ءشىى» باعدارلاماسىنداعى ەڭ كۇردەلى بەلەستەردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى.
2015-جىلى الماتىدا كورنەكتى قوعام قايراتكەرى گەرولد بەلگەرگە ەسكەرتكىش اشىلدى. كەڭسايدا قويىلعان ەسكەرتكىشتى امانگەلدى بايعاتوروۆ باسقارعان شىعارماشىلىق توپ جاسادى.
2015 -جىلى قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىلىگىنىڭ قاتىسۋىمەن ءسۇيىنباي ارون ۇلىنىڭ 200 جىلدىق مەرەيتويىنا ورايلاستىرىلىپ تۇرىك تىلىندەگى اقىن شىعارمالارى توپتاستىرىلعان كىتاپتار جارىق كوردى. وعان تۇرىك جانە باسقا دا اتى ايگىلى قازىرگى زامانعى شەتەلدىك پوەزيانىڭ وكىلدەرىنىڭ پىكىرلەرى ەنگەن.
2016-جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق بانكى نومينالدىق قۇنى 100 تەڭگە بولاتىن نەيزيلبەر قوسپاسىنان جاسالعان «كورنەكتى وقيعالار مەن ادامدار» سەرياسىنان «حاميت ەرعاليعا 100 -جىل» ەسكەرتكىش مونەتالارىن شىعاردى. حاميت ەرعالي - قازاق كسر حالىق جازۋشىسى، قازاق اقىنى.
2016 -جىلى قىتايدا تاريحتاعى القاشقى قازاقستانداعى ساۋدا ءۇيى پايدا بولدى. ول شانحاي ەركىن ساۋدا ايماعىندا لينحاي» كورپوراتسياسىنىڭ جاقىن ارادا اشىلعان ازىق-تۇلىك ورتالىعىنىڭ اۋماعىندا ورنالاستى.