قازاقپارات كۇنتىزبەسى: 27- قازان
اتاۋلى كۇندەر
تۇرىكمەنستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك مەيرامى - تاۋەلسىزدىك كۇنى
(1991) تۇرىكمەنستان ك س ر- ءنىڭ جوعارعى كەڭەسى 1991-جىلى 27- قازاندا «تۇرىكمەنستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى جانە مەملەكەتتىك قۇرىلىسىنىڭ نەگىزدەرى تۋرالى» زاڭ قابىلدادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن تۇرىكمەنستان رەسپۋبليكاسى اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس 1992-جىلعى 5- قازاندا ورنادى.
دۇنيەجۇزىلىك اۋديوۆيزۋالدىق مۇرا كۇنى
يۋنەسكو باس كونفەرەنتسياسىنىڭ 33-سەسسياسىندا وسى ۇيىمعا مۇشە-مەملەكەتتەر 27- قازاندى دۇنيەجۇزىلىك اۋديوۆيزۋالدىق مۇرا كۇنى دەپ جاريالاۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى.
بۇل «ەكونوميكالىق، ساياسي جانە الەۋمەتتىك دامۋدىڭ، ءبىلىم بەرۋدىڭ، عىلىمي ءىلىمنىڭ جانە ءتۇرلى ۇلتتار مەن قوعامداستىقتاردىڭ مادەنيەتتەرى الۋاندىعى ىلگەرلەگەنىنىڭ، سونداي-اق تابيعات پەن بۇكىل جەر-جاھاننىڭ دامىعانىنىڭ» دالەلى دەپ اتاپ كورسەتىلدى.
قازاقستاندا الەۋمەتتىك قورعاۋ جۇيەسى قىزمەتكەرلەرى كۇنى
2011-جىلى بەكىتىلگەن ەڭ جاس كاسىبي مەرەكەلەردىڭ ءبىرى قازاننىڭ سوڭعى جەكسەنبىسىندە اتاپ وتىلەدى. كاسىبي مەرەكەلەردىڭ رەسمي تىزىمىنە ەنگىزىلگەن. الەۋمەتتىك قورعاۋ سالاسىنداعى جۇمىسشىلاردىڭ قىزمەتىنىڭ نەگىزگى مازمۇنى - ادامدارعا قامقورلىق جاساۋ.
ولاردىڭ مىندەتى - مۇقتاج جاندارعا ۋاقىتىلى كومەك قولىن سوزۋ. الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر تەك ءوز مىندەتتەرىن ورىنداپ قانا قويماي، ادامدارعا مەيىرىمدىلىك پەن جاقسى بولاشاققا ءۇمىت سىيلايدى.
ەستە قالار وقيعالار
1953-جىلى مويىنتى - شۋ تەمىرجولى ىسكە قوسىلدى. جولدىڭ قازاقستان حالىق شارۋاشىلىعى ءۇشىن ماڭىزى زور بولدى. قاراعاندىنىڭ ارزان كومىرى ەلدىڭ وڭتۇستىك ايماقتارىنا جەتكىزىلە باستادى. ءارى ورتالىق ازيا رەسپۋبليكالارىمەن تىعىز بايلانىس ورناتۋعا مۇمكىندىك بەردى.
قۇرىلىس قازاقستان ۇكىمەتى مەن قازاقستان ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمىمەن 1947-جىلى باستالعان بولاتىن.
1956 -جىلى ارقالىق ەلدى مەكەنى جۇمىسشى اۋىل مارتەبەسىن الىپ، بۇكىلوداقتىق كومسومولدىق ەكپىندى قۇرىلىس نىسانىنا اينالدى (ەڭ العاشقى بولىپ بولاشاق قالانىڭ كىرپىشىن ريگادان كەلگەن كومسومول ۋاكىلدەرى قالاعان).
1999-جىلى باس كەڭسەسى الماتى قالاسىندا ورنالاسقان «قازفوسفات» ج ش س كومپانياسى قۇرىلدى.
«قازفوسفات» ج ش س - تەمىر جول-كولىك كەشەنىنىڭ ءوز قاراجاتىمەن فوسفاتتاردى وندىرۋدەن باستاپ جەتكىزۋگە جانە ولاردى تۇپكىلىكتى ونىمگە قايتا وڭدەۋگە دەيىنگى ءوز مەنشىگىندە تولىق جەلىسى بار قازاقستان اۋماعىنداعى بىرەگەي كومپانيا.
2005-جىلى ەلباسى ن. نازاربايەۆ تاتارستاننىڭ پرەزيدەنتى مىنتەمەر شايميەۆكە قازاقستان رەسپۋبليكاسى تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ مەملەكەتتىك بەيبىتشىلىك جانە پروگرەسس سىيلىعىن تابىس ەتتى.
كەزدەسۋ بارىسىندا مينتيمەر شايميەۆتىڭ باۋىرلاس قازاق-تاتار حالىقتارىنىڭ اراسىنداعى دوستىق قارىم-قاتىناستى دامىتۋعا، رەسەي مەن قازاقستاننىڭ ىنتىماقتاستىعىن كۇشەيتۋگە قوسقان ۇلەسىن جانە كوپ ۇلتتى تاتارستاندا تۇراقتىلىق پەن بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋداعى ايرىقشا ءرولىن ەرەكشە اتاعان ەلباسى تاتارستان پرەزيدەنتىنىڭ كەۋدەسىنە مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ القاسىن تاقتى.
ءوز كەزەگىندە قازاقستان پرەزيدەنتىنە شەكسىز العىسىن بىلدىرگەن تاتارستان باسشىسى بەيبىتشىلىك بولماسا، ەشقانداي دامۋ تۋرالى ءسوز دە بولمايتىنىن ايتتى.
«بارلىعى دا بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىقتىڭ نەگىزىندە دامۋعا قول جەتكىزگىسى كەلەدى. ءبىراق ول اركىمنىڭ قولىنان كەلە بەرمەيدى»، - دەگەن مينتيمەر شايميەۆ اتالعان سىيلىقتى قيىن-قىستاۋ جىلداردا دا ەلدە ۇلتارالىق كەلىسىمدى، تۇراقتىلىق پەن بەيبىتشىلىكتى ساقتاي بىلگەن پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قولىنان الۋدىڭ ءوزى ۇلكەن مانگە يە ەكەنىن اتاپ كورسەتتى.
2007 -جىلى اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىندا «التىن جۇرەك» سىيلىعى العاش رەت تابىس ەتىلدى. العاشقى «التىن جۇرەك» سىيلىعىن سالتاناتتى تابىستاۋ راسىمىندە شىڭعىس ايتماتوۆ قۇرمەتتى قوناق بولدى.
«التىن جۇرەك» - قازاقستان اۋماعىندا قايىرىمدىلىق باعدارلامالارى مەن جوبالارىن ىسكە اسىرۋعا كوممەرتسيالىق ۇيىمدار مەن جەكە تۇلعالاردىڭ قوسقان ۇلەسى ءۇشىن جىل سايىنعى قوعامدىق ۇلتتىق سىيلىق. «باۋىرجان» قايىرىمدىلىق قورى قۇرعان.
جوبانىڭ سيمۆولى جانە باستى ماراپاتى - التىن جالاتىلعان قولادان جانە ساپفير تاستان قان تامشىسى بار جۇرەك ءمۇسىنى، ال شىن ديپلوم - مولدىرلىك پەن تازالىقتىڭ سيمۆولى.
2010-جىلى ى. التىنسارين اتىنداعى ۇلتتىق ءبىلىم بەرۋ اكادەمياسى الەمدىك پەداگوگيكالىق ويلار انتولوگياسىنىڭ قازاق تىلىندەگى التى تومىن شىعاردى. انتولوگيا كونە زاماننان وسى ۋاقىتقا دەيىن الەمدىك تانىمال پەداگوگيكالىق ەڭبەكتەردى قامتيدى.
2010 -جىلى قازاقستاننىڭ «ۇلتتىق اككرەديتاتسيا ورتالىعى» ILAC MRA زەرتحانالاردى اككرەديتتەۋ بويىنشا حالىقارالىق ىنتىماقتاستىققا قول قويدى.
2011 -جىلى تانىمال جازۋشى، دراماتۋرگ، پۋبليتسيست، قازاق ۇلتتىق ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى تۇلعا جۇسىپبەك ايماۋىتوۆقا (1889-1930) تۋعان جەرى باياناۋىل اۋىلىندا ەسكەرتكىش قويىلدى.
2015 -جىلى ايدىن ايىمبەتوۆ «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسىنىڭ رەسمي ەلشىسى اتاندى.
ءتيىستى سەرتيفيكاتتى «استانا ەكسپو-2017» ۇلتتىق كومپانياسى» ا ق باسقارما ءتوراعاسى احمەتجان ەسىموۆ تاپسىردى.
سونىمەن قاتار عارىشكەرگە «قازاقستان، بايقوڭىر، سويۋز ت م-18م» دەگەن جازۋى بار عارىش كەمەسىنىڭ مەتالىنان جاسالعان ساعاتتار بەرىلدى.
2017 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاق ءتىلى ءالىپبيىن كيريلليتسادان لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى.
2017 -جىلى قازاقتىڭ تانىمال «دۋداراي» ءانىنىڭ كەيىپكەرى ماريا رەكينانىڭ جەرلەنگەن جەرى اقمولا وبلىسىنىڭ كيەسى نىساندار كارتاسىنا ەنگىزىلگەن. اڭىز - اڭگىمە : قونىس اۋدارىپ كەلگەن ورىستىڭ قىزى ماريا مەن قازاق جىگىتى دۇيسەن اراسىنداعى ماحابباتى تۋرالى اڭىز ساقتالعان.
ءداستۇر بويىنشا جاستاردىڭ باقىتىنا جول بەرىلمەگەن. ماريانى كورشى اۋىلداعى ادامدار قۇدا ءتۇسىپ، ءبىراق ماريا بۇنداي تاعدىرعا قارسىلىق ءبىلدىرىپ، دالاعا قاشادى، سول كەزدەگى اڭىزدا تانىمال «دۋدار-اي» ءانى شىعادى. ماريا ءوزىنىڭ سۇيگەن جىگىتى دۇيسەندى وسىلاي اتاعان.
دۇيسەننىڭ اتا-انالارىنىڭ جۇرەگى قاتتى قورقىپ. جاستاردى ۇيلەرىنە قايتارىپ، ۇيلەنۋ تويىن تويلاعان بولاتىن.
جاستار قيىنشىلىققا شىداپ، سوڭىندا ماحابباتارى بەرىك بولدى. ءبىراق باقىتتارى ۇزاعىنان بولمادى. ۇيلەنۋ تويىنان كەيىن دۇيسەندى پاتشالىق اسكەرگە شاقىرادى، بۇل جەردە وكپە اۋىرۋىنا شالدىعىپ، دۇيسەن قايتىس بولدى.
بالكىم، قارسى كەلەگەندەردى تاعدىر جازالاعان شىعار. جەسىر قالعان ايەلى سول كەزدە 18 جاستا بولدى. ۋاقىت وتە. ءماريا باسقاعا شىعىپ ءتورت بالانىڭ اناسى بولادى. جولداسى جاقسى ادام بولىپ، جۇرەگى اشىق جانە ماريامدى وتە جاقسى كورگەن. ءماريام دا، ءوز سۇيسپەنشىلىگىمەن سىيلاسىپ، جۇرەگىنىڭ ءبىر بولشەگىندە دۇيسەندى ەسىندە ساقتادى.
ماريام اپايىمىزدىڭ ۇزاق عۇمىرى قورعالجىن اۋدانى كەنبيدايىق اۋىلىندا ءوتتى. ماريام ەگور قىزى رەكينا 1899-جىلى تۋعان. ەكىنشى دۇنيەجۇزىك سوعىس كەزىندە ماريام اپاي ءوز ولەڭدەرىن سوعىسقا اتتانعان جەرلەستەرىنە ارناعان.
سوعىستان كەيىن ماريامعا «قازاق س س ر- ءنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرلەرى» دەگەن اتاق بەردى.
«دۋداراي» ءانى ماحاببات، جىلۋلىققا جانە ءارتۇرلى ۇلت وكىلدەرىنىڭ دوستىق رۋحىنا تولى.
2018-جىلى «امىرە» فيلمى لوس-اندجەلەستە وتكەن Hollywood Film Festival حالىقارالىق كينوفەستيۆالىنىڭ بايقاۋىندا جەڭىسكە جەتتى. قازاقستاندىق فيلم بايقاۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىندە Silver Screen Award ماراپاتىنا يە بولدى.