23-قىركۇيەك. قازاقپارات كۇنتىزبەسى
ەستە قالار وقيعالار
1935 -جىلى قازاق ا ك س ر حالىق كوميسسارلارىنىڭ كەڭەسى قازاق مەملەكەتتىك كوركەم گالەرەياسىن ۇيىمداستىرۋ تۋرالى قاۋلى قابىلدادى.
1965 -جىلى قازاق ك س ر مينيسترلەر كەڭەسى گالەرەياعا جەكە عيمارات ءبولۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. 1976 -جىلى گالەرەيانىڭ اتاۋى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ونەر مۇراجايى بولىپ وزگەرتىلدى.
1984 -جىلى گالەرەياعا قازاق كسر حالىق سۋرەتشىسى ءا. قاستەيەۆتىڭ ەسىمى بەرىلدى.
1992 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كولۋمبيا رەسپۋبليكاسىنىڭ اراسىندا ديپلوماتيالىق قاتىناستار ورنادى. كولۋمبيا رەسپۋبليكاسى - وڭتۇستىك امەريكاننىڭ سولتۇستىك- باتىسىنداعى مەملەكەت. اۋدانى - 1,14 ميلليون ك م2. استاناسى - گ. بوگوتا. مەملەكەتتىك ءتىلى - يسپان. اقشا بىرلىگى - كولۋمبيالىق پەسو.
1993 -جىلى قازاقستان، قىرعىزستان جانە وزبەكستان باسشىلارى ورتالىق ازيادا ەكونوميكالىق وداق قۇرۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويدى.
1994 -جىلى اقمولا ۋنيۆەرسيتەتىنە ساكەن سەيفۋللين ەسىمى بەرىلدى.
1998 -جىلى الماتىدا تانىمال كومپوزيتور اسەت بەيسەۋوۆكە ەسكەرتكىش ورناتىلدى.
2003 -جىلى استانادا Iدۇنيەجۇزىلىك جانە ءداستۇرلى دىندەر سەزى باستالدى. ونىڭ جۇمىسىنا يسلام، حريستياندىق، يۋدايزم، سينتويزم، يندۋيزم جانە ءبۋدديزمنىڭ مەيلىنشە بەدەلدى وكىلدەرى قاتىستى. سەزدىڭ قاتىسۋشىلارى قۇرامىنىڭ كورنەكىلىگى مەن جوعارى دەڭگەيى كونفەسسياارالىق فورۋم وتكىزۋ جونىندەگى قازاقستان باستاماسىنىڭ جۇزەگە اسۋىنىڭ داۋسىز تابىسىنا اينالدى. دىندەر ديالوگى I سەزدىڭ تۇجىرىمدامالىق يدەياسى جانە داۋ- دامايدى شەشۋ ءتاسىلى رەتىندە ءدىنارالىق جانە ۇلتارالىق قارىم- قاتىناستارداعى كۇش كورسەتۋ مەن تەررور ادىستەرىنە قارسى قويىلدى. سەزدىڭ يدەياسىن ك. اننان، دج. بۋش، م. تەتچەر، تسزيان تسزەمين، ن. ماندەللا، ج. د'ەستەن جانە الەمنىڭ وزگە دە اسا ىقپالدى ساياساتكەرلەرى قولدادى. فورۋم قورىتىندىسى بويىنشا رۋحاني كوشباسشىلار بولاشاقتاعى ۇيلەسىمدى الەمنىڭ نەگىزدەرى رەتىندە ادامزات ءۇشىن بەيبىتشىلىك پەن ورلەۋدى قامتاماسىز ەتۋ جانە بارلىق قوعامدا تۇراقتىلىقتى ساقتاۋ باعىتىنداعى بىرلەسكەن ءىس- ارەكەتتەرى تۋرالى مالىمدەگەن دەكلاراتسيا قابىلدادى. اۋقىمدى شارانىڭ تابىسى I سەزدىڭ ءدىنارالىق فورۋمدى ءار ءۇش جىلدا ءبىر رەتتەن كەم ەمەس تۇراقتى نەگىزدە وتكىزىپ تۇرۋ تۋرالى شەشىمىندە بەكىتىلدى.
2005 -جىلى اقتوبەدە ءاليا مولداعۇلوۆانىڭ مەموريالدىق كەشەنى اشىلدى. قولادان قۇيىلعان ءاليانىڭ بەينەسى گرانيت تۇعىرعا ورناتىلعان. ەسكەرتكىشتىڭ ەكى جاعىنداعى گرانيت بەدەرلەرگە ساق داۋىرىنەن باستاپ قازىرگى كەزەڭگە دەيىنگى قازاق تاريحى بەينەلەنگەن. مەموريال اۆتورلارى - بەلگىلى مۇسىنشىلەر باقىتجان ابىشيەۆ پەن ەسكەن سەرگەبايەۆ.
2009 -جىلى شىعىس قازاقستاننىڭ جارما اۋدانىنداعى قالباتاۋ اۋىلىندا ەر جانىبەك باتىردىڭ مەموريالدىق كەشەنى سالتاناتتى تۇردە اشىلدى. كەشەن قولىنداعى نايزاسىمەن بەينەلەنگەن باتىردىڭ التى مەترلىك قولا ەسكەرتكىشىنەن تۇرادى. ونىڭ ەكى جاعىندا ەكى قاسقىر تۇرسا، ال ارقا جاعىندا بيىكتىگى 45 مەترلىك ستەللا بار. ەسكەرتكىشتەن 30 مەتردەي جەردە ەر جانىبەكتىڭ كەسەنەسى ورناتىلعان. ەر جانىبەك، جانىبەك بەرداۋلەت ۇلى (1714-1792) - جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندە ەرەكشە كوزگە تۇسكەن باتىر، شەشەن. ول ءۇش ءجۇزدىڭ حاندارى ابىلمامبەت جانە ابىلاي (ءابىلمانسۇر) كەزىندە جوڭعار شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستاردا قازاق قولىنىڭ ساردارلارى قاراكەرەي قابانباي، قانجىعالى بوگەنباي، ۋاق وتەگەن جانە وراقباي، مالايسارى قاتارلى باتىرلارمەن تىزە قوسا وتىرىپ، «قۇبا قالماق» اتالعان جوڭعار شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىستاردا كۇرەسكەن قولباسى، ايگىلى شەشەن، ءادىل بي ءارى سول كەزدەگى تۇتاس اباق كەرەيدىڭ ەل يەسى بولعان.
2010 -جىلى جەزقازعان اۋماعىندا ءبىرقاتار مەكتەپتەرگە قازاقستاننىڭ تانىمال قايراتكەرلەرىنىڭ ەسىمدەرى بەرىلدى. جەزقازعان اكىمدىگىنىڭ شەشىمىن XVI سەسسيا كەزىندە قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارى ماقۇلدادى. جەزقازعاننىڭ №1 ورتا مەكتەبى ەندى احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ، № 4 مەكتەپ - باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ، № 9 مەكتەپ - ماعجان جۇمابايەۆتىڭ، № 10 مەكتەپ - ءمىرجاقىپ دۋلاتوۆتىڭ، № 13 - دىنمۇحامەد قونايەۆتىڭ، № 21 - مۇستافا شوقايدىڭ، ال № 26 گيمنازيا - شوقان ءۋاليحانوۆتىڭ ەسىمىن الدى. كەڭگىر اۋىلىنىڭ № 2 ورتا مەكتەبىنە مۇحتار اۋەزوۆتىڭ، ال تالاپ اۋىلىنداعى № 6 مەكتەپكە - قايرات رىسقۇلبەكوۆتىڭ ەسىمى بەرىلدى.
2010 -جىلى «مادەني مۇرا» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا العاش رەت جەرگىلىكتى ماڭىزى بار تاريح جانە مادەنيەت ەسكەرتكىشتەرىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىزىمى قۇرىلىپ، بەكىتىلدى.
2011 -جىلى ق ر ۇلتتىق بانكى 500 تەڭگەلىك «ەسىك كوسەمى» جانە 50 تەڭگەلىك «وسكەمەن» ەسكەرتكىش مونەتالارى اينالىمعا شىعاردى. «ەسىك كوسەمى» مونەتاسى 925 سىنامدى كۇمىستەن جاسالعان، ماسساسى 31,1 گرامم، سيپاتتالعان شەڭبەردىڭ ديامەترى - 38,61 م م، دايىنداۋ ساپاسى - «proof» ، تارالىمى - 5 مىڭ دانا. «وسكەمەن» ەسكەرتكىش مونەتاسى - «قازاقستاننىڭ قالالارى» مونەتالار سەرياسىنداعى ەكىنشى مونەتا.
2012 -جىلى ماينينگەن قالاسىنىڭ (گەرمانيا) مەملەكەتتىك تەاترىندا «اباي» وپەراسىنىڭ نەمىس تىلىندەگى پرەمەراسى ءوتتى.
2013 -جىلى بەلگىلى رەسەيلىك جازۋشى گەنناديي ۆاسيليەۆ «حان بوكەي» تاريحي رومانىن جازىپ شىقتى. كىتاپتا قازاق حانى بوكەيدىڭ تاعدىرىنداعى استراحان گۋبەرنياسىنىڭ ءرولى، 1801 -جىلى كوكتەمدە يمپەراتور پاۆەل I سوڭعى جارلىعى بويىنشا ەدىل مەن جايىق وزەندەرىنىڭ اراسىنا كىشى ءجۇز قازاقتارىنىڭ قونىس اۋدارۋى تۋرالى باياندالادى.
2014 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق بانكىنىڭ «المانىڭ وتانى» جانە «حالىقارالىق عارىش ستانساسى» مونەتالارى حالىقارالىق سەگىزىنشى «مونەتا شوقجۇلدىزدارى-2014» (COINS-2014) مونەتا بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازدارى اتاندى.
2016 -جىلى الماتىداعى ش. ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىنىڭ «كينو تەرريتورياسى» كلۋبىندا ۇزدىك بالالار ءرولى ءۇشىن «كينومالىشوك-2016» سىيلىعى جاس اكتەر امانگەلدى قۇسايىنوۆقا («ۇزىلمەگەن ءۇمىت» فيلمى) بەرىلدى. فيلمدەگى باستى رولدەردى الماتى جانە الماتى وبلىسى بالالار ءۇيىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرى، سونىمەن قاتار وڭتۇستىك كورەيانىڭ بالالارى سومدادى. كارتينانىڭ نەگىزگى ءتۇسىرۋ جۇمىستارى شىعىس قازاقستان وبلىسىندا وتكەن. فيلمنىڭ مۋزىكاسىن ەلىمىزدىڭ تانىمال كومپوزيتورى قۋات شىلدەبايەۆ جازعان. ال، فيلمگە مۋزىكا جازۋ بارىسىندا باتىرحان شۇكەنوۆتىڭ ساكسوفونمەن ورىنداعان يمپروۆيزاتسياسى نەگىز بولعان.
2019 -جىلى ۇلى دالانىڭ بىرنەشە مىڭجىلدىق تاريحىنان سىر شەرتەتىن «ۇلى دالا تاريحى» كىتابى پراگاداعى «Card Couture Award-2019» فەستيۆالىندە ەڭ جوعارى ناگراداعا يە بولدى. بۇل — جىل سايىن جەتى اتالىم بويىنشا بەرىلەتىن ەۋروپاداعى ەڭ بەدەلدى، ۇزدىك ماراپاتتاردىڭ ءبىرى.
2019 -جىلى نيۋ- يورك قالاسىندا «C5+1» فورماتىندا مينيسترلىك كەزدەسۋ بولىپ ءوتتى. جيىنعا قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مۇحتار تىلەۋبەردى قاتىستى. م. تىلەۋبەردى پلاتفورما ورتالىق ازيا مەن اقش اراسىنداعى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتى كەڭەيتۋگە، ترانزيتتىك جانە كولىكتىك الەۋەتتى دامىتۋدا تەحنولوگيالار مەن ساراپتامالىق كومەك تارتۋعا، قورشاعان ورتانى ساقتاۋعا جانە ايماقتىق قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋعا ارنالعان ءتيىمدى الاڭ بولىپ قالا بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى .