ءار بالاعا - 21 مىڭ تەڭگە: كوپبالالى وتباسىعا قانداي ماسەلەلەردى ەسكەرۋ كەرەك
بۇل - پرەزيدەنتتىڭ «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ سەزىندە ۇكىمەتكە جۇكتەگەن تاپسىرماسى.
بۇگىندە قۇزىرەتتى مەملەكەتتىك ورگاندار ەسەپ- قيساپتى جاساپ شىقتى. ەندى، الەۋمەتتىك كومەككە قاتىستى زاڭناماعا وزگەرىس ەنگىزۋ كەرەك.
ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى بەردىبەك ساپاربايەۆ شىلدەگە دەيىن ۇلگەرەمىز دەپ وتىر. بۇل عانا ەمەس كوپبالالى ءارى تابىسى تومەن وتباسىنداعى ءاربىر بالاعا تولەنەتىن 21 مىڭ تەڭگەمەن بىرگە اتا- اناسىنا قوسىمشا تولەماقى دا بەرىلەدى ەكەن. قازاقپارات ءتىلشىسى اتالعان جاردەماقىنى تاعايىنداۋدىڭ ءتارتىبىن ساراپتاپ شىققان بولاتىن.
قازاقستاندا زاڭناما بويىنشا ءتورت جانە ودان كوپ بالاسى بار وتباسى كوپبالالى وتباسى سانالادى. بۇل - ءار بالاعا 21 مىڭ تەڭگەلىك جاردەماقى الۋدىڭ باستى تالابى. بۇگىندە رەسپۋبليكا بويىنشا 340 مىڭعا جۋىق وتباسىدا ءتورت جانە ودان كوپ بالا بار. دەگەنمەن، ولاردىڭ بارلىعى الەۋمەتتىك تولەمنىڭ جاڭا جۇيەسىنە ىلىگە المايتىن سىڭايلى. سەبەبى بالا سانىنان بولەك تابىستىڭ كولەمىنە قاتىستى تاعى ءبىر تالاپ بار. پرەزيدەنت تەك تابىسى تومەن كوپبالالى وتباسىلارعا عانا كومەكتەسۋگە تاپسىرما بەردى.
«الەۋمەتتىك ساياسات ماسىلدىققا جول بەرمەۋى ءتيىس. ءبىز كومەككە ءزارۋ ازاماتتارعا عانا كومەكتەسۋىمىز كەرەك. اسىرەسە، كوپبالالى وتباسىلاردى قولداۋ شارالارىن كۇشەيتكەن ءجون دەپ سانايمىن. ەندى، ونداي وتباسىلاردىڭ تابىسى ءارتۇرلى. سول سەبەپتى مەملەكەت ەڭ الدىمەن تابىسى تومەن كوپبالالى وتباسىلارعا ەرەكشە كوڭىل ءبولۋى كەرەك»، - دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ جاقىندا وتكەن سەزىندە.
مەملەكەت باسشىسى اتاۋلى كومەكتى الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن مەجەنى دە كوتەرۋدى تاپسىردى. سونىڭ ارقاسىندا جاڭا جۇيەمەن كوپبالالى وتباسىلاردى كوپتەپ قامتۋعا بولادى. دەگەنمەن، ناقتى ەسەپ- قيساپقا توقتالايىق، بۇعان دەيىن وتباسىنىڭ تابىسى ءبىر ادامعا شاققاندا كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 50 پروتسەنتىنەن اسپاسا، اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك بەرىلىپ كەلدى. وعان قوسا، كوپبالالى وتباسىنىڭ تابىسىن ەسەپتەگەندە باسقا دا جاردەماقىلار ەسكەرىلدى. ەندى، پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا 50 پروتسەنتتىك مەجە 70-كە دەيىن كوتەرىلەتىن بولادى. بۇل دەگەنىمىز، وتباسىنىڭ تابىسى ءبىر ادامعا شاققاندا كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 70 پروتسەنتىنەن اسپاسا، ءاربىر بالاعا 21 مىڭ تەڭگەدەن تولەنەدى. بۇگىندە ەلىمىزدە كۇنكورىس مينيمۋمى 29698 تەڭگەنى قۇرايدى. ال ونىڭ 70 پروتسەنتى تۋپ- تۋرا 20789 تەڭگەگە شىعادى.
ەكونوميست ساپارباي جۇبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، جاردەماقىنىڭ جاڭا ءتۇرىن ەسەپتەۋ ءۇشىن الدىمەن وتباسىنىڭ ءبىر ايلىق جالاقىسىن شىعارۋ قاجەت. سوسىن ونى وتباسىنىڭ بارلىق مۇشەلەرىنە ءبولۋ كەرەك. ەگەر ءبىر ادامعا شىققاندا اتالعان سوما كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 70 پروتسەنتىنەن اسپاسا، 21000 تەڭگەلىك جاردەماقىعا ىلىگۋگە بولادى.
«ماسەلەن، اكەسى 50 مىڭ تەڭگە تاپسىن، شەشەسى تاعى 30 مىڭ تەڭگە تابادى. سوندا ولاردىڭ ءبىر ايلىق تابىسى 80 مىڭ تەڭگە بولادى. وتباسىدا اكە- شەشەسى جانە التى بالا بار دەيىك، سوندا ءبىر ايلىق تابىستى 8 ادامعا ءبولۋ كەرەك. دەمەك، ءارقايسىسىنا 10 مىڭنان تۇسەدى. قازىردىڭ وزىندە ول وتباسىنىڭ تابىسى ءبىر ادامعا شاققاندا كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 50 پروتسەنتىنەن دە تومەن بولىپ تۇر. ونى تاعى 70 پروتسەنتكە كوتەرەمىز دەپ وتىر. ول 20 مىڭنىڭ ۇستىندە. بۇل دەگەنىمىز، قازىردىڭ وزىندە ول وتباسى جاڭاعى 21 مىڭ تەڭگەنىڭ جاردەماقىسىنا وپ- وڭاي ىلىگىپ تۇر»، - دەيدى ساپارباي جۇبايەۆ.
بۇدان بولەك، تاعى ءبىر ماڭىزدى ماسەلەنى ەسكەرگەن ءجون. پرەزيدەنت كوپبالالى وتباسىنىڭ تابىسىن ەسەپتەگەندە باسقا الەۋمەتتىك تولەمدەردى ساناماۋعا تاپسىرما بەردى. دەمەك، كوپبالالى وتباسىنىڭ قازىرگى مەملەكەتتىك جاردەماقىسى (4,16 ا ە ك - 10504 تەڭگە)، «كۇمىس القا» مەن «التىن القا» - نىڭ تولەماقىسى (6,4 ا ە ك - 16160 تەڭگە)، مۇگەدەك بالالاردىڭ جاردەماقىسى مەن ستيپەنديالار ەسكەرىلمەيدى.
ۇكىمەتتىڭ كەشەگى وتىرىسىنان كەيىن ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى بەردىبەك ساپاربايەۆ 21 مىڭ تەڭگەنىڭ جاردەماقىسىنا قاتىستى تاعى ءبىر جاڭالىقتىڭ شەتىن شىعاردى.
ءمينيستردىڭ سوزىنە قاراعاندا، 21 مىڭ تەڭگەگە ىلىگەتىن اتا- انالارعا دا قوسىمشا تولەماقى بەرىلەدى.
«ەگەر وتباسىنىڭ ءار مۇشەسىنە شاققاندا تابىس كۇنكورىس دەڭگەيىنەن (70 پروتسەنتتەن - اۆت. ) تومەن بولسا، ايىرماشىلىق 10 مىڭ تەڭگە بولا ما، 7 مىڭ تەڭگە بولا ما، سول اتا- اناسىنا قوسىمشا تولەنەدى»، - دەدى جاڭا مينيستر بەردىبەك ساپاربايەۆ جۋرناليستەرگە بەرگەن سۇحباتىندا.
بۇل دەگەنىمىز، ەكونوميست ساپارباي جۇبايەۆتىڭ مىسالىنداعى التى بالانىڭ اربىرەۋىنە تازا 21 مىڭنان تولەنەدى، ال ولاردىڭ اتا- انالارىنا كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 70 پروتسەنتىنە جەتپەي قالعان ايىرماشىلىق بەرىلەدى دەگەن ءسوز. ماسەلەن، جوعارىدا 80000 تەڭگە كولەمىندەگى وتباسىنىڭ ايلىق تابىسىن 8 ادامعا شاققاندا 10000-نان شىعىپ تۇر دەدىك قوي، سونىڭ ىشىندە ەكى ادام - اتا- اناسىنا كەلەتىن 10000 تەڭگە مەن كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ 70 پروتسەنتى، ياعني 20789 تەڭگەنىڭ ايىرماشىلىعى 10789 تەڭگەنى (ەكى ادامعا 21578 تەڭگە - اۆت. ) قۇرايدى. ءدال وسى ايىرماشىلىقتى اتا-انالارعا تولەيدى.
بۇدان بولەك، مينيستر اتا- انالار ارتىق قۇجات جيناۋدان قۇتىلادى دەيدى. سەبەبى الەۋمەتتىك قامتاماسىز ەتۋ ورگاندارى اقپاراتتىق جۇيەلەردى جان- جاقتى پايدالانادى. ال جەتپەي قالعان قۇجاتتى ءبىر- بىرىنە جىبەرە بەرەدى.
«قازىرگى كەزدە اتا- انالار مەملەكەتتىك ورگانداردا كوپ جۇرەمىز، ۋاقىت كوپ كەتەدى، كوپ قۇجات تولتىرامىز دەپ، ءجيى سۇراق قويادى. ەندى، ونداي بولمايدى. بىزدە «ەلەكتروندى حالىق» دەگەن اقپاراتتىق جۇيە بار. سوعان بارلىق قاجەتتى مالىمەتتەردى ەنگىزەمىز. ەگەر قانداي دا ءبىر مالىمەتتەر جەتكىلىكسىز بولسا، وندا قالا مەن اۋدانداردا ورنالاسقان جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارى، سول جەردەگى اكىمشىلىكتەر وزدەرى قاجەتتى مالىمەتتەردى سۇرايدى. ول ءۇشىن ادامدى شاقىرمايدى. ەندى، ءبىز بارلىق زاڭدار مەن قاۋلىلارعا وزگەرىس ەنگىزۋىمىز كەرەك. ءسويتىپ، ءبارىن پارلامەنتكە وتكىزەمىز. 1 -شىلدەدەن باستاپ جاردەماقى تولەنە باستايدى»، - دەدى بەردىبەك ساپاربايەۆ ۇكىمەت وتىرىسىنان كەيىن.
ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز، مەملەكەت باسشىسى جاردەماقىنىڭ جاڭا ءتۇرىن تاعايىنداۋدى تاپسىرعاندا ەڭبەككە جارامدى ازاماتتاردىڭ جۇمىسپەن قامتۋ شارالارىنا قاتىسۋ قاجەتتىگىن ەرەكشە اتاپ وتكەن بولاتىن.
«الەۋمەتتىك كەلىسىمشارت جانە ەڭبەككە جارامدى ازاماتتاردىڭ جۇمىسپەن قامتۋ شارالارى مىندەتتى تۇردە قاتىسۋى الەۋمەتتىك كومەكتىڭ باستى قاعيداتى بولىپ قالا بەرەدى»، - دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.
ول دەگەنىمىز، كوپبالالى وتباسىدا ەڭبەككە جارامدى ادامدار بولسا، مىندەتتى تۇردە جۇمىس ىستەۋى كەرەك، يا بولماسا، الەۋمەتتىك كەلىسىمشارتقا وتىرىپ، قايتا دايارلاۋ كۋرستارىنان ءوتۋى شارت. ارينە، بارلىعى جالاقىنىڭ كولەمىنە بايلانىستى بولادى. سەبەبى 21 مىڭ تەڭگەنىڭ جاردەماقىسى تابىسقا قاراي تولەنەدى.. .