الماتىنىڭ 2040-جىلعا دەيىنگى دامۋ باعدارلاماسى تانىستىرىلدى
25-27- قاڭتار ارالىعىندا الماتىلىقتار قالانىڭ جاڭا باس جوسپارىن قوعام بولىپ تالقىلايدى.
شارانىڭ العاشقى كۇنى «الماتى باس جوسپار» ع ز ي» ج ش س باس ديرەكتورى اسحات سادۋوۆ الماتى قالاسىنىڭ 2040-جىلعا دەيىنگى دامۋ باعدارلاماسى جايىندا بايانداما جاسادى.
ونىڭ ايتۋىنشا، قالانىڭ قولدانىستاعى بۇگىنگى باس جوسپارى 20 جىل بۇرىن، ياعني 2002-جىلى بەكىتىلگەن.
«بۇل قۇجاتتا قالا قاجەتتىلىكتەرىنىڭ ءوسۋى ەسكەرىلگەن جوق. سەبەبى، وسى ۋاقىت ىشىندە قالا اۋماعى ەكى ەسەدەن ارتىق اۋماققا ۇلعايدى. ياعني 33898 گەكتاردان 70348 گەكتارعا دەيىن، ال قالا حالقىنىڭ سانى 2,1 ميلليونعا دەيىن كوبەيدى. قالا اگلومەراتسيا ورتالىعىنا اينالدى، ونىڭ ەكونوميكاسى وزگەردى. قالا اۋماعىنىڭ ەكى ەسە ۇلعايۋى اۋدانداردىڭ الەۋمەتتىك، ينجەنەرلىك، كولىكتىك جانە وزگە دە ينفراقۇرىلىممەن قامتاماسىز ەتىلۋ دەڭگەيىنە كەرى اسەرىن تيگىزدى. باس جوسپارعا ەنگىزىلگەن تۇزەتۋلەر ونى جان-جاقتى جەتىلدىرە المادى، ياعني، قۇجات وزگەرىستەردى ەسكەرمەدى، وزەكتىلىگىن جوعالتتى جانە تۇبەگەيلى قايتا قاراۋدى قاجەت ەتتى. سوندىقتان وتكەن جىلى الماتى اكىمى ەربولات دوسايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا قالانىڭ 2040-جىلعا دەيىنگى ىسكە اسىرىلۋىنىڭ ۋاقىتشا كوكجيەگىن بەلگىلەي وتىرىپ، جاڭا باس جوسپاردى جاساۋ قولعا الىندى»، - دەدى اسحات سادۋوۆ.
سپيكەردىڭ سوزىنشە جاڭا باس جوسپاردى ازىرلەۋ «الماتى قالاسىن 2025-جىلعا دەيىن دامىتۋ باعدارلاماسى جانە 2030-جىلعا دەيىنگى ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆالارمەن» تىعىز بايلانىستى.
«باس جوسپاردىڭ نەگىزگى ماقساتى - الماتىنىڭ بۇكىل اۋداندارىندا جايلى قالالىق ورتا قۇرۋ جانە ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ. جاڭا باس جوسپار الماتىنىڭ دامۋ ۆەكتورىن بەلگىلەيدى، ولار: اگلومەراتسيامەن نەعۇرلىم ءتيىمدى بايلانىستاعى ۇيلەسىمدى مەگاپوليس، قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنىڭ ءومىرى، جۇمىسى، بوس ۋاقىتى ءۇشىن تارتىمدى جانە جايلى ورىندى قالىپتاستىرۋ، مۇندا الەمنىڭ جەتەكشى قالالارىنىڭ تاجىريبەسى مەن تاجىريبەسىن ەسكەرىلەدى. وسى ماقساتتارعا جەتۋ ءۇشىن الماتىدا 5 جاڭا پوليورتالىقتى دامىتۋ جوسپارلانۋدا. جوسپارلاۋ كەزەڭىندە بارلىق قاجەتتى تۇرعىن ءۇي، الەۋمەتتىك، ينجەنەرلىك، كولىك، تسيفرلىق، كوممەرتسيالىق جانە رەكرەاتسيالىق ينفراقۇرىلىم قاراستىرىلدى. وسىنىڭ ارقاسىندا پوليورتالىقتار ءومىر ءسۇرۋدىڭ شاعىن جانە جايلى اۋداندارىنا، ىسكەرلىك جانە قوعامدىق بەلسەندىلىك ورتالىقتارىنا اينالادى، قالا تۇرعىندارىنىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى مەن «تەڭەستىرىلۋىنە» نەگىز جاسايدى. مادەني جانە تاريحي ماڭىزى ساقتالاتىن تاريحي ورتالىققا دا نازار اۋدارىلادى، بۇل رەتتە كەڭەس كەزەڭىندە سالىنعان شاعىن اۋدانداردى ريەۆيتاليزاتسيالاۋ باعدارلاماسى جۇرگىزىلەدى»، - دەدى سپيكەر.
الماتىنىڭ جاڭا باس جوسپارىن جانە پوليورتالىقتاردىڭ شەبەرلىك-جوسپارلارىن قابىلداۋ جانە ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە 2030-جىلعا قاراي مىنالار كورىنىس تابادى:
- ت- ءتارىزدى قيىلىستاردىڭ كوشە بايلانىسىن بارىنشا جاقسارتۋ؛
- كەڭىستىك ينتەگراتسياسى مەن بايلانىستى كوشەلەر جەلىسى ەسەبىنەن تۇراتىن اۋداندار ءبىر-بىرىنەن جانە تاريحي ورتالىقتان وقشاۋلانبايدى، بۇل قالانىڭ كەز كەلگەن باسقا نۇكتەسىنە وڭاي جەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
«سولتۇستىك - وڭتۇستىك»، «شىعىس - باتىس» باعىتتارى بويىنشا كولىك بايلانىسىنىڭ، سونىمەن قاتار، قوعامدىق كولىككە بولىنگەن جولاقتاردىڭ سانى مەن ساپاسىنىڭ ارتۋى قوعامدىق كولىكتە كۇندەلىكتى كۇن سايىن پايدالانۋدى 1,6 ەسەگە-2,3 ميلليونعا دەيىن وسۋىنە اكەلەدى دەپ كۇتىلۋدە.
- كۆارتالدارمەن بىرگە كوشەلەردىڭ تىعىزدىعى 5 گەكتارعا دەيىن بولادى (10-15 ك م-2ك م- گە)؛
- قۇرىلىستىڭ ەكونومكالىق تيىمدىلىگى (120 ادام/گ ا)؛
- «ەسىكتەن ەسىككە دەيىن» ۇزدىكسىز جاياۋ جۇرگىنشىلەر ينفراقۇرىلىمى (2023-جىلى اۋەجايدان تۇڭعىش پرەزيدەنت ساياباعىنا دەيىن جالپى ۇزىندىعى 25 ك م20 كوشەلەر بويىنشا جاياۋ جۇرگىنشىلەر كەڭىستىگىن قايتا جاڭارتۋ جوسپارلانۋدا)؛
- جاسىل كەڭىستىكتەر بايلانىسىنىڭ جەلىسى (سكۆەرلەر، ساياباقتار، اللەيالار، وزەن جاعالاۋلارى، پرومەنادتار)؛
- 2040-جىلعا دەيىن وقۋشى ورىندارىنىڭ تاپشىلىعىن قىسقارتۋ، 90 نان استام مەكتەپتى پايدالانۋعا بەرۋ جوسپارلانۋدا؛
- 180 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورنىن قۇرۋ (2025-جىلعا دەيىن - 65 مىڭ)، ونىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك سالادا جانە ءومىر ءسۇرۋدى قامتاماسىز ەتۋ قىزمەتتەرىندە (دارىگەرلەر، وقىتۋشىلار، پوليتسەيلەر، ءورت سوندىرۋشىلەر جانە ت. ب.) شامامەن %30، %70 مامانداندىرىلعان جۇمىس ورىندارى.
قادامدىق قولجەتىمدىلىكتە بارلىق قاجەتتى قامتاماسىز ەتۋ قاعيداتىنا سايكەس ساپالى ينجەنەرلىك جانە كولىك ينفراقۇرىلىمى سالىنادى.
قازىرگى كەزدە الماتى قالاسىنىڭ باس جوسپارىنىڭ جوباسى 2040-جىلعا دەيىن قالانىڭ مەملەكەتتىك ورگاندارىمەن جانە كوممۋنالدىق قىزمەتتەرىمەن كەلىسىلدى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ بۇيرىعىمەن قۇرىلعان ساراپتاما كوميسسياسىنىڭ قاراۋىنا جىبەرىلدى.
كەيبىر بولىمدەر بويىنشا ساراپشىلاردىڭ ەسكەرتۋلەرى مەن جەرگىلىكتى قورىتىندىسى ەسكەرىلدى.
سپيكەر اسحات سادۋوۆتىڭ بايانداماسىنان سوڭ ساراپشىلار مەن قوعام وكىلدەرى ۇسىنىستار مەن ەسكەرتۋلەرىن جەتكىزدى. ايتا كەتەيىك، كەلەسى كەزدەسۋ ەرتەڭ وتەدى، ءۇشىنشى كۇنى، ياعني، 27- قاڭتاردا وتەتىن كەزدەسۋگە قالانىڭ بارلىق سەگىز اۋدانىنىڭ تۇرعىندارى باس جوسپاردى تالقىلاۋعا قاتىسادى.