قازاقپارات كۇنتىزبەسى: 1- شىلدە
ەستە قالار وقيعالار
1929 -جىلى قىزىلوردا وبلىستىق «سىر بويى» گازەتىنىڭ العاشقى سانى جارىق كوردى.
1958 -جىلى «قازاق تەمىر جولى» قۇرىلدى. ۇزاقتىعى 11 مىڭ شاقىرىمنان اسقان ول 15 بولىمنەن تۇردى.
قازاقستاندى ءسىبىر، ورال، ەدىل ماڭى، قىرعىزستان جانە ورتا ازيامەن بىرىكتىرەتىن بارلىق ماگيسترالدارمەن قوسقان.
1967-جىلى «الماتى مادەني تۇرمىس قۇرىلىس» ا ا ق- ى قۇرىلدى. اتالعان مەكەمە الماتى قالاسىندا ءبىرقاتار قۇرىلىس نىساندارىن سالعان. ولاردىڭ قاتارىندا اەروۆوكزال عيماراتى، ق ر مەملەكەتتىك مۇراجايى، ۇكىمەت ءۇيى، سيرك عيماراتى، ءا. قاستەيەۆ اتىنداعى ونەر مۇراجايى، «قازاقستان»، «الماتى» قوناق ۇيلەرى، وقۋشىلار سارايى، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى كەشەنى، ق ر ۇلتتىق بانكى عيماراتى، ق ر عىلىم اكادەمياسى، ستۋدەنتتەر سارايى، «مەدەۋ» سەل بوگەتى بار.
سونىمەن قاتار استانا، اتىراۋ قالالارىنداعى ءبىرقاتار عيماراتتاردى قايتادان قالپىنا كەلتىرگەن.
1988 -جىلى «الماتى اقشامى» گازەتىنىڭ العاشقى سانى جارىق كوردى. باسىلىم الماتى قالاسىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە مادەني ءومىرىن جازىپ كورسەتەدى.
1993 -جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن كاتار مەملەكەتى اراسىندا ديپلوماتيالىق قارىم- قاتىناس ورناتۋ تۋرالى بىرلەسكەن كومميۋنيكەگە قول قويىلدى.
1994 -جىلى قازاق عارىشكەرى تالعات مۇسابايەۆ بورتينجەنەر رەتىندە «مير» عارىش ستانساسىنا ساپار شەكتى. ساپار 176 تاۋلىككە سوزىلدى.
1994 -جىلى الماتى قالاسىندا رايىمبەك باتىر كەسەنەسىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى.
1996 -جىلى شۋچە قالاسىندا ق ر قارۋلى كۇشتەرى قۇرامىنا كىشى كومانديرلەر كادرىن دايىنداۋ ماقساتىندا كادەت كورپۋسى اشىلدى.
2000 -جىلى وسى وقۋ ورنىنا قازاقتىڭ ۇلى عالىمى، وريەنتاليست، تاريحشى، ەتنوگراف، گەوگراف، فولكلورشى، اعارتۋشى-دەموكرات شوقان ءۋاليحانوۆ ەسىمى بەرىلدى.
1998 -جىلى الماتى قالاسىنىڭ عىلىمي، مادەني، تاريحي، قارجىلىق جانە وندىرىستىك ورتالىق رەتىندەگى ەرەكشەلىكتەرىن نەگىزگە الا وتىرىپ، ونىڭ ەرەكشە مارتەبەسىن ايقىنداعان قۇقىقتىق نەگىزدەردى قارجىمەن، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك جاعىنان ىنتالاندىرۋ شارالارىن بەلگىلەۋ ارقىلى ونىڭ بۇدان بىلايعى دامۋ كەپىلدىكتەرىن بەلگىلەگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «الماتى قالاسىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭى قابىلداندى.
2013 -جىلى قازمەديا عيماراتىندا جاڭا قازسپورت تەلەارناسىنىڭ اشىلۋى ءوتتى. تەلەارنانى قۇرۋ بارىسىندا ەۆروسپورت، Sky sport، ESPN، ن ت ۆ پليۋس سپورت سىندى شەتەلدىك ارنالاردىڭ تاجىريبەسى ەسكەرىلدى.
بۇگىندە بۇل ارنا بۇكىل قازاقستاندىق سپورتسۇيەر قاۋىمعا تانىلىپ ۇلگەردى. ارنانىڭ العاشقى حالىقارالىق دەڭگەيدەگى تەلەكورسەتىلىمى - «تۋر دە فرانس 2013» ءتۋرنيرىنىڭ ترانسلياتسياسى بولدى. بۇل كورسەتىلىم بارىسىندا وليمپيادا چەمپيونى الەكساندر ۆينوكۋروۆ جۇرگىزۋشىلىك قىزمەتكە اتسالىستى.
2015 -جىلى «ساعىپ» شارۋا قوجالىعىندا دايىندالعان پاۆلودارلىق قىمىز ياكۋتيادا وتكەن «قىمىز - قۇداي بەرگەن سۋسىن» اتتى ءبىرىنشى حالىقارالىق بايقاۋىندا ۇزدىكتەردىڭ ءبىرى بولىپ تانىلدى. بۇل بايقاۋعا موڭعوليا، باشقۇرتستان جانە تىۆا، قىرعىزستان ەلدەرىندە بيە سۇتىنەن سۋسىن دايىنداۋشىلار، جەرگىلىكتى اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرى مەن كاسىپورىندارى قاتىستى.
2017 -جىلى ق ر ۇلتتىق مۋزەيىندە «سكيفتەر التىنى» حالىقارالىق كورمەسى اشىلدى. وندا ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى VII- II عاسىرلاردان قالعان سكيف مادەنيەتى ەسكەرتكىشتەرى كورسەتىلدى. بىرەگەي ارتەفاكتىلەردى استاناعا رەسەيلىك زەرتتەۋشى عالىمدار جەتكىزدى.
2018 -جىلى استانادا جاڭا «جەتىسۋ» ساياباعى اشىلدى. ونىڭ كىرە بەرىسىندە جەتىسۋدى بەينەلەيتىن جەتى اركا، سۋبۇرقاقتارى بار باستى اللەيا ورنالاسقان، سونداي- اق تاۋ سىلەمدەرىنىڭ كورىنىسى جانە كيىز ۇيگە ۇقساس ورىن- جايلارى بار «اپورت» الاڭى، ءتۇرلى جاستاعى بالالارعا ارنالعان «ءتاڭىرى» الاڭى، شاعان اللەياسى، «تامعالى تاس» پەتروگليفتەرى بەينەلەنگەن تاستار جانە شارىن شاتقالىنىڭ ۇلگىسى بار.
ساياباقتىڭ ورتاسىنا قازاقستاننىڭ گۇلدەردەن، شوپتەردەن جاسالعان كارتاسى ورىن تەپكەن. ساياباق الاڭىن سۋىن بالقاشقا قۇيىپ تۇرعان كىشى ىلە وزەنى قاق ءبولىپ تۇر. سپورتتى سۇيەتىندەر ءۇشىن سالىنعان 1200 مەترلىك ۆەلوجولاقتى قىستا شاڭعى تەبۋگە دە پايدالانۋعا بولادى.
2018 -جىلى قازاقستاندا العاش رەت ۇلتتىق دومبىرا كۇنى تويلاندى. «قازاق ەلى» مونۋمەنتىنىڭ الدىنداعى الاڭعا كيىز ۇيلەر تىگىلىپ، قازاق ۇلتتىق مۋزىكا اسپاپتارىنىڭ مۋزەيى بوي كوتەردى. مۋزەيدە قۇرمانعازى، دينا نۇرپەيىسوۆا، احمەت جۇبانوۆ، ت. ب. ۇلى سازگەرلەردىڭ اسپاپتارى كورسەتىلدى.
2019 -جىلى قازاقستاندىق جۋرناليست اقمارال باتالوۆا سيرياداعى شيەلەنىس تۋرالى رەپورتاجدارى مەن فيلمى ءۇشىن WinTrade سىيلىعىندا «جىل ايەلى» نوميناتسياسىن جەڭىپ الدى. ا. باتالوۆا - اسكەري داعدارىس كەزىندە رەسمي تۇردە سيرياعا بارىپ، رەپورتاجدار جاساعان جالعىز قازاقستاندىق جۋرناليست. ا. باتالوۆانى بۇل سىيلىققا سيريا تۋرالى جۇمىستارىمەن تانىسقاننان كەيىن ۇلى بريتانيا پارلامەنتى لوردتار پالاتاسىنىڭ وكىلدەرى ۇسىندى.