بيىلعى 1-قاڭتاردان باستاپ كۇشىنە ەنگەن زاڭ جوبالارى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ جەلتوقسان ايىنىڭ سوڭعى كۇندەرى بىرنەشە زاڭعا قول قويىپ ۇلگەردى.

ونىڭ ءبارى 2020 -جىلدىڭ 1-قاڭتارىنان باستاپ كۇشىنە ەندى.

بىلتىرعى جىلى پارلامەنتتىڭ قوس پالاتاسى ءماجىلىس پەن سەناتتان قولداۋ تاۋىپ، پرەزيدەنت قول قويعان زاڭ جوبالارىنا توقتالىپ وتسەك.

مىندەتتى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ 28-جەلتوقسان كۇنى «مىندەتتى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ تۋرالى» زاڭعا قول قويدى. بۇل زاڭ جوباسىندا ەڭبەك ەتۋ قابىلەتىنەن ايىرىلۋ، اسىراۋشىسىنان ايىرىلۋ جانە جۇمىسىنان ايىرىلۋ بويىنشا الەۋمەتتىك تولەمدەردى تاعايىنداۋ كەزىندە قولدانىلاتىن پارامەترلەر قايتا قارالدى. بۇل تولەمدى ورتاشا ەسەپپەن 30 پايىزعا ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

زاڭ جوباسىنىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرى: مەديتسينالىق- الەۋمەتتىك ساراپتاما جۇرگىزۋ ارقىلى جالپى ەڭبەككە قابىلەتتىلىگىن جوعالتۋ دارەجەسىن كۋالاندىرۋ جانە بەلگىلەۋ نەگىزىندە ەڭبەككە قابىلەتتىلىگىن جوعالتۋ كوەففيسيەنتىن ايقىنداۋدىڭ جاڭا تەتىگىن ەنگىزۋ؛ مىندەتتى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ جۇيەسىندە قاتىسۋ ءوتىلىنىڭ قول جەتكىزىلگەن كوەففيسيەنتىن جىل سايىن ارتتىرۋ؛ اسىراۋشىسىنان ايىرىلۋ جاعدايى بويىنشا الەۋمەتتىك تولەمدەردى ەسەپتەگەن كەزدە اسىراۋىنداعىلار سانىنىڭ قولدانىستاعى كوەففيسيەنتىن ارتتىرۋ؛ جۇمىستان ايىرىلۋ سەبەپتەرىنە قاراماستان 6-ايعا دەيىنگى مەرزىمگە جۇمىسىنان ايىرىلۋ بويىنشا الەۋمەتتىك تولەمدەردى تاعايىنداۋ ارقىلى جۇمىستان ايىرىلۋ.

مەملەكەت ەكونوميكالىق بەلسەندىلىگى تومەن حالىق ءۇشىن جارنا تولەيتىن بولادى. جۇمىس بەرۋشىلەر جالدامالى جۇمىسشىلار ءۇشىن تولەيدى، ال قىزمەتكەرلەر مەن سالىق ورگاندارىندا تىركەلگەن ءوزىن- ءوزى قامتىعان ازاماتتار وزدەرى ءۇشىن وزدەرى تولەيتىن بولادى. ودان بولەك، الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى جارناسىن تولەۋدەن ازاماتتاردىڭ 15 ساناتى بوساتىلادى.

اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك

 سونىمەن قاتار پرەزيدەنت «مىندەتتى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ تۋرالى» جانە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە مىندەتتى الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ، الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى مەملەكەتتىك-جەكەمەنشىك ارىپتەستىك ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭىنا دا قول قويدى.

مەملەكەتتىك جاردەماقى بالا سانىنا قاراي بەرىلەدى:

· ءتورت بالاسى بار وتباسىلارعا -  42496 تەڭگە؛

· بەس بالاعا -  53127 تەڭگە؛

· التى بالاعا -  63757 تەڭگە؛

· جەتى جانە ودان دا كوپ بالالارعا -  74388 تەڭگە.

بۇدان بولەك، اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكتىڭ قولدانىستاعى جۇيەسى قايتا قارالدى. ەندى اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك قازىرگىدەي 6 نەمەسە 12 ايعا ەمەس، توقسان سايىن تاعايىندالادى.

ماس كۇيىندە كولىك جۇرگىزگەندەر 10 جىلعا سوتتالادى

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە قىلمىستىق، قىلمىستىق- پروتسەستىك زاڭنامانى جەتىلدىرۋ جانە جەكە ادام قۇقىقتارىنىڭ قورعالۋىن كۇشەيتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» دا زاڭعا قول قويدى.

بۇل زاڭعا سايكەس، كولىكتى ماس كۇيىندە جۇرگىزگەنى ءۇشىن جازا كۇشەيتىلگەن. باس پروكۋروردىڭ ورىنباسارى مارات احمەتجانوۆتىڭ ايتۋىنشا، جىل باسىنان بەرى ماس جۇرگىزۋشىلەردىڭ كەسىرىنەن مىڭعا جۋىق ادام قازا تاۋىپ، جاراقات العان.

قوعامدا قىزۋ پىكىرتالاس تۋدىراتىن وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى -  ماس كۇيىندە كولىك جۇرگىزۋ جايى. پرەزيدەنت بۇل ماسەلەدە جاۋاپكەرشىلىكتىڭ كۇشەيتۋدى تاپسىرعان. ول زاڭ بۇزۋشىلاردى تۇرمەگە وتىرعىزىپ، ايىپپۇل سالىپ، كولىك جۇرگىزۋ قۇقىعىنان ءومىر بويىنا ايىرۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى. وكىنىشكە قاراي، جىل سايىن ماس كۇيىندە كولىك جۇرگىزگەن 30 مىڭنان استام جاعداي تىركەلەدى. ماس جۇرگىزۋشىلەردىڭ سالدارىنان بولعان اپاتتان بيىلعى جىلدىڭ وزىندە 1000 نان استام ازامات جاراقات الدى نەمەسە قايتىس بولدى، - دەيدى مارات احمەتجانوۆ.

ەندى ماس كۇيىندە وسىنداي قىلمىس جاساعان ادام 10 جىلعا باس بوستاندىعىنان، سونداي- اق، ءومىر بويى كولىك باسقارۋ قۇقىعىنان ايىرىلادى. اكىمشىلىك قۇقىقبۇزۋشىلىق كودەكسىندە ماس كۇيىندە كولىك ايداعانى ءۇشىن 30 تاۋلىككە دەيىن اكىمشىلىك قاماۋ مەرزىمى ۇزارتىلىپ، كولىك جۇرگىزۋ قۇقىعىنان ايىرۋ مەرزىمى 8 جىلعا ۇلعايادى.

سونىمەن قاتار، ەگەر ازامات ءوز كۋالىگىنەن ايىرىلسا دا ماس كۇيىندە كولىكتىڭ رولىنە وتىرسا، وندا كولىك جۇرگىزۋ قۇقىعىنان ءومىر بويىنا ايىرۋ دا وسى جەردە قاراستىرىلعان.

مال ۇرلاعانداردىڭ جازاسى كۇشەيتىلدى

مال ۇرلايتىنداردىڭ دا جازاسى وسى زاڭدا كۇشەيتىلگەن. مارات احمەتجانوۆتىڭ ايتۋىنشا، ستاتيستيكا بويىنشا ۇرلىق بويىنشا ىستەردىڭ كوبىسى تاتۋلاسۋمەن اياقتالىپ جاتادى. سوندىقتان وسى قىلمىس تۇرىمەن كۇرەستى كۇشەيتىپ، جاۋاپتىلىقتى قاتاڭداتۋ كەرەك دەپ وتىر.

ەندى وسى قىلمىستا «تەرىس قىلىق» پەن «ورتاشا اۋىر قىلمىس» دەگەن انىقتاما بولمايدى. زاڭ جوباسى بويىنشا قوماقتى ايىپپۇل مەن 5 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى قاراستىرىلعان. ال ءىرى مولشەردە ادامدار توبىمەن الدىن الا ءسوز بايلاسىپ جاسالسا، 7 جىلعا دەيىنگى جازا بولادى. بىرنەشە رەت بۇزىپ كىرگەنى ءۇشىن - 10 جىل. اسا ءىرى كولەمدە جانە قىلمىستىق توپ بولىپ ۇرلىق جاساسا، 12 جىل باس بوستاندىعىنان ايىرۋ كوزدەلگەن.

«پەداگوگ مارتەبەسى»

توقايەۆ مۇعالىمدەرگە قاتىستى ەكى زاڭ جوباسىنا قول قويدى. ولار: «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە پەداگوگ مارتەبەسى، وقۋشى مەن مۇعالىمگە جۇكتەمەنى تومەندەتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» جانە «پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى» دەپ اتالادى.

«پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭ جوباسى 21 باپتان تۇرادى جانە جارتى ميلليوننان استام ۇستازدىڭ جۇمىسىنا قاتىستى. جالپى، زاڭ جوباسى ءتورت باعىتتى قامتيدى.

ءبىرىنشى، ۇستازداردىڭ قۇقىقتارىن كەڭەيتۋ جانە وزىنە ءتان ەمەس جۇمىستان بوساتۋ، جۇكتەمەسىن ازايتۋ؛

ەكىنشى، مۇعالىمنىڭ قىزمەتىنە قويىلاتىن تالاپتاردى كۇشەيتۋ؛

ءۇشىنشى، ماتەريالدى ەمەس ستيمۋل تەتىكتەرى؛

ءتورتىنشى، ماتەريالدىق ىڭتالاندىرۋ.

زاڭ جوباسىنداعى نەگىزگى ەرەجەلەر:

· 2021 -جىلدىڭ 1-قىركۇيەگىنەن باستاپ، ورتا ءبىلىم مەكەمەلەرىندەگى پەداگوگتاردىڭ نورماتيۆتىك وقۋ جۇكتەمەسىن 18 ساعاتتان 16 ساعاتقا تومەندەتۋ جونىندە نورما بەكىتىلدى؛

· عىلىمي- پەداگوگيكالىق باعىتتاعى ماگيستر دارەجەسى ءۇشىن ءار اي سايىن مەكتەپ ۇستازدارىنا 10 اەك (25,5 مىڭ تەڭگە) مولشەرىندە ۇستەمە اقى تولەۋ؛

· سىنىپ جەتەكشىلىگى جانە داپتەر تەكسەرگەنى ءۇشىن تولەنەتىن اقىنى ەكى ەسەگە ارتتىرۋ؛

· بىلىكتىلىك ساناتى ءۇشىن مەكتەپ ديرەكتورلارى مەن ولاردىڭ ورىنباسارلارىنىڭ جالاقىسىن 30 دان %100 عا دەيىن قوسىمشا اقى تولەپ ارتتىرۋ؛

· اسكەري قىزمەتكە شاقىرۋدى كەيىنگە قالدىرۋ؛

حالىقارالىق كونكۋرستتار مەن جارىستاردىڭ جەڭىمپازدارىن، ءتۇرلى وليمپيادالارمەن سپورتتىق جارىستاردىڭ لاۋرەاتتارىن دايارلاعان پەداگوگتەرگە 3 لاۋازىمدىق جالاقىعا دەيىن ءبىرجولعى سىياقى تولەۋ؛

· «قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ۇستازى» مەملەكەتتىك ماراپات تاعايىنداي جانە يەگەرلەرىنە 1000 اەك مولشەرىندە ءبىرجولعى سىياقى تولەۋ.

- 42 كۇن دەمالاتىن پەداگوگتەردىڭ دەمالىس ۋاقىتىن 56 كۇنگە ۇزارتۋ؛

سونىمەن قاتار، قاسىم-جومارت توقايەۆ تاعى بىرنەشە زاڭعا قول قويدى:

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە جەر قويناۋىن پايدالانۋ، گاز جانە گازبەن جابدىقتاۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى»؛

· «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر كونستيتۋتسيالىق زاڭدارىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى»؛

· «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە تەمىرجول كولىگى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى»؛

· «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اكىمشىلىك- اۋماقتىق قۇرىلىسى، مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن، بيۋدجەتارالىق قاتىناستاردى جەتىلدىرۋ، كرەديتتەۋ جانە ءبىلىم بەرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى»؛

· «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە وڭالتۋ جانە بانكروتتىق راسىمدەرىن، بيۋدجەت، سالىق زاڭناماسىن جانە تەمىرجول كولىگى تۋرالى زاڭنامانى جەتىلدىرۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى»؛

· «تاريحي- مادەني مۇرا وبەكتىلەرىن قورعاۋ جانە پايدالانۋ تۋرالى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا سايكەستەندىرۋگە باعىتتالعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە تاريحي- مادەني مۇرا ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋ ەنگىزۋ تۋرالى»؛

· «تاريحي- مادەني مۇرا وبەكتىلەرىن قورعاۋ جانە پايدالانۋ تۋرالى»؛

· «ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداققا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ قارجى نارىعى سالاسىنداعى زاڭناماسىن ۇيلەستىرۋ تۋرالى كەلىسىمدى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى».

BAQ. KZ