19-ماۋسىم. قازاقپارات كۇنتىزبەسى
اتاۋلى كۇندەر كونفليكت جاعدايلارىنداعى جىنىستىق زورلىق- زومبىلىققا قارسى كۇرەس كۇنى
بۇل اتاۋلى كۇن 2015 -جىلى 19-ماۋسىمدا بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ №A/RES/69/293 قارارىندا ءار ءتۇرلى كونفليكت جاعدايلاردا (ساياسي، ءدىني، ۇلتتىق سيپاتتاعى حالىقارالىق، مەملەكەتىشىلىك (ازاماتتىق سوعىستار) جىنىستىق زورلىق- زومبىلىق كورسەتۋ ماسەلەسىنە كوپشىلىكتىڭ نازارىن اۋدارتۋ ماقساتىندا قابىلداندى.
ەستە قالار وقيعالار
1918 -جىلى «اقتوبە حابارشىسى» گازەتىنىڭ ءبىرىنشى ءنومىرى جارىق كوردى. باسىلىمنىڭ اتاۋى بىرنەشە مارتە وزگەرىسكە ۇشىراعانمەن، قازىر باستاپقى اتاۋىنا قايتا ورالدى.
2001 -جىلى قازاقستاندا 184,5 شاقىرىمدىق اقسۋ- دەگەلەڭ تەمىر جولى ىسكە قوسىلدى.
2006 -جىلى قىزىلورداداعى قالالىق مادەنيەت جانە دەمالىس ساياباعىنىڭ كىرە بەرىسىندە «سىر بويىنىڭ باتىرلارى» اتتى قالاداعى ەڭ ۇلكەن ەسكەرتكىش- مونۋمەنتتىڭ اشىلۋ سالتاناتى بولدى. ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋ راسىمىنە وبلىس، قالا باسشىلارى، ارداگەرلەر، قوعامدىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى، جالپى قالا جۇرتشىلىعى قاتىستى. ەسكەرتكىش اۆتورى - سىر ەلىنە بەلگىلى ءمۇسىنشى جاركەن يسمايىلوۆ.
2008 -جىلى يادرولىق قارۋسىزداندىرۋ ىسىنە، حالىقارالىق بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىككە، تولەرانتتىلىق پەن ۇلتارالىق ۇيلەسىمدىلىككە قوسقان ۇلەسى ءۇشىن ق ر پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ جاپونيانىڭ ەڭ جوعارى مەملەكەتتىك ماراپاتى ۇلكەن لەنتاداعى حريزانتەما (باقىتگۇل) وردەنىن يەلەندى.
2009 -جىلى وسكەمەننىڭ ابلاكەتكا تاۋىندا قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك تۋى ورناتىلدى. ەلىمىزدىڭ باستى مەملەكەتتىك رامىزدەرىنىڭ ءبىرى - كولەمى 6*12 مەترلىك تۋ تەڭىز دەڭگەيىنەن 522 مەتر بيىكتىكتە ورناتىلعان. ونىڭ قاسىنا ۇلكەن ارىپتەرمەن «قازاقستان» دەگەن جازۋ جازىلعان.
2010 -جىلى استانادا قازاقتىڭ ۇلى اقىنى ءارى ويشىلى ابايعا ارنالعان ەڭسەلى ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋ ءراسىمى ءوتتى. اباي مەن بەيبىتشىلىك كوشەلەرىندە بوي كوتەرگەن ۇلى اقىننىڭ ەسكەرتكىشى ستيلوبات، پوستامەنت جانە مۇسىننەن تۇرادى. مونۋمەنتتىڭ جالپى بيىكتىگى - 17,750 مەتر، ال اباي ءمۇسىنىنىڭ بيىكتىگى - 7,550 مەتر. مۇسىندىك كومپوزيتسيانىڭ بارلىق ەلەمەنتتەرى ءبىر قالىپتا ازىرلەنىپ، تازا قولادان قۇيىلعان. سالماعى - 10 توننا. ەسكەرتكىش اۆتورى - الماتىلىق ءمۇسىنشى بولات دوسجانوۆ. اقىننىڭ تۋعان كۇنىنە وراي جىل سايىن ۇيىمداستىرىلاتىن اباي وقۋلارى ەندى وسى جەردە وتەتىن بولدى.
2013 -جىلى الماتىدا شەيح احمەد يبن كۋدايداد ءتارازيدىڭ «كوركەم ءسوز ونەرى» اتتى كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى. تۋىندى 1436-1437 -جىلدارى جازىلعان. ونىڭ جالعىز قولتاڭباسى بودلەان كىتاپحاناسىندا ساقتالعان. وسى قولتاڭبا نەگىزىندە كىتاپتى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور يسلام جەمەنەي العاش رەت قازاق تىلىنە اۋداردى.
2014 -جىلى قازعارىش باسشىسى تالعات مۇسابايەۆ اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى ارحيمەد مۇحامبەتوۆكە «KazEOSat-1» جەردى قاشىقتان زوندتاۋ العاشقى قازاقستاندىق جەرسەرىگىنەن 700 شاقىرىم بيىكتىكتە تۇسىرىلگەن اقتوبەنىڭ سۋرەتىن تابىستادى.
2014 -جىلى كورەيا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى پاك كىن حەنىڭ قازاقستانعا مەملەكەتتىك ساپارى اياسىندا ەكى ەل ۇكىمەتى اراسىندا ۆيزالىق تالاپتاردى ءوزارا جويۋ تۋرالى شارتقا قول قويىلدى. ەندى قازاقستان مەن كورەيا ازاماتتارى، جالپى ازاماتتىق پاسپورتتاردىڭ يەلەرى ەلگە ۆيزاسىز ءبىر ايعا دەيىن كەلە الادى. بۇل شەشىم تۋريزم، مەديتسينا، عىلىمي تەحنولوگيالار، ستۋدەنتتىك الماسۋ جانە ت. ب. دامۋعا ارنالعان.
2016 -جىلى Qatar Day اقپاراتتىق اگەنتتىگى ءالى جاۋابى تابىلماعان 8 جۇمباقتى جاريالادى. اشىلماعان قۇپيالاردىڭ قاتارىنا تورعاي وڭىرىندەگى پەتروگليفتەر ەندى. الەمدە مۇنداي عاجايىپ تاريحي ورىن تابىلعان جوق.
2018 -جىلى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى تۇركىستان وبلىسى بولىپ وزگەردى. وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمشىلىك ورتالىعى شىمكەنتتەن تۇركىستان قالاسىنا اۋىستىرىلدى.
2018 -جىلى شىمكەنت قالاسى ءبىر ميلليون ادامنان اساتىن تۇرعىنى بار قالا رەتىندە استانا جانە الماتى قالالارىنىڭ قاتارىندا رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالا دارەجەسىنە كوتەرىلدى.
2018 -جىلى ق ر ۇلتتىق بانكى استانانىڭ 20 -جىلدىعىنا ارناپ، «كورنەكتى وقيعالار مەن ادامدار» سەرياسىنان «استانا 20 جىل» كوللەكسيالىق مونەتالارىن شىعاردى.
2019 -جىلى ءال- فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى حالىقارالىق QS «World University Rankings» رەيتينگىندە الەمنىڭ 800 ۇزدىك وقۋ ورنى اراسىندا توپ-210 قاتارىنا ەندى. پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتەن بۇل توپقا تەك ەكى عانا جوعارى وقۋ ورنى قوسىلعان. ولار - قازۇۋ مەن لومونوسوۆ اتىنداعى م م ۋ (ر ف).
2020 -جىلى بەلگيادا «ءتىل- قازىنا» قازاق مادەني ورتالىعى اشىلدى، سونىڭ ارقاسىندا ديپلوماتتار مەن قازاق دياسپوراسى وكىلدەرىنىڭ بالالارى قازاق ءتىلىن، تاريحىن، مادەنيەتى مەن ادەت- عۇرپىن ۇيرەنۋگە مۇمكىندىك الدى. ەلشىلىك بريۋسسەلدەگى مادەني ورتالىق وتانداستارىمىزدىڭ تۇراقتى كەزدەسۋلەرىنىڭ، دياسپورامىزدىڭ تارتىلىس نۇكتەسى، مادەني- ءبىلىم بەرۋ ءىس- شارالارىن وتكىزۋ الاڭى بولادى دەپ ۇمىتتەنەدى.