قاندى قىرعىن: 1986-جىلى كوتەرىلىسكە قاتىسقان قازاق قىزى سۇمدىق جايتتاردى ەسكە الدى

None
None
 استانا. قازاقپارات - 1986-جىلى بولعان كوتەرىلىس ۇلت تاريحىندا التىن ارىپتەرمەن جازىلىپ قالعانى راس.

سول ۋاقىتتا قازاقستانعا رەسەيدەن باسشى تاعايىندالعانىن بىلگەن قازاق جاستارىنىڭ ەگەمەندىك ءۇشىن الاڭعا شىققانى ەشقاشان ۇمىتىلمايدى. ىزعارلى جەلتوقساندا ەلىم دەپ ەمىرەنىپ، ازاتتىق ءۇشىن ارپالىسقان بوزداقتاردىڭ ەسىمى دە جادىمىزدان كەتپەسى انىق. سول جاستاردىڭ قاتارىندا بۇگىندە الماتى قالاسىندا تۇراتىن انار راقىمجانوۆا دا بار دەپ جازادى «زامانا» باسىلىمى.

انار راقىمجانوۆا - قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى تولەگەن راقىمجانوۆتىڭ قىزى. 1985-جىلى سەمەيدەن الماتى قالاسىنا اۋىسىپ، جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ول قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنە تۇسپەك بولعان ەكەن.

الايدا العاشىندا قۇجاتىن جوعالتىپ العان قىز جەلتوقسان كوتەرىلىسىنەن سوڭ بەس جىلعا جوعارى وقۋ ورنىنا ءتۇسۋ قۇقىعىنان ايىرىلىپتى. ارتىنشا تۇرمىسقا شىققان بويجەتكەن سول بويى ۋنيۆەرسيتەتكە تۇسپەگەن ەكەن.

بۇگىندە كۇيەۋىمەن ەكى بالاسىن تاربيەلەپ وسىرگەن انار راقىمجانوۆا وسىدان 32 جىل بۇرىن جاسى قاراپايىم قۇرىلىس كاسىپورنىندا جۇمىسشىسى، 19 جاستاعى بالاۋسا قىز بولعان ەدى.

قازىردە كونەنىڭ ەستەلىگى بولىپ قالعان ايگىلى سۋرەتتە ەكى ميليتسيامەن بىرگە كەتىپ بارا جاتقان ول سول ىزعارلى كۇندەردى ءالى ۇمىتپاعان ەكەن.

«مەن كەزەكتى دەمالىستا اۋىلعا بارىپ قايتقان ەدىم. ەرتەسىنە، 16- جەلتوقسان كۇنى ءسوز بايلاسىپ جۇرگەن جىگىتىم ماراتپەن كينوعا بارعانبىز، سودان قايتىپ كەلە جاتقاندا راديودان قونايەۆتى ورنىنان الىپ، كولبيندى تاعايىنداعانىن ەستىدىك.

كەشكە قاراي جاتاقحانا الدىنا ءبىر جىگىت كەلىپ «قازاقتار، نەگە ءۇنسىز وتىرسىڭدار؟! ورتالىق الاڭدا قازاقتاردى قىرىپ جاتىر!»- دەپ ايقايلادى.

جانىمداعى قۇربىم ەكەۋمىز وسىنى ەستي سالا الاڭعا بارماق بولعانبىز، ءبىراق ميليتسيا جاتاقحانادان شىعارماي قويدى.

«ءوزىم جولدان سىرقاتتانىپ كەلگەن ەدىم، 17 سىنە جۇمىسقا بارماي، قۇربىم گۇلشات ەكەۋمىز ەمحاناعا بارىپ، ماعان ەمدەلۋگە دەمالىس الدىق.

سوسىن بىردەن اۆتوبۋسقا وتىرىپ، ورتالىق الاڭعا تارتتىق. ءبىراق قوعامدىق كولىك جۇرگىزۋشىسى «بالۋان شولاق» ستاديونىنا جەتكەن سوڭ ارى قاراي بارمايتىنىن ايتىپ، ءبارىمىزدى ءتۇسىرىپ تاستادى.

ءبىز ارى قاراي جاياۋ تارتتىق، ءسويتىپ پاتريوتتىق اندەر شىرقاپ، ورتالىق الاڭعا جەتتىك.

ءبىز بارعاندا الاڭدا ادام وتە كوپ ەكەن. ايقاي-شۋدان قۇلاق تۇنادى. گۇلشات ەكەۋمىز كوپ ادامنىڭ ورتاسىنا ەنگەن بەتتە-اق ءبىر-ءبىرىمىزدى تاپپاي قالدىق»، - دەپ ەسكە الادى انار.

قاقاعان قىستا قانى قايناپ تۇرعان جاستاردىڭ قاتارىندا بولعان انار الاڭدا كورگەن سۇمدىقتارىن دا ءالى جادىنان وشىرمەپتى.

«سويلەپ جاتقاندار بار ما ەكەن دەپ العا قاراي جىلجۋعا تىرىسىپ باعۋدامىن. ءبىر كەزدە بىزگە قاراي اسكەري ادامداردىڭ جۇگىرىپ كەلە جاتقانى كورىندى. جۇرت توپىرلاي ىعىسىپ، ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرى قۇلاپ جاتتى. مەن دە قۇلادىم، سول كەزدە ەكى ميليتسيونەر كەلىپ ۇستادى.

مەن سول كەزدە اسكەريلەردىڭ قارۋسىز توپتى اياۋسىز سوققىعا الىپ جاتقانىن، بۇيرا شاشتى ءبىر جىگىتتىڭ باسىن تاسقا سوققانىن كوردىم.

ال ءبىزدى، كوپ قىزداردى كولىككە تيەپ، قاسكەلەڭدەگى پوليتسيا بولىمىنە اپارىپ تەرگەدى. سوسىن قايتارىپ جىبەردى.

جاتاقحاناعا كەلسەم، قۇربىم بولمەدە جوق. ول كەيىنىرەك كەلدى. فرۋنزە اۋداندىق پوليتسيا بولىمىنە، ورىستاردىڭ قولىنا تۇسكەن ەكەن، ابدەن تاياق جەپتى.

باسىنان قاتتى سوققى العان، شاشىنان ۇستاپ، قابىرعاعا سوققان ەكەن، كوزى ءىسىپ كەتكەن، مۇلدەم اشىلمايدى.

بۇل ازداي، ونى كەيىن جۇمىستان شىعارىپ جىبەردى، الماتىدان كەتۋىن تالاپ ەتتى. ونىڭ ءسوز بايلاسىپ جۇرگەن جىگىتى قادىر تولەۋبايەۆ اۋعانستاندا قىزمەت ەتكەن ەدى، ول دا وقيعا كەزىندە قولعا ءتۇسىپ قالىپتى.

ولاردى بورالداي جاققا اپارىپ، قاقاعان قىستا كيىمدەرىن شەشىپ الىپ، تاستاپ كەتكەن سول كەزدە قۇجاتتارىن جوعالتىپ الىپتى. ولار كەيىن ەكەۋى ۇيلەنىپ، وتباسىن قۇردى، ءتورت بالا ءوسىردى»، - دەدى ول.

سوڭعى جاڭالىقتار