قازاقپارات كۇنتىزبەسى: 13- شىلدە
اتاۋلى كۇندەر
ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگاندارى قىزمەتكەرلەرى كۇنى
1992-جىلى 13- شىلدە كۇنى ق ر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جارلىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى (ۇ ق ك) قۇرىلدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگاندارىنىڭ ءبىرىڭعاي جۇيەسىن - ق ر ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى جانە ونىڭ قۇرامىنا كىرەتىن دەپارتامەنتتەر مەن وزگە دە قۇرىلىمدىق بولىمشەلەر، ۇ ق ك- ءنىڭ وبلىستار بويىنشا، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالا مەن ەلورداداعى ايماقتىق ورگاندارى، ولارعا باعىنىشتى قالالىق جانە اۋداندىق باسقارمالار (بولىمدەر، بولىمشەلەر)، سونداي-اق اسكەري كونتربارلاۋ، ۇ ق ك- ءنىڭ «بارلاۋ» قىزمەتى، ۇ ق ك- ءنىڭ شەكارا قىزمەتى، ارنايى ماقساتتاعى قۇرىلىمدار، عىلىمي-زەرتتەۋ مەكەمەلەر جانە وزگە دە ۇيىمدار قۇرايدى.
ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى - الماتىداعى ۇ ق ك اكادەمياسى جانە ق ر ۇ ق ك اسكەري ينستيتۋتى. ۇ ق ك اكادەمياسىنىڭ تۇلەكتەرى مىندەتتى تۇردە شەتەل تىلدەرىن مەڭگەرىپ، زاڭگەر جانە شۇعىل ارەكەت ەتۋشى ماماندىعىن الىپ شىعادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا جالپى ۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنى
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ 8- شىلدەدە تەلەۆيزيالىق ۇندەۋ جاريالاپ، وندا: «ءار قازاق - مەنىڭ جالعىزىم» دەگەندەي، ءار ازاماتىمىزدىڭ قازاسى مەنىڭ جۇرەگىمە قاتتى باتادى. مىناۋ الاپات ىندەت ارامىزدان تالاي اسىلدارىمىزدى جۇلىپ اكەتۋدە. بۇگىندە قارا جامىلىپ وتىرعان ازاماتتاردىڭ قايعىلارىنا ورتاقتاسىپ، كوڭىل ايتامىن. سول ءۇشىن 13- شىلدەنى - ۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنى دەپ جاريالايمىن» دەگەن بولاتىن.
9- شىلدەدە مەملەكەت باسشىسى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا كوروناۆيرۋس ىندەتىنەن قايتىس بولعان ازاماتتاردى ەسكە الۋ جالپى ۇلتتىق ازا تۇتۋ كۇنىن جاريالاۋ تۋرالى» وكىمگە قول قويدى.
ەستە قالار وقيعالار
1995-جىلى ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ «الماتى قالاسىندا تاۋەلسىزدىك ەسكەرتكىشىن ورناتۋ تۋرالى» قاۋلىسى جارىق كورىپ، ساۋلەتشى شوتا ءۋاليحانوۆ باسقاراتىن اۆتورلار توبى ازىرلەگەن جوبا ماقۇلداندى.
2001-جىلى الماتىدا ورتالىق ازياداعى Penal Reform International (حالىقارالىق تۇرمە رەفورماسى) وكىلدىگى تىركەلدى.
2007 -جىلى قاراعاندىنىڭ بۇرىنعى ناركومحوز عيماراتىنا قازاق ك س ر ەڭبەك سىڭىرگەن شاحتەرى، مەملەكەت قايراتكەرى فايزوللا سەرعازينگە ارنالعان مەموريالدىق تاقتا ورناتىلدى. فايزوللا سەرعازين (1910-1971) ماسكەۋ تاۋ- كەن ينستيتۋتىن، كومىر ونەركاسىپ اكادەمياسىن بىتىرگەن سوڭ، كوپ جىلدار بويى قاراعاندىنىڭ كومىر باسسەينىندە قىزمەت اتقاردى.
وندىرىستە قىزمەت اتقارىپ، عىلىمي جۇمىسپەن اينالىستى. س س س ر ەكى وردەنىمەن، بەس مەدالىمەن، س س س ر جوعارعى كەڭەسىنىڭ بەس قۇرمەت گراموتاسىمەن، Ⅱ دارەجەلى «شاحتەر داڭقى» بەلگىسىمەن ماراپاتتالعان.
2009-جىلى ق ر ەلشىلىگى ۆەنگرياداعى حالىقارالىق شىعىس حالىقتارى فەستيۆالىنىڭ قۇرمەتتى ءتوراعاسى بولدى.
2017 -جىلى استانادا ق ر قارۋلى كۇشتەرىنىڭ اسكەري-تاريحي مۋزەيىنىڭ زالىندا «التىن ادامنىڭ» كوشىرمەسى، جامبىل جابايەۆتىڭ دومبىراسى مەن جەكە زاتتارى، بالپىق ءبيدىڭ دۋلىعاسى جانە وزگە دە ەرەكشە ەكسپوناتتار قويىلدى. كورمە بارىسىندا ەكسكۋرسيا جەتەكشىلەرى كەلگەن قوناقتارعا قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلدەرىندە كورمە جادىگەرلەرىنىڭ تاريحى جايىندا ايتتى.
ماسەلەڭ، XVIII عاسىردا جەكپە-جەكتەردە بالپىق ءبي كيگەن دۋلىعاسىن ونىڭ ۇرپاقتارى ۇزاق ۋاقىت بويى ساقتاپ كەلىپ، 1980-جىلداردىڭ اياعىندا مۋزەيگە سىيعا تارتقان. ال 1930-جىلدارى وزبەكستاننىڭ جاس ءارى تالانتتى سۋرەتشىسى جىر الىبى جامبىلعا مۋلينە جىپتەرىنەن ورىلگەن اقىننىڭ جەكە پورترەتىن تارتۋ ەتكەن.
2017 -جىلى اسكەري جۋرناليستەردىڭ العاشقى تۇلەكتەرى ابىلاي حان اتىنداعى قازاقستان حالىقارالىق قاتىناستار جانە الەم تىلدەرى ۋنيۆەرسيتەتىن ءبىتىرىپ شىقتى. بۇرىن قازاقستاندا ونداي ماماندىقتىڭ ءوزى بولعان جوق. اسكەري جۋرناليستەردى دايىنداۋ ءۇشىن 2015-جىلى العاش رەت اسكەري كافەدراعا ستۋدەنتتەر قابىلداندى. وقۋ بارىسىندا ستۋدەنتتەر ەكسترەمالدى جانە اسكەري جۋرناليستيكانىڭ، حالىقارالىق گۋمانيتارلىق قۇقىق نەگىزدەرىن مەڭگەرىپ، اسكەري تەرمينولوگيا تۋرالى ماعلۇمات الدى.
2018 -جىلى پاۆلودار وبلىسىنىڭ ۋسول شاعىن اۋدانىندا ۇلتتىق مۋزىكا ونەرىنىڭ كورنەكتى وكىلى، بەلگىلى كومپوزيتور مايرا شامسۋتدينوۆانىڭ ءمۇسىنى قويىلدى. قولىندا سىرناي اسپابىن ۇستاعان مايرا شامسۋتدينوۆانىڭ ءمۇسىنى تازا قولادان قۇيىلعان. ەسكەرتكىشتىڭ بيىكتىگى - 3,5 مەتر، ال سالماعى - 270 ك گ. تۋىندىنىڭ اۆتورى بەلگىلى ءمۇسىنشى ازات بايارلين بولدى. ال جوباعا تاپسىرىس بەرگەن - پاۆلوداردىڭ قۇرمەتتى ازاماتى قۋات ەسىمحانوۆ.