زايسانداعى 130 شاقىرىمدىق الامان: تارپاڭمەن التى رەت قاسقىر العانبىز
ەلدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن اتقۇمار ازاماتتار حابارلاسىپ، بايگەدەن كەلگەن اتتىڭ تەگىن سۇراپ جاتقان كورىنەدى.
بۇرىن الامانعا قاتىسىپ كورمەگەن اتتىڭ مۇنداي اۋىر سىناقتا توپ جارۋىندا قانداي قۇپيا بار ەكەنىن ءبىلۋ ءۇشىن قازاقپارات ءتىلشىسى دە جەڭىمپاز جىلقىشىعا حابارلاسقان بولاتىن. تەلەفون ارقىلى الىنعان سۇحباتتى وقىرمان نازارىنا ۇسىنىپ وتىرمىز.
اۋەلى ات يەسى ەربولات توقسانوۆتى اڭگىمەگە تارتتىق.
- جۇلدە قۇتتى بولسىن! تارپاڭنىڭ تەگىن سۇراپ، قىزىعۋشىلىق تانىتۋشىلار كوبەيگەن شىعار؟
- راحمەت! ونىڭىز راس. وڭتۇستىك پەن باتىستان ءوزىم تانىمايتىن ادامدار حابارلاسىپ، تارپاڭنىڭ قايدان كەلگەن جىلقى ەكەنىن سۇراپ جاتىر. بارىنىكى تازا قاندى قازاق جىلقىسى ەمەس پە ەكەن دەگەن ءۇمىت قوي. ەندى بىرەۋلەر «130 شاقىرىمدى القىنباي وتكەن جۇيرىككە بەرگەنى 1 ميلليون تەڭگە عانا ما» دەپ قومسىنىپ جاتىر. ماسەلە اقشادا ەمەس قوي. اتقا دا، الامانعا شاباتىن شاباندوزعا دا حالىقتىڭ قيقۋىنان ارتىق قۇرمەت جوق. وسىنداي شارا وتكىزگەنى ءۇشىن ۇيىمداستىرۋشىلارعا العىستان باسقا ايتارىمىز جوق.
- سوندا تارپاڭنىڭ تەگىن قۇپيا ۇستاپ وتىرسىز با؟
- جوق. ەشقاندايدا دا قۇپيا ەمەس. شەشەسى دە، اكەسى دە جەلىستى تۇقىمنان تاراعان. ورىستار «رىساك» دەپ اتايدى. 2003 -جىلى كورشى اۋىلدان 11 باس ۇرعاشى قۇلىن ساتىپ العانمىن. سودان وسكەن جىلقىنىڭ تۇياعى عوي. قۇلىن كەزىنەن سەرگەي ءوزى باعىپ، وسىرگەن.
- تاڭداۋ نەگە تارپاڭعا ءتۇستى؟ باسقا دا بايگە اتتارىڭىز بار ەمەس پە؟
- وسى الاماندا مارەگە امان جەتكەن اتتىڭ كوبى اڭعا مىنەتىن قىلقۇيرىقتار ەكەن. ءبىزدىڭ تارپاڭ دا سونداي. ماڭايداعى اۋىلدارعا «جاماناۋىز» تىنىشتىق بەرمەي كەتكەندە مايەمەر اۋىلىنىڭ ديدار دەگەن جىگىتى، ءبىزدىڭ قىستاقتان سەرەگا ەكەۋى اڭعا شىعادى. سەرگەيدىڭ ونداي جورتۋىلعا مىنەتىنى وسى تارپاڭ. وتىرىك ايتپاسام، تارپاڭمەن 6 قاسقىر العان شىعار. سەرگەيدىڭ ءوزى دە تاڭداۋدى سوندىقتان وسى اتقا جاساعان شىعار. دەگەنمەن، وسىعان دەيىن دە الىس قاشىقتىققا ات قوسقان تاجىريبەمىز بار.
- ول قانداي تاجىريبە؟
- 2012 -جىلى تارباعاتاي اۋدانىندا قابانباي باتىرعا ەسكەرتكىش ورناتىلىپ، ۇلكەن اس بەرىلگەنى ەسىڭىزدە شىعار. سول كەزدە 41 شاقىرىمدىق الامان ءوتتى. مەن بايشۇبار دەگەن جۇيرىگىمدى قوستىم سوندا. ەكى اينالىم قالعاندا باس بايگەگە تىگىلگەن «دجيپكە» قىزىقسا كەرەك، بىرەۋلەر تىڭنان ات قوسىپ جىبەردى دە، بايشۇبار ەكىنشى ورىن الىپ قالدى. ايتپەسە سول كەزدە دە باس بايگە بىزدىكى بولعان. بۇل جولى ونداي قارالىق بولعان جوق. جىگىتتەر ءبارىن ءادىل وتكىزدى.
- كەشەگى الامانعا ورالايىق. الدىڭعى ءۇش ات تا قاتونقاراعاي اۋدانىنىڭ جىلقىسى ەكەن. سوندا ناعىز ءتوزىمدى اتتار سىزدەردە ساقتالعان با؟
- ولاي دەپ ايتۋعا كەلمەيتىن شىعار. ءبىزدىڭ قاتوندا قار قالىڭ عوي. ال زايساننىڭ جازىعىندا ونىڭ ءبىرى دە جوق. بىزدە اتتار ومبىنى ومىراۋلاپ ءتىلىپ جۇرەدى. ودان كەيىن ءبىز ءالى كۇنگە دەيىن اتشانا قولدانامىز. كاتوندىق اتتاردىڭ الاماننىڭ الدىن بەرمەۋى وسىدان شىعار دەپ ويلايمىن ءوز باسىم.
- 130 شاقىرىمعا اتتى قالاي باپتادىڭىزدار؟ جالپى ات باپتاۋدا قانداي قۇپيالارىڭىز بار؟
- بۇل سىنعا تارپاڭدى ءبىز ەمەس جۇمىس باپتادى دەسەك دۇرىس بولار. سوڭعى بەس جىلدا شاناعا جەگىپ ءجۇرمىز. جازدا مالعا مىنىلەدى. ودان بوساسا، اڭعا ءمىنىپ شىعامىز. سول ءمىنىس ونى شىمىر ەتىپ شىنىقتىرعان. ال 130 شاقىرىمدىق بايگەنىڭ بولاتىنىن «ينستاگرام» جەلىسىنەن كوردىك. سودان باستاپ، تاماعىن رەجيمگە الىپ، نورماعا تۇسىردىك. قاماۋ تەرىن الۋ ءۇشىن 75 شاقىرىمدى شانامەن ەڭسەردىك. باسقا الىپ بارا جاتقان قۇپيامىز جوق. كەيبىرەۋلەر ءسابىز، ۆيتامين بەرىپ جاتادى عوي. بىزدە ونداي جوق. نەگىزگى ازىعى - سۇلى. س ۇلىعا بال قوسىپ بەرەمىز. ءوزىمىز ارا ۇستايمىز. سوندىقتان بالعا تاپشىلىق جوق. اراسىندا گۇلدىڭ توزاڭىن دا قوسامىز. ول اتقا كۇش بەرەدى.
- شاباندوز تۋرالى نە ايتاسىز؟
- سەرگەي رىبين 15 جاسىنان بەرى مەنىڭ قاسىمدا. اكە-شەشەسىز جەتىم قالعاندىقتان، ءوز قولىما العانمىن. سول جاقسىلىقتى ەڭبەگىمەن وتەپ ءجۇر. ءقازىر تارپاڭ سەگىزدە. قۇلىن كەزىنەن ءوزى باپتاپ ءوسىردى. بايگەدەن سوڭ وسكەمەنگە سۇرانعان، سوندا جىبەردىم. قالعان اڭگىمەنى وزىنەن سۇراپ الارسىز.
شاباندوز سەرگەيمەن دە تەلەفون ارقىلى حابارلاسىپ، تىلدەستىك.
- سەرگەي، جەڭىس قۇتتى بولسىن! 130 شاقىرىمنان كەيىن تاقىم قاجالعان شىعار؟
- ۇنەمى ات ۇستىندەمىز عوي. ۇيرەنشىكتى جاعداي ءبىز ءۇشىن. ەلدەر جايداق شاۋىپ جاتتى. ال ءبىز ەرىن العان دا جوقپىز.
- تارپاڭنىڭ قالى قالاي؟ تىنىقتىرىپ جاتسىزدار ما؟
- تارپاڭ ۇنەمى شانادا جۇرگەن ات قوي. قۇددى بايگەگە قاتىسپاعان سياقتى. تىپ-تىڭ، سول قالپى.
- ونىمەن قاسقىر العان ەكەنسىزدەر...
- قۇنان كەزىنەن ءوزىم نوقتا سالىپ، ءوزىم ۇيرەتتىم. سوندىقتان وزگە اتتاردىڭ بارىنەن ماعان تارپاڭ جاقىن. بوس ۋاقىتىمدا يت جۇگىرتەتىنىم بار. تازى ەرتىپ تالاي اڭعا شىقتىق قوي. يەسىن ورتا جولدا قالدىرۋ، ۇركىپ قاشۋ دەگەن جوق. سەنىمدى بولعان سوڭ اڭعا مىنەمىز. باسى جۇمساق، ەلپەك ات قىسقاسى. مەكتەپ بىتىرە سالىپ ەربولات اعاعا جۇمىسقا تۇردىم. سودان بەرى ات ۇستىنەن تۇسكەن جوقپىن. يت پەن ات - مەنىڭ ءومىرىمنىڭ ءمانى. يت بولعاندا قالانىڭ ۇيدەن شىقپايتىن كاندەنى ەمەس، دالانىڭ تازىسى مەن توبەتى بىزدىكى.
- كەلەشەكتە تارپاڭدى وزگە دە جارىستارعا قوساسىزدار ما؟
- ماعان سالسا، قوسپاس ەدىم. قانشا كونبىس، ءتوزىمدى دەسەك تە اتقا وڭاي تيمەيدى ەكەن. ونى ۇستىندەگى شاباندوز عانا سەزە الادى. جان جولداسىمداي بولىپ كەتكەن اتتى قيناعىم كەلمەيدى. سىرىن بىلمەيتىن جەردە جارىسقا سالۋ ءتىپتى قيىن. ىنگە اياعىن تىعىپ نەمەسە تايىپ قۇلاسا مەرتىگىپ قالۋى مۇمكىن. ودان دا اڭعا ءمىنىپ، قاسقىرعا سالىپ جۇرە بەرگەنىم تىنىش.
- اڭگىمەڭىزگە راحمەت!