قازاق ۆالسىنىڭ كورولى تۋرالى قىزىقتى 10 دەرەك

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات – ءوزى ولسە دە، ارتىنا وشپەس ءىز قالدىرعان قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى ءشامشى قالداياقوۆ 1930 -جىلدىڭ 15-تامىزىندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ قىزىلقۇم اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن.

بۇگىن سازگەردىڭ تاعدىرى مەن عۇمىرى تۋرالى قىزىقتى دەرەكتەردى ۇسىنامىز.

1. ءشامشىنىڭ اكەسىنىڭ ازان ايتىپ قويعان ەسىمى ءاناپيا. اياعىنداعى قالدى كورگەن جەڭگەلەرى «قالدىاياق» دەپ اتاپ كەتكەن.

2. ءشامشىنىڭ مۋزىكا ونەرىندە ورنى ەرەكشە جانە دە 300 گە جۋىق ءانى بار.

3. ءشامشىنىڭ مۋزىكالىق قابىلەتى ناعاشىلارىنان دارىسا كەرەك، ويتكەنى اكەسى ون ساۋساعىنان ونەر تامعان ۇستا، زەرگەر بولعان. انشىلىكپەن اۋەستىگى بولماعان. ال اناسى ساقىپجامال توي، جيىنداردا تامىلجىتا ءان شىرقايتىن بولعان.

4. ءشامشى قالداياقوۆ پيانينونى دا، دومبىرانى دا جوسىلتا تارتقان.

5. ليريكالىق اندەرىنە قاراي ءشامشىنى «قازاق ءۆالسىنىڭ كورولى» دەپ اتاپ كەتكەن.

6. ءشامشى اندەرىنە باسقا تۇگىل اعىلشىننىڭ ونەر قايراتكەرى روبەرت فايلەر تاڭ قالىپ: «مەن قازاقتىڭ ۇلى كومپوزيتورىمەن تانىسقانىما قۋانىشتىمىن. 300 گە جۋىق ءان شىعارۋ دەگەن - ۇلى ەرلىك! سىزگە ەسكەرتكىش ورناتۋ كەرەك»، - دەگەن ەكەن.

7. قازاق جەرى بولشەكتەنگەلى جاتقاندا ونىڭ اسقاقتىعىن جىرلايتىن ءان كەرەكتىگىن سەزەدى. ءسويتىپ «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى تۋادى. 2005 -جىلدان «مەنىڭ قازاقستانىم» تۋىندىسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءانۇرانى بولىپ بەكىتىلدى.

8. 1992-جىلدان باستاپ سازگەرلەر مەن انشىلەر ءۇشىن قالداياقوۆ اتىنداعى حالىقارالىق بايقاۋ- فەستيۆال ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىلىپ تۇرادى. بايقاۋ تالاي تالانتتاردىڭ تۇساۋىن كەسىپ، ۇلكەن ساحناعا جولداما بەردى.

9. شىمكەنت قالاسىندا وبلىستىق فيلارمونيا، شىمكەنت، الماتى مەن استانا قالالارىندا كوشە اتتارى، كومپوزيتور تۋعان ولكە - ءشاۋىلدىر اۋىلىنداعى مۋزىكا مەكتەبى - قالداياقوۆ ەسىمىمەن اتالادى. شىمكەنت فيلارمونياسىنىڭ الدىنا قالداياقوۆ ەسكەرتكىشى ورناتىلعان.

10. سازگەردىڭ اندەرىنە كوبىنەسە مۇحتار شاحانوۆ، سابىرحان اسانوۆ، قادىر مىرزا ءالي، جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، نۇرسۇلتان ءالىمقۇلوۆ، تولەگەن ايبەرگەنوۆ، زاكىر شۇكىروۆ، تۇمانباي مولداعاليەۆ، عافۋ قايىربەكوۆ سىندى قازاقتىڭ دارىندى اقىندارى قالام تەربەگەن.

ءشامشى ۇلدارىنىڭ ونەر جولىنا ءتۇسۋىن ارمانداعان. ەكى ۇلى قاسىم مەن مۇحتار اكەلەرىنىڭ جولىن قۋىپ، بۇگىندە ەكەۋى دە ونەر الەمىندە رەتىندە ەڭبەك ەتۋدە.

حالىق اندەرىن ءسۇيىپ تىڭدايتىن سازگەر 1992 -جىلدىڭ 29-اقپانىندا ومىردەن ءوتتى.